ვიზის ფასილიტაცია და რეადმისია უვიზო მიმოსვლის პერსპექტივები - პირველი შუალედური კვლევა
1. ევროპული ინიციატივა - ლიბერალური აკადემია თბილისი www.ei-lat.ge ვიზის ფასილიტაცია და რეადმისია: უვიზო მიმოსვლის პერსპექტივები პირველი შუალედური კვლევა 6 ივნისი, 2011 პროექტი ხორციელდება ფონდი ღია საზოგადოება საქართველოს მხარდაჭერით
2. პროექტი მიზანი ინფორმირება; გამჭვირვალობა; მონიტორინგი; თანამონაწილეობა; ვიზის ლიბერალიზაციის დროში დაჩქარება I ეტაპი შუალედური კვლევა - ვიზის ფასილიტაციისა და რეადმისიის ხელშეკრულების შინაარსის ანალიზი; მხარეთა პასუხისმგებლობები, ვალდებულებები და შესაძლებლობები; მოლოდინები და პერსპექტივები; დაკავშირებული პროცესები და სხვა მონაცემები. II ეტაპი შუალედური კვლევა - მოლდოვისა და უკრაინის შესაბამისი გამოცდილება; ევროკავშირთან თანამშრომლობის დინამიკა; სამოქალაქო საზოგადოების რელევანტური აქტივობები. III ეტაპი დასკვნითი ანგარიში - საქართველოსათვის ევროკავშირთან უვიზო მიმოსვლის / ვიზის ლიბერალიზაციის პერსპექტივები.
3. შინაარსი შესავალი შავი” და “თეთრი” სიები; მიგრაცია და შრომითი მიგრანტები; პროექტები და ინიციატივები; ვ იზის ფასილიტაცია ხელშეკრულება; პირობები; გავრცელების არეალი; ვიზების სტატისტიკა; კატეგორიები; ინფორმირებულობა; საკონსულოები; რ ეადმისია ხელშეკრულება; პირობები; გავრცელების არეალი; პროცედურები; შრომითი მიგრაცია; ფულადი გზავნილები; პოტენციური მიგრანტები; ინფორმირებულობა; დ ასკვნა ხელშეკრულების მნიშვნელობა; ხელშესახები ცვლილებები; განსხვავებული მოლოდინები და რისკების აღქმა; შეგედები და შესაძლო განვითარება. დანართები ევროკავშირის საელჩოები და საკონსულოები; ვიზიტები საქართველოში; ვიზიტები ევროკავშირში; განაცხადის ფორმა; უარის ფორმები; ელეტრონული ფულადი გზავნილები; დეპორტაციები;
4. ევროკავშირის “შავი” და “თეთრი” სიები ევროპული საბჭოს #539/2001 რეგულაცია - 2001 41 ქვეყანა და ტერიტორია - “თეთრი” სია ვიზის ფასილიტაციისა და რეადმისია: 9 ქვეყანა ალბანეთი, ბოსნია-ჰერცეგოვინა, მაკედონია, მოლდოვა, მონტენეგრო, რუსეთი, სერბეთი, საქართველო და უკრაინა. მაკედონია, მონტენეგრო და სერბეთი: “ თეთრი სია” -2009 ალბანეთი და ბოსნია-ჰერცეგოვინა: “ თეთრი სია”, 2010 მოლდოვა და უკრაინა: ფასილიტაცია და რეადმისია - 2008 დიალოგი ლიბერალიზაციაზე -2010
5. საქართველოს “ღია კარის” პოლიტიკა უცხოელთა სამართლებრივი მდგომარეობის შესახებ საქართველოს კანონით 2006 წლის 1 ივნისი - 90 დღე; 2009 წლის 14 იანვარი - 360 დღე უვიზო რეჟიმით სარგებლობს 80-ზე მეტი ქვეყანა ; Henley & Partners Visa Restrictions 2010 Index . პოზიცია ქვეყანა ინდექსი* 1 დიდი ბრიტანეთი 166 5 გერმანია, საფრანგეთი,იტალია, ნიდერლანდები 161 49 რუსეთი 83 65 უკრაინა 64 67 განა 62 71 მოლდავეთი , საუდის არაბეთი 57 72 საქართველო , ბელორუსი 56 73 ბენინი 54 92-98 ირანი , ერაყი , ავღანეთი , სომალი , სუდანი 34-26
