�ݺ�ߣ

Aspekty logistyczne i technologiczne
procesu gromadzenia i przetwarzania
odpadów
mgr inż. Anna Kacprzak mgr inż. Karina Michalska

Aspekty logistyczne i_technologiczne_procesu_gromadzenia_i_przetwarzania_odpadow

ŚCIEŻKA INWESTYCYJNA
http://www.mae.com.pl/files/poradnik_biogazowy_mae.pdf

ETAP I - Identyfikacja zakresu projektu
Analiza rynku potrzeb
Analiza dostępności surowców do produkcji
biogazu.
Wstępna analiza warunków środowiskowych
i pogodowych dla poszczególnych lokalizacji
(np. przeważający kierunek wiatru)
Analiza możliwości przyłączenia do sieci
elektroenergetycznej

Studium celowości
 Ocena możliwości i wybór montażu finansowego, czyli ustalenie
wkładu własnego, rozeznanie możliwości pozyskania kredytu
preferencyjnego lub dotacji.

Montaż finansowy
 Oszacowanie kosztów przygotowania inwestycji oraz
zidentyfikowanie źródeł dofinansowania.
 Oszacowanie efektu finansowego biogazowni:
Przychody:
-sprzedaż energii elektrycznej
-sprzedaż ciepła
Koszty operacyjne:
-koszt zakupu substratów
-koszt utylizacji odpadu
-utrzymanie i wymiana generatorów

Uzyskanie tytułu prawnego do lokalizacji
ETAP II – Uzyskanie pozwoleń formalno - prawnych
Wypis i wyrys z miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego
Decyzja o uwarunkowaniach
środowiskowych
Decyzja o warunkach zabudowy i
zagospodarowania przestrzennego

Umowa na dostawę substratów (dla wsadu
dostarczanego z zewnątrz)
ETAP II – Podpisanie wstępnych umów
Przyłączenie do sieci elektroenergetycznej
Dostawa technologii i wykonawstwo
inwestycji
Finansowanie projektu inwestycyjnego
(umowa z instytucją finansujacą)
Kompleksowe wykonanie prac projektowych
Dostawa i odbiór mediów, w tym sprzedaż
ciepła

Inwentaryzacja,
projekt techniczno-technologiczny
ETAP III – Opracowanie dokumentacji technicznej
Projekt budowy
Pozwolenie na budowę

ETAP IV – Budowa i rozpoczęcie eksploatacji
Budowa, rozruch.
Pozwolenie na użytkowanie.
Eksploatacja.
Decyzja o zezwoleniu na prowadzenie
działalności.

ETAP IV – Budowa i rozpoczęcie eksploatacji
Eksploatacja.
http://www.globenergia.pl/biomasa/item/2238-rozw%C3%B3j-biogazowni-rolniczych.html

Produkcję biogazu można podzielić na cztery etapy:
Obróbka wstępna substratu
Fermentacja metanowa
Uszlachetnianie biogazu
Uzdatnianie osadu
pofermentacyjnego
magazynowanie
przygotowanie substratów
sortowanie
higienizacja
rozdrabnianie
Osuszanie
Usuwanie CO2 i H2S
Obróbka końcowa
konfekcjonowanie
stabilizacja tlenowa
odwadnianie

Typowe elementy występujące w większości instalacji biogazowych:
 Zbiornik wstępny na biomasę;
 Zbiornik fermentacyjny, przykryty szczelną membraną;
 Zbiornik pofermentacyjny lub laguna
 Układ kogeneracyjny (silnik gazowy plus generator elektryczny) produkujący
energię elektryczną i cieplną;
 Instalację sanitarną, zabezpieczającą, elektryczną, łącznie z układami
sterującymi, które integrują wszystkie elementy w funkcjonalna całość;
Przyłącza do sieci energetycznej i ew. cieplnej.

Schemat blokowy instalacji do produkcji
biogazu

MAGAZYNOWANIE
 Wielkość powierzchni wymaganej pod takie składowiska magazynowe wiąże
się ze spodziewanymi ilościami materiału i kompensowanymi okresami dostaw.
Takie warunki umowne jak i ilość przyjmowanego materiału i częstotliwość
dostaw odgrywają istotną rolę wtedy, jeżeli stosuje się kosubstraty spoza
własnego przedsiębiorstwa.
Jeżeli stosuje się kosubstraty higienicznie wątpliwe, np. pochodzenia
przemysłowego, nie wolno dopuszczać możliwości mieszania się substratu
obojętnego z substratem higienicznie wątpliwym przed przepuszczeniem przez
urządzenie higienizujące.
Dla zminimalizowania emisji zapachów, jak i ze względów praktycznych
odbiór, składowanie i uzdatnianie substratów trzeba przeprowadzać w halach, z
odwiewem wyposażonym w biofiltry oczyszczające powietrze.

PRZYGOTOWANIE SUBSTRATÓW
Celem procesów przygotowania odpadów do przetwarzania jest:
 Usunięcie z odpadów składników, których obecność w przetwarzanym
strumieniu może prowadzić do uszkodzenia urządzeń stosowanych w kolejnych
etapach procesu;
 Wydzielenie z odpadów widocznych materiałów nieulegających biodegradacji
(szkła, tworzyw sztucznych i metali);
Zmniejszenie zawartości w odpadach zanieczyszczeń chemicznych, które
mogą obniżyć jakość końcowego produktu;
Optymalizacja składu chemicznego substratu.
rozdrobnienie, przesiewanie, wydzielenie metali, sortowanie ręczne lub mechaniczne
Źródło: Jędrczak A., Biologiczne przetwarzanie odpadów, Warszawa, PWN, 2007

ROZDRABNIANIE SUBSTRATÓW
Rozdrabnianie substratu otwiera powierzchnie substratu na proces degradacji
biologicznej, a tym samym na produkcję metanu.
Zasadniczo można przyjąć taki punkt wyjścia, że wraz ze zwiększaniem stopnia
rozdrobnienia wzrasta szybkość rozkładu biologicznego.
Do rozdrabniania materiałów twardych, czy też podatnych na rozwłóknienie
najbardziej odpowiednie są młyny młotkowe, jak również kruszarki udarowe.
Dla materiałów miękkich i ciągliwych można zastosować rozdrabniarki nożowe.
 Rozwiązaniem uniwersalnym są młyny bębnowe.

