狠狠撸

FARKYARATAN
SUDAMLALARIBugüne kadar 25 farkl? ülkeden 100 fark yaratan genci bulu?turan ve Ashoka’n?n
Türkiye ofisinde hayata ge?en ChangemakerXchange’in ge?en yaz Almanya’da
ger?ekle?en bulu?mas?n? Türkiye’de se?ilen Gen? Optimist Eda Bayraktar anlat?yor.
- EDA BAYRAKTAR
SOSYAL G?R???MC?L?K
OPT?M?STKASIM 2014 104

O
yuncu Lily Tomlin diyordu ki; “Sorunlarla ilgi-
li neden birilerinin bir ?eyler yapmad???n? hep
merak etmi?tim, sonra fark ettim ki, o birileri
bendim.”
O birileri var! Dünyan?n d?rt bir taraf?nda
birbirlerinden ba??ms?z, dünya sorunlar? i?in ?al??an birileri.
Kendi ?evrelerinde kü?ük su damlalar? yarat?p büyüten, ?ev-
relerine ilham veren, dünyada g?rmek istedikleri de?i?imin
par?as? olan birileri… Onlara ??yle diyorlar: Changemaker;
Fark Yaratanlar!
Dünyan?n ilk ve en geni? sosyal giri?imci a?? Ashoka’n?n
Türkiye aya?? taraf?ndan geli?tirilen ChangemakerXchange,
25 farkl? ülkeden en ilham veren gen? sosyal giri?imcileri
bir araya getiriyor. 2012 y?l?ndan beri Robert Bosch Stiftung
Vakf? taraf?ndan desteklenen, gen? sosyal giri?imciler i?in
uluslararas? i?birli?i platformu ChangemakerXchange’de
ortaya ??kan projeler fonlan?p destekleniyor. Bu sayede dün-
yan?n farkl? yerlerinden gen?ler uluslararas? bir projeyi ha-
yata ge?irme f?rsat? yakal?yor. Ashoka Türkiye Temsilcisi ve
ChangemakerXchange kurucusu Matthias Scheffelmeier
ChangemakerXchange’in hik?yesini ??yle anlat?yor: “Dünya-
n?n pek ?ok ülkesinde gen? sosyal giri?imcileri desteklemek
i?in kurgulanan üniversite programlar?, h?zland?r?c?lar, ?e?itli
platformlar gibi mekanizmalar daha ?ok ulusal düzeyde ka-
l?yordu. Bunlardan hi?biri gen? giri?imciler i?in ger?ek an-
lamda b?lgesel veya küresel bir platform olu?turam?yordu.
??te tam da bu nedenle 2012 y?l?nda ChangemakerXchange,
?stanbul’da do?du.”
18-28 ya? aras?nda kendi sosyal giri?imini (kan?tlanabilir
sosyal etkisi olan) ba?latm??, i?birli?ine ve payla?maya a??k
olan gen?ler Ashoka ülke ofislerinin temsilcileri taraf?ndan
se?ilerek bu programa dahil oluyor. Bugüne kadar 25 farkl?
ülkeden 100 fark yaratan genci bulu?turan topluluk ?ok ge-
ni? yelpazedeki sosyal sorunlar üzerinde ?al???yor. Bunlar
aras?nda ?ek Cumhuriyeti’nde evsizlere, Fransa’da mülteci
haklar?na, M?s?r’da kültürleraras? i?birli?ine odaklanan sosyal
giri?imler bulunuyor. ChangemakerXchange bu farkl? sosyal
sorunlar üzerine ?al??an gen?leri ortak bir ama?ta birle?tiri-
yor ve birlikte s?n?r?tesi i?birli?i projeleri üretmelerini sa?l?-
yor. Do?rudan 2000 gence, sosyal medya arac?l???yla da 40
binden fazla insana ula?an bu projeler gen?leri kendi toplu-
luklar?nda fark yaratan olmalar? i?in te?vik ediyor.
