ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
Η Ποντιακή
Διάλεκτος
Λυδία Κυριακοπούλου
και
Χάρης Καρβούνης
Δ1
3ο Δημοτικό σχολείο Παλλήνης
Τι είναι η Ποντιακή διάλεκτος;
• H Ποντιακή διάλεκτος ή Ποντιακή γλώσσα είναι η γλώσσα
των Ποντίων που κατοικούσαν στις νότιες-νοτιοανατολικές
ακτές και στα ρωσικά και γεωργιανικά παράλια της Μαύρης
Θάλασσας.
Ποιοι μιλούν σήμερα την Ποντιακή διάλεκτο;
Σήμερα τα Ποντιακά ομιλούνται από
 τους απογόνους των προσφύγων που κατέφυγαν στην Ελλάδα είτε μετά
τη Συνθήκη της Λωζάνης είτε μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ.
 ορισμένους κατοίκους της σημερινής Τουρκίας.
Καταβολές και επιρροές της Ποντιακής
διαλέκτου
• Θεωρείται ότι προέρχεται από την τοπική όψιμη ελληνιστική
Κοινή σε χώρο με ιωνικό υπόστρωμα.
• Το λεξιλόγιό της έχει επηρεαστεί:
 από την τουρκική και από γλώσσες του Καυκάσου, των οποίων η
επίδραση δεν έχει εξακριβωθεί μέχρι τώρα.
 από το λεξιλόγιο των Γενουατών και των Βενετσιάνων της
Τραπεζούντας.
Η ταξινόμηση της Ποντιακής διαλέκτου
Με βάση την ταξινόμηση του Μ.
Τριανταφυλλίδη, ο οποίος στηρίχθηκε
κυρίως στην εγγύτητα προς τη
Νεοελληνική Κοινή, μπορούμε να
διακρίνουμε τρεις ομάδες ιδιωμάτων
εντός τής διαλέκτου:
 οινουντιακά ιδιώματα (με αυξημένη
νεοελληνική επίδραση μέσω
της Κωνσταντινουπόλεως),
 τραπεζουντιακά ιδιώματα (μικρότερη
νεοελληνική επίδραση),
 χαλδιώτικα ιδιώματα (με αυξημένη
τουρκική επίδραση).
Τα χαρακτηριστικά της Ποντιακής διαλέκτου
Η σχετική γεωγραφική και γλωσσική
απομόνωση του Πόντου οδήγησε:
 στη διατήρηση αρκετών αρχαϊκών
στοιχείων στο τυπικό της γλώσσας
και στο λεξιλόγιο.
 στη διατήρηση του γένους
ονομάτων. Π.χ. η τραγωδία = το
τραγούδι.
 στη διατήρηση ασυνίζητων τύπων.
Π.χ. καρδία = καρδιά κ.α.
 στην αλλαγή της προφοράς
ορισμένων γραμμάτων. Π.χ. τελ΄öνω
= τελειώνω
Η γεωγραφική εξάπλωση της Ποντιακής
διαλέκτου
Τα Ποντιακά:
 Ήταν αρχικά η γλώσσα των Ελλήνων (Πόντιοι) που κατοικούσαν
στις νότιες ακτές της Μαύρης Θάλασσας, κυρίως στην σημερινή
Τουρκία αλλά και στην Αρμενία και την Γεωργία.
 Τον 18ο και 19ο αιώνα άρχισαν να εξαπλώνονται μέσω των
μεταναστευτικών ρευμάτων στη νότια Ρωσία στον Καύκασο.
 Μετά τη Συνθήκη της Λωζάνης, οι Έλληνες των ακτών της
Τουρκίας μετανάστευσαν κυρίως στην Ελλάδα, αλλά και σε
χώρες της Σοβιετικής Ένωσης ή της Δυτική Ευρώπης.
 Παρέμειναν στην Τουρκία εξισλαμισμένοι ή κρυπτοχριστιανοί
Έλληνες του Πόντου, οι απόγονοι των οποίων, μιλούν μέχρι
σήμερα τα ελληνικά της περιοχής του 'Οφεως (Of) της
Τραπεζούντας, μια υποδιάλεκτο της ποντιακής.
 Στην Ελλάδα μιλιέται σήμερα σε διάφορες περιοχές, σε
μεγαλύτερο βαθμό στην Μακεδονία (π.χ. Θεσσαλονίκη, Κιλκίς,
Δράμα, Πτολεμαΐδα, Γιαννιτσά, Βέροια).
Οι Πόντιοι στον Κόσμο
Ομιλητές της ποντιακής διαλέκτου υπάρχουν σήμερα στις παρακάτω
χώρες:
 Ελλάδα (Περίπου 374.000 άτομα)
 Τουρκία (Περίπου 5.000 άτομα)
 Γερμανία
 Ουκρανία
 ΗΠΑ
 Αυστραλία
 Γεωργία
 Καζακστάν
 Καναδάς
 Ουζμπεκιστάν
 Αρμενία
 Ρωσία
Οι Πόντιοι στον Κόσμο
 Κατά τη δεκαετία του 90΄, μετά το κύμα μετανάστευσης από τις
χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης προς την Ελλάδα, ο αριθμός
των ομιλητών έχει αυξηθεί στην Ελλάδα, ενώ μειώθηκε στις χώρες
προέλευσης των μεταναστών.
