ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo
Türkiye'deki İletişim Fakülteleri'nde Verilen Eğitim Üzerine Bir Değerlendirme
NELERE DEĞİNECEĞİZ?
TÜRKIYE’DEKI İLETIŞIM FAKÜLTELERI VE HALKLA ILIŞKILER BÖLÜMÜNE GENEL BIR
BAKIÅž
TÜRKIYE’DEKI ILETIŞIM FAKÜLTELERINDE VERILEN EĞITIM( MEVCUT DURUM)
TÜRKIYE’DEKI ILETIŞIM FAKÜLTELERINDE VERILEN EĞITIM NASIL OLMALI?
(ÖNGÖRÜLEN)
İLETIŞIM FAKÜLTESI MEZUNLARINI NELER BEKLIYOR?
İLETIŞIM FAKÜLTESINDEN MEZUN OLUNCA NELER YAPABILIRIZ?
TÜRKIYE’DEKI İLETIŞIM FAKÜLTELERI VE HALKLA
ILIŞKILER BÖLÜMÜNE GENEL BIR BAKIŞ
Yirminci yüzyılla beraber teknolojik gelişmelerin çok hızlı yaşanması, rekabetin
uluslararası hale gelmesi, zaman ve mekân tanımlarının değişmesi ve insan öğesinin
öne çıkmasıyla iletişim kavramı, her zamankinden daha önemli hale gelmiştir.
Değişen ve karmaşıklaşan bu düzen içinde şirket ve markalarda yenilenme ve
gelişme bir ihtiyaç haline geldi. Bu ihtiyacın sonucu olarak bir iletişim fakültesi
bölümü olan Halkla İlişkiler doğmuştur.
1990’lı yılların sonlarından itibaren gerek vakıf, gerekse devlet
üniversitelerinde açılan çok sayıda iletişim fakültesi her yıl binlerce öğrenci
almakta ve bir o kadar da mezun vermektedir.
Türkiye’de halkla ilişkiler eğitiminin verilmesi 1960’dan sonrasına
rastlamaktadır. Devlet planlama teşkilatı’nın kurulması halkla ilişkilerin
gelişmesinde önemli rol oynamaktadır.
1972 yılında halkla ilişkiler derneği’nin kurulması halkla ilişkiler eğitimine
başka bir ivme kazandırmıştır.
1988 yılından itibaren yeni bölümlerin ortaya çıkması ile birlikte, öğrenci seçme ve
yerleştirme merkezi (ÖSYM), sınav ile bu bölümlere öğrenci yerleştirmeye
başlamıştır.
2000-2011 yılları arasında da yine hem devlet hem de vakıf üniversitelerinin
bünyesinde iletişim fakülteleri ya da başka fakültelerin içerisinde halkla ilişkiler
bölümleri açılmaya devam edilmiştir. 2011 aralık ayı itibariyle türkiye’de 57 iletişim
fakültesi bulunmaktadır.
Devlet ve vakıf üniversitelerinde eğitimi devam eden 31 halkla ilişkiler bölümü
vardır. Bunların 14’ü İstanbul’daki çeşitli üniversite kurumlarındadır.
Türkiye’de 2007 yılında üniversitelerde iletişim eğitimi için 11.612 kişilik bir
kontenjan ayrılmıştır. Sektörün her yıl bu sayıda yeni elemana ihtiyacı yoktur.
İletişim Fakülteleri’nde lisansüstü programlar bu alana akademisyen yetiştirilmesi
açısından önemlidir.
Türkiye’de halkla ilişkiler dalında 18 adet yüksek lisans ve 9 adet doktora programı
vardır.
*Araştırma 01.10.2011- 15.12.2011 tarihlerini kapsamaktadır.
 Eğitimli eleman ihtiyacını karşılamak için önce farklı fakültelerde sadece ders olarak okutulan
halkla ilişkiler, giderek iletişim fakülteleri altında kendi başına bir bölüm olarak yer almıştır.
 Halkla ilişkilerin bir disiplin çerçevesinde ele alınmasında halkla ilişkiler eğitimi veren
üniversitelerin büyük payı vardır. Üniversitelerde verilmeye başlanan halkla ilişkiler eğitimi ile
birlikte sektörde profesyonellik gerektiren bir uzmanlık alanı olarak halkla ilişkiler uygulayıcılarına
da talep artmıştır.