HIGIENIZACJA
 Odpady pochodzenia zwierzęcego stanowią źródło organizmów
patogennych.
 Z tego względu odpady te należy poddać obróbce termiczno – ciśnieniowej.
Przetwarzanie odpadów pochodzenia zwierzęcego reguluje Rozporządzenie nr
1774/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 października 2002 r.
 Takie substraty przed umieszczeniem w komorze fermentacyjnej wymagają
odpowiedniego przygotowania:
- rozdrobnione odpady kat. 2. muszą zostać poddane procesowi sterylizacji –
obróbce termicznej poprzez działanie pary o parametrach min. 133oC, 0,3MPa
przez 20 minut,
- rozdrobnione odpady kat. 3. (średnica maks. 12mm) - procesowi higienizacji
w temperaturze 70oC przez minimum 60 minut.

HIGIENIZACJA
 Materiały poddawane obróbce termicznej łatwiej ulegają procesowi
fermentacji.
 Higienizację można przeprowadzać w hermetycznie zamykanych i
ogrzewanych zbiornikach ze stali szlachetnej.
 Temperatura substratu po higienizacji jest wyższa od temperatury
procesowej panującej we wnętrzu fermentora. Jeśli zhigienizowany substrat
ma być podany bezpośrednio do fermentora, to wtedy konieczne jest
schłodzenie do temperatury mieszczącej się w zakresie temperatury roboczej
fermentora.

REAKTORY
Z PEŁNYM
WYMIESZANIEM
O PRZEPŁYWIE TŁOKOWYM
PERKOLACYJNE

Reaktory z pełnym wymieszaniem
http://www.agrenergyllc.com/products/complete.htm
 Są budowane w formie cylindrycznej stojącej.
 Stosuje się je do wytwarzania biogazu przede wszystkim w gospodarce rolnej.
 Fermentory takie składają się ze zbiornika z betonowym dnem i stalowymi lub
żelazobetonowymi ściankami.
 Zbiornik taki może być całkowicie lub częściowo wpuszczony w podłoże albo
zostać zbudowany całkowicie nad powierzchnią gruntu.
 Na zbiorniku takim nadbudowuje się gazoszczelne przykrycie, które może być
wykonane w różny sposób, zależnie od lokalnych wymogów i typu konstrukcji.
 Idealny przepływ substratu zapewnia mieszadło ewentualnie sam reaktor
biogazowy.

Zródło: Institut für Energetik und Umwelt gGmbH, Biogaz,Produkcja, Wykorzystywanie, http://www ie-leipzig.de

Reaktory z przepływem tłokowym
 Są wykorzystywane do fermentacji odpadów o zawartości od 20 do 40 % s.m.
 Wykorzystują one efekt wyporu doprowadzanego świeżego substratu, aby
wywołać przepływ tłokowy.
 Odpady wprowadzane są z jednej strony bioreaktora i usuwane z drugiej.
 Bakterie nie są zatrzymywane w reaktorze, dlatego świeże
porcje odpadów muszą być zaszczepiane przez zawracanie
części strumienia odpadów przefermentowanych.
 Recyrkulacja części przefermentowanych odpadów
umożliwia mieszanie materiału.
http://www.eisenmann.com/en/products-and-services/environmental-technology/biogas-plants/dry-waste.html

Reaktory perkolacyjne
 W reaktorach perkolacyjnych odpady nie są w ogóle mieszane.
 W tym przypadku reaktor to żelbetowy prostopadłościan z dużą, gazoszczelną
bramą do załadunku.
 Funkcję mieszania spełnia cyrkulacja cieczy procesowej, którą spryskiwane są
odpady. Podczas załadowywania komory odpadami uprzednio zaszczepia się je
biomasą z innego bioreaktora i pozostawia do fermentacji.
Odcieki zbierane z dna komory są recyrkulowane.
 Ciecz ta umożliwia rozprzestrzenienie się flory bakteryjnej i rozprowadzanie
rozpuszczalnych związków organicznych przyspieszając ich rozkład.
 System wyposażony jest w dwa źródła ciepła: wymiennik w zbiorniku cieczy
oraz wbudowaną instalację w konstrukcję boksu.
http://www.eisenmann.com/en/products-and-services/environmental-
technology/biogas-plants/dry-waste.html

Źródło: Początek M., Janik M., Fermentacja metanowa, www.en4.pl

Jaka technologia ??
Zawartość suchej masy
w komorze fermentacji
Temperatura procesu
Ilość stopni procesu
Stopień rozdzielenia
poszczególnych faz procesu
-fermentacja morka
-fermentacja sucha
-mezofilna
-termofilna
-jednostopniowa
-wielostopniowa -jednofazowa
-wielofazowa
Sposób dozowania
substratów
-ciągły
-okresowy

Liczba etapów procesu technologicznego
 W biogazowniach rolniczych najczęstsze zastosowanie znajduje jedno- bądź dwuetapowa
metoda produkcyjna, przy czym główne zainteresowanie skupia się na instalacjach
jednoetapowych.
 W instalacjach jednoetapowych nie występuje przestrzenne rozdzielenie różnych faz
procesu technologicznego fermentacji (hydrolizy, fazy zakwaszania, tworzenia kwasu
octowego i metanu). Wszystkie fazy procesu technologicznego są przeprowadzane w jednym
zbiorniku.
 Natomiast w metodach dwu- lub wieloetapowych dokonuje się przestrzennego
oddzielenia poszczególnych faz procesu technologicznego na różne zbiorniki.
 W metodach dwuetapowych na przykład faza hydrolizy i zakwaszania jest przeprowadzana
w zbiorniku zewnętrznym.

