ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Gülsüm Ançel

•Download as PPTX, PDF•
•
S
Serkan Korhan

Gülsüm Ançel

1 of 33
Download to read offline
MÜZIKLE YAŞAMA VE YAŞ ALMA Prof.Dr.Gülsüm Ançel Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi
Gülsüm Ançel
Müzik, doğum öncesinden ölüm sonrasına dek, yaşama eşlik eder
Doğum öncesi müzik  İntrauterin yaşamın 16 haftasından itibaren fetus seslere karşılık vermeye başlar.
Ölüm ve müzik  Ölüm, yas müziği ile karşılanır  Yas ifadesi ve dualar müzikaldir
“Müzik Ruhun gıdasıdır”  Ruh, beynin işlevidir  Beynin işlevleri duygu, düşünce ve davranışlardır  Müzik beynin işlevi için gerekli gıdadır  Çünkü; müzik, duygu, düşünce ve davranışlar üzerinde etkilidir
Beynin işlevleri Duygu ve duyum • Beyin duygu, motivasyon, korku, heyecan, sevgi ve umutları barındıran bir organdır. • Beyin, işitme, görme, koku, açlık, acı, sıcaklık, gibi duyumların algılandığı bir merkezdir. Düşünme, kognisyon • Beyin karar verme, plan yapma, öngörme, problem çözme merkezidir. • Beyin, kavrama, öğrenme, düşünme, bellek gibi yeteneklerin komuta merkezidir. Davranış • Beynin , vücudun diğer organlarının merkezi kontrolünü sağlamaktır • Hareket ve kas koordinasyonunun komuta merkezidir
Beynin yapısı  İnsan beyni 86-100 milyardan fazla nörona sahiptir. Bilgi nöronlarda kodlanıyor  Tek bir nöron, yaklaşık 10 bin nörondan bilgi ve sinyal almaktadır  Nöronlar birbirleriyle trilyonlarca bağlantı kurarlar  Nöronlar arası bağlantılarla bilgi iletiliyor  Bu bilgi elektrokimyasal iletiler şeklinde saniyenin binde biri sürede ve saniyede 1-100 metre hızla iletirler.
 Nöronlar arasındaki iletişimin korunması sağlıklı biçimde yaş almak için önemlidir.  Müzik nöronlar arasındaki iletişimi artırmakta ve geliştirmektedir.
10 Sağ Hemisphere Sol Hemisphere Görsel Zeka: Görsel algı ve tasarım becerileri. Görüntüye karşı duyarlılık Bedensel Zeka: Bedensel beceriler ve bedensel ifade yatkınlığı. •Dans, hareket, spor becerileri •El becerileri Kişilerarası Zeka İnsanlarla ilgilenmek. İnsan ruhunu, duygularını, kişiliğini anlama ve ilişkilendirme özelliği Doğaya Dönük Zeka: Bitki örtüsü ve hayvan türlerinin doğa ile ilişkilerini farketmek ve bunu değerlendirebilmek Matematik Zeka: Sayıları kullanma ve sebep sonuç ilişkileri kurabilme özelliği İçsel Zeka: kendine dönük olmak. Kendini tanıma ve yönlendirme özelliği Sözel Zeka Dili kullanma, Konuşma ve yazma becerileri Ritmik Zeka: Seslere karşı duyarlılık. Kendini müzikle ifade edebilmek Matematik İçsel Sözel Ritmik Görsel Kişilerarası Bedensel Doğaya Dönük
Gülsüm Ançel
Davranış kontrolü, kendini ifade etme, karar verme Müziğe tepki verme Dans ederken, müzik çalarken hareket etme Her iki beyni birbirine bağlar Müzik aleti çalarken ya da dans ederken dokunsal duyumları algılar Sesi dinler, algılar, analiz eder Müzik belleği oluşturur Müzik okuma ve dans ederken kendini algılama Dans ederken, müzik aleti çalarken hareket ve duygu ortaya çıkarır Müzik dinleme ya da müzik aleti çalma beynin tüm bölgelerini çalıştırır
Sağ ve sol beyin Müzik aleti çalanlarda iki beyin arasındaki bağlantı daha gelişmiştir Müzisyenlerin beyninde gri madde daha fazladır. Gri madde beyinde kasların kontrolü, görsel ve işitsel algı, hafıza, düşünce oluşumu, otokontrol gibi işlevlerle ilişkili bir dokudur. Müzisyen hem gördüğü notaları ve ritimleri beyninde düşünmekte, hem de düşündüğü şeyleri her iki elini, hatta bazen ayak ritimlerini de kullanarak uygulamaya dökmektedir.