Öğrencilerin bu fakültelerden mezun olurken teorik ve pratik alanlara hakim ve sektörde
kolaylıkla iş bulabilecek niteliklere sahip olması önem taşımaktadır. Bunu sağlayabilmek
için ise, iletişim fakültelerinin; ders müfredatlarının, akademik kadrolarının, uygulama
birimlerinin çağın ihtiyaçlarına göre düzenlenmesi ve geliştirilmesi gerekmektedir.
İletişim Fakülteleri’nin nicel anlamda hızlı artışı istihdam sorunlarının yanı sıra
eğitimin ve eğitim verecek kadroların kalitesine ilişkin sorunları da beraberinde
getirmektedir.
Ancak halkla ilişkilerin kolay yapılan, cazip bir meslek olarak algılanması ve eğitim
altyapısının ucuz olduğunun düşünülmesi giderek daha çok üniversite tarafından
halkla ilişkiler bölümü açılmasına neden olmaktadır.
Halkla iliÅŸkilerin profesyonel bir meslek olarak hak
ettiği saygınlığa, itibara ve talebe ulaşabilmesinde,
bu eğitimi veren fakültelerin akademik kadro, müfredat
ve uygulayıcılarının sektör ihtiyacına yönelik olması
gerektiÄŸi kanaatindeyiz.
TÜRKİYE DEKİ İLETİŞİM FAKÜLTELERİNDE
VERİLEN EĞİTİM (MEVCUT DURUM)
 Türkiye deki iletişim fakültelerinde verilen eğitimin niteliği öteden beri hep tartışılır ve önümüzde ki
yıllarda bu tartışma giderek artacağa benziyor. Öncelikle içinde bulunduğumuz dönemi ele alacak
olursak iletişim uzmanlarının bilgi ve tecrübesine ihtiyaç duyulmayan hiçbir sektör kalmadı.
 Sözgelimi iletişim alanının alt dalları kurumsal iletişim kültürler arası iletişim halkla ilişkiler vb
faaliyetler bugün bütün kurumların öncelikli faaliyet alanları haline geldi her şirket bu konuda
uzmanlaşmış bilgi ve tecrübeli insan kaynağına önem vermektedir.
 Küreselleşmenin giderek arttığı bu dönemde örnek verecek olursak Türkiye’de yaklaşık 800 İtalyan
şirketi faaliyet yürütmektedir. Buradan hareketle iletişim alanında yurt içi ve yurt dışı ayrımının pek bir
öneminin kalmadığı görülmektedir. İletişim fakülteleri diğer sosyal bilimler fakültelerinden farklı olarak
pratik eğitimi temel alan fakültelerdir. Geçmişten günümüze hala bazı uzmanlar bu fakültelerin meslek
yüksek okulu olmadığından dolayı pratik derslerin varlığından şikayet etmektedirler.
Bu tartışmadan hareketle bazı iletişim fakülteleri pratiğe ağırlık verirken bazıları ise teorik
derslere ağırlık vermektedir. Bu kutuplaşma iletişim fakültelerinin gerekli donanıma sahip ve
bütünlük arz eden eğitim anlayışından yoksun öğrenci topluluklarının ortaya çıkmasına neden
oluyor. Pratik olarak yetkin ama teorik olarak yetersiz aynı şekilde teorik olarak yetkin ama
pratik beceriden uzak mezunlar sektör açısından beklentilere cevap verememektedir. Bu
öğrencilerin elinde olan bir surum olmadığı gibi fakültelerdeki eğitim sistemi öğrencilerin tam
biat etmesi üzerine inşa edilmiştir.
Bu durumda öğrencilerin verileni almaktan başka şansı yoktur. Buda öğrencilerin sektör
beklentilerinden uzak tamamen fakülte şartlarına göre mezun olmalarına neden olmaktadır.
Kısaca özetleyecek olursak Türkiye’de ki iletişim fakülteleri hala isteneni verememekte gerek
müfredat içerisindeki derler gerekse nitelikli insan kaynağı yetiştirme atölyesi olan fakültelerle
sektör arasında tam bir koordinasyon eksikliği hakimdir birbirinden kopuk olarak ilerleyen
yapı öğrencilerin geleceği konusunda derin endişelere neden olmaktadır.
 Yıllardır müfredatla ilgili tartışmalarla vakit kaybedilirken ne yazık ki iletişim fakültelerinin konsepti
günümüze uyarlanamadı. Oysaki iletişim sektörü en hızlı değişen ve gelişen sektörler arasında yer
alıyor. Sektörün hızlı şekilde gelişmesi ve iletişim fakültelerinin bu hızı yakalayamaması aradaki farkı
giderek açıyor.