2012 y?l?ndan beri gen? sosyal giri?imcileri her y?l Ber-
lin, ?stanbul, Marake? gibi farkl? ?ehirlerde bir araya getiren
ChangemakerXchange, bu bulu?malarda ?ne ??kan 30 genci
ge?en Temmuz ay?nda, Berlin’de düzenlenen “Fark Yaratan
Mezunlar Zirvesi’nde (Alumni Co-Creation Summit) bulu?-
turdu.
2013 y?l?nda ChangemakerXchange ?stanbul’da, Gelece-
?ini Ayarlama Enstitüsü (GAYE) sosyal giri?imiyle Ashoka
taraf?ndan se?ilen dünyan?n fark yaratan gen? sosyal giri-
?imcilerinden biri de bendim. 16 farkl? ülkeden 25 gen? bir
araya gelip projelerimizi tan?tma ve geli?tirme f?rsat? bulduk
ve birlikte yeni fark yaratan projeler de geli?tirdik. Bu sene de
hem kurucusu oldu?um GAYE’yi, hem koordinat?rlerinden
biri oldu?um Sosyal Giri?imci Gen? Liderler Akademisi’ni
(SOGLA),ayn?zamandadabirGen?OptimistolarakOptimist
dergisini temsilen Berlin Alumni Summit Zirvesi’ndeydim.
Be? gün süren zirvenin program?nda kat?l?mc?lar?n sosyal
giri?imlerini geli?tirmeye y?nelik aktiviteler, a??k alan yete-
nek payla??mlar?, i?birli?i at?lyelerinin yan? s?ra ?ok ?nemli
bir ba?l?k daha yer al?yordu: Dünyan?n farkl? yerlerindeki
gen? sosyal giri?imciler i?in en iyi uluslararas? i?birli?i top-
lulu?u olmay? hedefleyen ChangemakerXchange platformu-
nun gelece?ini tasarlamak.
Bu zirvenin ?nemini ChangemakerXchange Program Ko-
ordinat?rü Nick McGirl ??yle aktar?yor: “Bu mezunlar zirve-
si ChangemakerXchange yolculu?unda ?nemli bir d?nüm
noktas?n? temsil ediyor. Robert Bosch Vakf? 2015 ve 2016
y?llar?nda da bu platformun devam ederek yeni b?lgelere ve
Ortado?u’ya do?ru a??laca??n? ilan etti. B?yle uluslararas? bir
platformun yenilenmesi, bu yenilenmenin de bu toplulu?un
üyeleri taraf?ndan tasarlanabilmesi ?ok ?nemliydi. Biz de bu
zirveyle, ChangemakerXchange’in gelece?ini birlikte ?ekil-
lendirmek i?in daha ?nceki programlardaki en aktif kat?l?mc?-
lar? bir araya getirerek bir f?rsat yaratmak istedik.”
Program?n a??l??? Berlin Impact Hub’da farkl? yerlerden ge-
len Ashoka temsilcileri ve sosyal giri?imcilikle ilgilenen gen?
ve yeti?kinlerin de bulundu?u salonda Ashoka Türkiye Tem-
silcisi Matthias Scheffelmeier’in konu?mas?yla ba?lad?. Gen?
sosyal giri?imcilerin asans?r konu?malar?yla devam eden ilk
gün networking oturumuyla sona erdi.
Gen? sosyal giri?imcilerin birbirleriyle kayna??p tan??-
mas?na y?nelik etkinliklerle ba?layan ikinci günde ise, ?nce-
ki etkinliklerin ??kt?lar? payla??ld? ve ChangemakerXchange
i?in ü? ana ortak ba?l?k ortaya ??kt?: ?nsan etkile?imi, e?düzey
??renme/payla?ma ve i?birli?i. ChangemakerXchange, gen?
Ashoka
Dünyan?n ilk ve en geni? sosyal giri?imci a?? As-
hoka, günümüzün acil toplumsal sorunlar?na kal?c?