Müziğin etkileri  Müzik kalp atışlarını ve metabolizmayı düzenler  Huzur veren endorfin hormonunun salgılanmasını artırır Sakinlik ve rahatlık duyguları uyandırır  Beyne giden kan ve oksijen miktarı müzik dinlerken arttığı için uyarıcı ve harekete geçirici etki yapar
Müzik dikkati geliştirir (Koelsch, 2009)  İleri yaşlarda bunama ve bedensel hastalıklarda, depresyon, hiperaktivite/dikkat bozukluğu gibi ruhsal rahatsızlıklarda beyin işlevi olumsuz etkilendiği için dikkat işlevi azalık/bozulur  Ağrı, anksiyete, üzüntü durumları dikkati olumsuz etkiler  Müzik bu durumlarda dikkati olumsuz deneyimlerden uzaklaştırır, dikkati artırır
Müzik…  Duygusal dengeyi sağlar  Müzik, beynin duygulanımla ilgili bölgelerini (limbik, paralimbik yapıların) aktivitelerini düzenler.  Endorfin denen mutluluk hormonu salınır, gevşeme ve rahatlama gelişir.  Limbik yapıda bozulma nedeniyle ortaya çıkan ruhsal hastalıklarda(duygu durum bozuklukları, depresyon, patolojik anksiyete, travma sonrası stres bozukluğu) tedavi amaçlı kullanılmaktadır
Müzik…  Duygusal dengeyi sağlar  Müzik, otonomik sinir sistemi, immün sistem ve endokrin sistem üzerinde etkili olduğu için müzik dinleme ya da müzik yapma bu sistemlerdeki dengesizlik yada bozulmayı azaltmaktadır.  Stres nedeniyle bozulan kalp atımı ve metabolizmayı düzenler
Müzik…  Mutluluk hissi verir  Beyin görüntüleme testleri: Duygusal yönden kuvvetli müzikler beyinde, ödüllendirme merkezlerinde dopamin salgılıyor ve bu da mutluluk ve motivasyon hissi veriyor.  Müzigi düşünmek bile beyinde mutluluk hissine yol açıyor
Müzik…  Bellek, düşünme, problem çözme gibi kognitif işlevleri düzenler  Müzik doğrudan belleği etkiler.  Plan yapma, karar verme vb yürütücü işlevleri gerçekleştirmeyi kolaylaştırır ( Demans, Alzheimer vb hastalıklarda sıklıkla kullanılır)
Müzik…  Öğrenmeyi kolaylaştırır  Çalışma öncesi veya sırasında müzik dinlemek bilgilerin ezberlenmesine yardımcı olabilir ve sadece o müziğin düşünülmesi bile sınavlar sırasında bilgilerin hatırlanmasına yardımcı olabilir
Müzik  Davranışları düzenler  Kas belleği  Davranışların hatırlanması ve aktive olma hali:Yürüme, vb  İleri yaşta olma veya beyin lezyonları nedeniyle kas ve eklem işlevlerinde zayıflama hareketi etkiler.  Beyinde hareket ve kognisyonla ilgili ortak sinirsel kodlama olduğu şeklinde çok fazla kanıt bulunmaktadır.
