ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo

Mineralak apunteak (2)

•Download as DOCX, PDF•
•
B
belenlopez68
1 of 5
Download to read offline
MINERALAK Kontzeptua: ELEMENTU KIMIKOEN KONBINAZIO KIMIKOEZ; HAU DA, MOLEKULEZ EGINDAKO SOLIDOAK DIRA. HARRIAK OSATZEN DUTE. EZAUGARRIAK: 1. SUBSTANTZIA NATURALAK DIRA. 2. JATORRI EZ-ORGANIKOA DUTE 3. KONPOSIZIO KIMIKO HOMOGENEOA DUTE (MINERALEN ZATI GUZTIAK SUBSTANTZIA BERBERAZ OSATUAK DAUDE) KONPOSIZIOA: 1. OSAGAIAK: SUBSTANTZIA PURUAK DIRA MOLEKULA MOTA BAKAR BAT DUTE. EZPURUTASUNA (BATZUETAN BESTE SUBSTANTZIA BAT AGERTZEN DA ETA KASU HORRETAN BARIETATEA DEITZEN ZAIO MINERALARI) 2. ANTOLAMENDUA: OSAGAIAK; HAU DA MOLEKULAK, ANTOLATUAK EGOTEN DIRA - ORDENATU GABE BADAUDE (MINERAL AMORFOA DA) - ORDENEAN BADAUDE, MATERIA KRISTALINOAK OSATZEN DUTE (MINERAL KRISTALDUAK). AURPEGIAK, ERPINAK ETA ERTZAK BADITUZTE KRISTALAK DERITZE MINERALEN JATORRIA: 1. BALDINTZAK:  Osagaiak kantitate nahikoan egotea  Osagaiak temperatura egokian egotea  Denbora igarotzea (milaka urte) a) Lurraren gainazalean: Uretan disolbatuta dauden zenbait substantziaren kristaltzea. Igeltsua eta kaltzia
b) Lurrazalaren barnealdean: Harri urtuen masen barruan edo presio eta temperatura altuen eraginpean sortzen dira mineralak. MINERALEN PROPIETATEAK: KOLOREA: ARGI ZURIZ ARGITUTA ISLATZEN DUEN ARGI MOTA DISTIRA: ARGIA ISLATZEKO MODUA (METALIKOA, BEIRAKADA, KOIPETSUA MATEA) GOGORTASUNA: BESTE MINERALAK MARRA EZ DEZATEN EGITEN DUEN ERRESISTENTZIA (MOHS-ESKALA) MARRAREN KOLOREA: MARRA EGITEAN SORTZEN DEN HAUTSAREN KOLOREA. ESFOLIAZIOA: APURTZEAN SORTZEN DUTEN ZATIAREN FORMA
MOHS- ESKALA: MINERAL GOGORTASUNA ADIERAZTEKO 1ETIK 10RA BITARTEKO ZENBAKIAK OSOAK ETA HAMARTARRAK ERABILTZEN DIRA.
Harriak Kontzeptua: Elkarri lotutako mineral zatiz osatutako solidoak dira. Mineral berdinez osatuta badaude, mineralbakarrak esango diegu. Hiru harri mota daude: sedimentarioak, magmatikoak eta metamorfikoak. Harrien erabilerak • Eraikuntzarako material gisa: Harri asko euren gogortasuna, isolatzaileak izatea edota beste ezaugarriengatik oso aproposak dira eraikuntzarako (arbela, granitoa..), edo zenbait material lortzeko  zementua (kareharritik), eskiola (igeltsu harritik), material zeramikoak (buztinetik..) • Apaingarriak egiteko: marmola etab. eskulturak egiteko (lantzeko erraza da eta disdira ederra du).
• Ontziak egiteko: zeramikagintzan buztin harriak erabiltzen dira (modelatu eta gero egosten dira gogortasuna emateko) • Erregai gisa: Ikatza, petrolioa eta honen deribatuak erregai gisa erabiltzen dira (ibilgailuetan,.) • Industria kimikoan; petrolioaren deribatuak plastikoak, pinturak, etab. egiteko erabiltzen dira.

