3. :ომის მიზეზები
ისტორიკოსები ტრადიციულად ასახელებენ I
მსოფლიო ომის ოთხ ძირითად მიზეზს:
ნაციონალიზმი – ქვეყნის ინტერესებისა და
კულტურის ერთგულება
იმპერიალიზმი – სუსტი ქვეყნების პოლიტიკური და
ეკომომიკური კონტროლი
მილიტარიზმი – იმპერიალიზმისა და ნაციონალიზმის ზრდის
ფონზე სამხედრო ხარჯების ზრდა
ალიანსური – 1907სისტემა წლისთვის ევროპა გაყოფილი იყო
ორ მტრულ სამხედრო ბანაკად
4. პოლიტიკური ფიგურებიპოლიტიკური ფიგურები 1914-1917
ვილჰელმვილჰელმ II I(I(გერმანიაგერმანია)
–ენვერ ფაშა–ენვერ ფაშა
( )თურქეთი( )თურქეთი–ფრანც იოსები–ფრანც იოსები
( – )ავსტრია უნგრეთი( – )ავსტრია უნგრეთი
.პრეზ პუანკარე.პრეზ პუანკარე
( )საფრანგეთი( )საფრანგეთი
ნიკოლოზნიკოლოზ II II
(( )რუსეთი)რუსეთი
–ვიქტორ ემანუელ–ვიქტორ ემანუელ II II
((იტალიაიტალია))
გეორგგეორგV(V(დიდი ბრიტანეთიდიდი ბრიტანეთი))
მოკავშირე სახელმწიფოებიმოკავშირე სახელმწიფოები ცენტრალურიცენტრალური
სახელმწიფოებისახელმწიფოები
7. ჯერ კიდევ XIX საუკუნეშიჯერ კიდევ XIX საუკუნეში
შეარქვეს ბალკანეთს „დენთისშეარქვეს ბალკანეთს „დენთის
კასრი“ . ურთიერთკასრი“ . ურთიერთ
დაპირისპირების არენა–დაპირისპირების არენა–
ოსმალეთის იმპერია და რიგიოსმალეთის იმპერია და რიგი
ევროპული ქვეყნები, რომლებიცევროპული ქვეყნები, რომლებიც
ცდილობდნენ თურქეთისცდილობდნენ თურქეთის
გაძევებას. აქ შეეჯახა ავსტრია–გაძევებას. აქ შეეჯახა ავსტრია–
უნგრეთისა და რუსეთისუნგრეთისა და რუსეთის
ინტერესები. თითოეულინტერესები. თითოეულ
მათგანს თავი ბალკანეთისმათგანს თავი ბალკანეთის
ბატონ–პატრონად მიაჩნდა.ბატონ–პატრონად მიაჩნდა.
დაიძაბა ურთიერთობადაიძაბა ურთიერთობა
ახალგაზრდა ბალკანურახალგაზრდა ბალკანურ
სახელმწიფოებს შორის –სახელმწიფოებს შორის –
ბრძოლა პირველობისათვის.ბრძოლა პირველობისათვის.
თუმცა მათი საერთოთუმცა მათი საერთო
ტრადიციული მტერი კვლავტრადიციული მტერი კვლავ
თურქეთი იყო.თურქეთი იყო.