??zümler getiren sosyal giri?imcileri buluyor, onlar?
maddi-manevi destekleyerek potansiyellerini ger-
?ekle?tirmelerini ve ??zümlerini yayg?nla?t?rmala-
r?n? sa?l?yor.

yenilik?ilere e?düzeyler aras? ??renme (fikirleri, kaynaklar?,
ara?lar?, zorluklar?, iyi uygulamalar? payla?ma ve birbirinden
??renme), s?n?r?tesi i?birli?i ve fikirlerin birlikte olu?turulma-
s? ve geli?tirilmesi i?in olanak sa?l?yor. Bunu fiziksel zirveler
yan?nda online ve offline topluluklar üzerinden de yap?yor. Bu
sayede konferans ve zirvelere kat?lan gen?ler, üzerinden ne
kadar zaman ge?erse ge?sin bu toplulu?a hep ba?l? ve aktif
kalabiliyor.
??birli?i, platformun üzerinde durdu?u en ?nemli konu-
lardan biri. Program?n i?eri?inin bir b?lümünde
gen? Fark Yaratanlar yar??ma, rekabet gibi
duygular olmadan birbirlerinin proje/
giri?imlerinin gü?lü ve zay?f yanlar?yla
ilgili yap?c? geribildirimler verebiliyor.
Bu sayede proje ve giri?imlerini yeni
i?birlikleri ve fikirlerle gü?lendirebi-
liyor. Platformun etkisini gü?lü ve
e?siz k?lan bu ?zelli?i Fas’taki de-
zavantajl? kad?nlar i?in i? imk?nlar?
yaratmay? sa?layan Leeha’n?n kuru-
cusu Maha Ech-Chefaa ??yle anlat?-
yor: “Güven ve i?birli?i, grubumuzun
en ?nemli ?zelli?i. Bu zirve benim i?in
projemi dünyan?n di?er ba?ar?l? sosyal giri-
?imcileriyle payla?mak, onlardan geribildirim-
ler almak ad?na ?ok büyük bir f?rsatt?. Bu-
ray? bir network’ten daha ?ok karde?lik
platformu olarak g?rüyorum.”
Bugüne kadar ChangemakerX-
change bünyesinde 15’ten fazla
uluslararas? i?birli?i projesi
geli?tirilerek desteklendi. Bu
projelerden biri olan, insanla-
r?n sosyal meselelere ilgi duy-
malar?n? sa?layacak “I am Re-
solutionary” adl? aplikasyonun
tasarlay?c?lar?ndan Google’da
?rün Sorumlusu olarak ?al??an
?ngiliz Will Hines bu deneyimi
??yle anlat?yor: “2013 Aral?k ay?nda
?stanbul’da, Fransa’dan, Türkiye’den ve
Almanya’dan d?rt arkada?la bir i?birli?i
projesi ger?ekle?tirdik. Farkl? ge?mi?leri olan
tutkulu insanlarla birlikte bir projenin temellerini
atmak inan?lmazd?. ?nternet üzerinden ?al??malar?m?z? yürü-
terek k?sa süre i?inde binlerce insana ula?may? ba?ard?k.”
Farkl? oturumlara b?lünmü? program?n ikinci gününde,
Ashoka Almanya’dan Dennis Hoenig Ohnsorg “Sosyal giri-
?imlerin ihtiya?lar?, yetenekleri, f?rsatlar?” ba?l?kl? at?lyesinde
gen?lerin kendi sosyal giri?imlerini g?zden ge?irmelerini
sa?lad?. Sosyal giri?imlerde kurumsal yap?lar, finansal sürdü-
rülebilirlik, do?rudan ve dolayl? etki ?l?ümü, fonlama, spon-
sorluk, a??k kaynak stratejileri, profesyonellik ve g?nüllülük,
sosyal bayilik konular?n? i?eren bu oturumda gen? sosyal gi-
ri?imciler kendi giri?imlerinin hangi yap?da oldu?u ve eksik
taraflar? hakk?nda dü?ünme f?rsat? buldu.