Liczba etapów procesu technologicznego
 Wyróżnia się dwa rozwiązania fermentacji dwustopniowej:
Wariant 1: w I reaktorze, tzw. upłynniającym (reaktor LA; liquefaction-acetogenesis reactor),
prowadzi się hydrolizę i fazę kwaśną, natomiast w II reaktorze, zwykle przepływowym, fazę
octanogenną i metanogenną – fermentacja dwustopniowa;
Wariant 2: w I komorze jest prowadzony wstępny rozkład substancji organicznych w
warunkach termofilnych, a w II komorze prowadzi się fermentację mezofilową, lub odwrotnie -
fermentacja dwustopniowa, zmienno temperaturowa.
Realizacja dwustopniowej fermentacji wymaga wyższych nakładów inwestycyjnych i
eksploatacyjnych oraz stwarza szereg problemów technologicznych (kontrola parametrów
procesu) w porównaniu z procesem jednostopniowym.
 Skrócenie czasu fermentacji może być niewystarczającym argumentem za jej stosowaniem
tym bardziej, że istnieje możliwość skrócenia jednostopniowej, mezofilowej fermentacji z 20
do 15-18 dni

TECHNOLOGIE JEDNOSTOPNIOWE
TECHNOLOGIE WIELOSTOPNIOWE
Zalety Wady
• stabilna produkcja gazu, prosty i przejrzysty sposób
prowadzenia procesu
• niskie koszty inwestycyjne i eksploatacyjne
• brak optymalnych warunków dla przemian
biochemicznych i możliwości oddziaływania na
poszczególne fazy fermentacji
• niebezpieczeństwo hamowania procesu przez amoniak
lub nadmiernie zakwaszony wsad
Zalety Wady
• krótszy czas trwania procesu
• wysoka stabilność procesu fermentacji odpadów łatwo
biodegradowalnych
• dopuszczalne wyższe obciążenia komór s.m.o.
• lepsza możliwość sterowania parametrami procesu
• złożony proces technologiczny
• zamknięty obieg wody procesowej może doprowadzić
do jej wzbogacenia w substancje toksyczne
• mniejsza wydajność biogazu (w procesach z rozdziałem
faz)
• wysokie koszty inwestycyjne i eksploatacyjne

FERMENTACJA MOKRA
< 15 %
FERMENTACJA SUCHA
15 – 40 %
Zawartość suchej masy w odpadach

FERMENTACJA MOKRA
 Odpady poddawane fermentacji metodą mokrą powinny zawierać poniżej 15%
s.m. Ich konsystencja powinna gwarantować możliwość ich przepompowania.
 Przygotowanie wsadu wymaga usunięcia zanieczyszczeń opadających oraz
unoszących się na powierzchni zawiesiny poprzez zastosowanie np. sita, pulpera i
hydrocyklonu.
 Prowadzenie fermentacji stałych odpadów organicznych w wydzielonej,
zamkniętej komorze, w układzie jednostopniowym jest zatem możliwe, po
wcześniejszym ich przekształceniu w formę zawiesiny o zawartości od 3 do 19%
s.m.
 Oznacza to, że do tony odpadów organicznych o naturalnej wilgotności należy
dodać od 3 do 15 m3 wody. Czas przetrzymania osadów w komorze waha się od 2
do 4 tygodni, najczęściej wynosi ok. 20 dni.
 Ostatnio uznanie zyskuje pogląd, że czas 15 dni jest wystarczający do
prawidłowego przebiegu procesu.

FERMENTACJA SUCHA
 Fermentacji suchej może być poddawany substrat o zawartości suchej masy do
40 %. Powyżej tej wartości występują zjawiska hamowania procesów
biologicznych wynikające z niedostatku wody. Niższa zawartość wody oznacza
wyższe stężenie substancji organicznych, a co za tym idzie większą produkcję
gazu na jednostkę pojemności reaktora.
 Właściwości fizyczne odpadów o tak dużej zawartości ciał stałych wymagają
zastosowania zupełnie innych rozwiązań technicznych w zakresie wstępnego ich
przetwarzania, transportu i mieszania, niż używane w systemach fermentacji
mokrej.
 Ze względu na wysoką lepkość, fermentowane odpady przemieszczają się
wewnątrz reaktorów przepływem tłokowym, w przeciwieństwie do systemów z
technologią mokrą, gdzie wykorzystywane są reaktory z pełnym wymieszaniem.