„ “დენთის კასრი
10. –მილიტარიზმი გამალებული შეიარაღება
1870 1880 1890 1900 1910 1914
94 130 154 268 289 398
[ ,კოლონიალურ სახელმწიფოთა შეიარაღების ხარჯები გერმანია
– , , , , -ავსტრია უნგრეთი იტალია საფრანგეთი ბრიტანეთი რუსეთი
£]:მილიონი
საფრანგეთი 10%
ბრიტანეთი 13%
რუსეთი 39%
გერმანია 73%
სამხედრო ხარჯების ზრდა 1910–1914
14. ვილჰელმ II იწყებს ომს მსოფლიო
ჰეგემონობისა და კოლონიების
ხელახალი გადანაწილებისთვის
„ “ადგილი მზის ქვეშ
,საუკეთესოდ მომზადებული ორგანიზებული
და შეიარარებული არმია
– ,სამხედრო საზღვაო ფლოტი სამჯერ
ნაკლები ბრიტანეთზე
სტრატეგიული სარკინიგზო ხაზები და
გაწვრთნილი რეზერვისტები
გერმანია:
16. დიდი საზღვაო ფლოტი, არც თუ ისე დიდი არმია,
იმედს ამყარებდა მოკავშირეებზე
დიდი ბრიტანეთი ::
17. საფრანგეთი :
გერმანიაზე 20% –ით ნაკლები არმია და 50% –ით ნაკლები
რეზერვისტები
სურდა :
რევანშის აღება პრუსიასთან
დამარცხების გამო,
ელზასის და ლოტარინგიის
დაბრუნება,
გერმანიის ეკონომიკური
დასუსტება,
საარის და რაინის ოლქების
დაკავება
18. ყველაზე დიდი ჯარი, არაკომპეტენტური სარდლობა,
ცუდი შეიარაღება, –გეოგრაფიული მდებარეობა მოკავშირეებს
მოწყვეტილი.
:რუსეთი
:სურდა
გერმანიის ექსპანსიის შეჩერება,
ხალხის ყურადღების გადატანა
რევოლუციიდან ომზე,
ბოსფორისა და დარდანელის
სრუტეების კონტროლი,
გავლენა ბალკანეთზე და
ამიერკავკასიაზე
19. :ეს იყო ომი
ახალი საბრძოლო ტექნიკის –
თვითფრინავი, ტანკი, მომწამლავი
გაზი...
ომმა გამოიწვია უზარმაზარი
ნგრევა, ადამიანური რესურსების
არნახული დანაკარგი, მანევრული
ომის შეცვლა – პოზიციური ომით,
ომმა ნათლად დაამტკიცა
ეკონომიკური სიძლიერის
უპირატესობა
20. :ომის მასშტაბები
ხანგრძლივობა : 1554 დღე
მონაწილე ქვეყნების რაოდენობა : 38
კოალიციათა შემადგენლობა : ინგლისი,
საფრანგეთი, რუსეთი, აშშ და 30 ქვეყანა ; გერმანია,
ავსტრია–უნგრეთი, ბულგარეთი
ნეიტრალურ სახელმწიფოთა რაოდენობა : 17
საომარი მოქმედებები მიმდინარეობდა : 14
ქვეყანაში
მეომარი ქვეყნების მოსახლეობის რაოდენობა :
1050 მლ. (დედამიწის მოსახლეობის 62%)
მობილიზებულთა რაოდენობა : 74 მილიონი
დაღუპულთა რაოდენობა : 10 მილიონი
22. ომის დაწყების საბაბი გახდა ავსტრია–უნგრეთის ტახტის
მემკვიდრის, ერცჰერცოგ–ფერდინანდის მკვლელობა
სარაევოში 1914წ. 28 ივნისს
მკვლელობა განახორციელა
ნაციონალისტურმა ორგანიზაციამ
„ახალგაზრდა ბოსნია“, რომელსაც
სურდა, შური ეძია ავსტრიაზე
ბოსნიის ოკუპაციის გამო.
ბოსნიაზე პრეტენზიას აცხადებდა
თვით სერბიაც. ავსტრია–
უნგრეთმა სერბიას წარუდგინა
ულტიმატუმი – სერბები
დაეთანხმნენ 10–დან 8 პუნქტს,
მაგრამ 1914 წ. 28 ივლისს ავსტრიამ,
გერმანიის გავლენით მაინც
გამოუცხადა ომი სერბიას.