ChangemakerXchange i?inde gelenekselle?mi? bir yap?
var: Program?n ilk iki günü, ?ehrin merkezinde, tarih ve kül-
türle i? i?e bir mek?nda ge?irilirken sonraki iki gün ise kat?-
l?mc?lar ?ehir d??? kamp program? i?in sürpriz bir yere g?tü-
rülüyor. Bu y?l?n sürprizi ise, Berlin’in bat?s?ndaki kü?ük bir
?iftlik kasabas? olan Paretz idi. Paretz’de Change-
makerXchange platformunun gelece?ini in-
?a etmek ad?na insan etkile?imi, e?düzey
??renme-payla?ma ve daha iyi i?birli?i
projelerinin nas?l geli?tirilebilece?ine
dair beyin f?rt?nas? ve grup ?al??ma-
lar? yap?ld?.
G?nüllü gen? tasar?mc?lar, film
yap?mc?lar?, foto?raf??lar ve ileti?im
??rencilerini sivil toplum proje-
leriyle bir araya getiren Youvo’n?n
kurucusu Sebastian Schütz, bu plat-
formun yeni ve ??lg?n fikirlere ?ok a??k
bir alan yaratt???na ??yle dikkat ?ekiyor:
“Buras? yeni fikirleri d?nü?türmek ve sos-
yal sekt?rde müthi? i?ler yapan insanlarla bu-
lu?mak i?in mükemmel bir alan.”
Program?n d?rdüncü gününde ??k-
t?lar üzerinden sorumlular belirlendi.
Platformun üyeleri sadece kendi
projeleri i?in de?il, bundan son-
ra bu platformun par?as? olacak
potansiyel gen? sosyal giri-
?imcileri geli?tirmek i?in de
programda inisiyatif al?yorlar.
Zirvenin organizat?r ve e?i-
timcilerinden biri olan Christin
Heuer, “Bu kadar yarat?c? ve il-
ham verici gen? bir araya gelince
mucizeler ger?ekle?iyor. Bu zirve-
de de bunu ya?ad?k. Bu harika grup,
ChangemakerXchange 2.0 i?in ?ok
say?da inovatif fikirle geldi ve bunlardan
sekizi programa kat?lanlar taraf?ndan yürütü-
lecek. Kapasite art?rma ve destek sistemi amac?yla
ortaya ??kan E?düzey Mentorluk uygulamas?yla kaynak ve
bilgilerin bir havuzda toplan?p payla??laca?? De?i?im Kiti fik-
ri hayata ge?ti bile.”
ChangemakerXchange’de gelenekselle?en bir ba?ka
?nemli etkinlik ise Paralel A??k Alan Oturumlar?. Bu otu-
rumlarda her gen? sunmak istedi?i beceri ya da uzmanl???n?
kendi e?düzeyleriyle payla??yor. Paralel oturumlar ?eklinde
düzenlenen bu etkinlikte ayn? saatte birden fazla oturum dü-
SOSYAL G?R???MC?L?K

zenlenebiliyor ve herkes kendi tercihine g?re bir oturuma
kat?labiliyor. Bu seneki a??k alan at?lyelerinin i?inde pozi-
tif etki i?in oyunla?t?rma, finansal sürdürülebilirlik, kaynak
ve fon yaratma, ak?ll? telefonla k?sa film ?ekimi, mobil web
ara?lar? dizayn etme ve kitlesel fonlama gibi ba?l?klar yer
ald?.