FERMENTACJA SUCHA - PROJEKTY
BIOREAKTORÓW
Typy reaktorów do suchej fermentacji odpadów:
A- rozwiązanie Dranco, B- system Kompogas, C- reaktor Valorga
Źródło: P. Vandevivere P., De Baere L., VerstraeteW., Types of anaerobic
digesters for solid wastes

FERMENTACJA SUCHA - rozwiązanie DRANCO
Źródło:P.VandevivereP.,DeBaereL.,VerstraeteW.,Typesofanaerobicdigestersforsolidwastes
 W reaktorach Dranco odpady przemieszczane są
tłokowo z góry w dół.
 Mieszanie odbywa się za pomocą recyrkulacji odpadów
odebranych z dna reaktora, mieszania z surowymi
odpadami (jedna część surowych odpadów na sześć części
przefermentowanych odpadów), i zawracania na górę
reaktora.
 Ta prosta konstrukcja okazała się skuteczna w
przetwarzaniu różnorodnych odpadów organicznych w
szerokim zakresie zawartości suchej masy we wsadzie, od
20 do 50%.

FERMENTACJA SUCHA - system KOMPOGAS
 W procesie Kompogas zasada działania jest podobna,
z tym, że przepływ tłokowy odbywa się poziomo w
cylindrycznych reaktorach z mieszadłami usytuowanymi
osiowo.
 Wolne mieszanie zawartości reaktora uśrednia jej
skład, polepsza odgazowywanie i uniemożliwia
odkładanie się cięższych składników na dnie.
 System ten wymaga starannego dostosowania
zawartości substancji stałych > 23 % s.m. wewnątrz
reaktora. Przy niższej wartości ciężkie cząstki, takie jak
piasek i szkło mają tendencję do tonięcia i gromadzenia
się na dnie reaktora, podczas gdy wyższe wartości s.m.
mogłyby spowodować nadmierny opór dla przepływu.

FERMENTACJA SUCHA - reaktor VALORGA
 System Valorga jest zupełnie inny. Reaktor jest pionowy,
cylindryczny i przedzielony pionową ścianą o szerokości
2/3 średnicy. Mieszanie odbywa się za pomocą wtrysku
biogazu pod wysokim ciśnieniem w dolnej części reaktora,
co 15 minut poprzez sieć wtryskiwaczy.
 Ten oryginalny system mieszania nie wykorzystuje
mechanicznych urządzeń, zapewniając dobre
wymieszanie odpadów o małym uwodnieniu.
 Przefermentowane odpady opuszczające reaktor nie
muszą być zawracane w celu rozcieńczania surowych
odpadów.

FERMENTACJA MOKRA
FERMENTACJA SUCHA
Źródło:JędrczakA.,Biologiczneprzetwarzanieodpadów,Warszawa,PWN,2007
Zalety Wady
• mała objętość reaktora
• małe przepływy substancji
• prosta wstępna obróbka odpadów
• mniejsze straty składników
biodegradowalnych w obróbce wstępnej
• małe zapotrzebowanie na wodę i ciepło
• specjalne techniki transportu i mieszania
• możliwość wystąpienia niepełnej
fermentacji
• zagrożenie spadku produkcji gazu przy
zbyt wysokim jednostkowym obciążeniu
reaktora
Zalety Wady
• dobre usunięcie składników inertnych i
ciężkich zanieczyszczeń w fazie
przygotowania surowca
• konwencjonalne metody transportu i
mieszania
• korzystniejsza wymiana energii i
substancji odżywczych między
składnikami substratów
• stabilna produkcja gazu
• większa pojemność reaktorów
• duże zapotrzebowanie na wodę
• duże zapotrzebowanie na energię
• duże przepływy materii
• ścieranie piaskiem elementów instalacji
• wymagane dodatkowe procesy rozdziału
fazy stałej i ciekłej

USZLACHETNIANIE BIOGAZU
 Biogaz nasycony jest parą wodną i obok metanu (CH4) oraz dwutlenku węgla
(CO2) zawiera m.in. także śladowe ilości siarkowodoru (H2S).
Siarkowodór jest toksyczny i ma nieprzyjemny zapach zepsutych jaj.
 Poprzez połączenie siarkowodoru oraz zawartej w biogazie pary wodnej
dochodzi do powstawania kwasu siarkowego. Kwasy działają negatywnie na
stosowane do obróbki biogazu silniki jak i dołączone do nich elementy (instalacja
gazownicza, instalacja odprowadzająca spaliny itd.).
 Z tego powodu w instalacjach biogazu przeprowadza się odsiarczanie i
wysuszanie uzyskiwanego biogazu.
 W zależności od zawartych w biogazie domieszek innych substancji lub
stosowanej technologii korzystania z biogazu (np. paliwo samochodowe) może
okazać się konieczne przeprowadzenie dalej idącego jego uzdatniania.

METODY USZLACHETNIANIA BIOGAZU
ODWADNIANIE I SUSZENIE BIOGAZU:
-FILTRY GRUBOZIARNISTE- w postaci filtrów żwirowych, które
zatrzymują substancje stałe i część skondensowanej wody;
-PRZEGRODY MIKROPOROWATE-na których są zatrzymywane
krople wody (siatki druciane)
-CYKLONY-w których krople wody są wydzielane z gazu pod
działaniem siły odśrodkowej;
-ŁAPACZE WILGOCI- w których kondensacja i wydzielanie wody
następuje w wyniku ekspansji biogazu;
-SPUSTY WODNE-zabudowywane na gazociągu.

