1. www.hocnghe.com.vn
Ch動董ng VII - Cu畛n d但y & Bi畉n 叩p
1. C畉u t畉o c畛a cu畛n c畉m.
Cu畛n c畉m g畛m m畛t s畛 v嘆ng d但y qu畉n l畉i thnh nhi畛u v嘆ng, d但y
qu畉n 動畛c s董n emay c叩ch i畛n, l探i cu畛n d但y c坦 th畛 l kh担ng kh鱈, ho畉c
l v畉t li畛u d畉n t畛 nh動 Ferrite hay l探i th辿p k畛 thu畉t .
Cu畛n d但y l探i kh担ng kh鱈 Cu畛n d但y l探i Ferit
K箪 hi畛u cu畛n d但y tr棚n s董 畛 : L1 l cu畛n d但y l探i
kh担ng kh鱈, L2 l cu畛n d但y l探i ferit, L3 l cu畛n
d但y c坦 l探i ch畛nh, L4 l cu畛n d但y l探i th辿p k畛 thu畉t
2. C叩c 畉i l動畛ng 畉c tr動ng c畛a cu畛n c畉m.
a) H畛 s畛 t畛 c畉m ( 畛nh lu畉t Faraday)
H畛 s畛 t畛 c畉m l 畉i l動畛ng 畉c tr動ng cho s畛c i畛n 畛ng c畉m 畛ng c畛a
cu畛n d但y khi c坦 d嘆ng i畛n bi畉n thi棚n ch畉y qua.
L = ( 袖r.4.3,14.n2.S.10-7 ) / l
{ L : l h畛 s畛 t畛 c畉m c畛a cu担n d但y, 董n v畛 l Henrry (H)
{ n : l s畛 v嘆ng d但y c畛a cu畛n d但y.
{ l : l chi畛u di c畛a cu畛n d但y t鱈nh b畉ng m辿t (m)
{ S : l ti畉t di畛n c畛a l探i, t鱈nh b畉ng m2
{ 袖r : l h畛 s畛 t畛 th畉m c畛a v畉t li畛u lm l探i .
b) C畉m kh叩ng
C畉m kh叩ng c畛a cu畛n d但y l 畉i l動畛ng 畉c tr動ng cho s畛 c畉n tr畛 d嘆ng
i畛n c畛a cu畛n d但y 畛i v畛i d嘆ng i畛n xoay chi畛u .
ZL = 2.3,14.f.L
Xuan Vinh : 0912421959
2. www.hocnghe.com.vn
{ Trong 坦 : ZL l c畉m kh叩ng, 董n v畛 l
{ f : l t畉n s畛 董n v畛 l Hz
{ L : l h畛 s畛 t畛 c畉m , 董n v畛 l Henry
Th鱈 nghi畛m v畛 c畉m kh叩ng c畛a cu畛n
d但y v畛i d嘆ng i畛n xoay chi畛u
* Th鱈 nghi畛m tr棚n minh ho畉 : Cu畛n d但y n畛i ti畉p v畛i b坦ng 竪n
sau 坦 動畛c 畉u vo c叩c ngu畛n i畛n 12V nh動ng c坦 t畉n s畛 kh叩c nhau
th担ng qua c叩c c担ng t畉c K1, K2 , K3 , khi K1 坦ng d嘆ng i畛n m畛t
chi畛u i qua cu畛n d但y m畉nh nh畉t ( V狸 ZL = 0 ) => do 坦 b坦ng 竪n
s叩ng nh畉t, khi K2 坦ng d嘆ng i畛n xoay ch畛畛u 50Hz i qua cu畛n d但y
y畉y h董n ( do ZL tng ) => b坦ng 竪n s叩ng y畉u i, khi K3 坦ng , d嘆ng
i畛n xoay chi畛u 200Hz i qua cu畛n d但y y畉u nh畉t ( do ZL tng cao
nh畉t) => b坦ng 竪n s叩ng y畉u nh畉t.
