際際滷

際際滷Share a Scribd company logo

Yunit 2 kasaysayan ng wikang filipino

Download as PPTX, PDF
R
Rita Mae Odrada

Convert to study guideBETA

Transform any presentation into a summarized study guide, highlighting the most important points and key insights.

1 of 30
Downloaded 1,041 times
Yunit 2 kasaysayan ng wikang filipino
A. Kasaysayan ng Pag-unlad ng Wikang Pambansa 1935 Sa Saligang Batas ng Pilipinas, nagtadhana ng tungkol sa wikang pambansa: Ang kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang wikang pambansa na batay sa isa sa mga umiiral na katutubong wika. (Seksyon 3, Artikulo XIV)
1936 (Oktubre 27) - Itinagubilin ng Pangulong Manuel L. Quezon sa kanyang mensahe sa Asemblea Nasyonal ang paglikha ng isang Surian ng Wikang Pambansa (SWP) na gagawa ng isang pag-aaral ng mga wikang katutubo sa Pilipinas, sa layuning makapagpaunlad at makapagpatibay ng isang wikang panlahat na batay sa isang wikang umiiral.
1936 (Nobyembre 13) Pinagtibay ng Batasang Pambansa ang Batas Komonwelt Blg.184 na lumilikha ng isang Surian ng Wikang Pambansa at itinakda ang mga kapangyarihan at tungkulin niyon.
Ang mga naging tungkulin at gawain ng Surian ng Wikang Pambansa ay ang mga sumusunod: 1.Pag-aaral ng mga pangunahing wika na ginagamit ng may kalahating milyong Pilipino man lamang; 2.Paggawa ng paghahambing at pag-aaral ng talasalitaan ng mga pangunahing dayalekto;
3. Pagsuri at pagtiyak sa ponetika at ortograpiyang Pilipino; 4. Pagpili ng katutubong wika na siyang magiging batayan ng wikang pambansa na dapat umaayon sa (a) pinakamaunlad at mayaman sa panitikan, (b) ang wikang tinatanggap at ginagamit ng pinakamaraming Pilipino.
1935 (Enero 12) - Hinirang ni Pangulong Manuel L. Quezon ang mga kagawad na bubuo ng Surian ng Wikang Pambansa alinsunod sa tadhana ng Seksyon 1, Batas Komonwelt Blg.184, sa pagkakasusog ng Batas Komonwelt Blg.333. Jaime C. Veyra (Visayang Samar), Tagapangulo Cecilio Lopez (Tagalog), Kalihim at Punong Tagapagpaganap
Santiago A. Fonacier (Ilokano), Kagawad Filemon Sotto (Visayang Cebu), Kagawad - di nakaganap ng tungkulin dahil sa kapansanan Felix Salas-Rodriguez (Visayang Hiligaynon), Kagawad Casimiro F. Perfecto (Bikol), Kagawad Hadji Butu (Muslim), Kagawad di nakaganap ng tungkulin dahil sa maagang pagkamatay.
Hinirang ni Pangulong Manuel L. Quezon ang mga sumusunod na kagawad: Lope K. Santos (Tagalog) - pinalitan ni I単igo Ed. Regalado Jose I. Zulueta (Pangasinan) Zoilo Hilario (Kapampangan) Isidro Abad (Visayang Cebu)
1937 (Nobyembre 9) Bunga ng ginawang pag-aaral at alinsunod sa tadhana ng Batas Komonwelt Blg. 184., ang Surian ng Wikang Pambansa ay nagpatibay ng isang resolusyon na rooy ipinahahayag na ang Tagalog ay siyang halos lubos na nakatutugon sa mga hinihingi ng Batas Komonwelt Blg. 184, kayat itinagubilin niyon sa Pangulo ng Pilipinas na iyon ay pagtibayin bilang saligan ng wikang pambansa.
1937 (Disyembre 30) - Bilang pag-alinsunod sa tadhana ng Batas ng Komonwelt Blg. 184, sa pamamagitan ng Kautusang Tagapagpaganap Blg.134 ay ipinahayag ng Pangulong Quezon ang Wikang Pambansa ng Pilipinas na batay sa Tagalog.
1940 (Abril 1) Sa pamamagitan ng KautusangTagapagpaganap Blg. 263 ay binigyang-pahintulot ang pagpapalimbag ng isang Diksyunaryo at isang Gramatika ng Wikang Pambansa, at itinakdang mula sa Hunyo 19, 1940 ay pasisimulan nang ituro ang Wikang Pambansa ng Pilipinas sa lahat ng paaralang-bayan at pribado sa buong bansa. Inatasan din ang Kalihim ng Pagtuturong Pambayan na maglagda, kalakip ang pagpapatibay ng Pangulo ng Pilipinas, ng mga kinakailangang tuntunin at patakaran sa pagpapaunlad ng kautusang ito.
1940 (Abri 12) Pinalabas ng Kalihim Jorge Bocobo ng Pagtuturong Pambayan ang isang Kautusang Pangkagawaran: itoy sinundan ng isang sirkular (Blg. 26, serye1940) ng Patnugot ng Edukasyon Celedonio Salvador. Ang pagtuturo ng wikang pambansa ay sinimulan muna sa mataas at paaralang normal.
1940 (Hunyo 7) Pinagtibay ang Batas ng Komonwelt Blg. 570, na nagtatadhana, bukod sa iba pa, na ang Pambansang Wika ay magiging isa na sa mga wikang opisyal ng Pilipinas simula sa Hulyo 4, 1940.
1954 (Marso 26) - Nilagdaan ng Pangulong Ramon Magsaysay ang Proklama Blg. 12 na nagpapahayag ng pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa simula sa Marso 29- Abril 4 taun-taon sang-ayon sa tagubilin ng SWP. Napapaloob sa panahong saklaw ng pagdiriwang ang araw ni Balagtas (Abril 2).