24. ნიკოლოზ II- მ რუსეთში საყოველთაო მობილიზაცია
გამოაცხადა
ომის დასაწყისი
25. 1914 წ. 1აგვისტოს გერმანიამ ომი გამოუცხადა
რუსეთს
იმპერატორი
ნიკოლოზ II
იმპერატორი
IIვილჰელმ
26. 3 აგვისტოს გერმანიამ საფრანგეთს გაუგზავნა შ᳥მდეგი
ნოტა: „ გუშინ ფრანგმა მფრინავებმა დაბომბეს მატარებლები
(ქვემოთ დასახელებული იყო ორი გერმანული ქალაქი), თქვენ
გვაიძულებთ საომარი მოქმედების დაწყებას...“, ასე
გამოუცხადა გერმანიამ ომი საფრანგეთს, ხოლო ცნობა
დაბომბვის შესახებ, სრული სიცრუე იყო.
4 აგვისტოს ინგლისმა ომი გამოუცხადა გერმანიას
28. შლიფენის გეგმა
1914წ. 3 აგვისტოს გერმანია
შეიჭრა ბელგიაში, რათა
ჩრდილოეთიდან მიეტანა
იერიში საფრანგეთზე. ეს
გეგმა ეკუთვნოდა
გერმანიის გენერალური
შტაბის უფროსს – გენერალ
ალფრედ ფონ შლიფენს.
32. პოზიციური ომი
ბრძოლა მდინარე მარნასთან 1914წ. 5–12
სექტემბერი
ბრძოლაში მონაწილეობდა 1,5
მილიონი ადამიანი, დაიჭრა
და დაიღუპა 400 ათასი.
გერმანელთა ჯარმა დათმო
პოზიციები და დაიხია
მდინარე ენისკენ. მარნასთან
მომხდარმა ბრძოლამ
საბოლოოდ დაასამარა
გენერალ ალფრედ ფონ
შლიფენის გეგმები –
„ელვისებური ომი“.
მანევრული ომი შეცვალა
პოზიციურმა ომმა.
33. “No Man’s Land”
პოზიციური ომი
ომი დასწყისში მანევრულ ხასიათს
ატარებდა, განუწყვეტლივ
მიმდინარეობდა ჯარების დიდი
შენაერთების გადააგილება–მანევრირება.
1914 წ. დასასრულს კი დასავლეთის
ფრონტზე ბრძოლები გაჭიანურდა,
თითოეულმა მხარემ დაიწყო თავისი
პოზიციების გამაგრება – სანგრების,
ძნელად დასანგრევი, ბეტონირებული
საცეცხლე წერტილების მშენებლობა.
34. 1914 .წ ოქტომბერში სამთა
,კავშირს შეუერთდა თურქეთი
მაგრამ კავკასიის ფრონტზე
რუსეთთან მარცხი განიცადა
35. 1915 წ. აპრილში იტალია შეუერთდა ანტანტას და ომი
გამოუცხადა ავსტრია–უნგრეთს,
1915 წ. სექტემბერში ბულგარეთი შევიდა სამთა
კავშირში
იტალიელი ჯარისკაცები
36. ბრძოლები ბელგიის ქალაქ იპრთან
(1914–1918)
გერმანელებმა იპრის II ბრძოლაში
(1915წ. აპრილი, მაისი) პირველად
ომების ისტორიაში, გამოიყენეს
ქიმიური იარაღი – მომწამლავი გაზი,
რომელსაც შემდგომ იპრიტი ეწოდა
37. /
1916 . –ვერდენის ბრძოლა წ თებერვალი
დეკემბერი
ვერდენის ბრძოლა ფრანგთა
ტაქტიკური გამარჯვებით
დასრულდა, რის შ᳥მდეგაც
სტრატეგიული ინიციატივა
ანტანტის მხარეზე გადავიდა და
დააჩქარა გერმანიის სამხედრო-
პოლიტიკური დამარცხება პირველ
მსოფლიო ომში.
ვერდენის გმირული ეპოპეა
მსოფლიო ისტორიაში შევიდა,
როგორც ერთ-ერთი ყველაზე
სასტიკი და სისხლისმღვრელი
დაპირისპირება, ამასთანავე,
სიმბოლო ფრანგთა შეუპოვრობისა
და სიმამაცისა.
38. 1916 . –ბრძოლა სომასთან წ ზაფხული
შემოდგომა
ერთ–ერთი უდიდესი ბრძოლა პირველ მსოფლიო ომში.