 Τα Ποντιακά μιλιούνται συνήθως ως μητρική ή δεύτερη γλώσσα
παράλληλα με την εκάστοτε επίσημη γλώσσα κάθε χώρας.
 Στον ελλαδικό χώρο ο αριθμός των ομιλητών βρίσκεται σε μείωση,
υπό την πίεση της επίσημης Ελληνικής.
Η Ποντιακή γλώσσα στη σημερινή Τουρκία
• Υπάρχουν αναφορές, όπως η πρόσφατη
(1996) του Τούρκου συγγραφέα Ομέρ
Ασάν, σχετικά με την ύπαρξη σημαντικού
αριθμού μουσουλμάνων ομιλητών της
γλώσσας στον σύγχρονο Πόντο.
• Σύμφωνα με τον παραπάνω συγγραφέα,
ο οποίος είναι επίσης ομιλητής της
Ποντιακής, σήμερα στον Πόντο η γλώσσα
μιλιέται από τουλάχιστον 5.000 άτομα
σε 60 περίπου χωριά της περιοχής
της Τραπεζούντας, αλλά και αλλού, από
εσωτερικούς μετανάστες της Τουρκία
Η γραφή της Ποντιακής γλώσσας
 Η Ποντιακή γλώσσα δεν έχει κάποια επίσημη γραφή.
 Συνήθως γράφεται με το ελληνικό αλφάβητο, κάποιες φορές με την προσθήκη
κάποιων διακριτικών ώστε να αποδίδεται καλύτερα η προφορά της γλώσσας.
 Οι αυτόχθονες, πληθυσμοί της περιοχής του 'Οφεως της Τραπεζούντας, που
μιλούν τη γλώσσα ως μητρική γλώσσα, δίχως να έχουν μάθει ποτέ το ελληνικό
αλφάβητο χρησιμοποιούν το σύγχρονο τουρκικό αλφάβητο. Αναλόγως
χρησιμοποιείται το κυριλλικό αλφάβητο στη Ρωσία.
Στη Σοβιετική Ένωση της δεκαετίας του 1920, χρησιμοποιήθηκε για λίγο
διάστημα το λεγόμενο ελληνικό φωνητικό αλφάβητο, μια απλοποιημένη
εκδοχή του ελληνικού αλφαβήτου.
Βιβλιογραφική πηγή: Βικιπαίδεια
Σας ευχαριστούμε πολύ!!!

More Related Content

Η ποντιακή διάλεκτος

  • 1. Η Ποντιακή Διάλεκτος Λυδία Κυριακοπούλου και Χάρης Καρβούνης Δ1 3ο Δημοτικό σχολείο Παλλήνης
  • 2. Τι είναι η Ποντιακή διάλεκτος; • H Ποντιακή διάλεκτος ή Ποντιακή γλώσσα είναι η γλώσσα των Ποντίων που κατοικούσαν στις νότιες-νοτιοανατολικές ακτές και στα ρωσικά και γεωργιανικά παράλια της Μαύρης Θάλασσας.
  • 3. Ποιοι μιλούν σήμερα την Ποντιακή διάλεκτο; Σήμερα τα Ποντιακά ομιλούνται από  τους απογόνους των προσφύγων που κατέφυγαν στην Ελλάδα είτε μετά τη Συνθήκη της Λωζάνης είτε μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ.  ορισμένους κατοίκους της σημερινής Τουρκίας.
  • 4. Καταβολές και επιρροές της Ποντιακής διαλέκτου • Θεωρείται ότι προέρχεται από την τοπική όψιμη ελληνιστική Κοινή σε χώρο με ιωνικό υπόστρωμα. • Το λεξιλόγιό της έχει επηρεαστεί:  από την τουρκική και από γλώσσες του Καυκάσου, των οποίων η επίδραση δεν έχει εξακριβωθεί μέχρι τώρα.  από το λεξιλόγιο των Γενουατών και των Βενετσιάνων της Τραπεζούντας.
  • 5. Η ταξινόμηση της Ποντιακής διαλέκτου Με βάση την ταξινόμηση του Μ. Τριανταφυλλίδη, ο οποίος στηρίχθηκε κυρίως στην εγγύτητα προς τη Νεοελληνική Κοινή, μπορούμε να διακρίνουμε τρεις ομάδες ιδιωμάτων εντός τής διαλέκτου:  οινουντιακά ιδιώματα (με αυξημένη νεοελληνική επίδραση μέσω της Κωνσταντινουπόλεως),  τραπεζουντιακά ιδιώματα (μικρότερη νεοελληνική επίδραση),  χαλδιώτικα ιδιώματα (με αυξημένη τουρκική επίδραση).