1955 (Set. 23) Nilagdaan ng Pangulong Magsaysay ang Proklama Blg. 186 na nagsusog sa Proklama Blg. 12 serye 1954 na sa pamamagitan nitoy inilipat ang panahon ng pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa taun-taon simula sa ika- 13-19 ng Agosto.
1959 (Agosto 13) Pinalalabas ng Kalihim Jose E. Romero ng Kagawaran ng Edukasyon ang Kautusang Pangkagawaran Blg. 7, na nagsasaad na kailan may tutukuyin ang Wikang Pambansa, ang salitang PILIPINO ay siyang gagamitin.
1967 (Okt. 24) Naglagda ang Pangulong Ferdinand E. Marcos ng isang kautusang Tagapagpaganap Blg. 96, na nagtatadhana na ang lahat ng gusali, edipisyo, at tanggapan ng pamahalaan ay pangalanan sa Pilipino.
1968 (Marso 27) Pinalabas ng Kalihim Tagapagpaganap Rafael M. Salas ang Memorandum Sirkular Blg. 172 na nagbibigay-diin sa pagpapairal ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 96 bilang karagdagan ay iniaatas din na ang mga letterhead ng mga kagawaran,tanggapan, at mga sangay na pamahalaan ay nararapat na nasusulat sa Pilipino, kalakip ang kaukulang texto sa Ingles. Iniaatas din na ang formularyo ng panunumpa sa tungkulin ng mga pinuno at empleyado ng pamahalaan ay sa Pilipino gagawin.
1971 (Hulyo 29) Memorandum Sirkular Blg. 488 na humihiling sa lahat ng tanggapan ng pamahalaan na magdaos ngpalatuntunan sa pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa, Agosto 13-19 (na ngayon ay Buwan ng Wika, Agosto 1-31).
1978 (Hulyo 21) Nilagdaan ng Kalihim Juan L Manuel ng Edukasyon at Kultura ang Kautusan Blg. 22, 1978, bilang karagdagan sa Kautusang Pangkagawarang Blg.25, na nagtatadhana na ang Pilipino ay bahagi na nang Kurikulum na pangkolehiyo.
Simula sa unang semestre ng taong 1979-1980, ituturo ang anim (6) na yunit ng Filipino sa Kolehiyo; maliban sa kursong pagtuturo na 12 yunit. Filipino 1 (3 yunit) Sining ng Pakikipagtalastasan (Communication Arts) Filipino II (3 yunit) Panitikang Filipino; Pahapyaw na Kasaysayan at mga Piling Katha (Surveys and Readings of Literature in Pilipino)
1987(Pebrero 2) Pinagtibay ang Bagong Konstitusyon ng Pilipinas. Sa Artikulo XIV, Seksyon 6-9, nasasaad ang mga sumusunod: Sek.6. Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay FILIPINO. Samantalang nililinang ito, ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa mga umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika. Sek. 7. Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino at hanggat walang ibang itinatadhana ang batas, Ingles.
Sek. 8. Ang Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa Filipino at Ingles at dapat isalin sa mga pangunahing wikang panrehiyon, Arabik at Kastila. Sek.9. Dapat magtatag ang Kongreso ng isang Komisyon ng Wikang Pambansa na binubuo ng mga kinatawan ng ibat ibang mga rehiyon at mga disiplina na magsasagawa, mag-uugnay at magtataguyod ng mga pananaliksik sa Filipino at iba pang mga wika para sa kanilang pagpapaunlad, pagpapalaganap at pagpapanatili.
1990(Marso 19) - Pinalabas ng Kalihim Isidro Cari単o ng Departamento ng Edukasyon, Kultura at Palakasan ang Kautusang Pangkagawaran Blg. 21 na nagtatagubilin na gamitin ang Filipino sa Pagbigkas ng Panunumpa ng Katapatan sa Saligang- Batas at sa bayan natin.
1996 Pinalabas ng Commission on Higher Education ang CHED Memorandum Blg. 59 na nagtatadhana ng siyam (9) na unit na pangangailangan sa Filipino sa pangkalahatang edukasyon at nagbabago sa deskripsyon at nilalaman ng mga kurso sa :
Filipino I (Sining ng Pakikipagtalastasan) - Komunikasyon sa Akademikong Filipino Filipino 2 (Pagbasa at Pagsulat sa Ibat- Ibang Disiplina) Pagbasa at Pagsulat Tungo sa Pananaliksik Filipino 3 (Retorika)
1997 (Hulyo) Nilagdaan at ipinalabas ni Pang. Fidel V. Ramos ang Proklama Blg. 104 na nagtatakda na ang Buwan ng Agosto taun-taon ay magiging Buwan ng Wikang Filipino at nagtatagubilin sa ibat-ibang sangay/tanggapan ng pamahalaan at sa mga paaralan na magsasagawa ng mga gawain kaugnay sa taunang pagdiriwang.
2001 Tungo sa mabilis na istandardisasyon at intelektwalisasyon ng Wikang Filipino, ipinalabas ng Komisyon sa Wikang Filipino ang 2001 Revisyon ng Ortograpiyang Filipino at Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino.
2006 Sa okasyon ng pagdiriwang ng Buwan ng Wikang Filipino, ipinagbigay alam ng Komisyon sa Wikang Filipino ang pagsususpinde sa 2001 Revisyon ng Ortograpiyang Filipino at Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino at samantalang nagsasagawa ng mga pananaliksik, pag-aaral, konsultasyon at hanggat walang nababalangkas na mga bagong tuntunin sa pagbabaybay, magsisilbing tuntunin ang Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino ng taong 1987.