 Unutulmamalı ki sektör eğitime göre değil eğitim sektörün beklentilerine göre şekillenir. Bu neden
sektörün iletişim fakültelerine yönelik beklentilerini sekteye uğratmış işletmeler farklı disiplinlerden
ve bölümlerden elaman temin ederek hızlandırılmış eğitimlerle bilgi eksiklerini kapatma yoluna
gitmelerine neden olmuştur. Sektörün ana besleme kaynağı olan iletişim fakülteleri mezunları
açısından olumsuz bir durumun ortaya çıkmasına neden olmakta birlikte iletişim eğitiminin önemini
düşürmektedir açığın farklı kadrolardan kapatılması ortaya rahat bir durumun çıkmasına neden olmuş
ve eğitim yapısı giderek niteliksel özelliklerinden uzaklaşmasına neden olmuştur.
 Günümüz dünyasının küreselleşen yapısına bakıldığında yabancı dil eğitiminin iletişim fakültelerinin
asıl olan unsurlarından birisi olduğunun en önemli kanıtıdır. Vakıf üniversitelerinde yabancı dil
eğitiminin devlet üniversitelerine göre daha önemli olduğu ve öğrencilerin bir yabancı dil kesinlikle
bilmeleri gerektiği anlayışımı hakim. Devlet üniversitelerinde ise yabancı dil tamamen varlık ve yokluk
arasında gidip gelmektedir.
• Devlet üniversitelerinde gereken önemin verilmediği yabancı dil eğitimi öğrencileri mezun olduktan sonra
farklı arayışlara itmekte ve 4 yıllık normal eğitim süresinin dışında ekstra ücretle yabancı dil boşluğunu
doldurmaya çalışmaktalar. İletişim fakülteleri içerisinde var olan bölümler arasındaki koordinasyonsuzluk ve
iletişim eksikliği öğrencilerin bir yanını hep eksik bırakmaktadır iletişimin hiçbir bölümü birbirinden tam
bağımsız düşünülemeyeceği gibi öğrencilerin alanlarını istedikleri alanla birleştirerek bilgi ve donanım
seviyelerini artırmalarının önü açılmalıdır.
• Dünyadaki iletişim fakülteleri ile Türkiye’deki fakülteleri kıyasladığımızda Türkiye’nin geriden geldiğine şahit
oluyoruz. Bu durum Türkiye deki iletişim fakültelerinin yönetimden eğitime müfredata teknik alt yapıya kadar
acilen kendini gözden geçirmesi ve yeniden yapılandırma yoluna gitmesi gerektiğini ortaya koyuyor.
• Ders programına baktığımızda bazı iletişim fakültelerinde öğrencilerin ihtiyaçlarına göre dersler değil elde
mevcut kadroya göre derslerin açılması bütün öğretim görevlilerine ders bulabilmek için programın aşırı
yüklenmesi müfredat sorununu da beraberinde getiriyor.
• Anadolu da yeni açılan iletişim fakültelerinde yeterli öğretim görevlisinin olmaması nedeniyle bazı dersler
açılmazken bazı derslere de konunun uzmanı olmayan öğretim görevlileri giriyor buda eğitimin en büyük
eksikliklerinden birini ortaya çıkarıyor. Tüm bu olumsuz durumlar detaylı ele alındığında Türkiye deki iletişim
fakültelerinin acilen yeni yapılanma içerisine girmesi gerektiği gerçeği ortaya çıkıyor zararın neresinden
dönersek kardır.
İLETİŞİM FAKÜLTELERİNDE VERİLEN
EĞİTİM NASIL OLMALIDIR?
Halkla ilişkiler eğitimi konusunda Türkiye’de söz sahibi
eğitimcilerin alanın sorunlarının çözümleri hakkında çeşitli
yayınlarında belirtikleri görüşler :
 Halkla ilişkiler alanının sadece iletişim ile ilgisi yoktur,
onun birçok alan ve disiplinle ilgisi söz konusudur. Kuramsal
derslere gerektiği kadar yer verilmelidir. Ama aynı zamanda
özel işletmelerinde beklentileri de göz ardı edilmemelidir.
Bu durumda konu ile ilgisi olan derslerin ayıklanması ile
birlikte başarılı bir halkla ilişkiler programı için aynı
zamanda fazla tekrarında önlenmesi gerekmektedir.