6. საქართველოს “ღია კარის” პოლიტიკა 2004-2010 წლები ევროკავშირიდან 547 390 მოქალაქე შემოვიდა 2006 წელს ცალმხრივი ლიბერალიზაციის შემდგომ: 2005 წელი - 48 508 პირი 2010 წელ ი - 108 749 პირი ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი ყველაზე დაბალი მაჩვენებელი გერმანია - 90 826 ბრიტანეთი - 65 506 საბერძნეთი - 79 713 ბულგარეთი - 48 572 საფრანგეთი - 41 096 კვიპროსი - 1377 მალტა - 533 ლუქსემბურგი - 434
7. 2007-2009 ევროკავშირის ვიზები A კატეგორია- აეროპორტის სატრანზიტო ვიზა Bკატეგორია- სატრანზიტო ვიზა, შენგენის ზონის გადაკვეთის უფლება C კატეგორია - მოკლევადიანი ტურისტული და ბიზნეს ვიზა * ამ კატეგორიებს მოიცავს ვიზის ფასილიტაციის შეთანხმება **აეროპორტის სატრანზიტო ვიზა გაუთანაბრდა მოკლევადიან ვიზას. წელი სულ ვიზა A, B, C ვიზა უარი ვიზაზე 2007 58 533 55 042 6659 2008 60 439 56 495 10239 2009 55 323 51 198 10620
8. 2007-2009 ევროკავშირის ვიზები 6 ლიდერი ქვეყანა *აქედან, გერმანია, იტალია და ნიდერლანდები ახორციელებენ სხვა ევროკავშირის ქვეყნების საკონსულო მომსახურეობასაც # ქვეყნები 2007-2009 გაცემა უარი 1 გერმანია* 55878 8903 2 იტალია* 12587 900 3 ნიდერლანდები* 11889 2470 4 საბერძნეთი 16826 5166 5 საფრანგეთი 19035 2088 6 ჩეხეთი 16428 2757 სულ 162735 27518
9. მიგრაცია - საქართველო მოსახლეობის სავარაუდოდ 22,9 % ემიგრაციაშია , ( IOM, 2008) აქედან თითქმის 80 პროცენტი კი არალეგალური შრომითი მიგრანტია ემიგრანტთა რაოდენობა დაახლოებით 900 000-ია (მოსახლეობის 20 %), აქედან 72% ფულად გზავნილებს ახორციელებს ( IPPR, 2010) ამჟამად, 40.4 % -დასავლეთ ევროპა (15.5% საბერძნეთი); 36.5 % - რუსეთი (IPPR) საქართველოში წმინდა მიგრაციის მაჩვენებელით* ( ყოველ 1000 კაცზე) რეგიონის ( EE, CA , “ახალი ევროპა ” ) ერთერთი ლიდერია ( IOM, 2010 ) რეგიონი (0 / – 1.5) საქართველო – 12 (2005-2010) – 20 (1990-1995) საქართველო, ე.წ. „გამგზავნი“ (sending) ქვეყნების ჯგუფში. შედის *წმინდა მიგრაცია არის სხვაობა იმიგრანტების საერთო რაოდენობასა და ყოველწლიური ემიგრაციის რაოდენობას შორის. (WB, 2010) საქართველო – 249,999 სომხეთი – 75,000, აზერბაიჯანი – 50,000, მოლდოვა – 171,748
10. შრომითი მიგრაცია - საქართველო მარშრუტები: რუსეთი,დსთ-ს სივრცე, თურქეთი, ევროკავშირი ევროკავშირის ქვეყნებიდან : საბერძნეთი; იტალია, კვიპროსი, ესპანეთი, გერმანია და პოლონეთი ( ENPI08-14, Black Sea Labour Market Reviews ) ყოველი მეოთხე ოჯახი - ერთი შრომითი მიგრანტი (IPPR/GNP, 2010) საოჯახო მეურნეობების 11% - ოჯახის წევრის ფულად დახმარება საშუალო წლიური რაოდენობით 1325 $ საოჯახო მეურნეობების 10% - არა უშუალოდ ოჯახის წევრისაგან (მაგ. ნათესავი) - საშუალოდ 1120 $ დასავლეთ ევროპიდან დაახლოვებით -. 2000 $ საოჯახო მეურნეობების საშუალო წლიური შემოსავალი 2244 $ ეროვნული ბანკის მონაცემებით 2008 3665 $
11. ფულადი გზავნილები 2006-2010 სულ 4,202,972 ათას ი აშშ დოლარი (ეროვნული ბანკი) (მაქს.70% ყოველწლიურად ზრდადი დინამიკით) ამ წლებში მშპ-ს 7%-დან 8.5%-მდე (მაგ. სოფლის მეურნეობის წილი GDP- ში დაახლოვებით 10%-ია) ევროკავშირი 17.05% სხვა ქვეყნები 82.95% რუსეთი 60.15 % 29.46% - საბერძნეთი 22.79%- იტალია 14.54% - ესპანეთი 6.12% - გერმანია 5.98 % - კვიპროსი 5.04% - ბრიტანეთი ყველაზე მცირე: ლუქსემბურგი -0.01%