=> K畉t lu畉n : C畉m kh叩ng c畛a cu畛n d但y t畛 l畛 v畛i h畛 s畛 t畛 c畉m c畛a
cu畛n d但y v t畛 l畛 v畛i t畉n s畛 d嘆ng i畛n xoay chi畛u, ngh挑a l d嘆ng i畛n
xoay chi畛u c坦 t畉n s畛 cng cao th狸 i qua cu畛n d但y cng kh坦, d嘆ng
i畛n m畛t chi畛u c坦 t畉n s畛 f = 0 Hz v狸 v畉y v畛i d嘆ng m畛t chi畛u cu畛n d但y
c坦 c畉m kh叩ng ZL = 0
c) i畛n tr畛 thu畉n c畛a cu畛n d但y.
i畛n tr畛 thu畉n c畛a cu畛n d但y l i畛n tr畛 m ta c坦 th畛 o 動畛c b畉ng
畛ng h畛 v畉n nng, th担ng th動畛ng cu畛n d但y c坦 ph畉m ch畉t t畛t th狸 i畛n
tr畛 thu畉n ph畉i t動董ng 畛i nh畛 so v畛i c畉m kh叩ng, i畛n tr畛 thu畉n c嘆n g畛i
l i畛n tr畛 t畛n hao v狸 ch鱈nh i畛n tr畛 ny sinh ra nhi畛t khi cu畛n d但y
ho畉t 畛ng.
3. T鱈nh ch畉t n畉p , x畉 c畛a cu畛n c畉m
* Cu畛n d但y n畉p nng l動董ng : Khi cho m畛t d嘆ng i畛n ch畉y qua
cu畛n d但y, cu畛n d但y n畉p m畛t nng l動畛ng d動畛i d畉ng t畛 tr動畛ng 動畛c
t鱈nh theo c担ng th畛c
W = L.I 2 / 2
Xuan Vinh : 0912421959
3. www.hocnghe.com.vn
z W : nng l動畛ng ( June )
z L : H畛 s畛 t畛 c畉m ( H )
z I d嘆ng i畛n.
Th鱈 nghi畛m v畛 t鱈nh n畉p x畉 c畛a cu畛n d但y.
畛 th鱈 nghi畛m tr棚n : Khi K1 坦ng, d嘆ng i畛n qua cu畛n d但y tng d畉n
( do cu畛n d但y sinh ra c畉m kh叩ng ch畛ng l畉i d嘆ng i畛n tng 畛t ng畛t )
v狸 v畉y b坦ng 竪n s叩ng t畛 t畛, khi K1 v畛a ng畉t v K2 坦ng , nng l動董ng
n畉p trong cu畛n d但y t畉o thnh i畛n 叩p c畉m 畛ng ph坦ng ng動畛c l畉i qua
b坦ng 竪n lm b坦ng 竪n lo辿 s叩ng => 坦 l hi棚n t動畛ng cu畛n d但y x畉
i畛n.
4. Loa ( Speaker )
Loa l m畛t 畛ng d畛ng c畛a cu畛n d但y v t畛 tr動畛ng.
Loa 4 - 20W ( Speaker )
Xuan Vinh : 0912421959
4. www.hocnghe.com.vn
C畉u t畉o v ho畉t 畛ng c畛a Loa ( Speaker )
C畉u t畉o c畛a loa : Loa g畛m m畛t nam ch但m h狸nh tr畛 c坦 hai c畛c l畛ng
vo nhau , c畛c N 畛 gi畛a v c畛c S 畛 xung quanh, gi畛a hai c畛c t畉o
thnh m畛t khe t畛 c坦 t畛 tr動畛ng kh叩 m畉nh, m畛t cu担n d但y 動畛c g畉n v畛i
mng loa v 動畛c 畉t trong khe t畛, mng loa 動畛c 畛 b畉ng g但n cao
su m畛m gi炭p cho mng loa c坦 th畛 d畛 dng dao 畛ng ra vo.
Ho畉t 畛ng : Khi ta cho d嘆ng i畛n 但m t畉n ( i畛n xoay chi畛u t畛 20
Hz => 20.000Hz ) ch畉y qua cu畛n d但y, cu畛n d但y t畉o ra t畛 tr動畛ng bi畉n
thi棚n v b畛 t畛 tr動畛ng c畛 畛nh c畛a nam ch但m 畉y ra, 畉y vo lm cu畛n
d但y dao 畛ng => mng loa dao 畛ng theo v ph叩t ra 但m thanh.