 İletişim fakültelerinin hem vakıf hem de devlet
üniversitelerinde sayısının artması ile birlikte akademik
kadro yetersizliği ortaya çıkmıştır. Bu kişilerin sayısının
artırılması ve niteliklerinin de göz ardı edilmemesi gerekir.
Giderek sayısı artan iletişim fakülteleri yerine, nitelikli ve
donanımlı kurumsallaşmış iletişim fakültelerinin öğrenci
yetiştirmesine özen gösterilmelidir. Yeni iletişim
fakülteleri’nin açılmasına kurumsallaşma sağlanana kadar
son verilmelidir (tokgöz, 2003;29).
 Merkezi seçme sınavında iletişim fakültelerini kazananlar
arasından mülakat ile her okula 30-50 arasında öğrenci
alınmalıdır. Mülakatta genel kültür derslerini yanı sıra fiziki
görünüm, kişisel yatkınlık ve yabancı dil ağırlık taşımalıdır
(asna, 2006;226).
Sadece birinci sınıflarda hukuk, sosyoloji, ekonomi gibi temel kültür dersleri
verilmeli, ikinci ve üçüncü sınıflar gazetecilik radyo/tv, halkla ilişkiler, reklamcılık,
kamuoyu araştırması meslek derslerinin ortaklaşa görüldüğü yıllar olmalı, bölümler
son sınıfta ayrılarak teknik uygulama, laboratuvar çalışmaları yapılmalıdır (asna,
2006;226).
 Halkla ilişkiler bölümünden mezun olduktan sonra 6 ay veya 1 yıllık staj bu mesleği
kendilerine meslek seçenler için zorunlu kılınmalıdır (turaç, 1987;31).
IPRA (ULUSLARARASI HALKLA Ä°LIÅžKILER DERNEÄžI) HALKLA ILIÅžKILER EÄžITIM
PROGRAMLARINA VE DÜZEYLERININ GELIŞIMINE YARDIM ETMEK IÇIN ŞU ÖNERILERDE
BULUNMUÅžTUR (IPRA, 1990;19-20):
 Halkla ilişkiler eğitimi üniversitelerde tam gün olarak ve yüksek lisans
düzeyinde verilmelidir.
 Halkla ilişkiler hem akademik, hem de mesleki açılardan vurgulanarak bir
sosyal bilim olarak okutulmalıdır.
 Halkla ilişkiler dersleri bu alanda hem akademik, hem de mesleki
yönlerinde yeterli deneyim ve anlayışa sahip kişiler tarafından verilmelidir.
 Nitelikli eğitimciler bulununcaya kadar halkla ilişkiler programlarının
başlatılmaması gerekmektedir.
 Halkla ilişkiler çalışanları için düzenlenen eğitim ve mesleki geliştirme
programlarına belli standartlar getirilmelidir. Bu eğitim olanakları mesleki
konularda bilgilerin yenilenmesi yanında halkla ilişkilerle ilgili diğer bilim
dallarını da kapsamalıdır.
 Akademisyenlerle, halkla ilişkiler uygulayıcıları arasında karşılıklı yarar sağlanması için çaba
gösterilmelidir.
 Eğitim dünyasında ve çalışmalarında araştırmalar teşvik edilmeli, sonuçların değerlendirilmesi için
yöntemler araştırılmalıdır.
 Mesleki ilerleme programları bütün ülkelerde genişletilmelidir.
 Her türlü araç kullanılarak halkla ilişkiler konusundaki ders kitapları ve makalelerin nitelik ve
niceliği arttırılmalı ve teşvik edilmelidir.
 Farklı ülkelerdeki halkla ilişkiler eğitimcileri arasında düzenli bilgi alışverişi olmalıdır.
 Ulusal ve bölgesel halkla ilişkiler dernekleri eğitim ve mesleki ilerleme programlarına öncelik
verilmelidir.
 Ayrıca ıpra’nın altın kitap serisi’nin dördüncü kitabı’nda halkla ilişkiler eğitim programı için sekiz
maddeden oluşan temel bir eğitim programı önerilmektedir.
Türkiye'deki İletişim Fakülteleri'nde Verilen Eğitim Üzerine Bir Değerlendirme
HALKLA Ä°LIÅžKILER PROFESYONELLERI, Ä°LETIÅžIM FAKÃœLTELERI
MEZUNLARINDA NELER ARIYORLAR; AJANS YÖNETICILERININ BAKIŞ
AÇILARI
• Araştırma, iletişim danışmanlığı şirketleri
derneÄŸi (ida)'nin, ORSA ve alesta
haricindeki 12 ajansı ile gerçekleştirilmiştir.