მსხვერპლი: 1 000000 ადამიანი
41. კავკასიის ფრონტი
1914 წლის ნოემბერში რუსეთის ჯარებმა1914 წლის ნოემბერში რუსეთის ჯარებმა
,შეუტიეს თურქეთს ერზრუმის ოლთისისა და,შეუტიეს თურქეთს ერზრუმის ოლთისისა და
.ერევნის მიმართულებით სამივე ფრონტზე მათ.ერევნის მიმართულებით სამივე ფრონტზე მათ
.დიდი წარმატებები მოიპოვეს რუსეთის.დიდი წარმატებები მოიპოვეს რუსეთის
კავკასიის არმიის სარდლობამ ბათუმისკავკასიის არმიის სარდლობამ ბათუმის
მიმართულებით შეტევაზე გადმოსულიმიმართულებით შეტევაზე გადმოსული
.თურქეთის ჯარების შეჩერებაც შეძლო.თურქეთის ჯარების შეჩერებაც შეძლო
თურქეთის სარდლობამ ერზრუმში დიდ ძალებსთურქეთის სარდლობამ ერზრუმში დიდ ძალებს
.მოუყარა თავი აქ დისლოცირებული თურქეთის.მოუყარა თავი აქ დისლოცირებული თურქეთის
მესამე არმიის სარდლობა თვით სამხედრომესამე არმიის სარდლობა თვით სამხედრო
- .მინისტრმა ენვერ ფაშამ იკისრა- .მინისტრმა ენვერ ფაშამ იკისრა
1914სარიყამიშის ბრძოლები წლის1914სარიყამიშის ბრძოლები წლის
.დეკემბერში მიმდინარეობდა.დეკემბერში მიმდინარეობდა
თურქეთის ჯარებმა წარმატებას ვერთურქეთის ჯარებმა წარმატებას ვერ
. ,მიაღწიეს უფრო მეტიც თავდაცვითი. ,მიაღწიეს უფრო მეტიც თავდაცვითი
ბრძოლების შ᳥მდეგ რუსეთის ჯარებიბრძოლების შ᳥მდეგ რუსეთის ჯარები
შეტევაზე გადავიდნენ და თურქეთისშეტევაზე გადავიდნენ და თურქეთის
.მესამე არმია მთლიანად გაანადგურეს.მესამე არმია მთლიანად გაანადგურეს
სარიყამიშის ბრძოლებში თავი ისახელასარიყამიშის ბრძოლებში თავი ისახელა
კორპუსის სარდალმა გენერალმაკორპუსის სარდალმა გენერალმა
.ვასილ გაბაშვილმა.ვასილ გაბაშვილმა
42. ქართველები პირველ მსოფლიო ომში
კოტე
აფხაზი
გიორგი
მაზნიაშვი
ლიილია
ოდიშელიძე
,გიორგი კვინიტაძე
ქაქუცა ჩოლოყაშვილი
48. 1916 წ. ბოლოს სტრატეგიული ინიციატივა ევროპაში
ანტანტამ მოიპოვა. გერმანიამ დაკარგა ყველა
კოლონია აფრიკასა და წყნარ ოკეანეში. განახლდა
„განუსაზღვრელი წყალქვეშა ომი“
49. თავდაპირველად ამერიკა
უარყოფითად იყო განწყობილი
ევროპული ომის მიმართ და მკაცრ
ნეიტრალიტეტს ინარჩუნებდა. ვუდრო
ვილსონმა არაერთხელ სცადა
დაპირისპირებული მხარეები
მოლაპარაკების მაგიდასთან დაესვა,
მაგრამ უშედეგოდ. ამერიკის
პაციფისტური განწყობა კი მკვეთრად
შეცვალა საზღვაო ოპერაციებმა.
გერმანული ქყალქვეშა ნავები 1917 წ.
უკვე ყველა გემს ძირავდნენ,
განურჩევლად დროშისა.
