Ydy credu mewn Duw yn cael dylanwad ar fywydau pobl? Golwg ar dystiolaeth arolygon barn
- 1. Ydy credu mewn Duw yn cael dylanwad ar fywydau pobl? Golwg ar dystiolaeth arolygon barn Dr. Carys Moseley. Eisteddfod y Fenni. 4 Awst 2016
- 2. Ymddiried mewn gwahanol broffesiynau Tystiolaeth am agweddau pobl yn 担l eu crefydd yngl天n 但 faint maen nhwn ymddiried mewn sefydliadau a phroffesiynau gwahanol Tystiolaeth am agweddau pobl syn ystyried eu hunain yn Gymry am y pynciau hyn Nifer o bobl yn honni fod argyfwng mewn ymddiriedaeth (crisis of trust) yng ngwledydd y gorllewin, a fod hyn yn gysylltiedig 但 dirywiad Cristnogaeth ar eglwysi. Ydyr ddamcaniaeth hon yn dal d典r?
- 3. Faint mae pobl yn ymddiried mewn sefydliadau Ffynhonell: British Social Attitudes Survey, 2014 (www.BritSocAt.com, wedi ei ddatblygu gan y Centre for European Comparative Survey Data) Y Gwasanaeth Sifil Does dim gwahaniaeth arwyddocaol rhwng pobl syn honni cysylltiad gyda chrefydd a phobl digrefydd o ran faint maen nhwn ymddiried yn y gwasanaeth sifil. Does dim perthynas rhwng pa mor aml mae rhywun yn mynychu addoliad crefyddol a faint maen nhwn ymddiried yn y gwasanaeth sifil. Swyddfar Ystadegydd Gwladol Mae pobl o enwadau ymneilltuol a phobl digrefydd yn fwy tebygol o ymddiried yn y SYG na phobl syn Anglicaniaid, Catholigion neu aelodau o grefyddau eraill (mewn enw) Does dim perthynas rhwng pa mor aml mae rhywun yn addoli a faint maen nhwn ymddiried yn y SYG
- 4. Dywedwch i ba raddau rydych chin ymddiried yn Swyddfar Ystadegydd Gwladol (Office of National Statistics) Ffynhonell: British Social Attitudes Survey, 2014 (www.BritSocAt.com, wedi ei ddatblygu gan y Centre for European Comparative Survey Data) Anglican Catholig Rhufeinig Enwad Cristnogol arall Crefydd arall Dim crefydd Cyfanswm yn ymddiried 65.9% 59.3% 69.3% 54.3% 71.4% Llawer 8.1% 8.4% 8.3% 7.1% 9.1% Tipyn 57.8% 50.9% 61% 47.2% 62.3% Tueddi peidio 9.2% 8.8% 7% 9.4% 7.4% Ddim o gwbl 1.5% 2.2% 1.8% 0% 1.7% Ansicr 23.3% 29.7% 21.9% 36.3% 19.6%
- 5. Faint mae pobl yn ymddiried mewn sefydliadau Ffynhonell: British Social Attitudes Survey, 2014 (www.BritSocAt.com, wedi ei ddatblygu gan y Centre for European Comparative Survey Data) Y Llysoedd Mae pobl o bob oedran yn ymddiried yn y llysoedd. Nid oes gwahaniaeth o ran crefydd faint mae pobl yn ymddiried yn y llysoedd. Y Cyfryngau Does dim perthynas rhwng pa mor aml mae pobl yn addoli a faint maen nhwn ymddiried yn y cyfryngau Dywr mwyafrif o bobl ddim wir yn ymddiried yn y cyfryngau (82% o bobl Cymru a 74% o Gymry).