Müzik…  İletişimi düzenler  Müziğin kendisi bir iletişim aracıdır.  Müzik algılama, dil gelişimi ve konuşma ile ilişkilidir.  Müzik yoluyla istek, arzu, düşünceler ifade edilebilir.  Sözel olmayan iletişimi geliştirmede çok önemlidir  Dikkat bozukluğu, otizm vb durumlarda iletişimi geliştirir
Müzik…  Nöroplastisite sağlar  Müzikle dopaminerjik sistemi harekete geçirerek bir görevi tamamlama, öğrenme ve ödüllendirme mümkün olabilmektedir. Böylece beyin tanıdığı yeni şeyden zevk almaya başlamakta ve sürdürünce de tat veren şeyler olarak devam etmektedir.  Çevreyi algılama ve tepkiyi etkilemekte, nöroplastisite sayesinde öğrenme ve bellek, çevreye uyum, dejenerasyonun giderilmesi gerçekleşmektedir.  Gürültü ise limbik sistemi etkilemekte, stres yaratmakta ve nöroplastisiteyi olumsuz etkilemektedir.Bu da öğrenme ve kognisyonu bozmaktadır.Uzun süre gürültü öğrenme, beyindeki bellek ve duygu bölgesini olumsuz etkilemektedir
Müzik…  Bir tedavi aracıdır  Müzik terapi, zihinsel, ruhsal, gelişimsel, fiziksel rahatsızlıkların tedavisinde etkin sonuçlar sağlamaktadır  Oliver Sacks…
Bebek ve müzik  Çocuğun aktif yaşantısı, zihinsel çabası ve zengin çevresel uyarıcıların artışıyla zekâ gelişir  Zeka gelişimini ve beyin gelişimini ilk aylar beslenmeden sonra olumlu etkileyen ilk faktör müziktir.  Beyin gelişiminin % 80’ i 3 yaşına kadar tamamlanır.
Bebek ve müzik  Bebekler yürümeye ya da konuşmaya başlamadan önce, müzikle beraber sallanmaya başlarlar ve dilin önemli bir bölümünü tekerleme ve ninnilerden öğrenirler.  Müzik bebeğin hareket, kas gelişimi, zihinsel gelişimini etkiler.
Çocuk ve müzik  Müzik beyinde hücreler arasındaki haberleşmeyi arttırarak öğrenmeyi sağlar ve hem yakın gelecek hem de uzak geleceğe aktarılan beceriler kazandırmaktadır.  Gelişim, duygusal zeka, okuma, yazma, öğrenme, bellek, çevreye uyum, yeni davranışlar geliştirme, kendini ifade etme, sosyalleşmede müzik çok etkilidir  Müzik eğitimi alan çocuklarda sözel bellek, ikinci dili konuşmada telaffuz, okuma ve yönetim işlevleri akademik performans ve zeka düzeyleri müzik eğitimi almayanlara göre daha fazla gelişir.  Grup içerisinde müzik öğrenme ise sosyal etkileşim, empati, kurallara uyma, diğerlerine saygı gösterme gibi sosyal etkileşim ve iletişim becerilerini artırmaktadır.
Yetişkin ve müzik  Problem çözme, yaratıcı düşünme, öğrenme, bellek, çevreye uyum, sosyalleşmede müzik çok etkilidir  Yeni davranışlar geliştirme, yeni durumlara uyum gösterme, kendini ifade etme, duygusal rahatlama, eğlenme, toplulukla birlikte olma aracıdır.  Müziğin kendisi de bir iletişimdir
Yaş alma, beyin ve müzik  Farklı beyin bölgelerinde yaşa bağlı doku kaybı olabilmektedir.  Beyinde hareketi sağlayan ve iki beyni birleştiren yapıda atrofi) olması denge ve yürüyüş bozukluklarına yol açmaktadır  İşitme , görme vb duyularda kayıp oluşmaktadır.  Davranış kontrolü ile ilgili, frontal korteks en fazla etkilenen kısımdır
Yaş alma, beyin ve müzik  Bilişsel işlevlerde yavaşlama: bellek problemleri, tepki zamanının uzaması, duyduğunu anlamlandırma süresinde uzama, öğrenmenin azalması, problem çözmede yavaşlama  60 yaşlardan itibaren nörofibriller, neocortikal plaklar oluşmaktadır. Her on yılda performansda %10 azalma beklenebilir.Yürütücü işlevlerde(planlama, organizasyon, problem çözme gibi) bozulma gelişebilir.
 Öyleyse ne ⲹ賾ı???
Sağlıklı yaş alma ve beyin için öneriler…  Size hoş gelen müzikleri dinleyin  Gürültü ve kalitesiz müzikten beyninizi koruyun  Müzik yapın  Şarkı söyleyin  Bir müzik aleti çalmayı öğrenin  Arkadaşlarınızla müziğinizi paylaşın  Gençlere müzik öğretin
Gülsüm Ançel

More Related Content

Gülsüm Ançel

  • 1. MÜZIKLE YAŞAMA VE YAŞ ALMA Prof.Dr.Gülsüm Ançel Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi
  • 4. Doğum öncesi müzik  İntrauterin yaşamın 16 haftasından itibaren fetus seslere karşılık vermeye başlar.
