1. Cykle ubezpieczeni owe s szczeg坦lnym przypadkiem austriacki ch cykli koniunkturalnych Jan Iwanik
2. Plan referatu Austriacka teoria cykli koniunkturalnych Jak dziaa rynek ubezpiecze majtkowych i jak powstaj sygnay cenowe Jak powstaj cykle u bezpieczeniowe Jeli teoria austriacka jest prawdziwa, to... Co jeszcze wnosi teoria cykli ubezpieczeniowych
3. Austriacka teoria cykli koniunkturalnych G坦wne tezy teorii austriackiej [6], [8] ekspansja kredytowa nie wsparta realnymi oszczdnociami sztucznie pobudza dziaalno gospodarcz ma to miejsce szczeg坦lnie na wczesnych stadiach produkcji oraz w przypadku inwestycji dugoterminowych
4. Plan referatu Austriacka teoria cykli koniunkturalnych Jak dziaa rynek ubezpiecze majtkowych i jak powstaj sygnay cenowe Jak powstaj cykle ubezpieczeniowe Jeli teoria austriacka jest prawdziwa, to... Co jeszcze wnosi teoria cykli ubezpieczeniowych
5. Rynek ubezpiecze reasekuratorzy transfer na rynek kapitaowy 4300 mld USD [3] 190 mld USD [2] ubezpieczyciele ubezpieczyciele ubezpieczyciele direct brokerzy i agenci podmioty nara甜one na ryzyko
6. System cenowy na rynku ubezpiecze System cenowy podstawowy system sygnalizacyjny wolnego spoeczestwa informuje co ceni ludzie, kt坦rych nie znamy osobicie informuje co produkowa, z czego i jakimi metodami Produktem ubocznym dziaalnoci gospodarczej jest tworzenie nowych ryzyk Rynek ubezpiecze to system sygnalizacyjny dla producent坦w ryzyk Wycenia koszt wytworzonych ryzyk i informuje, jakich ryzyk lepiej nie wytwarza System sygnalizacyjny tworz underwriterzy i aktuariusze w konkurujcych ze sob firmach Najlepsze systemy cenowe zwyci甜aj w drodze ewolucji, bo ze systemy cenowe przynosz strat ubezpieczycielom
7. Plan referatu Austriacka teoria cykli koniunkturalnych Jak dziaa rynek ubezpiecze majtkowych i jak powstaj sygnay cenowe Jak powstaj cykle ubezpieczeniowe Jeli teoria austriacka jest prawdziwa, to... Co jeszcze wnosi teoria cykli ubezpieczeniowych
8. Co to s cykle ubezpieczeniowe Polega na fluktuacjach dostpnoci lub cen ochrony ubezpieczeniowej Przykad 60 lat ubezpiecze workers compensation [4] Modelowane przez aktuariuszy kapitaowych w ka甜dej du 甜ej firmie D obrze udokumentowane [1], [4], [5], [7], [9], [10],
9. Przyczyny fluktuacji ubezpieczeniowych Ceny ubezpiecze gwatownie rosn po katastrofach poniewa甜 ronie wiadomo ryzyka poniewa甜 ubezpieczyciele musz zregenerowa ubytki kapitau Utrudniona dostpno do kapitau lub do reasekuracji [4], [12] prowadzenie dziaalno ubezpieczeniowej jest utrudnione jedyn mo甜liwoci pozyskania kapitau jest podniesienie skadek Uatwiona dostpno do kapitau lub do reasekuracji pojemno rynku ubezpiecze si powiksza co aktywizuje dodatkow konkurencj pojawia si problem przeklestwa zwycizcy Dostosowanie struktury kapitaowej mo甜e by spowolnione regulacj taryf przez rzd, co wydu甜a i pogbia cykl ubezpieczeniowy [12] Zmiany st坦p procentowych [4], [5]
10. Podw坦jne dziaanie st坦p procentowych Ubezpieczyciele (w przeciwiestwie do bank坦w) maj kr坦tkookresowe aktywa i dugookresowe zobowizania Ubezpieczyciele to wielcy oszczdzacze w gospodarce Spadek st坦p wywouje dwie, odwrotnie dziaajce siy [4], [5] zwiksza dostpno zewntrznego kapitau co powinno doprowadzi do zwikszenia aktywnoci na rynku i spadku cen efekt saby uderza w oszczdnociow i inwestycyjn dziaalno ubezpieczyciela i obni甜a jego kapita, a wic wywiera presj na wzrost cen efekt mocny
12. Przeklestwo zwycizcy na rynku ubezpieczeniowym Mechanizm skala mikro [13] Ubezpieczyciele konkuruj o ryzyka podajc ceny, za kt坦re gotowi s udzieli ochrony Zwyci甜a najtaszy ubezpieczyciel (wyjtek rynek subskrypcji Lloydsa, gdzie wygrywa np. trzecia najtasza cena) Wpyw dostpnoci kapitau (lub reasekuracji) skala makro Zwikszona dostpno kapitau zwiksza liczb konkurent坦w na rynku Co wzmacnia efekt przeklestwa zwycizcy pojawia si gupi underwriter Szczeg坦lnie silnie w ubezpieczeniach gdzie ryzyko jest trudne do oszacowania A wic w majtkowych ubezpieczeniach dugoterminowych
13. Od czego zale甜y przeklestwo zwycizcy Liczba uczestnik坦w rynku Skala niepewnoci projekt坦w [12] Trzy przykadowe linie ubezpiecze ubezpieczenia OC lekarzy (dugi termin) du甜a niepewno silne cykle ubezpieczenia majtkowe (kr坦tki termin) rednia niepewno rednie cykle ubezpieczenia na 甜ycie (dugi termin) maa niepewno sabe cykle
