2. Luftrat boterore(hyrje)
Lufta e pare boterore Lufta e dyte boterore
Ethet e luftes se pare
boterore fillun te ndieshin
qe ne vitin 1900,shkaqet
ishin:
Rivaliteti midis fuqive te
medha per ceshtjen e
kolonive.
Aleancat ushtarake
Britani-France dhe Rusi-
Britani per ndarjen e
zonave te ndikimit.
Kriza Ballkanike si rrjedhoj
e levizjeve per pavarsi.
Lufta e II boterore ishte nje
nga luftrat me te
pergjakshme ne
histori,shkaqet:
Vendosja e regjime ve
totalitare ne disa vende te
EU.
Zhvillimi I nacionalizimit
ekonomik.
Formimi I boshteve
kundershtare.
4. Luftaepareboterore_fillimi
Si pretekst per fillimin e luftes se pare boterore sherbeu
vrasje e Arqidukes Ferdinant ne Sarajeve,
•Nje ngjarje e tille beri qe Austro-Hungaria ti shpallte lufte Serbise. Ky
veprim alarmoi Rusin dhe Francen te cilat I dolen ne mbrojtje
Serbis,ndersa Gjermania iu kundervu Rusis ne mbrojtje te Austro-
Hungarse.Filloi keshtu formimi I dy boshteve “Antantes” dhe “Fuqive
Qendrore”. Lufta filloi kur Gjermanet I shpallin lufte Rusis me 1 gusht
dhe Frances me 3 gusht.
7. Lufta e pare boterore u zhvillua ne tri fronte:
Ne frontin perendimor:
1. Ne 6 shtator 1914,u zhvilua beteja e Marrnes midis
koalicionit Anglo-Francez dhe Gjermaneve.Beteja perfundoi
me parandalimin te trupave Gjermaneve drejt Parisit.
9. 21 Shkurt
,1916
Filloi beteja e Verdunit. Me e madhja dhe me
e gjata ne histori. (midis Gjermanis dhe
the greatest and lengthiest in world historythe greatest and lengthiest in world historythe greatest and lengthiest in world historythe greatest and lengthiest in world historythe greatest and lengthiest in world history
10. 4 Korrik, 1916 Filloi ofensiva e lumit Soma ,ku humbjet per te dyja
palet ishin shume te medha,aq sa nuk dihet se kush
11. 1 korrik ,1916 Qe ne fillim te betejes se Somas Britania kishte
humbur rreth 420000 njesi ushtarake.
13. Traktatet gjate luftes se pare boterore:
Me 26 Prill, 1915 u nenshkruar traktati I fshehte I Londres midis Atlantes dhe
Italis.Ne raste se Italia do te perkrahte “Antanten” dhe ajo do te fitonte ateher
asaj I premtoheshin territoret ne veri te Italis,ne Dalmaci, dhe aneksimi I nje
pjese te Shqiperis.
14. SHTETET E BASHKUARA TE AMERIKES
SHBA kishte mbajtur qendrim asnjeanjes deri ne momentin kur Meksika ben
marveshje me Fuqit qendrore ku ne qofte se ajo I perkrahte ne lufte asaj I
premtoheshin teritore ta SHBA-se.Per kete arsye me 2 prill 1917 presidenti I SHBA
W.Willson I kerkoi kongresit ti shpallte lufte Gjermanis.
Hyrja e saj ne
lufte….
15. Betejat ne fronin Lindor_
Ky fron shtrihej nga Deti Baltik deri ne Detin e Zi, ketu luftonin
Ruset kunder Austriakeve Gjermaneve dhe Turqeve.Ne kete front
Rusia pesonte humbje te njepasnjeshme per shkake te
armatimeve te vjetra dhe te pamjaftueshme por edhe per shkak te
mungeses ushtarake dhe ushqimore.
Me mars 1918 , Rusia nenshkroi me Gjermanin traktatin e Brest-
Worksit , ku ajo humbiste 20% te territorit te saj.
16. 6-20 Nentor ,1917 Britania sulmoi me gjithcka kishte fronin lindor dhe
me ne fund korri nje fitore ne “Cambrai”
Cambrai showed the full potential of the tank on the battlefield.
