ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo
DE STILLE VERBOUWING 
VAN PENSIOEN, ZORG, WERK EN WONEN 
Een analyse door het ING Economisch Bureau 
Onze overheid is klaar voor de toekomst. Nu wij nog. 
De Nederlandse overheid zet economische hervormingen in gang. Pensioen, zorg, werk en wonen worden flink gerenoveerd. 
De invoering gaat geleidelijk, maar het uiteindelijke effect is groot. De gemiddelde belastingen en premies dalen en de 
economie kan er extra door groeien. Tegelijk schuiven risico’s van het collectief naar het individu. Wie overziet het nog? 
Het ING Economisch Bureau laat zien wat de belangrijkste veranderingen zijn en hoe ze mensen raken. 
PENSIOEN 
WERK 
De belangrijkste hervormingen samengevat: 
PENSIOEN Langer werken, korter pensioen en per jaar minder sparen voor pensioen 
ZORG Langer thuis wonen en meer zelf betalen 
WERK 
WONEN 
Lagere en belaste ontslagvergoeding en korter een werkloosheidsuitkering 
Hogere huren, lagere hypotheekrenteaftrek en verplicht aflossen 
Wat zijn de gevolgen voor de overheidsbegroting? 
ZORG 
WONEN 
De overheid bespaart in 2015 door de renovatie van pensioen, zorg, werk en wonen al 5,5 miljard euro. 
Dat is een groot bedrag. De renovatie is dan eigenlijk nog maar net begonnen, want veel maatregelen worden 
geleidelijk ingevoerd. Op termijn is het effect daarom nog veel groter: ruim vier keer zo veel als in 2015. Dat is bijna 
negen procent van de hele de Rijksbegroting. 
HET SALDO VAN 
DE OVERHEID KOMT 
24 MILJARD EURO 
BEGROTING 
PENSIOEN Langer werken, korter pensioen en per jaar minder sparen voor pensioen 
Vroeger stond de pensioenleeftijd vast. Voortaan staat vast hoe lang iemand gemiddeld pensioen mag verwachten. 
Dat betekent dat iemand die dit jaar met pensioen ging nog ongeveer 20 jaar pensioen voor de boeg heeft. Straks 
gaat iedereen met pensioen op het moment dat hij of zij naar verwachting nog 18 jaar en drie maanden pensioen voor 
de boeg heeft. De duur van het pensioen is dus voor alle generaties gelijk. Hoe hoger de levensverwachting, hoe 
langer dus de loopbaan. Per saldo werken mensen langer en zijn ze korter met pensioen. Per gewerkt jaar hoeven ze 
daarom minder geld opzij te zetten voor hun pensioen. 
40 JAAR 
WERKEN 
OUDE SITUATIE 
25 JAAR 65 JAAR 
PENSIOEN 
NIEUWE SITUATIE 
meer jaren werken minder jaren pensioen 
+4 jaar - 4jaar 
= meer tijd om te 
sparen voor pensioen 
44 JAAR 
= minder tijd 
om te spenderen 
25 JAAR 69 JAAR 
Ouderen die vooral verzorging nodig 
hebben blijven voortaan thuis wonen 
Ouderen die zorg krijgen en vermogen 
hebben betalen meer zelf voor die zorg 
WERK 
ca. 30% en alleen nieuwe gevallen 
De wijkverpleegkundige en mensen om ze 
heen organiseren de zorg die ze nodig hebben 
Ouderen die hulp in de huishouding 
krijgen betalen of organiseren die 
voortaan veel vaker zelf 
Kinderen zorgen meer voor hun 
ouders en hun erfenis wordt kleiner 
Lagere en belaste ontslagvergoeding en korter een werkloosheidsuitkering 
Ontslagvergoeding omlaag 
OUDE SITUATIE 
NIEUWE SITUATIE 
via kantonrechter 
belasting 
direct eraf 
Vrijwel iedereen ontslagvergoeding 
OUDE SITUATIE 
NIEUWE SITUATIE 
Werkloosheidsuitkering stopt eerder 
OUDE SITUATIE 
NIEUWE SITUATIE 
Iedere baan accepteren na: 
OUDE SITUATIE 
NIEUWE SITUATIE 
24 
MND 
38 
MND 
6 
MND 
12 
MND 
WONEN Hogere huren, lagere hypotheekrenteaftrek en verplicht aflossen 
Ontwikkeling van de huurprijzen 
EURO’S 
Ontwikkeling van de netto rentelasten 
EURO’S 
zonder beleid 
inkomen tot 33.000 € 
inkomen tussen 33.000 - 43.000 € 
inkomen meer dan 43.000 € 
In 2013 en 2014 mochten verhuurders van 
sociale huurwoningen eenmalig een extra 
huurverhoging toepassen. Hoe hoger het 
inkomen, hoe hoger de extra huurverhoging. 