Ch炭 箪 : Tuy畛t 畛i ta kh担ng 動畛c 動a d嘆ng i畛n m畛t chi畛u vo loa ,
v狸 d嘆ng i畛n m畛t chi畛u ch畛 t畉o ra t畛 tr動畛ng c畛 畛nh v cu畛n d但y c畛a
loa ch畛 l畛ch v畛 m畛t h動畛ng r畛i d畛ng l畉i, khi 坦 d嘆ng m畛t chi畛u qua
cu畛n d但y tng m畉nh ( do kh担ng c坦 i畛n 叩p c畉m 畛ng theo chi畛u ng動畛c
lai ) v狸 v畉y cu畛n d但y s畉 b畛 ch叩y .
5 . Micro
Xuan Vinh : 0912421959
5. www.hocnghe.com.vn
Micro
Th畛c ch畉t c畉u t畉o Micro l m畛t chi畉c loa thu nh畛, v畛 c畉u t畉o Micro
gi畛ng loa nh動ng Micro c坦 s畛 v嘆ng qu畉n tr棚n cu畛n d但y l畛n h董n loa r畉t
nhi畛u v狸 v畉y tr畛 kh叩ng c畛a cu畛n d但y micro l r畉t l畛n kho畉ng 600
( tr畛 kh叩ng loa t畛 4 - 16 ) ngoi ra mng micro c滴ng 動畛c c畉u t畉o
r畉t m畛ng 畛 d畛 dng dao 畛ng khi c坦 但m thanh t叩c 畛ng vo. Loa l
thi畉t b畛 畛 chuy畛n d嘆ng i畛n thnh 但m thanh c嘆n micro th狸 ng動畛c l畉i ,
Micro 畛i 但m thanh thnh d嘆ng i畛n 但m t畉n.
6.R董 le ( Relay)
R董 le
R董 le c滴ng l m畛t 畛ng d畛ng c畛a cu畛n d但y trong s畉n xu畉t thi畉t b畛
i畛n t畛, nguy棚n l箪 ho畉t 畛ng c畛a R董le l bi畉n 畛i d嘆ng i畛n thnh t畛
tr動畛ng th担ng qua qu畛n d但y, t畛 tr動畛ng l畉i t畉o thnh l畛c c董 h畛c th担ng
qua l畛c h炭t 畛 th畛c hi畛n m畛t 畛ng t叩c v畛 c董 kh鱈 nh動 坦ng m畛 c担ng
t畉c, 坦ng m畛 c叩c hnh tr狸nh c畛a m畛t thi畉t b畛 t畛 畛ng vv...
Xuan Vinh : 0912421959
6. www.hocnghe.com.vn
C畉u t畉o v nguy棚n l箪 ho畉t 畛ng c畛a R董 le
7. Bi畉n 叩p.
Bi畉n 叩p l thi畉t b畛 畛 bi畉n 畛i i畛n 叩p xoay chi畛u, c畉u t畉o bao g畛m
m畛t cu畛n s董 c畉p ( 動a i畛n 叩p vo ) v m畛t hay nhi畛u cu畛n th畛 c畉p
( l畉y i畛n 叩p ra s畛 d畛ng) c湛ng qu畉n tr棚n m畛t l探i t畛 c坦 th畛 l l叩 th辿p
ho畉c l探i ferit .
K箪 hi畛u c畛a bi畉n 叩p
* T畛 s畛 v嘆ng / vol c畛a bi辿n 叩p .
z G畛i n1 v n2 l s畛 v嘆ng c畛a qu畛n s董 c畉p v th畛 c畉p.
z U1 v I1 l i畛n 叩p v d嘆ng i畛n i vo cu畛n s董 c畉p
z U2 v I2 l i畛n 叩p v d嘆ng i畛n i ra t畛 cu畛n th畛 c畉p.