- 6. Ymddiried mewn pobl yn gyffredinol Ffynhonell: British Social Attitudes Survey, 2004 (www.BritSocAt.com, wedi ei ddatblygu gan y Centre for European Comparative Survey Data) Roedd pobl oedd yn addolin wythnosol llawer mwy tebygol o ymddiried mewn pobl yn gyffredinol (60%) na phobl digrefydd(42%) Roedd 58% o bobl digrefydd yn credu na allech chi fod yn rhy ofalus gyda phobl, tra fod 40% o addolwyr wythnosol yn credu hyn Gan fod pobl digrefydd yn tueddi i fod yn ifancach, rhaid tynnur casgliad fod nifer helaeth o bobl ifancach yn fwyfwy gwyliadwrus o bobl eraill ac yn cael trafferth ymddiried mewn pobl eraill ar lefel bersonol
- 7. Agweddau tuag at awdurdod Ffynhonell: British Social Attitudes, (www.BritSocAt.com, wedi ei ddatblygu gan y Centre for European Comparative Survey Data) Pobl syn dweud eu bod yn perthyn i grefydd ychydig yn fwy tebygol o gytuno y dylsai ysgolion ddysgu plant i barchu awdurdod, ond maer mwyafrif o bobl o blaid Mae pobl digrefydd wedi dod yn fwy parod i ddweud y dylid ufuddhau i ddeddf hyd yn oed os maen anghyfiawn. 1991 31% o anffyddwyr a 41% o theistiaid yn cytuno 2008 43% o anffyddwyr a 45% o theistiaid yn cytuno Ydy hyn yn golygu fod pobl ddigrefydd yn llai hyderus ac yn methu cyfiawnhau anufudd-dod sifil? A oes argyfwng awdurdod seciwlar iw gael?
- 8. Ydyr wladwriaeth les wedi disodli Duw? Credai Bertrand Russell y byddair wladwriaeth les ai hathroniaeth sosialaidd yn disodli ffydd yn Nuw ym meddyliau pobl, gan y byddair wladwriaeth yn darparu ar gyfer anghenion pobl yn y ffordd yr arferai elusennau ac eglwysi wneud Poblogrwydd y ddadl hon ymhlith cymdeithasegwyr ac economegwyr crefydd y syniad fod y farchnad rydd a chyfundrefn iechyd yn seiliedig ar yswiriant yn rhoi arwyddion cliriach i bobl ou sefyllfa foesol Tystiolaeth gymysg or Deyrnas Unedig oi chymharu 但 gwledydd gydag hanes Comiwnyddiaeth fel yr hen Undeb Sofietaidd
- 9. BSA 1991-2008 mae pobl or dosbarthiadau cymdeithasol is yn fwy tebygol o gredu yn Nuw na pheidio, ac yn llai tebygol o fod yn anffyddwyr na phobl o ddosbarth I. Ac eto, pobl or dosbarthiadau is syn fwy tebygol o dderbyn budd- daliadau ac felly ymelwa or wladwriaeth les. BSA 2008 oedd yr unig flwyddyn yn y BSA oedd yn mesur cred yn Nuw a welfarism. Pobl dosbarth I oedd yn gryf o blaid lles oedd y mwyaf tebygol o fod yn anffyddwyr, ond hefyd o gredu yn Nuw. Yna roedd pobl oedd yn eithafol o elyniaethus ir wladwriaeth les yn fwy tebygol o beidio credu yn Nuw. Maen ymddangos fod yr agwedd o welfarism cryf i raddau yn disodli cred yn Nuw, syn ddealladwy o ystyried hanes Comiwinyddiaeth. Ond mae cred eithafol yn y farchnad rydd hefyd yn gallu gwneud hyn.