Son günün at?lyesi ise Berlin Social Impact
Laboratuvar?’nda ger?ekle?ti. Daha ?nceki programlardan
i?birli?i projesi olarak ortaya ??kan Kiss Farewell ad?nda-
ki at?lyede giri?imlerin nas?l konumlanaca??, deneyimli
giri?imcilerin hik?yeleri payla??ld?. Payla??lan hik?yelerin
etkisini ?evre dostu ya?am tarz?n? geli?tirmek ve sosyal
?evresel etki yaratmak i?in kurulan online oyun platformu
MEGA’n?n kurucusu Moldoval? Alexander Iscenco ??yle
anlat?yor: “Burada payla??lan hik?yeler projeme devam et-
mek ve inanmak i?in büyük bir tetikleme oldu. ?lham kay-
na??, ??rendi?im harika ?eyler ve dünya ?ap?nda arkada?-
l?k da cabas?.”
ChangemakerXchange’in, gen? Fark Yaratanlar’?n sosyal
giri?imcilik yolculuklar?nda ?nemli bir kilometre ta?? oldu-
?unu g?steren bir?ok ?rnek var. Programa kat?lan d?rt gen-
cin sonras?nda Ashoka Fellow’u se?ilmesi bu ?rneklerden
biri. Bu d?rt gen?ten biri olan Tunus’un Ashoka Fellow’u
se?ilen Tunus Sosyal Giri?imciler Merkezi kurucu orta?? As-
ma Mansour zirvenin etkisini ??yle dile getiriyor: “Bu zirvey-
le daha etkili ve ba?lant?l? i?ler yapabilmek i?in yeni ara?lar
geli?tirdik. Bu zirveyi sosyal etkiyi her yere yayg?nla?t?rmay?
destekleyen büyük bir gü? olarak g?rüyorum.”
Almanya’da farkl? sosyal ve kültürel ge?mi?lerden gelen
?ocuklara e?it olanaklar yaratmay? ama?layan mentorluk
projesinin yürütücüsü Gloria Amoruso, bu platformun onun
i?in pozitif enerji ve ilham kayna?? oldu?undan bahsediyor:
“Dünyan?n d?rt bir yan?ndan inan?lmaz de?i?im yaratanlarla
bir araya gelmek bana umut ve gü? veriyor. Gü?, ?ünkü bir
sosyal giri?imci olarak bazen kendinizi yaln?z ve gü?süz his-
sedebiliyorsunuz ama ne ?ansl?y?m ki güvenebilece?im ve
??lg?n yeni fikirler üretebilece?im Changemaker ailesine sa-
hibim. Umut dolu; ?ünkü bu zirveden di?er de?i?im yaratan-
larla dünyada bir ?eyleri de?i?tirebiliriz inanc?yla ayr?ld?m.”
Platformun herkes taraf?ndan ifade edilen ortak de?eri,
buradaki gen? sosyal giri?imcilerin di?er gen?ler i?in mü-
kemmel ?rnekler olu?turmas? ve bir?ok ki?iye sosyal mese-
lelerle ilgilenmeleri i?in ilham olmas?.
ChangemakerXchange platformunun par?as? olman?n
en güzel taraf?, bir sosyal giri?imci olarak size yaln?z olma-
d???n?z? hissettirmesi, fark yaratan su damlalar?yla bir araya
getirmesi.
Bu su damlalar? her defas?nda ??yle f?s?ld?yor: “Yaln?z de-
?ilsin. Sen kendi etki alan?nda fark ve de?i?im yaratabilirsin,
ba?kalar?na ilham verip onlar? harekete ge?irebilirsin. Gel
birlikte su damlalar?n? su halkalar?na d?nü?türelim. Dünya
bizim onu dü?ledi?imiz gibidir. Neden olmas?n?”
100 Kat?l?mc?
25 ?lke
4 Zirve
3 ?ehir
15 ??birli?i Projesi
900 Do?rudan Yararlan?c?
40.000 Ula??lan ?nsan Say?s?
100 Fark Yaratan on binlerce insana ula??yor

狠狠撸

ChangemakerXchange

More Related Content

ChangemakerXchange