METODY USZLACHETNIANIA BIOGAZU cd.
USUWANIE DWUTLENKU WĘGLA:
-PŁUCZKA WODNA
-ADSORPCJA ZMIENNOCIŚNIENIOWA
-SEPARACJA MEMBRANOWA
USUWANIE SIARKOWODORU:
-DAWKOWANIE CHLORKU ŻELAZA DO KOMORY
FERMENTACYJNEJ
-DAWKOWANIE POWIETRZA (TLENU) DO SYSTEMU BIOGAZU
-ADSORPCJA NA ZŁOŻACH ZASADOWYCH TLENKÓW ŻELAZA
-ABSORPCJA W ROZTWORACH SUBSTANCJI CHEMICZNYCH
WIĄŻĄCYCH SIARKOWODÓR
-ADSORPCJA NA WĘGLU AKTYWNYM
-ZŁOŻA BIOLOGICZNE
Źródło: Jędrczak A., Biologiczne przetwarzanie odpadów, Warszawa,

USUWANIE SIARKOWODORU
DAWKOWANIE CHLORKU ŻELAZA DO KOMORYFERMENTACYJNEJ
 Metoda polega na dawkowaniu roztworu soli żelaza do komory
fermentacyjnej i związaniu siarkowodoru w nierozpuszczalne siarczki
żelaza, zgodnie z reakcją:
2 Fe3+ + 3 S2- → 2 FeS + S
 Metoda jest bardzo efektywna, zwłaszcza w przypadku dużych stężeń
H2S w biogazie. Pozwala obniżyć stężenia H2S w gazie poniżej 100 mg/m3.
ZALETY:
-niskie koszty inwestycyjne i eksploatacyjne
-łatwe monitorowanie
-prosta obsługa

USUWANIE DWUTLENKU WĘGLA
PŁUCZKA WODNA
 Płuczka wodna opiera się na zasadzie, że wraz ze wzrostem ciśnienia
rozpuszczalność metanu i dwutlenku węgla wzrasta. Nie jest konieczne
wstępne odsiarczanie.
 Biogaz jest kompresowany do ok. 10 barów i dostarczany do kolumny
absorpcyjnej poprzez którą płynie od dołu do góry kolumny. W tej kolumnie
woda przesącza się od góry do dołu spotykając się z przeciwbieżnym prądem
gazu. Rozpuszczeniu ulegają przede wszystkim dwutlenek węgla i
siarkowodór.

PŁUCZKA WODNA
 Substancje takie jak kwasy, pył czy mikroorganizmy również są rozpuszczane.
 Oczyszczony gaz, który opuszcza kolumnę zawiera do 98% metanu. Aby
usunąć CO2 ze strumienia gazu proces może być kilkukrotnie powtarzany.
 Część metanu jest recyrkulowana do początku procesu i dołącza do strumienia
surowego biogazu, co obniża straty metanu.
 Większość H2S i CO2, które są rozpuszczane w wodzie, są uwalnianie z niej
przez obniżenie ciśnienia zachodzące w ostatnim etapie procesu w kolumnie
desorpcyjnej.

PŁUCZKA WODNA
Źródło:
http://p153887.typo3server.info/fileadmin/v1/images/content/inhaltsbereich/02_artikelbilder/01_g
eschaeftsfelder/04_innovation_und_umwelt/05_i_und_u_nachrichten_2011/07_juli_2011/00_dow
nloads_internationales/02/Mroczkowski_Seiffert_oczyszczanie_biometanu.pdf
http://www.walesadcentre.org.uk/Controls/Document/Docs/Vasteras_comp__F.pdf

ADSORPCJA ZMIENNOCIŚNIENIOWA
Źródło:
http://p153887.typo3server.info/fileadmin/v1/images/content/inhaltsbereich/02_artikel
bilder/01_geschaeftsfelder/04_innovation_und_umwelt/05_i_und_u_nachrichten_201
1/07_juli_2011/00_downloads_internationales/02/Mroczkowski_Seiffert_oczyszczanie
 Metoda ta opiera się na szybkich zmianach ciśnienia, które umożliwiają
głównie adsorpcję CO2 przez węgiel aktywny, co umożliwia osiągnięcie jakości
gazu finalnego odpowiadającej jakości gazu ziemnego.
 Przed tym procesem biogaz musi być wstępnie odsiarczony metodą
biologiczną i osuszony.
 Następnie w kolumnach adsorpcyjnych zachodzą 4 fazy procesu, podczas gdy
jednej kolumnie odbywa się adsorpcja CO2 w innej odbywa się proces
regeneracji węgla aktywnego.
 W zależności od jakości gazu jaką chcemy uzyskać te 4 fazy są powtarzane 2
albo 3 razy, aby osiągnąć zawartość metanu na poziomie 97%.

ADSORPCJA ZMIENNOCIŚNIENIOWA
Źródło:http://e-czytelnia.abrys.pl/index.php?mod=tekst&id=10645
http://www.iea-biogas.net/_download/publi-task37/upgrading_rz_low_final.pdf

SEPARACJA MEMBRANOWA
Źródło:
http://p153887.typo3server.info/fileadmin/v1/images/content/inhaltsbereich/02_artikel
bilder/01_geschaeftsfelder/04_innovation_und_umwelt/05_i_und_u_nachrichten_201
1/07_juli_2011/00_downloads_internationales/02/Mroczkowski_Seiffert_oczyszczanie
 Suche membrany do oczyszczania biogazu są wykonane w materiałów,
które są przepuszczalne dla dwutlenku węgla, wody i amoniaku. Zazwyczaj
membrany są w formie połączonych ze sobą włókien kanalikowych
wykonanych z różnych polimerów.
 Proces jest często odbywa się w dwóch etapach. Przed tym jak gaz
dociera do włókien, przechodzi on przez filtr, który zatrzymuje wodę, kropelki
oleju i aerozole, które wpłynęłyby negatywnie na pracę membrany.
 Ponadto zanim gaz trafi na membranę, usuwany jest siarkowodór w
procesie oczyszczania na węglu aktywnym.
Ostatecznie uzyskuje się dwa różne strumienie: permeat (głównie CO2,
woda i amoniak) oraz retentat (skoncentrowany CH4).