14. Przeklestwo zwycizcy inne przykady [12], [13] Licytacja pozwole na wiercenia za rop naftow Przetarg publiczny na budow drogi Ka甜dy inny konkurencyjny rynek, gdzie jest niepewno co do wartoci zawieranego kontraktu Na przykad rynek nieruchomoci komercyjnych Czasem bardziej racjonalnie jest polega na cudzej ocenie, ni甜 na wasnej, nawet jeli wasna ocena jest rednio lepsza
15. Plan referatu Austriacka teoria cykli koniunkturalnych Jak dziaa rynek ubezpiecze majtkowych i jak powstaj sygnay cenowe Jak powstaj cykle ubezpieczeniowe Jeli teoria austriacka jest prawdziwa, to... Co jeszcze wnosi teoria cykli ubezpieczeniowych
16. Jeli teoria austriacka jest prawdziwa, to... (1) Polityka monetarna i zmiany st坦p procentowych bd wywoywa cykle na rynku ubezpiecze Obserwacja Liczne prace zajmuj si tym zagadnieniem [4], [11] I potwierdzaj, 甜e zmiany st坦p wywouj cykl ubezpieczeniowy Zmiana st坦p procentowych to jeden z najsilniejszych czynnik坦w
17. Jeli teoria austriacka jest prawdziwa, to... (2) Cykle powstan na skutek wikszej dostpnoci kapitau (kredytu) Obserwacja Zwikszona dostpno do kapitau lub ochrony reasekuracyjnej zwiksza poda甜 ubezpiecze i wywouje cykl Efekt dodatkowo potguje przeklestwo zwycizcy [12]
18. Jeli teoria austriacka jest prawdziwa, to... (3) Cykle bd wystpowa g坦wnie w ubezpieczeniach dugoterminowych (wczesne stadia produkcji) Obserwacja Generalnie tak wanie jest [4] , [11] Cykle s silniejsze w ubezpieczenia odpowiedzialnoci cywilnej (dugookresowych) ni甜 w majtkowych
19. Plan referatu Austriacka teoria cykli koniunkturalnych Jak dziaa rynek ubezpiecze majtkowych i jak powstaj sygnay cenowe Jak powstaj cykle ubezpieczeniowe Jeli teoria austriacka jest prawdziwa, to... Co jeszcze wnosi teoria cykli ubezpieczeniowych
20. Czego jeszcze ucz cykle ubezpieczeniowe Nie zideologizowana dziedzina, w kt坦rej badania potwierdzaj i tumacz, dlaczego pobudzenie aktywnoci poprzez zwikszenie dostpnoci kapitau prowadzi do bdnej alokacji kapitau, szczeg坦lnie inwestycji dugoterminowych Ale by mo甜e jest tak ze wzgldu na stopie niepewnoci (?) Obserwacja, 甜e przy wysokiej niepewnoci wyceny projektu inwestycyjnego rozstrzyganego w drodze zamknitej aukcji lepiej jest polega na wycenie innego gracza ni甜 na wasnej fundamentalnej analizie. A wic przedsibiorcy naladujcy swoich konkurent坦w s cakowicie racjonalni, tak甜e w perspektywie dugookresowej Skoro przeklestwo zwycizcy jest powizane jednoczenie z niepewnoci (dugookresowoci) i poziomem konkurencji (dostpnoci kredytu), to jak wpasowa to do austriackiego modelu?
21. Bibliografia [1] Foundation of Casualty Actuarial Science , Casualty Actuarial Society [2] Global Reinsurance Market Report 2008 , International Association of Insurance Supervisors, [3] Sigma , czerwiec 2010, Swiss Re [4] Cummin s, J. (ed) , Cycles and Crises in Property / Casualty Insurance: Causes and Implications for Public Policy , National Association of Insurance Commissioners, 1990 [5] Cummins , J., Outreville , J.F., An International Analysis of Underwriting Cycles in Property-Liability Insurance , The Journal of Risk and Insurance, Vol. 54, 19 87 [6] De Soto, J.H., Pienidz, kredyt bankowy i cykle koniunkturalne , Instytut Ludwiga von Misesa, 2009 [7] Dionne , G. (ed), Handbook of Insurance , Kluwer Academic Publishers, 2000 [8] Hayek, F.A. P rices and Production , 2 nd ed. New York: Augustus M. Kelley (first published in 1931, 2 nd ed. published in 1935, reprinted in 1967) [9] Meier, U., Existence and Causes of Insurance Cycles in Different Countries , Haupt Ver lag 2006 [10] Meier, U., Outreville, J., The Reinsurance Price and the Insurance Cycle , Seminar of the European Group of Risk and Insurance Economists , 2003 [11] Patterson, G. Underwriting cycles in property and liability insurance: an empirical analysis of industry and byline data, Journal of Risk and Insurance , 1998 [12] Rothwell , M. (ed) , Winners Curse, The Unmodelled Impact of Competition , GIRO conference, 2009 [13] Thaler, R.H., The Winner's Curse: Paradoxes and Anomalies of Economic Life , 1994
Editor's Notes
#12: Uzyc jezyka, ze wlasnie nastapilo misallocation of capital