- 10. Dechreuwyd y raddfa les (welfarism scale) yn 2001, felly dim ond yn 2008 y mesurwyd ef yn erbyn cred mewn Duw, a fesurwyd ers 1991. Bu dirywiad mewn cred mewn welfare ers 2001, ac hefyd dirywiad mewn cred mewn Duw. Yn y ddau achos roedd gwahaniaeth o tua 5%. Dengys data 2004 a 2009 ar faint mae pobl yn ymarfer eu crefydd (religiosity) ar raddfa les for pobl syn addolin gyson yn sefyll allan fel y lleiaf tebygol i fod yn wrthwynebus i welfare ac ychydig yn fwy cefnogol tuag ato. Pobl digrefydd ywr mwyaf gwrthwynebus. Mae hyn i gyd yn awgrymu fod twf anffyddiaeth wedi esgor ar elyniaeth tuag at y wladwriaeth les ar syniad ei bod hin cyflawni dyletswydd tuag at y tlawd ar anghenus
- 11. Dirywiad mewn pleidleisio: a oes esboniad crefyddol? Ers Etholiad Cyffredinol 1945 mae canran yr etholwyr yn syn pleidleisio mewn etholiadau cyffredinol wedi disgyn o 73.8% yn y DU a 73.4% yng Nghymru i 66.1% a 65.7% yn 2015 (http://www.ukpolitical.info/Turnout45.htm) Mae tystiolaeth glir dros amser fod pobl digrefydd ac anffyddwyr yn llai tebygol o bleidleisio Mae tystiolaeth dros amser fod pobl syn arddel crefydd ac syn credu yn Nuw yn fwy tebygol o gredu fod dyletswydd i bleidleisio
- 12. Mewn etholiad cyffredinol...maen ddyletswydd ar bawb i bleidleisio. (In a general election...it's everyone's duty to vote.) Tabl yn seiliedig ar data o British Social Attitudes Survey 1991-2013 (www.BritSocAt.com, wedi ei ddatblygu gan y Centre for European Comparative Survey Data) 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 1991 1994 1996 1998 2000 2001 2004 2005 2008 2009 2010 2011 2013 Anglicaniaid Catholigion Cristnogion eraill Crefyddau eraill Pobl digrefydd
- 13. Mewn etholiad cyffredinol...maen ddyletswydd ar bawb i bleidleisio. (In a general election...it's everyone's duty to vote.) Tabl yn seiliedig ar data o British Social Attitudes Survey 1991-2013.(www.BritSocAt.com, wedi ei ddatblygu gan y Centre for European Comparative Survey Data) 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 1998 2008 Dyletswydd i bleidleisio mewn perthynas gyda graddfa credu yn Nuw neu beidio Sicr fod Duw yn bodoli Amau ond credu Credu weithiau Pwer uwch Ddim yn gwybod os oes'na Dduw Dim Duw
- 14. Mewn etholiad cyffredinol...maen ddyletswydd ar bawb i bleidleisio. (In a general election...it's everyone's duty to vote.) Tabl yn seiliedig ar data o British Social Attitudes Survey 1991-2013(www.BritSocAt.com, wedi ei ddatblygu gan y Centre for European Comparative Survey Data) 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 1996 1998 2001 2004 2005 2008 2009 2010 2011 2013 Cymry Poblogaeth Cymru Cyfartaledd y DU
- 15. Credu mewn dyletswydd i bleidleisio mewn perthynas gyda chredu gydar gosodiad dylsai pobl sydd am gael plant briodi (people who want to have children ought to get married) Tabl yn seiliedig ar data o British Social Attitudes Survey 1991-2013(www.BritSocAt.com, wedi ei ddatblygu gan y Centre for European Comparative Survey Data) 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 2000 2010 Anghytuno'n gryf Anghytuno Ddim yn cytuno nac yn anghytuno Cytuno Cytuno'n gryf
- 16. Pleidleisiaur dde eithafol: pleidlais grefyddol neu ddigrefydd? O dro i dro mae pleidiau dde eithafol Prydeinig wedi ceisio defnyddio rhethreg Gristnogol (Britain is a Christian country) er mwyn ennill cefnogaeth Maer dystiolaeth hir-dymor yn awgrymu fod cefnogwyr y dde eithafol yn llai tebygol o ystyried eu hunain yn Gristnogion a mwy tebygol o fod yn ddigrefydd yn 2005, ond erbyn 2009 wedi attynnu nifer o gefnogwyr oedd yn perthyn i grefydd (Cristnogaeth yn bennaf) mewn enw yn unig Roedd y BNP yn fwy cysylltiedig gyda phobl digrefydd a UKIP yn fwy cysylltiedig gyda phobl syn addolin achlysurol Dim ond hen bobl syn closio at y syniad fod rhaid i bobl fod yn Gristnogion i gael eu hystyried yn Brydeinwyr go iawn. I bobl ifanc mae Britishness yn golygu secularism.