12. პოტენციური მიგრანტები IOM 2006-2007 გამოკითხვა მარშრუტები: 20% - აშშ ; 20 %- ნებისმიერი ქვეყანა, დანარჩენი: EU სქესი: 54.36% ქალი - 45.64% - მამაკაცი ასაკი: 25 წლამდე 22.60%; 25 -30 წლამდე 18.31%, 45-50 წლამდე 13.66% განთლება: უმაღლესი - 49.21%, პროფესიული-31.40%, პროფესია : მასწავლებლები, ლექტორები 18.74%, სამედიცინო პერსონალი 11.23%, ინჟინერ/არქიტექტორები 8.30%, ეკონომისტები და სოციალური მეცნიერები 8%, სტუდენტები - 8% და სხვა. საქმიანობა (ემიგრაციაში): მომვლელად მუშაობა -27.68% ,ნებისმიერ სამუშაოზე თანხმობა- 23.61% , მომსახურების სფერო -10.37% მომზადება და ადაპტაცია : ენების ფლობა - 40% მხოლოდ სასაუბრო 84.5%-საზღვარგარეთ სწავლის და მუშაობის გამოცდილების გარეშე საქართველოდან შრომითი მიგრანტების დაახლოებით 85%-ს წინასწარ არ ჰქონდა მოძებნილი სამსახური ( IPPR/GDN, 2010)
13. დეპორტაციები 2009-2010 წლებში ევროკავშირიდან საქართველოში დეპორტირებულია 2051 მოქალაქე, (შსს მონაცემები) 2009 წელი – 780 პირი 2010 წელი - 1271 პირი თუმცა, 2005-2008 შსს-ს (არასრული) მონაცემებით ევროკავშირიდან დეპორტაციების დინამიკა კლებადია. 3 სხვა ქვეყანა დეპორტაციების ყველაზე მაღალი მაჩვენებლით (შსს ინფორმაცია): მაგ, 2007 წლის დეპორტაციების 85% რუსეთი (2047) თურქეთი (5319) უკრაინა (823) პოლონეთი 489 საბერძნეთი 41 5 გერმანია 339 ავსტრია 147 ესპანეთი 12 0 საფრანგეთი 119 ჩეხეთი 10 6
14. ვიზის ფასილიტაცია მონაწილე ქვეყნები ავსტრია ბელგია ბულგარეთი გერმანია ესპანეთი ესტონეთი იტალია კვიპროსი ლატვია ლიტვა ლუქსემბურგი მალტა ნიდერლანდები პოლონეთი პორტუგალია რუმინეთი საბერძნეთი საფრანგეთი სლოვაკეთი სლოვენია უნგრეთი ფინეთი შვედეთი ჩეხეთი არ მონაწილეობენ ბრიტანეთი ირლანდია დანია შევეიცარია ნორვეგია ისლანდია 2010 წლის 17 ივნისი / 2011 წლის 1 მარტი
15. ვიზის ფასილიტაცია შეთანხმების ძირითადი ასპექტები მგზავრობის მიზნის დადასტურება 13 კატეგორია მრავალჯერადი ვიზები ხუთწლიანი ერთწლიანი ორიდან ხუთ წლამდე დიპლომატიური პასპორტები სავიზო მოსაკრებელი შემცირდა 35 ევრომდე მოსაკრებლისგან გათავისუფლდა 12 კატეგორია
16. ვიზის ფასილიტაცია შეთანხმების ძირითადი ასპექტები სავიზო განაცხადის განხილვის ვადა 10 დღე ევროპის სავიზო კოდექსით რეგულირდება: საკონსულო მომსახურება სახელმწიფო ენაზე მინიმალურ მოთხოვნათა სია ვიზაზე უარის დასაბუთება ვიზაზე უარის გასაჩივრება ერთობლივი კომიტეტი შეთანხმების იმპლემენტაციის მონიტორინგი ცვლილებებისა და დამატებების მომზადება შეთანხმების ინტერპრეტაცია და წარმოშობილი დავების გადაწყვეტა
17. რეადმისია მონაწილე ქვეყნები ავსტრია ბელგია ბრიტანეთი ბულგარეთი გერმანია ესპანეთი ესტონეთი იტალია კვიპროსი ლატვია ლიტვა ლუქსემბურგი მალტა ნიდერლანდები პოლონეთი პორტუგალია რუმინეთი საბერძნეთი საფრანგეთი სლოვაკეთი სლოვენია უნგრეთი ფინეთი შვედეთი ჩეხეთი არ მონაწილეობენ ირლანდია დანია 2010 წლის 22 ნოემბერი / 2011 წლის 1 მარტი