17. 24 Tetor ,1917 Beteja “Caporetto” – Italia u shkaterrua fuqishem.
24. 8 Gusht ,1918 Atlanta perparon kundrejt Fuqive qendrore.
25. Fundi i luftes
Ne 1918 Fuqit e Bllokut po pesonin disfata te njepasnjeshme
,Austro-Hungaria ishte thyer ne Frontin Jugor.Perandoria Osmane
po pesonte humbje te njepasnjeshme. Ne shtator 1918 Bullgaria iu
nenshtrua antantes keshtu qe Gjermania mbeti e vetme ne Lufte.
Ne territorin e saj shperthyen kryengritje te shumta qe sollen
rrezimin e “Vilhelmit II “Me 9 nentore 1918 Gjermania u shpall
Republik.Ne 11 nentor 1918 u nenshkrua armepushimi midis
Gjermanis dhe Atantes.
26. 30 Dhjetor , 1918
3 Nentor ,1918
Turqia nenshkroi armpushimin.
Austria nenshkroi armpushimin.
34. Lufta e dyte boterore(fillimi)
Si preteks per fillimin e luftes sherbeu sulmi I nje
radio stacioni Gjerman nga vete gjermanet por te
veshur si Polak.
Lufta filloi ne 1 shtatore 1939 me sulmin e
Gjermaneve ndaj Polonis.Me 27 shtatore 1939
gjermanet pushtuan Polonin ndersa qe ne 3 shtator
Anglia dhe Franca I kishin shpallur lufte Gjermanis.
Ne lindje Forcat Sovjetike kishin filluar pushtimin e
Polonis Lindore dhe ne mars 1940 ato kishin
pushtuar edhe Estonin, Lituanin, Letoni.
Me 27 shtator u firmos nje protokoll Gjerm-Sovjet
sipas te cilit Rusis I riktheheshin te gjirha territoret e
marra me pare.
37. Ndonese Britania dhe Franca ishin ne lufte me
Gjermanine nga shtatori 1939 deri me prill 1940
nuk u zhvillua asnje beteje.
Kjo ne histori njihet me emrin “lufte e
cuditshme”.
44. 22 qeshor
1941
21 qeshor
1941
Gjermania sulmon Rusine.
Batalioni gjerman I quajtur “Qendra” pushton Smolenskun,
vetem 220 milje larg Moskes
Operacioni Barbarosa fillon kur 4.5 milione trupa naziste pushtojne Rusine ne nje front prej
1.800 miljeje.
45. 6 shtator
1941
15 nentor
1941
Hitleri urdheron trupat qe te pushtojne Mosken.
Fillon mesymja e dyte drejt Moskes e cila perfundon me
humbjen e Gjermanise.
Zhvillohet lufta e Leningradit por ruset arriten ta mbronin.
Beteja e Leningradit
Lufta ne Russi
46. 5 korrik 1943 Zhvillohet beteja me e madhe e tankeve kunder Kirkushit qe
mbyllet me fitoren e sojveteve.
52. • Per te dy blloqet kundershtare rendese kishte
Mesdheu dhe Afrika.
• Me 1940 Italianet filluan sulmin ndaj Egjiptit. El-
Alanej ishte beteja me e madhe por ne fund
Forcat Aleate arriten qe te fitonin ne Afrike.
• Ne Azi vepronte Japonia e cila mendonte te
krijonte nje perandori te madhe qe te perfshinte
Azine Lindore, Juglindore dhe Oqeanin e Qete.
• Me 27 shtator 1940 Japonia firmosi paktin
tripalesh duke formuar boshtin Berlin-Rome-
Tokio.
• Me 1941 Japonia dhe BS nenshkruan paktin e
asnjanesimit ndonese ne kufirin sovjetik
ndodheshin ende trupat japoneze.
53. • Beteja e Koraleve ne pranver 1942
• Beteja e Midueit ne qershor 1942
• Beteja e Birmanise me 1944
• Beteja e Sajpanit ne qershor 1944
• Beteja e Filipineve me 1944
Betejat me te medhe ne
Qqeanin e Qete.