Çalışma için görüşülen kurumlar, kişiler ve
unvanları tablo 1’de yer almaktadır.
Kullanılan teknik, açık uçlu sorularla anket
uygulaması şeklinde gerçekleşmiştir.
• Tablo 1: görüşülen kurumlar, kişiler ve
ünvanları.
Araştırmada elde edilen diğer bir veri de,
ankete katılan bütün ajansların bünyesinde
iletişim fakültesi mezunlarının istihdam
edildiği yönündedir. Görüldüğü gibi İDA üyesi
ajansların toplam istihdamı araştırmanın
yapıldığı dönemde 364 kişidir.
Bu toplam sayı içinde; idari işler, muhasebe
vb. Departmanları da barındırmaktadır.
İletişim fakültesi mezunlarının sayısı, toplam
istihdamın ortalama üçte biri oranındadır.
Çalışma süreleri ise 1 ay ile 16 yıl arasında
deÄŸiÅŸmektedir.
Ä°ÅžE ALIM
Bu tabloda özellikle dikkat çeken; özel yahoo
gruplarının, sektör yayınlarının ve üniversitelerle
işbirliği yapmanın işe alım yöntemlerinin
sıralanmasında, öncelikli tercih edilenler arasında
sıralanmamasıdır.
Bu yöntemler haricinde; kariyer.net, iç duyuru,
referans, direkt başvuru, staj sırasındaki gözlemler,
kişisel başvurular, gazeteden transfer etme yanıtları
da elde edilmiÅŸtir.
İşe alımla ilgili diğer bir konu da üzerinde tartışılan
"sizce bir halkla ilişkiler uzmanı kim olmalı"
sorusuna verilen yanıtlar ve önem dereceleriyle
aşağıdaki gibi değerlendirilmektedir;
Yukarıda yer alan görüşler dahilinde bir
halkla ilişkiler uzmanından her zaman
beklenen nitelikler; takım çalışmasına
yaktın, dürüst, yaratıcı ve sabırlı olması
olarak sıralanabilmektedir. Duygusal
olması ise, beklenen kriterler arasında
son sırada sayılabilir.
 İşe alıma yönelik olarak "işe alımlarda iletişim fakültesi mezunlarına bir ayrıcalık ya da öncelik gösteriyor musunuz" sorusunda 6 ajanstan
olumlu, 6 ajanstan da olumsuz yanıt alınmıştır.
 Olumlu yanıt verenler "işe alımlarda iletişim fakülteleri mezunlarını seçme nedenini/nedenlerini belirtiniz" sorusu yönetilmiş ve kendi
cümleleriyle aşağıdaki görüşler alınmıştır;
 Mesleğin eğitimini almış olmaları (2 görüş),
 Yaptığımız işi meslek haline getirmek istiyorsak eğitim veren kurumları da desteklemeliyiz,
 Mesleğe kalite kazandırma,
 Mesleğin daha çok pratikte öğrenildiğine inanmakla birlikte, iletişim fakültelerinin doğru altyapı oluşturmadaki ayrıcalığını dikkate alıyoruz,
 Temel kavramlara yakın olduklarını varsaymak ve bu sektörde yükselme ve uzmanlaşma hırsı taşıdıklarını düşünmek,
 Stratejik bakış açısı, global vizyon,
 Eğitimleri sırasında aldıkları teorik bilgi, staj döneminde pratik bilgiyle birleştirildiğinde, daha etkin bir iş gücü oluşuyor. Ancak iletişim
fakültesi mezunu olmak tek başına yeterli bir kriter değil, iş tecrübesine de çok önem veriyoruz,
 Temel birikime sahip olmaları,
 Aynı terminolojiye hâkim olmamız. Bu değerlendirmeler sonucunda, halkla ilişkiler alanında eğitim alan kişilerin uzmanlık alanlarına ait
terminolojiye ve teorik bilgilere sahip olmaları, tercih kriteri olarak belirtilmektedir.
Anketin diğer bir sorusu "işe alımlarda iletişim fakülteleri içinden devlet ve vakıf
üniversiteleri arasında bir ayrım gözetiyor musunuz" şeklinde gerçekleşmiştir. İDA
üyesi ajanslara sorulan diğer bir soru "iletişim fakültesi mezunlarında
gözlemlediğiniz bir eksiklik var mıdır" şeklinde olmuş, alınan yanıtlar aşağıdaki
tabloda gösterilmiştir.