Geleidelijk vermindert de hypotheekrenteaftrek 
voor mensen met een inkomen boven 52.000 euro. 
De netto rentelast die mensen per maand betalen 
neemt daardoor toe. 
Huurverhoging 
Hogere eigen bijdrage zorg 
Lagere ontslagvergoeding 
LAAG INKOMEN HOOG INKOMEN 
Minder hypotheekrenteaftrek 
OUD 
JONG 
= 20.000 mensen = €250 
Langer thuis wonen 
Meer mantelzorg verlenen 
Langer werken 
Kortere ww-duur 
veel mensen veel euro’s 
12.000 euro 
536.000 mensen van 65 of 66 en ontvangen geen AOW uitkering 
ter waarde van 24.000 euro 
100.000 mensen krijgen zorg thuis en lopen onbetaalde zorg mis 
ter waarde van 3900 euro 
700.000 mensen verrichten extra mantelzorg 
ter waarde van 1200 euro 
600.000 mensen betalen of organiseren zelf huishoudelijke hulp 
2.300 euro 
130.000 mensen (met vermogen) betalen extra mee aan hun zorg 
50.000 euro 
50.000 mensen ontvangen een ontslagvergoeding die lager is 
20.000 euro 
40.000 mensen hebben geen recht op een WW-uitkering 
225 euro 
2.500.000 mensen betalen meer huur 
600 euro 
2.250.000 mensen betalen netto meer rente door de verlaagde hypotheekrenteaftrek 
= 20.000 mensen = €250 
2025 
veel mensen veel euro’s 
Bedragen zijn geschatte gemiddelde bedragen per persoon per jaar in 2025 
2,5 
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met ING Nederland, Afdeling Externe Communicatie, 
06 - 2200 16 18 Reinier.Steffens@ing.nl. Voor het laatste nieuws: ing.nl/Prinsjesdag of @INGnl_economie 
TIJD 
TIJD 
© 2014 ING Economisch Bureau 
Effect in 2015 Op lange termijn 
Huren en hypotheekaftrek 
Korter WW 
Langdurige zorg 
Dit is een voorbeeld en geldt voor iemand die geboren is in 1975 
Huurwoning 
Koopwoning 
Langer doorwerken 
‘75 
BETER UIT 
HET SALDO VAN 
DE OVERHEID KOMT 
5,5 MILJARD EURO 
BETER UIT 
4 MILJARD 
3 MILJARD 
5 MILJARD 
12 MILJARD 1 
1 
1 
Verplicht aflossen, 
verplicht vermogen opbouwen 
22 JAAR 
18 JAAR 
PENSIOEN 
WERKEN 
ZORG Langer thuis wonen en meer zelf betalen 
GROEPEN Wie raakt het? 
Veel maatregelen verschuiven financiële risico’s van het collectief naar het individu. Het inkomen wordt minder zeker 
en de uitgaven voor zorg en wonen worden hoger en onzekerder. De meeste effecten raken mensen op het moment 
dat ze ouder zijn. De financiële effecten zijn groter naarmate het inkomen toeneemt. Het leven verandert meer voor 
mensen met lagere inkomens. 
IMPACT Hoeveel mensen merken de gevolgen en hoe groot zijn die? 
De gevolgen van de renovatie van pensioen, zorg, werk en wonen zijn groot. Uiteindelijk merkt in 2025 bijna iedere 
Nederlander de gevolgen. Sommige maatregelen raken veel mensen voor relatief kleine bedragen, andere wat 
minder mensen maar voor een groot bedrag. 