  • 5. Ölüm ve müzik  Ölüm, yas müziği ile karşılanır  Yas ifadesi ve dualar müzikaldir
  • 6. “Müzik Ruhun gıdasıdır”  Ruh, beynin işlevidir  Beynin işlevleri duygu, düşünce ve davranışlardır  Müzik beynin işlevi için gerekli gıdadır  Çünkü; müzik, duygu, düşünce ve davranışlar üzerinde etkilidir
  • 7. Beynin işlevleri Duygu ve duyum • Beyin duygu, motivasyon, korku, heyecan, sevgi ve umutları barındıran bir organdır. • Beyin, işitme, görme, koku, açlık, acı, sıcaklık, gibi duyumların algılandığı bir merkezdir. Düşünme, kognisyon • Beyin karar verme, plan yapma, öngörme, problem çözme merkezidir. • Beyin, kavrama, öğrenme, düşünme, bellek gibi yeteneklerin komuta merkezidir. Davranış • Beynin , vücudun diğer organlarının merkezi kontrolünü sağlamaktır • Hareket ve kas koordinasyonunun komuta merkezidir
  • 8. Beynin yapısı  İnsan beyni 86-100 milyardan fazla nörona sahiptir. Bilgi nöronlarda kodlanıyor  Tek bir nöron, yaklaşık 10 bin nörondan bilgi ve sinyal almaktadır  Nöronlar birbirleriyle trilyonlarca bağlantı kurarlar  Nöronlar arası bağlantılarla bilgi iletiliyor  Bu bilgi elektrokimyasal iletiler şeklinde saniyenin binde biri sürede ve saniyede 1-100 metre hızla iletirler.
  • 9.  Nöronlar arasındaki iletişimin korunması sağlıklı biçimde yaş almak için önemlidir.  Müzik nöronlar arasındaki iletişimi artırmakta ve geliştirmektedir.
  • 10. 10 Sağ Hemisphere Sol Hemisphere Görsel Zeka: Görsel algı ve tasarım becerileri. Görüntüye karşı duyarlılık Bedensel Zeka: Bedensel beceriler ve bedensel ifade yatkınlığı. •Dans, hareket, spor becerileri •El becerileri Kişilerarası Zeka İnsanlarla ilgilenmek. İnsan ruhunu, duygularını, kişiliğini anlama ve ilişkilendirme özelliği Doğaya Dönük Zeka: Bitki örtüsü ve hayvan türlerinin doğa ile ilişkilerini farketmek ve bunu değerlendirebilmek Matematik Zeka: Sayıları kullanma ve sebep sonuç ilişkileri kurabilme özelliği İçsel Zeka: kendine dönük olmak. Kendini tanıma ve yönlendirme özelliği Sözel Zeka Dili kullanma, Konuşma ve yazma becerileri Ritmik Zeka: Seslere karşı duyarlılık. Kendini müzikle ifade edebilmek Matematik İçsel Sözel Ritmik Görsel Kişilerarası Bedensel Doğaya Dönük
  • 12. Davranış kontrolü, kendini ifade etme, karar verme Müziğe tepki verme Dans ederken, müzik çalarken hareket etme Her iki beyni birbirine bağlar Müzik aleti çalarken ya da dans ederken dokunsal duyumları algılar Sesi dinler, algılar, analiz eder Müzik belleği oluşturur Müzik okuma ve dans ederken kendini algılama Dans ederken, müzik aleti çalarken hareket ve duygu ortaya çıkarır Müzik dinleme ya da müzik aleti çalma beynin tüm bölgelerini çalıştırır
  • 13. Sağ ve sol beyin Müzik aleti çalanlarda iki beyin arasındaki bağlantı daha gelişmiştir Müzisyenlerin beyninde gri madde daha fazladır. Gri madde beyinde kasların kontrolü, görsel ve işitsel algı, hafıza, düşünce oluşumu, otokontrol gibi işlevlerle ilişkili bir dokudur. Müzisyen hem gördüğü notaları ve ritimleri beyninde düşünmekte, hem de düşündüğü şeyleri her iki elini, hatta bazen ayak ritimlerini de kullanarak uygulamaya dökmektedir.