• EVET" diyen ajansların konu ile ilgili yapmış oldukları açıklamalarda aynı ajansın birkaç
farklı neden gösterdiği gözlemlenmiştir. Bu görüşler, bir kereden fazla belirtilenler ilk
sıralarda olmak üzere şöyle sıralanabilmektedir;
• Yabancı dilde yetersizlik: konuya ilişkin bir görüşte özellikle devlet okulundan gelenlerde
yabancı dil eksikliği olduğu belirtilmiştir
• Pratik eksikliği: bu konudaki görüşlerden biri staj programlarının verimsizliği nedeniyle
gençlerin piyasa işleyişinin uzağında, iş hayatından habersiz oldukları yönündedir
• Analitik düşünme yeteneği yoksunluğu, analiz ve sentez yeteneğinin olmaması
• Kişisel özellikler: yazı yazma, ifade etme, yenilikçi, yaratıcı olma, empati kurma, hedef ve
hırs konusunda zaaf içinde olmak, devlet okullarından gelenlerin prezentasyon
konusunda özensizliği, vakıf okullarından gelenlerde yaşam koşulları bilgisinin eksikliği
 Genel kültür eksikliği: bu konuda belirtilen bir görüş, gazete okuma alışkanlıklarının
gelişmemiş olduğu yönündedir
 Bilgi düzeyinde eksiklik
 Gereksiz teorik bilgilerle doldurulmuş
 Dünyayı ve ülkeyi anlama bilgi ve becerileri yetersiz
 Ekonomide neler olduğunu anlamaktan uzak "HAYIR" diyen ajansların yorumları ise
şöyle sıralanmaktadır;
 Bazen teorik şartlanma nedeniyle pratikte zorlanma
 İletişim fakültesi eğitimine rağmen uygulamada yaşanan problemler
• Araştırmadaki diğer bir anket sorusu, İDA üyesi ajanslara "işe alımlarda (iletişim
fakültesi dâhilinde ya da haricinde) tercih ettiğiniz fakülteler var mıdır" olmuştur.
• Bu soruya; 7 ajans "evet", 4 ajans da "hayır" yanıtı vermiştir.
• Tercih edilen diğer fakültelere ilişkin bilgi şöyle aktarılmıştır;
• Ankete katılan bir ajans, iletişim fakültesi mezuniyeti konusunda hassas olduklarını, iletişim
fakültesi haricinde ise özel bir tercihte bulunmadıklarını belirtmiştir. İşe alımlarda "iletişim
fakültesi haricinde tercihte bulunmam" diyenlerden de; ekonomi, psikoloji, sosyoloji eğitimi almış
olanların iletişim sektörüne kolay uyum sağladıkları görüşü ilave edilmiştir.
• Araştırmaya katılan ajanslardan zarakol, vermiş oldukları yanıtlara ilave olarak; 4 yıllık halkla
ilişkiler eğitimi yerine farklı bir alanda lisans eğitiminin yapılmasının ve yüksek lisans eğitiminde
iletişim okunmasının faydalı olduğu görüşünü aktarmıştır.
• Kendileri de iletişim fakültesi mezunu olmalarına rağmen zarakol iletişim'in kurucu ortakları,
yapmış oldukları gözlemlerde bu tip eğitim alanların başarısını ölçümlemiş olduklarını
aktarmışlardır.
• Kendileri ayrıca iletişim fakültesi mezunlarının, yabancı dil, tarih, ekonomi, hukuk, antropoloji ve
sanat tarihi alanlarında da yetersiz eğitim aldıklarına olan görüşlerini aktarmışlardır.
Türkiye'deki İletişim Fakülteleri'nde Verilen Eğitim Üzerine Bir Değerlendirme

More Related Content

Türkiye'deki İletişim Fakülteleri'nde Verilen Eğitim Üzerine Bir Değerlendirme

  • 2. NELERE DEĞİNECEĞİZ? TÃœRKIYE’DEKI Ä°LETIÅžIM FAKÃœLTELERI VE HALKLA ILIÅžKILER BÖLÃœMÃœNE GENEL BIR BAKIÅž TÃœRKIYE’DEKI ILETIÅžIM FAKÃœLTELERINDE VERILEN EÄžITIM( MEVCUT DURUM) TÃœRKIYE’DEKI ILETIÅžIM FAKÃœLTELERINDE VERILEN EÄžITIM NASIL OLMALI? (ÖNGÖRÃœLEN) İLETIÅžIM FAKÃœLTESI MEZUNLARINI NELER BEKLIYOR? İLETIÅžIM FAKÃœLTESINDEN MEZUN OLUNCA NELER YAPABILIRIZ?
