2. Mannelijk eindrijm
Mannelijk (of: staand) eindrijm:
de klemtoon ligt op de laatste lettergreep
van een regel.
bv:
Ik heb / u al / tijd zoo / veel leed / gedaan
3. Vrouwelijk eindrijm
Vrouwelijk (of: slepend) eindrijm:
de klemtoon ligt op de v坦坦rlaatste
lettergreep van een regel
bv:
mijn ma / ger lief / en u / toch zoo / doen
lijden
6. Gepaard rijm
Gepaard rijm:
De regels rijmen twee aan twee op elkaar.
Notatie: a-a, b-b, c-c, d-d
Uw schoudertjes zijn zoo mooi, a
Om u is licht gedooi, a
Warm, warm, warm stil omhangen b
Van warmte, ik doe verlangen. b
Herman Gorter
7. Gekruist rijm
Gekruist rijm:
De regels rijmen om-en-om op elkaar.
Notatie: a-b-a-b, c-d-c-d
Nu word ik nooit meer radeloos, a
Ik voel het breed gedein: de dood, b
Die als zwart water onder kroos a
Mijn denken plooit, heimlijk en groot. b
Vasalis
8. Omarmend rijm
Omarmend rijm:
De eerste en de vierde regel rijmen op elkaar,
En de tweede en de derde regel rijmen op elkaar
Notatie: a-b-b-a, c-d-d-c
Stippen bewegen in een oertoestand. a
De mensen gisten om u op te brengen b
Met vitusdansen. Hogepriesters plengen b
Een nieuwe odeur. Het reukoffer brandt. a
Gerrit Achterberg
9. Het schijnt bij de lokale middenstand
Afgunstige verwondering te wekken
Hoeveel publiek de leeszaal weet te trekken,
Terwijl men zelf zo mager is beklant.
Toch is die trek bepaald niet van de gekke,
Want wat er wordt geleverd in dit pand
Is meer dan zelfs een kruideniersgigant
Ooit aan zijn cli谷nt竪le kan verstrekken.
Hier immers ligt in kasten en in rekken
Het kostelijkste voedsel voor de hand,
Voor thuis alsook voor nuttiging ter plekke:
Het zogenaamde hersenproviand.
De leeszaal is een waar Luilekkerland
Voor alle literaire lekkerbekken.
DriekvanWissen
10. Mont Ventoux
Dichten is fietsen op de Mont Ventoux,
waar Tommy Simpson toen is overleden.
onder zo tragische omstandigheden
werd hier de wereldkampioen doodmoe.
Op deze col zijn velen losgereden,
eerste categorie, sindsdien taboe.
Het ruikt naar dennegeur, Sunsilk Shampoo,
die heb je wel nodig, eenmaal beneden.
Alles is onuitsprekelijk vermoeiend:
de Mont Ventoux opfietsen wel heel erg,
waarvoor ook geldt: bezint eer gij begint.
Toch haal ik, ook al is de hitte schroeiend,
de top van deze kaalgeslagen berg:
ijdelheid en het najagen van wind.
Jan Kal
11. Aan Fine
Ik heb u altijd zooveel leed gedaan
mijn mager lief en u toch zoo doen lijden;
ik heb u steeds de vrome vree doen mijden
die gij kondt vinden op uw levensbaan.
En k zie u bleek, met moede schreden gaan,
kalm en beslist u klemmend aan mijn zijde,
geloovend volgend waar ik u ook leide
en nooit herdenkend wat ik heb misdaan.
gij zijt een beeld van t goede dezer wereld,
het helder lichtend goddelijk ware
dat niet kan tanen daar het eeuwig is.
En door uw tranen luisterrijk ompereld
zie ik u schitterend door t leven varen,
in stille trots torsend uw droefenis.
Willem Elsschot