SEPARACJA MEMBRANOWA
Źródło: MedalTM membrane systems for Biogas/Landfill gas, Air Liquide
Źródło:.http://www.sepuran.de/product/sepuran/en/Pages/function.aspx

MAGAZYNOWANIE BIOGAZU
 Biogaz jest wytwarzany w nierównomiernych z tego powodu biogaz musi być
tymczasowo magazynowany w stosownych zbiornikach.
 Zbiorniki magazynowe muszą być gazoszczelne, odporne na ciśnienie, media,
promieniowanie UV, temperaturę i warunki pogodowe.
 Ze względów bezpieczeństwa zbiorniki magazynowe muszą być wyposażone w
zabezpieczenia przez nadciśnieniem i spadkiem ciśnienia, aby zapobiegać
niedopuszczalnie wysokim zmianom ciśnienia wewnętrznego w zbiorniku.
 Wyróżnia się nisko-, średnio- i wysokociśnieniowe zbiorniki magazynowe.
http://www.sattler-ag.com/sattler-web/en/.

Niskociśnieniowe zbiorniki magazynowe
 Najczęściej używanymi są zbiorniki niskociśnieniowe o zakresie nadciśnienia od
0,05 do 0,5 mbar.
 Zbiorniki niskociśnieniowe składają się z folii, które muszą sprostać wymaganiom
bezpieczeństwa. Magazyny foliowe instaluje się na fermentorze jako zewnętrzne
magazyny gazu albo jako kopuły gazowe.
 Zewnętrzne zbiorniki niskociśnieniowe mogą być wykonywane w formie poduszek
foliowych. Te poduszki foliowe do ochrony przed warunkami pogodowymi lokuje się
w odpowiednich budynkach albo przykrywa drugą powłoką foliową.

 Najczęściej używanymi są zbiorniki niskociśnieniowe o zakresie nadciśnienia od
0,05 do 0,5 mbar.
 Zbiorniki niskociśnieniowe składają się z folii, które muszą sprostać wymaganiom
bezpieczeństwa. Magazyny foliowe instaluje się na fermentorze jako zewnętrzne
magazyny gazu albo jako kopuły gazowe.
Zródło: Institut für Energetik und Umwelt gGmbH, Biogaz,Produkcja, Wykorzystywanie, http://www
Podstawą zbiornika biogazu jest konstrukcja stalowa – stelaż nośny, na
którym opiera się folia, gdy zbiornik jest pusty. Folia kopuły rozszerza się w
zależności od stanu napełnienia magazynu gazem

Zródło: http://biogas-nord.com. [Catalogue “Biogas storage tanks for each Plan Design” , http://ceno-tec.de.
A- Membrana zewnętrzna,
B- Membrana wewnętrzna,
C- System przepływu powietrza,
D- System lin,
E- Ucho kotwiczne,
F- Zawór zwrotny,
G- Dmuchawa,
H- Zawór niskociśnieniowy,
I- Zawód nadciśnienia,
J- Okienko kontrolne

Membranowe zbiorniki magazynowe
Zródło:http://biogas-nord.com. Catalogue “Biogas storage tanks for each Plan Design” , http://ceno-tec.de.
 Nowym rozwiązaniem jest tak zwany magazyn dwumembranowy.
 W tym systemie buduje się dwie kopuły- wewnętrzną jest foliowy zbiornik na gaz,
zewnętrzną stanowi kopuła foliowa nakładana na właściwą powłokę magazynu
gazu. Do przestrzeni pomiędzy dwoma kopułami wdmuchuje się powietrzne nośne.
Dzięki takiemu rozwiązaniu kopuła zewnętrzna jest zawsze w stanie napiętym.
A- Membrana zewnętrzna
B- Membrana wewnętrzna
C- System przepływu powietrza
D- Zawór zwrotny
E- Wentylator promieniowy
F- Ucho kotwiczne
G- Zawór bezpieczeństwa
H- Okienko kontrolne
I- Czujnik ultradźwiękowy

Pochodnia awaryjna
 Na wypadek gdyby zbiorniki magazynowe gazu nie zdołały przyjąć dodatkowych
ilości biogazu i/albo sam gaz nie mógłby zostać wykorzystany np. z powodu prac
konserwacyjnych albo z powodu swojej ekstremalnie złej jakości, to wtedy taka
nieużyteczna część biogazu musi zostać neutralnie zutylizowana – spalona w
instalacji awaryjnej.
 W tym celu instaluje się pochodnię lub świecę awaryjną.
http://www.pnec.org.pl/fio/page/gliwice.html

Przykłady biogazowni
Skrzatusz
Boleszyn
Konopnica
Cieszowa

Biogazownia w Skrzatuszu k. Piły
Biogazownia o mocy nominalnej 526 kWe oraz 500 kWt.
Substraty: produkty uboczne uzyskane w produkcji spożywczej, kiszonka kukurydzy
i traw, wywar gorzelniany i odpady poubojowe.
Silnik sprzężony z generatorem
wytwarza energię elektryczną o
napięciu 400 V.
„Elektrociepłownia biogazowa – pierwsza w Wielkopolsce”, Czysta Energia 5/2011

 Substraty potrzebne do produkcji biogazu gromadzone są w zasobniku i zbiornikach
wstępnych.
 Odpady wymagające higienizacji trafiają do zbiornika w wydzielonej, zamkniętej stacji
przyjęć, gdzie następuje ich rozdrobnienie i przetrzymanie w 70°C przez min. 1 h.
 Wszystkie kosubstraty są podawane w odpowiednich proporcjach pulsacyjnie do
zamkniętego zbiornika mieszalnikowego, gdzie następuje wymieszanie i ujednolicenie
wsadu oraz ostateczna homogenizacja za pomocą maceratora, przed przetłoczeniem do
reaktorów.
 Dwa reaktory o łącznej pojemności 3795 m3.