  • 14. Müziğin etkileri  Müzik kalp atışlarını ve metabolizmayı düzenler  Huzur veren endorfin hormonunun salgılanmasını artırır Sakinlik ve rahatlık duyguları uyandırır  Beyne giden kan ve oksijen miktarı müzik dinlerken arttığı için uyarıcı ve harekete geçirici etki yapar
  • 15. Müzik dikkati geliştirir (Koelsch, 2009)  İleri yaşlarda bunama ve bedensel hastalıklarda, depresyon, hiperaktivite/dikkat bozukluğu gibi ruhsal rahatsızlıklarda beyin işlevi olumsuz etkilendiği için dikkat işlevi azalık/bozulur  Ağrı, anksiyete, üzüntü durumları dikkati olumsuz etkiler  Müzik bu durumlarda dikkati olumsuz deneyimlerden uzaklaştırır, dikkati artırır
  • 16. Müzik…  Duygusal dengeyi sağlar  Müzik, beynin duygulanımla ilgili bölgelerini (limbik, paralimbik yapıların) aktivitelerini düzenler.  Endorfin denen mutluluk hormonu salınır, gevşeme ve rahatlama gelişir.  Limbik yapıda bozulma nedeniyle ortaya çıkan ruhsal hastalıklarda(duygu durum bozuklukları, depresyon, patolojik anksiyete, travma sonrası stres bozukluğu) tedavi amaçlı kullanılmaktadır
  • 17. Müzik…  Duygusal dengeyi sağlar  Müzik, otonomik sinir sistemi, immün sistem ve endokrin sistem üzerinde etkili olduğu için müzik dinleme ya da müzik yapma bu sistemlerdeki dengesizlik yada bozulmayı azaltmaktadır.  Stres nedeniyle bozulan kalp atımı ve metabolizmayı düzenler
  • 18. Müzik…  Mutluluk hissi verir  Beyin görüntüleme testleri: Duygusal yönden kuvvetli müzikler beyinde, ödüllendirme merkezlerinde dopamin salgılıyor ve bu da mutluluk ve motivasyon hissi veriyor.  Müzigi düşünmek bile beyinde mutluluk hissine yol açıyor
  • 19. Müzik…  Bellek, düşünme, problem çözme gibi kognitif işlevleri düzenler  Müzik doğrudan belleği etkiler.  Plan yapma, karar verme vb yürütücü işlevleri gerçekleştirmeyi kolaylaştırır ( Demans, Alzheimer vb hastalıklarda sıklıkla kullanılır)
  • 20. Müzik…  Öğrenmeyi kolaylaştırır  Çalışma öncesi veya sırasında müzik dinlemek bilgilerin ezberlenmesine yardımcı olabilir ve sadece o müziğin düşünülmesi bile sınavlar sırasında bilgilerin hatırlanmasına yardımcı olabilir
  • 21. Müzik  Davranışları düzenler  Kas belleği  Davranışların hatırlanması ve aktive olma hali:Yürüme, vb  İleri yaşta olma veya beyin lezyonları nedeniyle kas ve eklem işlevlerinde zayıflama hareketi etkiler.  Beyinde hareket ve kognisyonla ilgili ortak sinirsel kodlama olduğu şeklinde çok fazla kanıt bulunmaktadır.