Pensioen, zorg, werk en wonen worden hervormd. De overheidsfinanciën komen op orde en de economie krijgt de ruimte om 
harder te groeien. Financiële risico's verschuiven van het collectief naar het individu. Bijna iedereen zal worden geraakt door deze 
hervormingen. Wil je niet voor verrassingen komen te staan? Zet dan voor jezelf de gevolgen op een rij.

More Related Content

De stille verbouwing van pensioen, zorg, werk en wonen - ING Economisch Bureau

  • 1. DE STILLE VERBOUWING VAN PENSIOEN, ZORG, WERK EN WONEN Een analyse door het ING Economisch Bureau Onze overheid is klaar voor de toekomst. Nu wij nog. De Nederlandse overheid zet economische hervormingen in gang. Pensioen, zorg, werk en wonen worden flink gerenoveerd. De invoering gaat geleidelijk, maar het uiteindelijke effect is groot. De gemiddelde belastingen en premies dalen en de economie kan er extra door groeien. Tegelijk schuiven risico’s van het collectief naar het individu. Wie overziet het nog? Het ING Economisch Bureau laat zien wat de belangrijkste veranderingen zijn en hoe ze mensen raken. PENSIOEN WERK De belangrijkste hervormingen samengevat: PENSIOEN Langer werken, korter pensioen en per jaar minder sparen voor pensioen ZORG Langer thuis wonen en meer zelf betalen WERK WONEN Lagere en belaste ontslagvergoeding en korter een werkloosheidsuitkering Hogere huren, lagere hypotheekrenteaftrek en verplicht aflossen Wat zijn de gevolgen voor de overheidsbegroting? ZORG WONEN De overheid bespaart in 2015 door de renovatie van pensioen, zorg, werk en wonen al 5,5 miljard euro. Dat is een groot bedrag. De renovatie is dan eigenlijk nog maar net begonnen, want veel maatregelen worden geleidelijk ingevoerd. Op termijn is het effect daarom nog veel groter: ruim vier keer zo veel als in 2015. Dat is bijna negen procent van de hele de Rijksbegroting. HET SALDO VAN DE OVERHEID KOMT 24 MILJARD EURO BEGROTING PENSIOEN Langer werken, korter pensioen en per jaar minder sparen voor pensioen Vroeger stond de pensioenleeftijd vast. Voortaan staat vast hoe lang iemand gemiddeld pensioen mag verwachten. Dat betekent dat iemand die dit jaar met pensioen ging nog ongeveer 20 jaar pensioen voor de boeg heeft. Straks gaat iedereen met pensioen op het moment dat hij of zij naar verwachting nog 18 jaar en drie maanden pensioen voor de boeg heeft. De duur van het pensioen is dus voor alle generaties gelijk. Hoe hoger de levensverwachting, hoe langer dus de loopbaan. Per saldo werken mensen langer en zijn ze korter met pensioen. Per gewerkt jaar hoeven ze daarom minder geld opzij te zetten voor hun pensioen. 40 JAAR WERKEN OUDE SITUATIE 25 JAAR 65 JAAR PENSIOEN NIEUWE SITUATIE meer jaren werken minder jaren pensioen +4 jaar - 4jaar = meer tijd om te sparen voor pensioen 44 JAAR = minder tijd om te spenderen 25 JAAR 69 JAAR Ouderen die vooral verzorging nodig hebben blijven voortaan thuis wonen Ouderen die zorg krijgen en vermogen hebben betalen meer zelf voor die zorg WERK ca. 30% en alleen nieuwe gevallen De wijkverpleegkundige en mensen om ze heen organiseren de zorg die ze nodig hebben Ouderen die hulp in de huishouding krijgen betalen of organiseren die voortaan veel vaker zelf Kinderen zorgen meer voor hun ouders en hun erfenis wordt kleiner Lagere en belaste ontslagvergoeding en korter een werkloosheidsuitkering Ontslagvergoeding omlaag OUDE SITUATIE NIEUWE SITUATIE via kantonrechter belasting direct eraf Vrijwel iedereen ontslagvergoeding OUDE SITUATIE NIEUWE SITUATIE