 Biogaz powstający w komorach przed spaleniem w zespole kogeneracyjnym,
produkującym energię elektryczną i cieplną, jest oczyszczony z siarkowodoru oraz
nadmiaru wilgoci.
 Pierwszy etap odsiarczania następuje już w komorze fermentacyjnej. Poprzez
kontrolowane dozowanie powietrza atmosferycznego podnosi się ilość tlenu w biogazie
do wartości wystarczających do wzrostu bakterii z grupy Thiobacillus, które utleniają
siarkowodór w ~25% do siarczanów i w ~75% do siarki elementarnej.
 Technologia zastosowana w biogazowni Skrzatusz przewiduje drugi stopień
odsiarczania – poprzez filtrację na sorbentach.
 Oczyszczony biogaz przetłaczany jest do modułu kogeneracyjnego silnika gazowego
o zainstalowanej mocy elektrycznej 526 kWe.

 Energia cieplna z chłodzenia silnika pozwala uzyskać moc 300 kWt i jest
wykorzystana do pokrycia potrzeb technologicznych produkcji biogazu, potrzeb
grzewczych budynku technicznego i stacji przyjęć odpadów wymagających higienizacji,
oraz do podgrzewania wody do produkcji pary technologicznej.
 Gorące spaliny z silnika kierowane są do odzyskowego kotła parowego o
zainstalowanej mocy termicznej 205 kWt.
 Wyprodukowaną parę w ilości 300 kg/h wykorzystuje się na potrzeby technologiczne
gorzelni, która jednocześnie dostarcza podstawowy substrat do procesu biologicznego.
 Przefermentowana ciecz, która pozostaje po procesie fermentacji beztlenowej, jest
magazynowana w lagunie i wywożona jako „polepszacz gleby” o wysokich wartościach
nawozowych na pola okolicznych rolników.

Biogazownia w Boleszynie
Biogazownia o mocy 1MW.
Substraty: Kiszonka, gnojowica, serwatka oraz obierki z ziemniaków, które przyjmują
jako odpad poprodukcyjny do utylizacji z mleczarni i z fabryki chipsów i frytek.
Produkcja 28 MWh energii
elektrycznej na dobę
http://www.chronmyklimat.pl/biogazownia/dobre-praktyki

 Biogazownia w Boleszynie położona jest na uboczu wsi.
 Uzyskiwany gaz – metan spalany jest w dwóch jednostkach pogeneracyjnych-
silnikach o mocy 500 kW. Są one chłodzone cieczą, co pozwala na uzyskanie energii
cieplnej, która w postaci ciepłej wody dostarczana jest m.in. do budynków
mieszkalnych w Bolesławcu.
 Sieć cieplna ma ok. 3 kilometrów długości.
 Dodatkowym przychodem biogazowni jest sprzedaż energii dla operatora w Płocku.

 W 2012r. do ciepłociągu z biogazowni podłączyło się 7 domów w Boleszynie,
tamtejsza szkoła, świetlica wiejska, kościół i plebania.
 W 2013 r. ma podłączyć się kolejnych 15 domów, a wtedy biogazownia będzie
ogrzewać już niemal całą wieś.
 To jednak nie wszystko, bo tamtejsze władze samorządowe chcą do niej podłączyć
także gimnazjum z salą gimnastyczną i ośrodek zdrowia w sąsiedniej wsi Mroczno.
Teraz te obiekty ogrzewane są olejem opałowym (w Mrocznie również nie ma sieci
gazowej), co pociąga za sobą ogromne koszty.

 Ta inwestycja, która pochłonęła 16 mln zł, ma zwrócić im się w zaledwie cztery lata.
Instalacja pracuje niemal bez przerwy, wykorzystując całą swoją moc (1,2 MW).
 Produkuje 28 MWh energii elektrycznej na dobę, a to tyle prądu, ile zużywa
dziennie kilka tysięcy gospodarstw domowych.
 Niebawem będzie jej produkować jeszcze więcej, bo w najbliższych miesiącach
boleszyńska biogazownia zostanie rozbudowana. Jej moc wzrośnie z 1,2 MW do 2
MW.
 Ponadto w ramach rozbudowy biogazowni planowana jest budowa tzw. lagun, co
pozwoli na zagospodarowanie większej ilości masy pofermentacyjnej.

Biogazownia w Konopnicy
 Biogazownia o mocy blisko 2 MW.
 Substratem dla biogazowni jest kiszonka z kukurydzy. Instalacja przetwarza 95 t
kiszonki na dobę.
 Produkcja 16 800 MWh elektryczności i 17 024 MWh ciepła.
Oznacza to, że biogazownia może
wyprodukować energię odpowiadającą
średniemu zapotrzebowaniu miejscowości
liczącej 7 tys. rodzin lub niezbędną by
ogrzać 500 domów.