  • 22. Müzik…  İletişimi düzenler  Müziğin kendisi bir iletişim aracıdır.  Müzik algılama, dil gelişimi ve konuşma ile ilişkilidir.  Müzik yoluyla istek, arzu, düşünceler ifade edilebilir.  Sözel olmayan iletişimi geliştirmede çok önemlidir  Dikkat bozukluğu, otizm vb durumlarda iletişimi geliştirir
  • 23. Müzik…  Nöroplastisite sağlar  Müzikle dopaminerjik sistemi harekete geçirerek bir görevi tamamlama, öğrenme ve ödüllendirme mümkün olabilmektedir. Böylece beyin tanıdığı yeni şeyden zevk almaya başlamakta ve sürdürünce de tat veren şeyler olarak devam etmektedir.  Çevreyi algılama ve tepkiyi etkilemekte, nöroplastisite sayesinde öğrenme ve bellek, çevreye uyum, dejenerasyonun giderilmesi gerçekleşmektedir.  Gürültü ise limbik sistemi etkilemekte, stres yaratmakta ve nöroplastisiteyi olumsuz etkilemektedir.Bu da öğrenme ve kognisyonu bozmaktadır.Uzun süre gürültü öğrenme, beyindeki bellek ve duygu bölgesini olumsuz etkilemektedir
  • 24. Müzik…  Bir tedavi aracıdır  Müzik terapi, zihinsel, ruhsal, gelişimsel, fiziksel rahatsızlıkların tedavisinde etkin sonuçlar sağlamaktadır  Oliver Sacks…
  • 25. Bebek ve müzik  Çocuğun aktif yaşantısı, zihinsel çabası ve zengin çevresel uyarıcıların artışıyla zekâ gelişir  Zeka gelişimini ve beyin gelişimini ilk aylar beslenmeden sonra olumlu etkileyen ilk faktör müziktir.  Beyin gelişiminin % 80’ i 3 yaşına kadar tamamlanır.
  • 26. Bebek ve müzik  Bebekler yürümeye ya da konuşmaya başlamadan önce, müzikle beraber sallanmaya başlarlar ve dilin önemli bir bölümünü tekerleme ve ninnilerden öğrenirler.  Müzik bebeğin hareket, kas gelişimi, zihinsel gelişimini etkiler.
  • 27. Çocuk ve müzik  Müzik beyinde hücreler arasındaki haberleşmeyi arttırarak öğrenmeyi sağlar ve hem yakın gelecek hem de uzak geleceğe aktarılan beceriler kazandırmaktadır.  Gelişim, duygusal zeka, okuma, yazma, öğrenme, bellek, çevreye uyum, yeni davranışlar geliştirme, kendini ifade etme, sosyalleşmede müzik çok etkilidir  Müzik eğitimi alan çocuklarda sözel bellek, ikinci dili konuşmada telaffuz, okuma ve yönetim işlevleri akademik performans ve zeka düzeyleri müzik eğitimi almayanlara göre daha fazla gelişir.  Grup içerisinde müzik öğrenme ise sosyal etkileşim, empati, kurallara uyma, diğerlerine saygı gösterme gibi sosyal etkileşim ve iletişim becerilerini artırmaktadır.
  • 28. Yetişkin ve müzik  Problem çözme, yaratıcı düşünme, öğrenme, bellek, çevreye uyum, sosyalleşmede müzik çok etkilidir  Yeni davranışlar geliştirme, yeni durumlara uyum gösterme, kendini ifade etme, duygusal rahatlama, eğlenme, toplulukla birlikte olma aracıdır.  Müziğin kendisi de bir iletişimdir
  • 29. Yaş alma, beyin ve müzik  Farklı beyin bölgelerinde yaşa bağlı doku kaybı olabilmektedir.  Beyinde hareketi sağlayan ve iki beyni birleştiren yapıda atrofi) olması denge ve yürüyüş bozukluklarına yol açmaktadır  İşitme , görme vb duyularda kayıp oluşmaktadır.  Davranış kontrolü ile ilgili, frontal korteks en fazla etkilenen kısımdır
  • 30. Yaş alma, beyin ve müzik  Bilişsel işlevlerde yavaşlama: bellek problemleri, tepki zamanının uzaması, duyduğunu anlamlandırma süresinde uzama, öğrenmenin azalması, problem çözmede yavaşlama  60 yaşlardan itibaren nörofibriller, neocortikal plaklar oluşmaktadır. Her on yılda performansda %10 azalma beklenebilir.Yürütücü işlevlerde(planlama, organizasyon, problem çözme gibi) bozulma gelişebilir.
  • 31.  Öyleyse ne ⲹ賾ı???
  • 32. Sağlıklı yaş alma ve beyin için öneriler…  Size hoş gelen müzikleri dinleyin  Gürültü ve kalitesiz müzikten beyninizi koruyun  Müzik yapın  Şarkı söyleyin  Bir müzik aleti çalmayı öğrenin  Arkadaşlarınızla müziğinizi paylaşın  Gençlere müzik öğretin