  • 3. TÃœRKIYE’DEKI Ä°LETIÅžIM FAKÃœLTELERI VE HALKLA ILIÅžKILER BÖLÃœMÃœNE GENEL BIR BAKIÅž Yirminci yüzyılla beraber teknolojik geliÅŸmelerin çok hızlı yaÅŸanması, rekabetin uluslararası hale gelmesi, zaman ve mekân tanımlarının deÄŸiÅŸmesi ve insan öğesinin öne çıkmasıyla iletiÅŸim kavramı, her zamankinden daha önemli hale gelmiÅŸtir. DeÄŸiÅŸen ve karmaşıklaÅŸan bu düzen içinde ÅŸirket ve markalarda yenilenme ve geliÅŸme bir ihtiyaç haline geldi. Bu ihtiyacın sonucu olarak bir iletiÅŸim fakültesi bölümü olan Halkla Ä°liÅŸkiler doÄŸmuÅŸtur.
  • 4. 1990’lı yılların sonlarından itibaren gerek vakıf, gerekse devlet üniversitelerinde açılan çok sayıda iletiÅŸim fakültesi her yıl binlerce öğrenci almakta ve bir o kadar da mezun vermektedir. Türkiye’de halkla iliÅŸkiler eÄŸitiminin verilmesi 1960’dan sonrasına rastlamaktadır. Devlet planlama teÅŸkilatı’nın kurulması halkla iliÅŸkilerin geliÅŸmesinde önemli rol oynamaktadır. 1972 yılında halkla iliÅŸkiler derneÄŸi’nin kurulması halkla iliÅŸkiler eÄŸitimine baÅŸka bir ivme kazandırmıştır.
  • 5. 1988 yılından itibaren yeni bölümlerin ortaya çıkması ile birlikte, öğrenci seçme ve yerleÅŸtirme merkezi (ÖSYM), sınav ile bu bölümlere öğrenci yerleÅŸtirmeye baÅŸlamıştır. 2000-2011 yılları arasında da yine hem devlet hem de vakıf üniversitelerinin bünyesinde iletiÅŸim fakülteleri ya da baÅŸka fakültelerin içerisinde halkla iliÅŸkiler bölümleri açılmaya devam edilmiÅŸtir. 2011 aralık ayı itibariyle türkiye’de 57 iletiÅŸim fakültesi bulunmaktadır.
  • 6. Devlet ve vakıf üniversitelerinde eÄŸitimi devam eden 31 halkla iliÅŸkiler bölümü vardır. Bunların 14’ü Ä°stanbul’daki çeÅŸitli üniversite kurumlarındadır. Türkiye’de 2007 yılında üniversitelerde iletiÅŸim eÄŸitimi için 11.612 kiÅŸilik bir kontenjan ayrılmıştır. Sektörün her yıl bu sayıda yeni elemana ihtiyacı yoktur. İletiÅŸim Fakülteleri’nde lisansüstü programlar bu alana akademisyen yetiÅŸtirilmesi açısından önemlidir. Türkiye’de halkla iliÅŸkiler dalında 18 adet yüksek lisans ve 9 adet doktora programı vardır. *AraÅŸtırma 01.10.2011- 15.12.2011 tarihlerini kapsamaktadır.
  • 7.  EÄŸitimli eleman ihtiyacını karşılamak için önce farklı fakültelerde sadece ders olarak okutulan halkla iliÅŸkiler, giderek iletiÅŸim fakülteleri altında kendi başına bir bölüm olarak yer almıştır.  Halkla iliÅŸkilerin bir disiplin çerçevesinde ele alınmasında halkla iliÅŸkiler eÄŸitimi veren üniversitelerin büyük payı vardır. Ãœniversitelerde verilmeye baÅŸlanan halkla iliÅŸkiler eÄŸitimi ile birlikte sektörde profesyonellik gerektiren bir uzmanlık alanı olarak halkla iliÅŸkiler uygulayıcılarına da talep artmıştır. Öğrencilerin bu fakültelerden mezun olurken teorik ve pratik alanlara hakim ve sektörde kolaylıkla iÅŸ bulabilecek niteliklere sahip olması önem taşımaktadır. Bunu saÄŸlayabilmek için ise, iletiÅŸim fakültelerinin; ders müfredatlarının, akademik kadrolarının, uygulama birimlerinin çağın ihtiyaçlarına göre düzenlenmesi ve geliÅŸtirilmesi gerekmektedir.