Ta c坦 c叩c h畛 th畛c nh動 sau :
U1 / U2 = n1 / n2 i畛n 叩p 畛 tr棚n hai cu畛n d但y s董 c畉p v th畛
c畉p t畛 l畛 thu畉n v畛i s畛 v嘆ng d但y qu畉n.
U1 / U2 = I2 / I1 D嘆ng i畛n 畛 tr棚n hai 畉u cu畛n d但y t畛 l畛
ngh畛ch v畛i i畛n 叩p, ngh挑a l n畉u ta l畉y ra i畛n 叩p cng cao th狸 cho
d嘆ng cng nh畛.
* C担ng xu畉t c畛a bi畉n 叩p .
C担ng xu畉t c畛a bi畉n 叩p ph畛 thu畛c ti畉t di畛n c畛a l探i t畛, v ph畛 thu畛c
vo t畉n s畛 c畛a d嘆ng i畛n xoay chi畛u, bi畉n 叩p ho畉t 畛ng 畛 t畉n s畛 cng
cao th狸 cho c担ng xu畉t cng l畛n.
* Ph但n lo畉i bi畉n 叩p .
* Bi畉n 叩p ngu畛n v bi畉n 叩p 但m t畉n:
Xuan Vinh : 0912421959
7. www.hocnghe.com.vn
Bi畉n 叩p ngu畛n Bi畉n 叩p ngu畛n h狸nh xuy畉n
Bi畉n 叩p ngu畛n th動畛ng g畉p trong Cassete, mply .. , bi畉n 叩p ny
ho畉t 畛ng 畛 t畉n s畛 i畛n l動畛i 50Hz , l探i bi畉n 叩p s畛 d畛ng c叩c l叩
T担nsilic h狸nh ch畛 E v I gh辿p l畉i, bi畉n 叩p ny c坦 t畛 s畛 v嘆ng / vol l畛n.
Bi畉n 叩p 但m t畉n s畛 d畛ng lm bi畉n 叩p 畉o pha v bi畉n 叩p ra loa
trong c叩c m畉ch khuy畉ch 畉i c担ng xu畉t 但m t畉n,bi畉n 叩p c滴ng s畛 d畛ng l叩
T担nsilic lm l探i t畛 nh動 bi畉n 叩p ngu畛n, nh動ng l叩 t担nsilic trong bi畉n 叩p
但m t畉n m畛ng h董n 畛 tr叩nh t畛n hao, bi畉n 叩p 但m t畉n ho畉t 畛ng 畛 t畉n s畛
cao h董n , v狸 v畉y c坦 s畛 v嘆ng vol th畉p h董n, khi thi畉t k畉 bi畉n 叩p 但m t畉n
ng動畛i ta th動畛ng l畉y gi叩 tr畛 t畉n s畛 trung b狸nh kho畉ng 1KHz - 畉n
3KHz.
* Bi畉n 叩p xung & Cao 叩p .
Bi畉n 叩p xung Cao 叩p
Bi畉n 叩p xung l bi畉n 叩p ho畉t 畛ng 畛 t畉n s畛 cao kho畉ng vi ch畛c
KHz nh動 bi畉n 叩p trong c叩c b畛 ngu畛n xung , bi畉n 叩p cao 叩p . l探i bi畉n
叩p xung lm b畉ng ferit , do ho畉t 畛ng 畛 t畉n s畛 cao n棚n bi畉n 叩p xung
cho c担ng xu畉t r畉t m畉nh, so v畛i bi畉n 叩p ngu畛n th担ng th動畛ng c坦 c湛ng
tr畛ng l動畛ng th狸 bi畉n 叩p xung c坦 th畛 cho c担ng xu畉t m畉nh g畉p hng
ch畛c l畉n.
Ch動董ng VIII - Ch畉t b叩n d畉n & Diode .
1. Ch畉t b叩n d畉n.
Ch畉t b叩n d畉n l nguy棚n li畛u 畛 s畉n xu畉t ra c叩c lo畉i linh ki畛n b叩n
d畉n nh動 Diode, Transistor, IC m ta 達 th畉y trong c叩c thi畉t b畛 i畛n t畛
ngy nay.