More Related Content

Mineralak apunteak (2)

  • 1. MINERALAK Kontzeptua: ELEMENTU KIMIKOEN KONBINAZIO KIMIKOEZ; HAU DA, MOLEKULEZ EGINDAKO SOLIDOAK DIRA. HARRIAK OSATZEN DUTE. EZAUGARRIAK: 1. SUBSTANTZIA NATURALAK DIRA. 2. JATORRI EZ-ORGANIKOA DUTE 3. KONPOSIZIO KIMIKO HOMOGENEOA DUTE (MINERALEN ZATI GUZTIAK SUBSTANTZIA BERBERAZ OSATUAK DAUDE) KONPOSIZIOA: 1. OSAGAIAK: SUBSTANTZIA PURUAK DIRA MOLEKULA MOTA BAKAR BAT DUTE. EZPURUTASUNA (BATZUETAN BESTE SUBSTANTZIA BAT AGERTZEN DA ETA KASU HORRETAN BARIETATEA DEITZEN ZAIO MINERALARI) 2. ANTOLAMENDUA: OSAGAIAK; HAU DA MOLEKULAK, ANTOLATUAK EGOTEN DIRA - ORDENATU GABE BADAUDE (MINERAL AMORFOA DA) - ORDENEAN BADAUDE, MATERIA KRISTALINOAK OSATZEN DUTE (MINERAL KRISTALDUAK). AURPEGIAK, ERPINAK ETA ERTZAK BADITUZTE KRISTALAK DERITZE MINERALEN JATORRIA: 1. BALDINTZAK:  Osagaiak kantitate nahikoan egotea  Osagaiak temperatura egokian egotea  Denbora igarotzea (milaka urte) a) Lurraren gainazalean: Uretan disolbatuta dauden zenbait substantziaren kristaltzea. Igeltsua eta kaltzia
  • 2. b) Lurrazalaren barnealdean: Harri urtuen masen barruan edo presio eta temperatura altuen eraginpean sortzen dira mineralak. MINERALEN PROPIETATEAK: KOLOREA: ARGI ZURIZ ARGITUTA ISLATZEN DUEN ARGI MOTA DISTIRA: ARGIA ISLATZEKO MODUA (METALIKOA, BEIRAKADA, KOIPETSUA MATEA) GOGORTASUNA: BESTE MINERALAK MARRA EZ DEZATEN EGITEN DUEN ERRESISTENTZIA (MOHS-ESKALA) MARRAREN KOLOREA: MARRA EGITEAN SORTZEN DEN HAUTSAREN KOLOREA. ESFOLIAZIOA: APURTZEAN SORTZEN DUTEN ZATIAREN FORMA
  • 3. MOHS- ESKALA: MINERAL GOGORTASUNA ADIERAZTEKO 1ETIK 10RA BITARTEKO ZENBAKIAK OSOAK ETA HAMARTARRAK ERABILTZEN DIRA.
  • 4. Harriak Kontzeptua: Elkarri lotutako mineral zatiz osatutako solidoak dira. Mineral berdinez osatuta badaude, mineralbakarrak esango diegu. Hiru harri mota daude: sedimentarioak, magmatikoak eta metamorfikoak. Harrien erabilerak • Eraikuntzarako material gisa: Harri asko euren gogortasuna, isolatzaileak izatea edota beste ezaugarriengatik oso aproposak dira eraikuntzarako (arbela, granitoa..), edo zenbait material lortzeko  zementua (kareharritik), eskiola (igeltsu harritik), material zeramikoak (buztinetik..) • Apaingarriak egiteko: marmola etab. eskulturak egiteko (lantzeko erraza da eta disdira ederra du).
  • 5. • Ontziak egiteko: zeramikagintzan buztin harriak erabiltzen dira (modelatu eta gero egosten dira gogortasuna emateko) • Erregai gisa: Ikatza, petrolioa eta honen deribatuak erregai gisa erabiltzen dira (ibilgailuetan,.) • Industria kimikoan; petrolioaren deribatuak plastikoak, pinturak, etab. egiteko erabiltzen dira.