More Related Content

Yunit 2 kasaysayan ng wikang filipino

  • 2. A. Kasaysayan ng Pag-unlad ng Wikang Pambansa 1935 Sa Saligang Batas ng Pilipinas, nagtadhana ng tungkol sa wikang pambansa: Ang kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang wikang pambansa na batay sa isa sa mga umiiral na katutubong wika. (Seksyon 3, Artikulo XIV)
  • 3. 1936 (Oktubre 27) - Itinagubilin ng Pangulong Manuel L. Quezon sa kanyang mensahe sa Asemblea Nasyonal ang paglikha ng isang Surian ng Wikang Pambansa (SWP) na gagawa ng isang pag-aaral ng mga wikang katutubo sa Pilipinas, sa layuning makapagpaunlad at makapagpatibay ng isang wikang panlahat na batay sa isang wikang umiiral.
  • 4. 1936 (Nobyembre 13) Pinagtibay ng Batasang Pambansa ang Batas Komonwelt Blg.184 na lumilikha ng isang Surian ng Wikang Pambansa at itinakda ang mga kapangyarihan at tungkulin niyon.
  • 5. Ang mga naging tungkulin at gawain ng Surian ng Wikang Pambansa ay ang mga sumusunod: 1.Pag-aaral ng mga pangunahing wika na ginagamit ng may kalahating milyong Pilipino man lamang; 2.Paggawa ng paghahambing at pag-aaral ng talasalitaan ng mga pangunahing dayalekto;
  • 6. 3. Pagsuri at pagtiyak sa ponetika at ortograpiyang Pilipino; 4. Pagpili ng katutubong wika na siyang magiging batayan ng wikang pambansa na dapat umaayon sa (a) pinakamaunlad at mayaman sa panitikan, (b) ang wikang tinatanggap at ginagamit ng pinakamaraming Pilipino.
  • 7. 1935 (Enero 12) - Hinirang ni Pangulong Manuel L. Quezon ang mga kagawad na bubuo ng Surian ng Wikang Pambansa alinsunod sa tadhana ng Seksyon 1, Batas Komonwelt Blg.184, sa pagkakasusog ng Batas Komonwelt Blg.333. Jaime C. Veyra (Visayang Samar), Tagapangulo Cecilio Lopez (Tagalog), Kalihim at Punong Tagapagpaganap
  • 8. Santiago A. Fonacier (Ilokano), Kagawad Filemon Sotto (Visayang Cebu), Kagawad - di nakaganap ng tungkulin dahil sa kapansanan Felix Salas-Rodriguez (Visayang Hiligaynon), Kagawad Casimiro F. Perfecto (Bikol), Kagawad Hadji Butu (Muslim), Kagawad di nakaganap ng tungkulin dahil sa maagang pagkamatay.
  • 9. Hinirang ni Pangulong Manuel L. Quezon ang mga sumusunod na kagawad: Lope K. Santos (Tagalog) - pinalitan ni I単igo Ed. Regalado Jose I. Zulueta (Pangasinan) Zoilo Hilario (Kapampangan) Isidro Abad (Visayang Cebu)
  • 10. 1937 (Nobyembre 9) Bunga ng ginawang pag-aaral at alinsunod sa tadhana ng Batas Komonwelt Blg. 184., ang Surian ng Wikang Pambansa ay nagpatibay ng isang resolusyon na rooy ipinahahayag na ang Tagalog ay siyang halos lubos na nakatutugon sa mga hinihingi ng Batas Komonwelt Blg. 184, kayat itinagubilin niyon sa Pangulo ng Pilipinas na iyon ay pagtibayin bilang saligan ng wikang pambansa.
  • 11. 1937 (Disyembre 30) - Bilang pag-alinsunod sa tadhana ng Batas ng Komonwelt Blg. 184, sa pamamagitan ng Kautusang Tagapagpaganap Blg.134 ay ipinahayag ng Pangulong Quezon ang Wikang Pambansa ng Pilipinas na batay sa Tagalog.