  • 6. Τα χαρακτηριστικά της Ποντιακής διαλέκτου Η σχετική γεωγραφική και γλωσσική απομόνωση του Πόντου οδήγησε:  στη διατήρηση αρκετών αρχαϊκών στοιχείων στο τυπικό της γλώσσας και στο λεξιλόγιο.  στη διατήρηση του γένους ονομάτων. Π.χ. η τραγωδία = το τραγούδι.  στη διατήρηση ασυνίζητων τύπων. Π.χ. καρδία = καρδιά κ.α.  στην αλλαγή της προφοράς ορισμένων γραμμάτων. Π.χ. τελ΄öνω = τελειώνω
  • 7. Η γεωγραφική εξάπλωση της Ποντιακής διαλέκτου Τα Ποντιακά:  Ήταν αρχικά η γλώσσα των Ελλήνων (Πόντιοι) που κατοικούσαν στις νότιες ακτές της Μαύρης Θάλασσας, κυρίως στην σημερινή Τουρκία αλλά και στην Αρμενία και την Γεωργία.  Τον 18ο και 19ο αιώνα άρχισαν να εξαπλώνονται μέσω των μεταναστευτικών ρευμάτων στη νότια Ρωσία στον Καύκασο.  Μετά τη Συνθήκη της Λωζάνης, οι Έλληνες των ακτών της Τουρκίας μετανάστευσαν κυρίως στην Ελλάδα, αλλά και σε χώρες της Σοβιετικής Ένωσης ή της Δυτική Ευρώπης.  Παρέμειναν στην Τουρκία εξισλαμισμένοι ή κρυπτοχριστιανοί Έλληνες του Πόντου, οι απόγονοι των οποίων, μιλούν μέχρι σήμερα τα ελληνικά της περιοχής του 'Οφεως (Of) της Τραπεζούντας, μια υποδιάλεκτο της ποντιακής.  Στην Ελλάδα μιλιέται σήμερα σε διάφορες περιοχές, σε μεγαλύτερο βαθμό στην Μακεδονία (π.χ. Θεσσαλονίκη, Κιλκίς, Δράμα, Πτολεμαΐδα, Γιαννιτσά, Βέροια).
  • 8. Οι Πόντιοι στον Κόσμο Ομιλητές της ποντιακής διαλέκτου υπάρχουν σήμερα στις παρακάτω χώρες:  Ελλάδα (Περίπου 374.000 άτομα)  Τουρκία (Περίπου 5.000 άτομα)  Γερμανία  Ουκρανία  ΗΠΑ  Αυστραλία  Γεωργία  Καζακστάν  Καναδάς  Ουζμπεκιστάν  Αρμενία  Ρωσία
  • 9. Οι Πόντιοι στον Κόσμο  Κατά τη δεκαετία του 90΄, μετά το κύμα μετανάστευσης από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης προς την Ελλάδα, ο αριθμός των ομιλητών έχει αυξηθεί στην Ελλάδα, ενώ μειώθηκε στις χώρες προέλευσης των μεταναστών.  Τα Ποντιακά μιλιούνται συνήθως ως μητρική ή δεύτερη γλώσσα παράλληλα με την εκάστοτε επίσημη γλώσσα κάθε χώρας.  Στον ελλαδικό χώρο ο αριθμός των ομιλητών βρίσκεται σε μείωση, υπό την πίεση της επίσημης Ελληνικής.
  • 10. Η Ποντιακή γλώσσα στη σημερινή Τουρκία • Υπάρχουν αναφορές, όπως η πρόσφατη (1996) του Τούρκου συγγραφέα Ομέρ Ασάν, σχετικά με την ύπαρξη σημαντικού αριθμού μουσουλμάνων ομιλητών της γλώσσας στον σύγχρονο Πόντο. • Σύμφωνα με τον παραπάνω συγγραφέα, ο οποίος είναι επίσης ομιλητής της Ποντιακής, σήμερα στον Πόντο η γλώσσα μιλιέται από τουλάχιστον 5.000 άτομα σε 60 περίπου χωριά της περιοχής της Τραπεζούντας, αλλά και αλλού, από εσωτερικούς μετανάστες της Τουρκία
  • 11. Η γραφή της Ποντιακής γλώσσας  Η Ποντιακή γλώσσα δεν έχει κάποια επίσημη γραφή.  Συνήθως γράφεται με το ελληνικό αλφάβητο, κάποιες φορές με την προσθήκη κάποιων διακριτικών ώστε να αποδίδεται καλύτερα η προφορά της γλώσσας.  Οι αυτόχθονες, πληθυσμοί της περιοχής του 'Οφεως της Τραπεζούντας, που μιλούν τη γλώσσα ως μητρική γλώσσα, δίχως να έχουν μάθει ποτέ το ελληνικό αλφάβητο χρησιμοποιούν το σύγχρονο τουρκικό αλφάβητο. Αναλόγως χρησιμοποιείται το κυριλλικό αλφάβητο στη Ρωσία. Στη Σοβιετική Ένωση της δεκαετίας του 1920, χρησιμοποιήθηκε για λίγο διάστημα το λεγόμενο ελληνικό φωνητικό αλφάβητο, μια απλοποιημένη εκδοχή του ελληνικού αλφαβήτου.