Xuan Vinh : 0912421959
8. www.hocnghe.com.vn
Ch畉t b叩n d畉n l nh畛ng ch畉t c坦 畉c i畛m trung gian gi畛a ch畉t d畉n
i畛n v ch畉t c叩ch i畛n, v畛 ph動董ng di畛n ho叩 h畛c th狸 b叩n d畉n l nh畛ng
ch畉t c坦 4 i畛n t畛 畛 l畛p ngoi c湛ng c畛a nguy棚n t畛. 坦 l c叩c ch畉t
Germanium ( Ge) v Silicium (Si)
T畛 c叩c ch畉t b叩n d畉n ban 畉u ( tinh khi畉t) ng動畛i ta ph畉i t畉o ra hai
lo畉i b叩n d畉n l b叩n d畉n lo畉i N v b叩n d畉n lo畉i P, sau 坦 gh辿p c叩c
mi畉ng b叩n d畉n lo畉i N v P l畉i ta thu 動畛c Diode hay Transistor.
Si v Ge 畛u c坦 ho叩 tr畛 4, t畛c l l畛p ngoi c湛ng c坦 4 i畛n t畛, 畛 th畛
tinh khi畉t c叩c nguy棚n t畛 Si (Ge) li棚n k畉t v畛i nhau theo li棚n k畉t c畛ng
ho叩 tr畛 nh動 h狸nh d動畛i.
Ch畉t b叩n d畉n tinh khi畉t .
2. Ch畉t b叩n d畉n lo畉i N
* Khi ta pha m畛t l動畛ng nh畛 ch畉t c坦 ho叩 tr畛 5 nh動 Phospho (P) vo
ch畉t b叩n d畉n Si th狸 m畛t nguy棚n t畛 P li棚n k畉t v畛i 4 nguy棚n t畛 Si theo
li棚n k畉t c畛ng ho叩 tr畛, nguy棚n t畛 Phospho ch畛 c坦 4 i畛n t畛 tham gia
li棚n k畉t v c嘆n d動 m畛t i畛n t畛 v tr畛 thnh i畛n t畛 t畛 do => Ch畉t b叩n
d畉n l炭c ny tr畛 thnh th畛a i畛n t畛 ( mang i畛n 但m) v 動畛c g畛i l b叩n
d畉n N ( Negative : 但m ).
Ch畉t b叩n d畉n N
3. Ch畉t b叩n d畉n lo畉i P
Xuan Vinh : 0912421959
9. www.hocnghe.com.vn
Ng動畛c l畉i khi ta pha th棚m m畛t l動畛ng nh畛 ch畉t c坦 ho叩 tr畛 3 nh動
Indium (In) vo ch畉t b叩n d畉n Si th狸 1 nguy棚n t畛 Indium s畉 li棚n k畉t
v畛i 4 nguy棚n t畛 Si theo li棚n k畉t c畛ng ho叩 tr畛 v li棚n k畉t b畛 thi畉u m畛t
i畛n t畛 => tr畛 thnh l畛 tr畛ng ( mang i畛n d動董ng) v 動畛c g畛i l ch畉t
b叩n d畉n P.
Ch畉t b叩n d畉n P
4. Ti畉p gi叩p P - N v C畉u t畉o c畛a Diode b叩n d畉n.
Khi 達 c坦 動畛c hai ch畉t b叩n d畉n l P v N , n畉u gh辿p hai ch畉t b叩n
d畉n theo m畛t ti畉p gi叩p P - N ta 動畛c m畛t Diode, ti畉p gi叩p P -N c坦
畉c i畛m : T畉i b畛 m畉t ti畉p x炭c, c叩c i畛n t畛 d動 th畛a trong b叩n d畉n N
khuy畉ch t叩n sang v湛ng b叩n d畉n P 畛 l畉p vo c叩c l畛 tr畛ng => t畉o thnh
m畛t l畛p Ion trung ho v畛 i畛n => l畛p Ion ny t畉o thnh mi畛n c叩ch
i畛n gi畛a hai ch畉t b叩n d畉n.
M畛i ti畉p x炭c P - N => C畉u t畉o c畛a Diode .
