Ii.geneen adierazpena trankripzioa kode genetikoa
- 2. GENEEN ESPRESIOA. KODE GENETIKOA ETA PROTEINEN SINTESIA 1-Gene bat-entzima bat teoria: • Garrod-ek (1901), alkaptonuria, entzima baten gabeziak eragindako gaixotasuna (kartilago eta gernuaren iluntzea) aztertu • Familian transmititzen zenez (heredentziari loturikoa) informazio genetikoarekin zerikusia izan behar zuen. • Garai hartan hasi ziren geneak ezagutzen eta aurrerago jakin zen geneak ADN-z osaturik daudela. • Ondorioa: Entzimen (proteinen) sintesia ADN- ren baitan dago.
- 3. • Beadle eta Tatum (1941), onddo bat irradiatu zuten. – Irradiazioak ez dira proteinak eraldatzen – Irradiazioak ADN eraldatzen du Onddoa irradiatzean zenbait entzima(proteina) ez zituen sintetizatzen Ondorioa: Irradiazioak proteinak deusezten ez baitu, baina ADN eraldatzen badu, eta eraldatzean proteinak ez badira sintetizatu, ADN eta proteinen erlazioa argia da. (gen enzima) Beadle & Tatum - 1941
- 4. Beadle eta Tatum • Hasieran gene batïƒ entzima bat printzipioa • Gene bat ïƒ proteina bat bilakatu zen entzima guztiak proteinak direlako baina proteina guztiak entzima ez. Eta azkenik • Gene batïƒ Katea polipeptidiko bat, proteinak hainbat katea polipeptidikoz osaturik egon daitezkeela ikusi zelako
- 5. 1865 1957 - Francis Crick Genetika molekularraren DOGMA NAGUSIA ADN ARN PROTEINAK
- 8. KODE GENETIKOAKODE GENETIKOA Nukleotidoen eta aminoazidoen arteko korrespondentzia ezartzen duen kodea.
- 9. KODE GENETIKOAKODE GENETIKOA • Bere aurkikuntzan garrantzia izan zuten aurkikuntzak : – Severo Ochoak & alg.(1955) polinukleotido fosforilasa entzima isolatu zuten (nukleotidoak lotzen ditu harizpi molderik gabe): – Niremberg (1961), poliU molekulak erabiliz honako saikuntza burutu zuen : - Ondorioztatu zuena: Urazilo eta fenilalaninaren arteko lotura dago. - Poli C-rekin saioa errepikatuz soilik prolina zegoen saiodietan elkartzen zieren aminoazidoak. Beraz, zitosina eta prolinaren arteko lotura ere bazegoen. poliU (UUUUUUUU……) eratu zuten. Saiodi guztietan poliU, eta aa-ak elkartzeko beharrezko osagai guztiak zeuden 20 aa-ekin… Soilik saiodi honetan elkartu ziren aa-ak, phe hutsez osaturiko polipeptidoa hain zuzen
- 10. • Bi nukleotido balira kodearen oinarria, soilik 16 aa kodifikatzeko aukera izango zen, 42 = 16 • Klabea hiru nukleotidok osatuz (tripleteak) 43 =64, nahikoa izango zen 20 aa-ak itzultzeko. • Kode genetikoaren ezaugarriak: – Kodonak (kode unitateak) 3 nukleotidoz osaturik daude – 64 triplete- konbinazio /kodoi eta bakoitzari dagokion aa-k eratzen dute. Horietatik 61, aa-k kodifikatzen dituzte eta 3 amaiera-kodonak (zentzugabeak) dira: UAA, UAG eta UGA. – Unibertsala da: izaki bizidun guztientzat balio du. – Endekatua da: Aminoazido gehienak kodoi bai baino gehiagok kodifikatzen dute. Nukleotido bakoitzak aminoazio bat kodifikatuko balu, soilik 4 aminoazido kodifikatzeko aukera izango zen, baina jakina da 20 aa desberdin daudela…