  • 12. 1940 (Abril 1) Sa pamamagitan ng KautusangTagapagpaganap Blg. 263 ay binigyang-pahintulot ang pagpapalimbag ng isang Diksyunaryo at isang Gramatika ng Wikang Pambansa, at itinakdang mula sa Hunyo 19, 1940 ay pasisimulan nang ituro ang Wikang Pambansa ng Pilipinas sa lahat ng paaralang-bayan at pribado sa buong bansa. Inatasan din ang Kalihim ng Pagtuturong Pambayan na maglagda, kalakip ang pagpapatibay ng Pangulo ng Pilipinas, ng mga kinakailangang tuntunin at patakaran sa pagpapaunlad ng kautusang ito.
  • 13. 1940 (Abri 12) Pinalabas ng Kalihim Jorge Bocobo ng Pagtuturong Pambayan ang isang Kautusang Pangkagawaran: itoy sinundan ng isang sirkular (Blg. 26, serye1940) ng Patnugot ng Edukasyon Celedonio Salvador. Ang pagtuturo ng wikang pambansa ay sinimulan muna sa mataas at paaralang normal.
  • 14. 1940 (Hunyo 7) Pinagtibay ang Batas ng Komonwelt Blg. 570, na nagtatadhana, bukod sa iba pa, na ang Pambansang Wika ay magiging isa na sa mga wikang opisyal ng Pilipinas simula sa Hulyo 4, 1940.
  • 15. 1954 (Marso 26) - Nilagdaan ng Pangulong Ramon Magsaysay ang Proklama Blg. 12 na nagpapahayag ng pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa simula sa Marso 29- Abril 4 taun-taon sang-ayon sa tagubilin ng SWP. Napapaloob sa panahong saklaw ng pagdiriwang ang araw ni Balagtas (Abril 2).
  • 16. 1955 (Set. 23) Nilagdaan ng Pangulong Magsaysay ang Proklama Blg. 186 na nagsusog sa Proklama Blg. 12 serye 1954 na sa pamamagitan nitoy inilipat ang panahon ng pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa taun-taon simula sa ika- 13-19 ng Agosto.
  • 17. 1959 (Agosto 13) Pinalalabas ng Kalihim Jose E. Romero ng Kagawaran ng Edukasyon ang Kautusang Pangkagawaran Blg. 7, na nagsasaad na kailan may tutukuyin ang Wikang Pambansa, ang salitang PILIPINO ay siyang gagamitin.
  • 18. 1967 (Okt. 24) Naglagda ang Pangulong Ferdinand E. Marcos ng isang kautusang Tagapagpaganap Blg. 96, na nagtatadhana na ang lahat ng gusali, edipisyo, at tanggapan ng pamahalaan ay pangalanan sa Pilipino.
  • 19. 1968 (Marso 27) Pinalabas ng Kalihim Tagapagpaganap Rafael M. Salas ang Memorandum Sirkular Blg. 172 na nagbibigay-diin sa pagpapairal ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 96 bilang karagdagan ay iniaatas din na ang mga letterhead ng mga kagawaran,tanggapan, at mga sangay na pamahalaan ay nararapat na nasusulat sa Pilipino, kalakip ang kaukulang texto sa Ingles. Iniaatas din na ang formularyo ng panunumpa sa tungkulin ng mga pinuno at empleyado ng pamahalaan ay sa Pilipino gagawin.
  • 20. 1971 (Hulyo 29) Memorandum Sirkular Blg. 488 na humihiling sa lahat ng tanggapan ng pamahalaan na magdaos ngpalatuntunan sa pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa, Agosto 13-19 (na ngayon ay Buwan ng Wika, Agosto 1-31).
  • 21. 1978 (Hulyo 21) Nilagdaan ng Kalihim Juan L Manuel ng Edukasyon at Kultura ang Kautusan Blg. 22, 1978, bilang karagdagan sa Kautusang Pangkagawarang Blg.25, na nagtatadhana na ang Pilipino ay bahagi na nang Kurikulum na pangkolehiyo.