ამერიკის შეერთებული შტატები
უერთდება მოკავშირეებს
1915 . 7წ მაისს გერმანულმა წყალქვეშა გემმა ინგლისური
– , 100ლაინერი ლუზიტანია ჩაძირა რომლის ბორტზეც
ამერიკელი იმყოფებოდა
50. ციმერმანის ტელეგრამა
გერმანიის საგარეო საქმეთა მინისტრმა
ციმერმანმა საიდუმლო ინსტრუქცია
გაუგზავნა გერმანიის ელჩს მექსიკაში.
ინსტრუქციის თანახმად ელჩს უნდა
შეეთავაზებინა მექსიკის
მთავრობისთვის აშშ–ის წინააღმდეგ
გერმანია–მექსიკის სამხედრო
თანამშრომლობის გაფორმება.
სანაცვლოდ, გერმანია მექსიკას
პირდებოდა დახმარებას აშშ–ის მიერ
1846–1848 წლებში წართმეული
ტერიტორიების დაბრუნებაში. დეპეშა
ხელში ჩაუვარდა ბრიტანეთის
დაზვერვას, რომელმაც დაუყოვნებლივ
აცნობა აშშ–ს.
51. ამერიკის შეერთებული შტატები
უერთდება მოკავშირეებს
1917როცა წლის მარტის შუა
რიცხვებში გერმანულმა
წყალქვეშა გემებმა ამერიკული
,ლაინერები კვლავ ჩაძირეს
ვუდრო ვილსონმა მიიღო
,გადაწყვეტილება მან კონგრესს
გაუგზავნა შეტყობინება ომის
, 6დაწყების შესახებ რომელმაც
აპრილს მიიღო შესაბამისი
,რეზოლუცია რის შედეგადაც
ამერიკის შეერთებულმა
შტატებმა ომი გამოუცხადა
.გერმანიას
52. პერშინგის
„ “ჯვაროსნები
,მიუხედავად იმისა რომ
ამერიკელი ჯარისკაცები კარგად
,მომზადებული არ ყოფილან
სწორედ მათმა მონდომებამ
გადაწონა გამარჯვების სასწორი
.ანტანტის მხარეს ამერიკის
საექსპედიციო ძალის მეთაურად
,პერშინგი დაინიშნა რომელსაც
ევალებოდა მილიონიანი რაზმის
,საფრანგეთში გადაყვანა რაც
1918წარმატებით შესრულდა
.წლის ზაფხულში
54. 1918 წელი – გრიპის პანდემია, რომელმაც
ყველა ქვეყნის არმია დააზარალა
100 000000ეპიდემიამ ადამიანი
,იმსხვერპლა მსოფლიო
მასშტაბით
55. 1917 – :წელი რუსეთი
ნიკოლოზ II -ის ტახტიდან გადადგომა,
ოქტომბრის პოლიტიკური გადატრიალება
56. ბრესტის ზავი
ბრესტის ზავის
პირობები
1918 . 3წ მარტი
1. ,ბალტიისპირეთის
, ,ბელორუსიის უკრაინის
ჩრდილოეთ შავიზღვისპირეთის
ოკუპაცია გერმანიის მიერ
2. რუსეთის ჯარის გაყვანა
უკრაინიდან და ფინეთიდან
3. ყარსის და არდაგანის
გადაცემა თურქეთისთვის
4. (6კონტრიბუციის გადახდა
)მილიარდი მარკა
58. 1918 .11წ ნოემბერს დილის
5 ,საათზე როდესაც
დასავლეთის ფრონტზე
არტილერია კვლავ
,ბობოქრობდა კომპიენის
,ტყეში რკინიგზის
ვაგონში ხელი მოეწერა
.ზავს
, 6მიუხედავად ამისა კიდევ
საათის მანძილზე
იღუპებოდნენ ფრონტზე
.ჯარისკაცები ცეცხლი
11მხოლოდ დილის საათზე
.შეწყდა უკანასკნელ
დაღუპულ ჯარისკაცად
მიიჩნევა ჯორჯ ლოურენს
, ,პრაისი კანადელი ჯარისკაცი
10 : 58-რომელიც დაიღუპა ზე
.სნაიპერის ტყვიით