Dhr Koster
- 1. 2010 10282010 1028 Themadag Biopolymereng p y Met biokunststoffen op weg naar duurzame werkelijkheidnaar duurzame werkelijkheid Rolf Koster Met biokunststoffen op wegp g naar duurzame werkelijkheid ` Inleidingg Van materialen naar producten Levenscyclus-gericht ontwerpen SlotSlot
- 2. Inleiding Op weg (naar duurzame werkelijkheid)(naar duurzame werkelijkheid) Uiteindelijk gewenst : duidelijkheid over doelen deze presentatie : focus op levenscycli vanp p y producten en materialen goed beeld van doelen en middelen voorbeeld : compostering is een middel goed beeld van wat er nog te doen staat situatie nu : begin van een leercurve Met biokunststoffen op weg naar duurzame werkelijkheid Inleiding Algemeen : duurzaamheid is k ij een werkwijze een denkwijze (volgens sommigen) een levenswijze leven ! (basiskenmerk = hernieuwing) Biokunststoffen : uit hernieuwbare grondstoffen veelzijdigheid als voor kunststoffen o unieke combinatie Met biokunststoffen op weg naar duurzame werkelijkheid
- 3. Inleiding Duurzaam ideaalbeeld = volledig cyclische stromen, d.w.z. er is een weg te gaan naarstromen, d.w.z. er is een weg te gaan naar geen uitputting van grondstoffen geen schadelijke stoffen in kringlopen geen schadelijke stoffen in kringlopen geen verlies van materialen in kringlopen h i f i tt l t i geen ophoping of aangroei van nutteloze materie (gedurende lange tijd) o uitdagingen voor biokunststoffen even groot als voor kunststoffenals voor kunststoffen Met biokunststoffen op weg naar duurzame werkelijkheid Inleiding Duurzaam ideaalbeeld samengevat : uit de materialen halen wat eruit te halen isuit de materialen halen wat eruit te halen is o belangrijke aandachtspunten : verdergaande materiaalontwikkeling d k di h id i i l meer deskundigheid in stap van materiaal naar product (technologische mogelijkheden benutten en verder ontwikkelen)verder ontwikkelen) meer levenscyclusgericht denken en handelen (o a meer en effectievere samenwerking)(o.a. meer en effectievere samenwerking) Met biokunststoffen op weg naar duurzame werkelijkheid
- 4. Met biokunststoffen op wegp g naar duurzame werkelijkheid Inleidingg ` Van materialen naar producten Levenscyclus-gericht ontwerpen SlotSlot Van materialen naar producten Huidig beeld : materiaalvervanging zonder (noemenswaardig) herontwerp dominante toepassingen : folies, zakken bakjes, flessen i l ikk li l 坦坦 k materiaalontwikkeling loopt ver v坦坦r op markt- ontwikkeling dominante toepassingsgebieden : landbouwdominante toepassingsgebieden : landbouw, tuinieren, verpakkingen (voedsel, cosmetica) beperkt levenscyclusgerichte aanpakbeperkt levenscyclusgerichte aanpak Met biokunststoffen op weg naar duurzame werkelijkheid
- 6. Van materialen naar producten Fabricagemethoden : nu vooral folieblazen, thermovormen, flessen- blazen (extrusie- en spuitgiet-blazen) ook spuitgieten (basisproces) nog geen rigoureuze herontwerpen; d i i kl i imoderne principes voor kleine series en massa- customisering nog nauwelijks benut Met biokunststoffen op weg naar duurzame werkelijkheid Nog geen rigoureuze herontwerpen & moderne principes voor spuitgieten nog nauwelijks benut :principes voor spuitgieten nog nauwelijks benut :
- 7. Van materialen naar producten Samenwerking, gedetailleerde communicatie : t i ld k di f b ik t materiaaldeskundigen en fabrikanten materiaaldeskundigen en ontwerpers o gewenste ketensamenwerking materialenmaterialen fabriceren ontwerpen Met biokunststoffen op weg naar duurzame werkelijkheid p Met biokunststoffen op wegp g naar duurzame werkelijkheid Inleidingg Van materialen naar producten ` Levenscyclus-gericht ontwerpen SlotSlot
- 8. Filmpje duurzame levenscycli Met biokunststoffen op weg naar duurzame werkelijkheid Levenscyclus-gericht ontwerpen Belangrijke vragen (strategische uitdaging) : mogelijke (kwalitatieve) waarde van bio- gebaseerde materialen en producten ? eisen aan waardeketens om alle mogelijkheden van biokunststoffen te benutten ? hoe kan de nieuwe rol van ontwerpers bijdragen aan optimalisatie van waardeketens en cyclische t i l t ?materiaalstromen ? o onderzoek met o a intensieve interviews vano onderzoek met o.a. intensieve interviews van verschillende deskundigen Met biokunststoffen op weg naar duurzame werkelijkheid
- 9. Levenscyclus-gericht ontwerpen Voorlopige onderzoekresultaten (1/2) : de meeste ondervraagden : achtten zichzelf nog niet in staat om optimaleachtten zichzelf nog niet in staat om optimale toepassingen voor biokunststoffen te ontwikkelen overwogen toepassing van biokunststoffen, ofg p g , hebben ze al toegepast (materiaalvervanging) zien noodzaak om fabriceren met biokunst- stoffen naar hoger niveau te brengen zien noodzaak tot (kwalitatieve) waardecreatie Met biokunststoffen op weg naar duurzame werkelijkheid Levenscyclus-gericht ontwerpen Voorlopige onderzoekresultaten (2/2) : m.b.t. inhoudelijke communicatie : veel intensiever kennisdelen nodigveel intensiever kennisdelen nodig benodigde vertrouwensbasis vooral door persoonlijke contacten en bijeenkomstenp j j meer integrerende ontwerpinbreng nodig betrek klanten vanaf het begin bij debetrek klanten vanaf het begin bij de ontwikkeling (co-creatie) o van verdeelde verantwoordelijkheido van verdeelde verantwoordelijkheid naar gedeelde verantwoordelijkheid Met biokunststoffen op weg naar duurzame werkelijkheid
- 10. Met biokunststoffen op wegp g naar duurzame werkelijkheid Inleidingg Van materialen naar producten Levenscyclus-gericht ontwerpen ` Slot` Slot Slot Bewezen non-food - grondstoffen : biomassa-afvalstromen van bosbouw, tuinbouw, landbouw, ..... prairiegras olie uit castorbonen o polyamiden afvalstromen voedselindustrie, verspild voedsel blood meal (bijproduct vleesverwerking)( jp g) uit dierlijke vetten : o.a. tallow, yellow grease (Sanimax) o dit zijn selecties uit een lange lijst Met biokunststoffen op weg naar duurzame werkelijkheid
- 11. Slot Andere vragen : basisgrondstoffen (bouwstenen voor polymeren) : grote soortenrijkdom in natuurgrote soortenrijkdom in natuur groot aantal bruikbare bronnen van organische reststromen (en kunststof-reststromen)( ) o diverse routes van materiaalkringlopen nogg g te ontwikkelen / verbeteren Met biokunststoffen op weg naar duurzame werkelijkheid Slot Cyclische materiaalstromen ? nog vele andere nuttige stromen mogelijk Met biokunststoffen op weg naar duurzame werkelijkheid
- 12. Slot Groene materialen bestaan : Duurzame materialen bestaan niet ! Met biokunststoffen op weg naar duurzame werkelijkheid
- 13. Porters value chain (1980) : one-way + single-flow Hartman & Staffords enviropreneurial model (1998) critical area = out of view
- 14. Tsoulfas & Pappas flow model (2006) : still not fully cyclic