1. Nafta i zemni gas
Strahinja Milojkovi 83
O "Jovan Dui
2014/15
2. Nafta i zemni gas
Nafta i zemni gas su fosilna goriva i
najva転niji su izvori energije na na邸oj
planeti.
Organsko poreklo ovih jedinjenja
krije obja邸njenje prisustva ove
energije.
Nafta i zemni gas su nastali
raspadanjem organizama u dubini
zemlje pod dejstvom visoke
temperature, pritiska i u odsustvu
kiseonika. Zbog toga sadr転e
organska jedinjenja ukojima je
nagomilana velika koliina hemijske
energije.
Ta energija se oslobaa njihovim
sagorevanjem u vidu toplotne
energije
3. Nafta i zemni gas
Smatra se da je nafta nastala izumiranjem
i talo転enjem 転ivotinjskih organizama koji
su pre vi邸e miliona godina 転iveli u morima.
Ovako natalo転ene supstance raznim
poremeajima dospele su duboko u
zemlju i tu su se u odsustvu vazduha na
povi邸enim temperaturama razgradile na
ugljovodonike i razna jedinjenja sa
kiseonikom, sumporom i azotom, koji ine
glavne sastojke nafte i zemnog gasa.
4. Nafta i zemni gas
Zemni gas uglavnom se sastoji od
metana, i manjih koliina etana,propana
i butana
Zemni gas se sistemom cevi sprovodi do
fabrika ili gradske plinske mre転e na koju
su prikljuena domainstva koja ga
koriste kao gorivo.
On se koristi i u hemijskoj industriji kao
sirovina za proizvodnju mnogih
supstanci.
5. Nafta i zemni gasNafta je gusta, uljasta tenost, tamne boje i
neprijatnog mirisa.
Njen sastav je slo転en i zavisi od mesta njenog
nala転enja
Naftu najveim delom ine ugljovodonici,alkani,
cikloalkani i aromatini ugljovodonici.U njoj su i
manje koliine organskih jedinjenja sa kiseonikom,
azotom ili sumporom
Do naftnih nalazi邸ta na kopnu ili pod morem
dolazi se bu邸enjem. Nafta se zatim sistemom cevi
odvodi do rafinerije na preradu.
Nafta je sme邸a i prerauje se postupkom
destilacije- tj.razdvaja se na vi邸e frakcija(delova)
u kojima se nalaze razliiti ugljovodonici.
Taj postupak naziva se frakciona destilacija nafte .
Nafta se uvodi u postrojenja i zagreva na 300属C-
500属C .Lak邸e isparljive frakcije, koje sadr転e
ugljovodonike sa manjim brojem ugljenikovih
atoma di転u se ka vrhu, a te転e isparljive spu邸taju se
na dno kolone
6. Nafta i zemni gas
Najva転nije frakcije nafte u tenom agregatnom
stanju su benzin,petroleum, dizel ulje i ulje za
podmazivanje
Najva転nija frakcija nafte vrstog agregatnog stanja
je asfalt-
Benzin se koristi kao gorivo za automobile.
Petroleum kao rastvara, dizel ulje kao gorivo za
dizel motore i kao lo転 ulje, a ulje za podmazivanje
kao mazivo zamotore i ma邸ine.
Asfalt se koristi za izgradnju puteva i kao izolacioni
materijal u graevinarstvu.
7. Nafta i zemni gasDanas preovladava mi邸ljenje da je nafta nastala od masnih i vo邸tanih
supstanci razliitih sitnih 転ivotinjskih i biljnih morskih organizama -
planktona. Pod povoljnim uslovima, koji su vladali u dalekim geolo邸kim
dobima, 転ivele su i razmno転avale se u toplim morskim zalivima velike
koliine tih organizama; uginuv邸i one su se talo転ile na morsko dno.
U sredini siroma邸noj kiseonikom poelo je, zbog delovanja anaerobnih
bakterija, razaranje belanevina i drugih lako raspadljivih organskih
materija. Otpornije masne i vo邸tane supstance gomilale su se onda u
obliku mulja - sapropela. Taj osnovni materijal morao je posle, nanosom
renog mulja, biti pokriven za邸titnim slojem. Pod pritiskom zemljanih
slojeva, i kod ne邸to povi邸ene temperature, mast se pretvarala najpre u
prabitumen, a onda u naftu
S druge strane postoji mi邸ljenje da nafta potie iz neispitanih i
nedovoljno poznatih dubina Zemlje. Tome u prilog govore nalazi nafte u
vulkanskim podrujima (na Kamatki), nagomilavanje nafte u velikim
dubinama u mineralima kristalastog porekla (Venecuela) i nalazi nafte u
pukotinama litosfere u dnu Indijskog okeana
U principu, primena prirodnog gasa se mo転e podeliti na njegovu
primenu kao goriva (bilo za grejanje ili pokretanje SUS motora) i u
hemijskoj industriji (kao izvor vodonika pri proizvodnji azotnih ubriva,
potencijalno i za gorive elije). Koristi se u domainstvima, kao kao
energent za grejanje, odnosno kuvanje. Domainstva se snabdevaju
kunim razvodom plina.Koristi se u industriji, kao energent za grejanje.U
poslednje vreme se sve vi邸e koristi i na vozilima, kao alternativno gorivo
pre svega motornim benzinima, ali i dizel gorivu - to u sabijenom obliku
(veinom) - kao komprimovani prirodni gas, a eventualno i kao teni
prirodni gas