  • 22. Simula sa unang semestre ng taong 1979-1980, ituturo ang anim (6) na yunit ng Filipino sa Kolehiyo; maliban sa kursong pagtuturo na 12 yunit. Filipino 1 (3 yunit) Sining ng Pakikipagtalastasan (Communication Arts) Filipino II (3 yunit) Panitikang Filipino; Pahapyaw na Kasaysayan at mga Piling Katha (Surveys and Readings of Literature in Pilipino)
  • 23. 1987(Pebrero 2) Pinagtibay ang Bagong Konstitusyon ng Pilipinas. Sa Artikulo XIV, Seksyon 6-9, nasasaad ang mga sumusunod: Sek.6. Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay FILIPINO. Samantalang nililinang ito, ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa mga umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika. Sek. 7. Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino at hanggat walang ibang itinatadhana ang batas, Ingles.
  • 24. Sek. 8. Ang Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa Filipino at Ingles at dapat isalin sa mga pangunahing wikang panrehiyon, Arabik at Kastila. Sek.9. Dapat magtatag ang Kongreso ng isang Komisyon ng Wikang Pambansa na binubuo ng mga kinatawan ng ibat ibang mga rehiyon at mga disiplina na magsasagawa, mag-uugnay at magtataguyod ng mga pananaliksik sa Filipino at iba pang mga wika para sa kanilang pagpapaunlad, pagpapalaganap at pagpapanatili.
  • 25. 1990(Marso 19) - Pinalabas ng Kalihim Isidro Cari単o ng Departamento ng Edukasyon, Kultura at Palakasan ang Kautusang Pangkagawaran Blg. 21 na nagtatagubilin na gamitin ang Filipino sa Pagbigkas ng Panunumpa ng Katapatan sa Saligang- Batas at sa bayan natin.
  • 26. 1996 Pinalabas ng Commission on Higher Education ang CHED Memorandum Blg. 59 na nagtatadhana ng siyam (9) na unit na pangangailangan sa Filipino sa pangkalahatang edukasyon at nagbabago sa deskripsyon at nilalaman ng mga kurso sa :
  • 27. Filipino I (Sining ng Pakikipagtalastasan) - Komunikasyon sa Akademikong Filipino Filipino 2 (Pagbasa at Pagsulat sa Ibat- Ibang Disiplina) Pagbasa at Pagsulat Tungo sa Pananaliksik Filipino 3 (Retorika)
  • 28. 1997 (Hulyo) Nilagdaan at ipinalabas ni Pang. Fidel V. Ramos ang Proklama Blg. 104 na nagtatakda na ang Buwan ng Agosto taun-taon ay magiging Buwan ng Wikang Filipino at nagtatagubilin sa ibat-ibang sangay/tanggapan ng pamahalaan at sa mga paaralan na magsasagawa ng mga gawain kaugnay sa taunang pagdiriwang.
  • 29. 2001 Tungo sa mabilis na istandardisasyon at intelektwalisasyon ng Wikang Filipino, ipinalabas ng Komisyon sa Wikang Filipino ang 2001 Revisyon ng Ortograpiyang Filipino at Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino.
  • 30. 2006 Sa okasyon ng pagdiriwang ng Buwan ng Wikang Filipino, ipinagbigay alam ng Komisyon sa Wikang Filipino ang pagsususpinde sa 2001 Revisyon ng Ortograpiyang Filipino at Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino at samantalang nagsasagawa ng mga pananaliksik, pag-aaral, konsultasyon at hanggat walang nababalangkas na mga bagong tuntunin sa pagbabaybay, magsisilbing tuntunin ang Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino ng taong 1987.