* 畛 h狸nh tr棚n l m畛i ti畉p x炭c P - N v c滴ng ch鱈nh l c畉u t畉o c畛a
Diode b叩n d畉n.
Xuan Vinh : 0912421959
10. www.hocnghe.com.vn
K箪 hi畛u v h狸nh d叩ng c畛a Diode b叩n d畉n.
5. Ph但n c畛c thu畉n cho Diode.
Khi ta c畉p i畛n 叩p d動董ng (+) vo An担t ( v湛ng b叩n d畉n P ) v i畛n
叩p 但m (-) vo Kat担t ( v湛ng b叩n d畉n N ) , khi 坦 d動畛i t叩c d畛ng t動董ng
t叩c c畛a i畛n 叩p, mi畛n c叩ch i畛n thu h畉p l畉i, khi i畛n 叩p ch棚nh l畛ch gi畛
hai c畛c 畉t 0,6V ( v畛i Diode lo畉i Si ) ho畉c 0,2V ( v畛i Diode lo畉i Ge )
th狸 di畛n t鱈ch mi畛n c叩ch i畛n gi畉m b畉ng kh担ng => Diode b畉t 畉u d畉n
i畛n. N畉u ti畉p t畛c tng i畛n 叩p ngu畛n th狸 d嘆ng qua Diode tng nhanh
nh動ng ch棚nh l畛ch i畛n 叩p gi畛a hai c畛c c畛a Diode kh担ng tng (v畉n gi畛
畛 m畛c 0,6V )
Diode (Si) ph但n c畛c thu畉n - Khi Dode d畉n
i畛n 叩p thu畉n 畛影c gim 畛 m畛c 0,6V
動畛ng 畉c tuy畉n c畛a i畛n 叩p thu畉n qua Diode
* K畉t lu畉n : Khi Diode (lo畉i Si) 動畛c ph但n c畛c thu畉n, n畉u i畛n 叩p
ph但n c畛c thu畉n < 0,6V th狸 ch動a c坦 d嘆ng i qua Diode, N畉u 叩p ph但n
c畛c thu畉n 畉t = 0,6V th狸 c坦 d嘆ng i qua Diode sau 坦 d嘆ng i畛n qua
Diode tng nhanh nh動ng s畛t 叩p thu畉n v畉n gi畛 畛 gi叩 tr畛 0,6V .
6. Ph但n c畛c ng動畛c cho Diode.
Khi ph但n c畛c ng動畛c cho Diode t畛c l c畉p ngu畛n (+) vo Kat担t (b叩n
d畉n N), ngu畛n (-) vo An担t (b叩n d畉n P), d動畛i s畛 t動董ng t叩c c畛a i畛n
叩p ng動畛c, mi畛n c叩ch i畛n cng r畛ng ra v ngn c畉n d嘆ng i畛n i qua
m畛i ti畉p gi叩p, Diode c坦 th畛 chiu 動畛c i畛n 叩p ng動畛c r畉t l畛n kho畉ng
1000V th狸 diode m畛i b畛 叩nh th畛ng.
Xuan Vinh : 0912421959
11. www.hocnghe.com.vn
Diode ch畛 b畛 ch叩y khi 叩p ph但n c畛c ng畛影c tng > = 1000V
7. Ph動董ng ph叩p o ki畛m tra Diode
o ki畛m tra Diode
z 畉t 畛ng h畛 畛 thang x 1 , 畉t hai que o vo hai 畉u Diode,
n畉u :
z o chi畛u thu畉n que en vo An担t, que 畛 vo Kat担t => kim
l棚n, 畉o chi畛u o kim kh担ng l棚n l => Diode t畛t
z N畉u o c畉 hai chi畛u kim l棚n = 0 => l Diode b畛 ch畉p.
z N畉u o thu畉n chi畛u m kim kh担ng l棚n => l Diode b畛 畛t.
z 畛 ph辿p o tr棚n th狸 Diode D1 t畛t , Diode D2 b畛 ch畉p v D3 b畛
畛t
z N畉u 畛 thang 1K m o ng動畛c vo Diode kim v畉n l棚n m畛t
ch炭t l Diode b畛 d嘆.
Xuan Vinh : 0912421959