W skład instalacji wchodzą między innymi:
 hala przyjęć (powierzchnia blisko 900 m2) z systemem podawania
substratu oraz zbiornikami wstępnymi,
 dwa fermentatory główne (3 300 m3),
 2 zbiorniki fermentacji wtórnej (5 000 m3) wyposażone w podwójną
membranę, stanowiącą zbiornik biogazu.
 Produkcję energii elektrycznej i cieplnej zapewnią dwa silniki GE
Jenbacher.

http://www.farmer.pl/multimedia/galeria/15500,968.html#topPage
 W hali magazynowej składowany jest dobowy zapas kiszonki. Ładowarki napełniają
kiszonką takie zbiorniki. Z nich, za pomocą podajników, substrat transportowany jest do
zbiornika fermentacyjnego.
 Każdy zbiornik wyposażony jest w cztery mieszadła, w tym dwa z zaworami
bezpieczeństwa.
 Zawór bezpieczeństwa wyposażony w pochodnię, która jest uruchamiana w
przypadku nadmiaru gazu.
Biogazownia w Konopnicy jest przyjazna środowisku. Tylko przy produkcji energii
może ograniczyć emisję CO2 o ok. 20 000 t w skali roku.

Biogazownia w Chodzieży
http://gramwzielone.pl/bioenergia/1265/biogazownia-w-chodziezy-za-8-mln-zl
 Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Czarnkowie w swoim zakładzie produkcyjnym w
Chodzieży otwarła pierwszą w kraju biogazownię, pozwalającą na ekologiczne
pozbywanie się odpadów produkcyjnych. Inwestycji kosztowała 8 000 000 złotych.
 Substrat: pozostałości poprodukcyjne i ścieki
 Zakłady spółdzielni zużywają około 6 tys. m3 gazu na dobę, z tego gazownia może
dostarczyć prawie połowę - 3 tys. m3. Biogazownia dziennie może przerobić do 500 m3.
ścieków oraz dodatkowo do 100 m3 kwaśnej serwatki.
http://gramwzielone.pl/bioenergia/1246/nowa-biogazownia-w-wielkopolsce

Biogazownia w gminie Koszęcin (Śląskie)
 W gminie Koszęcin (Śląskie) stanęła jedna z pierwszych w Polsce biogazowni
kontenerowych, zdolna do produkcji ok. 20 kW prądu na godzinę.
Z uruchomieniem instalacji inwestor czeka na wejście w życie nowych zasad wsparcia
odnawialnych źródeł energii.
http://lubliniec.naszemiasto.pl/artykul/1749127,w-cieszowej-stanela-nowoczesna-biogazownia-kontenerowa,id,t.html
"Przy obecnych cenach tzw. zielonych certyfikatów uruchomienie
mikrobiogazowni takiej jak nasza jest nieopłacalne. Czekamy na
wejście w życie nowych regulacji zawartych w ustawie o OZE,
zgodnie z którymi dla mikrobiogazowni do 40 kW zastosowany
będzie system taryf stałych" - powiedział pracownik firmy
EkoInnowacje, która zrealizowała projekt na zlecenie prywatnego
inwestora - rolnika z Cieszowej k. Koszęcina.

 Biogazownia składa się z trzech kontenerów do fermentacji (maksymalnie może ich być
dziewięć) oraz kontenera technicznego, gdzie znajduje się m.in. sterownia oraz zbiornik na biogaz,
służący do produkcji prądu i ciepła.
 Zgodnie z założeniami instalacja ma pracować ok. 8 tys. godzin w ciągu roku, dając na godzinę
ok. 20 kW prądu i prawie dwukrotnie więcej ciepła. Rocznie zużyje ok. tysiąc ton biomasy - trawy,
słomy, kiszonek, odpadów zielonych oraz słomy zmieszanej z obornikiem. Fermentacja będzie
odbywać się metodą suchą.
 Koszt sprowadzonego z Austrii urządzenia to ok. 330 tys. euro. Po doliczeniu kosztów
związanych z transportem, projektem budowlanym, przygotowaniem terenu oraz przyłączeniem
energetycznym daje to koszt - dla tej konkretnej instalacji - poniżej 1,5 mln zł.
 Szacuje się, że biogazownia będzie pracować co najmniej 15 lat. W razie potrzeby zwiększenia
mocy może być rozbudowana o kolejne kontenery.
http://energetyka.wnp.pl/slaskie-pierwsza-biogazownia-kontenerowa-czeka-na-nowe-przepisy-o-oze,189082_1_0_0.html

 Jedną z zalet biogazowni kontenerowych jest krótki czas realizacji - inwestycję w
Cieszowej zrealizowano od zera w ciągu siedmiu miesięcy.
 Ważna jest także możliwość rozbudowy lub zmniejszenia mocy, stabilność
wytwarzania biogazu (w każdym z kontenerów fermentacja jest na innym etapie), a
także możliwość przeniesienia biogazowni w zupełnie inne, odległe, miejsce, gdy np.
będą kłopoty z zaopatrzeniem w biomasę albo właściciel zechce po prostu sprzedać
instalację, jeśli np. zmieni profil swojej rolniczej działalności.
 Przedsięwzięcie ma być także instalacją pokazową dla innych potencjalnych chętnych
na skorzystanie z takich rozwiązań.
http://energetyka.wnp.pl/slaskie-pierwsza-biogazownia-kontenerowa-czeka-na-nowe-przepisy-o-oze,189082_1_0_0.html

Dziękujemy za uwagę !
mgr inż. Anna Kacprzak
ann.kacprzak@gmail.com
mgr inż. Karina Michalska
kar.michalska@gmail.com

�ݺ�ߣ

Aspekty logistyczne i_technologiczne_procesu_gromadzenia_i_przetwarzania_odpadow

More Related Content

Aspekty logistyczne i_technologiczne_procesu_gromadzenia_i_przetwarzania_odpadow