18. რეადმისია შეთანხმების ძირითადი ასპექტები საკუთარი მოქალაქეების რეადმისია არ გააჩნიათ ან დაკარგეს ევროკავშირის ტერიტორიაზე ცხოვრების ნებართვა მესამე ქვეყნის მოქალაქეთა და მოქალაქეობის არმქონე პირთა რეადმისია საქართველოს გავლით უკანონოდ პირდაპირ შევიდნენ ევროკავშირის ტერიტორიაზე გააჩნიათ საქართველოს მოქმედი ვიზა ან ბინადრობის ნებართვა
19. რეადმისია შეთანხმების ძირითადი ასპექტები მოქალაქეობის დამადასტურებელი საბუთები ნებისმიერი ტიპის პასპორტი პირადობის მოწმობა მოქალაქეობის დამადასტურებელი სხვა ოფიციალური დოკუმენტი მოქალაქეობის დამადასტურებელი prima facie მტკიცებულებები ვადაგასული ოფიციალური დოკუმენტები მართვის მოწმობა, დაბადების მოწმობა (მათი ფოტოასლებიც) მოწმეთა ჩვენებები, ა.შ.
20. რეადმისია შეთანხმების ძირითადი ასპექტები რეადმისიის ვადები და პროცედურები განაცხადის წარდგენა 6 თვეში განაცხადზე პასუხი 12 დღეში (გამონაკლისი 2 დღე) ტრანსპორტირება 90 დღეში ტრანსპორტირების ხარჯები რეადმისიის ერთობლივი კომიტეტი შეთნხმების იმპლემენტაციის მონიტორინგი შეთანხმების ერთგვაროვანი გამოყენება შესწორებების ინიცირება
21. ინფორმირებულობა საკონსულოები ოფიციალურ ვებ–გვერდი გააჩნია ევროკავშირის 11 ქვეყნის საელჩოს, საიდანაც მხოლოდ 8 მათგანზე არის განთავსებული ინფორმაცია ვიზების გამარტივების შესახებ მხოლოდ 3 საკონსულოს საინფორმაციო ვიტრინაზეა განთავსებული სრულყოფილი ინფორმაცია ვიზების გამატივების თაობაზე მედია საშუალებები ინფორმაციის ძირითადი წყარო ტელევიზია გამოკითხვის შედეგები ინფორმირებულობის დაბალი მაჩვენებელი
22. დასკვნა მნიშვნელობა უშუალო შედეგები ვიზის ლიბერალიზაციის და ევროკავშირთან ურთიერთობების გაღრმავების პერსპექტივები ვიზის ფასილიტაცია პროცედურა, ვადები, ხანგრძლივობა, მოსაკრებელი 13 კატეგორიისა და დიპლომატიური პასპორტებისთვის უარის დასაბუთება და გასაჩივრების შესაძლებლობა (კოდექსი) არ ეხება ტურისტულ ვიზებს დამატებითი დოკუმენტების იგივე ნუსხა იმპლემენტაცია და ინფორმირებულობა ადრე არსებულ პრაქტიკასთან მსგავსება (იმავე კატეგორიების უმრავლესობისთვის )
23. დასკვნა რეადმისია პროცედურების მოწესრიგება ვალდებულებების გამიჯვნა ინფორმირებულობა (საფრთხეების და რისკების აღქმა) შესაძლო გავლენა შრომითი მიგრაციის მარშრუტებზე “ ძველი” და “ახალი” მიგრანტები - ბიომეტრიული მონაცემები ევროკავშირის დამოკიდებულება შრომით მიგრაციასთან პირდაპირი საზღვრის არქონა ევროკავშირთან მესამე ქვეყნებთან რეადმისიის ხელშეკრულებები პარტნიორობა მობილურობისათვის ფარგლებში თანამშრომლობა სოციალურ-ეკონომიკური პოლიტიკის უფრო ფართო ასპექტები ვიზის ლიბერალიზაციის დასაჩქარებლად ეფექტური პოლიტიკა და საზოგადოებრივი აქტიურობა
24. ევროპული ინიციატივა - ლიბერალური აკადემია თბილისი www.ei-lat.ge პროექტი ხორციელდება ფონდი ღია საზოგადოება საქართველოს მხარდაჭერით გმადლობთ!