Werkloosheidsuitkering stopt eerder OUDE SITUATIE NIEUWE SITUATIE Iedere baan accepteren na: OUDE SITUATIE NIEUWE SITUATIE 24 MND 38 MND 6 MND 12 MND WONEN Hogere huren, lagere hypotheekrenteaftrek en verplicht aflossen Ontwikkeling van de huurprijzen EURO’S Ontwikkeling van de netto rentelasten EURO’S zonder beleid inkomen tot 33.000 € inkomen tussen 33.000 - 43.000 € inkomen meer dan 43.000 € In 2013 en 2014 mochten verhuurders van sociale huurwoningen eenmalig een extra huurverhoging toepassen. Hoe hoger het inkomen, hoe hoger de extra huurverhoging. Geleidelijk vermindert de hypotheekrenteaftrek voor mensen met een inkomen boven 52.000 euro. De netto rentelast die mensen per maand betalen neemt daardoor toe. Huurverhoging Hogere eigen bijdrage zorg Lagere ontslagvergoeding LAAG INKOMEN HOOG INKOMEN Minder hypotheekrenteaftrek OUD JONG = 20.000 mensen = €250 Langer thuis wonen Meer mantelzorg verlenen Langer werken Kortere ww-duur veel mensen veel euro’s 12.000 euro 536.000 mensen van 65 of 66 en ontvangen geen AOW uitkering ter waarde van 24.000 euro 100.000 mensen krijgen zorg thuis en lopen onbetaalde zorg mis ter waarde van 3900 euro 700.000 mensen verrichten extra mantelzorg ter waarde van 1200 euro 600.000 mensen betalen of organiseren zelf huishoudelijke hulp 2.300 euro 130.000 mensen (met vermogen) betalen extra mee aan hun zorg 50.000 euro 50.000 mensen ontvangen een ontslagvergoeding die lager is 20.000 euro 40.000 mensen hebben geen recht op een WW-uitkering 225 euro 2.500.000 mensen betalen meer huur 600 euro 2.250.000 mensen betalen netto meer rente door de verlaagde hypotheekrenteaftrek = 20.000 mensen = €250 2025 veel mensen veel euro’s Bedragen zijn geschatte gemiddelde bedragen per persoon per jaar in 2025 2,5 Voor meer informatie kunt u contact opnemen met ING Nederland, Afdeling Externe Communicatie, 06 - 2200 16 18 Reinier.Steffens@ing.nl. Voor het laatste nieuws: ing.nl/Prinsjesdag of @INGnl_economie TIJD TIJD © 2014 ING Economisch Bureau Effect in 2015 Op lange termijn Huren en hypotheekaftrek Korter WW Langdurige zorg Dit is een voorbeeld en geldt voor iemand die geboren is in 1975 Huurwoning Koopwoning Langer doorwerken ‘75 BETER UIT HET SALDO VAN DE OVERHEID KOMT 5,5 MILJARD EURO BETER UIT 4 MILJARD 3 MILJARD 5 MILJARD 12 MILJARD 1 1 1 Verplicht aflossen, verplicht vermogen opbouwen 22 JAAR 18 JAAR PENSIOEN WERKEN ZORG Langer thuis wonen en meer zelf betalen GROEPEN Wie raakt het? Veel maatregelen verschuiven financiële risico’s van het collectief naar het individu. Het inkomen wordt minder zeker en de uitgaven voor zorg en wonen worden hoger en onzekerder. De meeste effecten raken mensen op het moment dat ze ouder zijn. De financiële effecten zijn groter naarmate het inkomen toeneemt. Het leven verandert meer voor mensen met lagere inkomens. IMPACT Hoeveel mensen merken de gevolgen en hoe groot zijn die? De gevolgen van de renovatie van pensioen, zorg, werk en wonen zijn groot. Uiteindelijk merkt in 2025 bijna iedere Nederlander de gevolgen. Sommige maatregelen raken veel mensen voor relatief kleine bedragen, andere wat minder mensen maar voor een groot bedrag. Pensioen, zorg, werk en wonen worden hervormd. De overheidsfinanciën komen op orde en de economie krijgt de ruimte om harder te groeien. Financiële risico's verschuiven van het collectief naar het individu. Bijna iedereen zal worden geraakt door deze hervormingen. Wil je niet voor verrassingen komen te staan? Zet dan voor jezelf de gevolgen op een rij.