- 17. Some people say the following things are important for being truly British. Other say they are not important. How important do you think it is ... to be a Christian? Gwybodaeth o British Social Attitudes Survey, 1995, 2003, 2013(www.BritSocAt.com, wedi ei ddatblygu gan y Centre for European Comparative Survey Data) Yn 1995 roedd 60% o bobl oedd yn addolin wythnosol yn cytuno. Yn 2003 roedd 70% yn cytuno. Yn 2013 roedd 50% yn cytuno. Ym mhob blwyddyn roedd perthynas glir rhwng addolin fwy aml a chredu fod angen bod yn Gristion i fod yn wirioneddol Brydeinig.
- 18. Pleidleisio yn Refferendwm Ewrop Roedd yna ddimensiynau crefyddol ir pleidleisio am aelodaeth y Deyrnas Unedig or Undeb Ewropeaidd Dangosodd rhai arolygon fod pobl syn Gristnogion mewn enw (fel yi cyfrifir yn y Cyfrifiad) fwy o blaid Gadael nac Aros Dangosodd arolwg Ashcroft taw Moslemiaid a Hindwiaid oedd fwyaf o blaid Aros. Roedd Iddewon a Siciaid o blaid Gadael Dangosodd arolwg Christian Research ym Mawrth 2016 o bobl syn mynychu eglwys yn rheolaidd fod 50% o blaid Aros tra bod 20% yn bwriadu pleidleisio dros Adael. Cafwyd hollt grefyddol ddofn rhwng Cristnogion o argyhoeddiad syn addolin rheolaidd, a Christnogion mewn enw yng Nghymru a gweddill y Deyrnas Unedig
- 19. Sut bleidleisiodd pobl oedd yn honni ymlyniad ir gwahanol grefyddau yn Refferendwm Ewrop, 2016. Graff yn seiliedig ar Lord Ashcroft Polls, Mehefin 2016 lordashcroftpolls.com/2016/06/how-the-united-kingdom-voted-and-why 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aros Gadael Digrefydd Arall Bwdaid Siciaid Iddewon Hindwiaid Moslemiaid Cristnogion
- 20. Pleidlais Brexit, Pleidlais symbolaidd Dangosodd arolwg Ashcroft fod pleidleiswyr dros Aros yn gryf o blaid y canlynol, tra bod pleidleiswyr dros Adael yn eu herbyn: aml-ddiwylliannedd rhyddfrydiaeth gymdeithasol ffeministiaeth y mudiad gwyrdd globaleiddio y rhyngrwyd mewnfudo Roedd y ddwy ochr wedi eu rhannu lawr y canol am bwnc cyfalafiaeth
- 21. Y raddfa Welsh-British: Cristnogol digrefydd/seciwlar? Ceir peth tystiolaeth fod ystyried eich hun yn Gymry yn ei gwneud hin fwy tebygol eich bod yn ystyried eich hun yn Gristion mewn enw, o ran perthyn i enwad, ond mae hyn yn prysur ddirywio Dengys tystiolaeth ddiweddaraf y British Election Study (Post-election wave 2015; www.britishelectionstudy.com) fod Cymry Cymraeg dipyn llai tebygol o ddisgrifio eu hunain fel pobl ddi-enwad na phobl nad syn hyderus eu Cymraeg neur di- Gymraeg, ond bron yr un mor debygol o ddweud nad ydynt yn perthyn i unrhyw grefydd
- 22. Canran pobl Cymru yn 担l sgiliau iaith Gymraeg syn ddi-enwad a digrefydd British Election Study Wave 6 of 2014-2017 BES Internet Panel (post-election wave). Mai 2015 0.00% 10.00% 20.00% 30.00% 40.00% 50.00% 60.00% Ddim yn perthyn i unrhyw grefydd Ddim yn perthyn i unrhyw enwad Di-Gymraeg Ddim yn rhugl Rhugl yn y Gymraeg