  • 8. İletiÅŸim Fakülteleri’nin nicel anlamda hızlı artışı istihdam sorunlarının yanı sıra eÄŸitimin ve eÄŸitim verecek kadroların kalitesine iliÅŸkin sorunları da beraberinde getirmektedir. Ancak halkla iliÅŸkilerin kolay yapılan, cazip bir meslek olarak algılanması ve eÄŸitim altyapısının ucuz olduÄŸunun düşünülmesi giderek daha çok üniversite tarafından halkla iliÅŸkiler bölümü açılmasına neden olmaktadır.
  • 9. Halkla iliÅŸkilerin profesyonel bir meslek olarak hak ettiÄŸi saygınlığa, itibara ve talebe ulaÅŸabilmesinde, bu eÄŸitimi veren fakültelerin akademik kadro, müfredat ve uygulayıcılarının sektör ihtiyacına yönelik olması gerektiÄŸi kanaatindeyiz.
  • 10. TÃœRKÄ°YE DEKÄ° Ä°LETİŞİM FAKÃœLTELERÄ°NDE VERÄ°LEN EĞİTÄ°M (MEVCUT DURUM)  Türkiye deki iletiÅŸim fakültelerinde verilen eÄŸitimin niteliÄŸi öteden beri hep tartışılır ve önümüzde ki yıllarda bu tartışma giderek artacaÄŸa benziyor. Öncelikle içinde bulunduÄŸumuz dönemi ele alacak olursak iletiÅŸim uzmanlarının bilgi ve tecrübesine ihtiyaç duyulmayan hiçbir sektör kalmadı.  Sözgelimi iletiÅŸim alanının alt dalları kurumsal iletiÅŸim kültürler arası iletiÅŸim halkla iliÅŸkiler vb faaliyetler bugün bütün kurumların öncelikli faaliyet alanları haline geldi her ÅŸirket bu konuda uzmanlaÅŸmış bilgi ve tecrübeli insan kaynağına önem vermektedir.  KüreselleÅŸmenin giderek arttığı bu dönemde örnek verecek olursak Türkiye’de yaklaşık 800 Ä°talyan ÅŸirketi faaliyet yürütmektedir. Buradan hareketle iletiÅŸim alanında yurt içi ve yurt dışı ayrımının pek bir öneminin kalmadığı görülmektedir. Ä°letiÅŸim fakülteleri diÄŸer sosyal bilimler fakültelerinden farklı olarak pratik eÄŸitimi temel alan fakültelerdir. GeçmiÅŸten günümüze hala bazı uzmanlar bu fakültelerin meslek yüksek okulu olmadığından dolayı pratik derslerin varlığından ÅŸikayet etmektedirler.
  • 11. Bu tartışmadan hareketle bazı iletiÅŸim fakülteleri pratiÄŸe ağırlık verirken bazıları ise teorik derslere ağırlık vermektedir. Bu kutuplaÅŸma iletiÅŸim fakültelerinin gerekli donanıma sahip ve bütünlük arz eden eÄŸitim anlayışından yoksun öğrenci topluluklarının ortaya çıkmasına neden oluyor. Pratik olarak yetkin ama teorik olarak yetersiz aynı ÅŸekilde teorik olarak yetkin ama pratik beceriden uzak mezunlar sektör açısından beklentilere cevap verememektedir. Bu öğrencilerin elinde olan bir surum olmadığı gibi fakültelerdeki eÄŸitim sistemi öğrencilerin tam biat etmesi üzerine inÅŸa edilmiÅŸtir. Bu durumda öğrencilerin verileni almaktan baÅŸka ÅŸansı yoktur. Buda öğrencilerin sektör beklentilerinden uzak tamamen fakülte ÅŸartlarına göre mezun olmalarına neden olmaktadır. Kısaca özetleyecek olursak Türkiye’de ki iletiÅŸim fakülteleri hala isteneni verememekte gerek müfredat içerisindeki derler gerekse nitelikli insan kaynağı yetiÅŸtirme atölyesi olan fakültelerle sektör arasında tam bir koordinasyon eksikliÄŸi hakimdir birbirinden kopuk olarak ilerleyen yapı öğrencilerin geleceÄŸi konusunda derin endiÅŸelere neden olmaktadır.
  • 12.  Yıllardır müfredatla ilgili tartışmalarla vakit kaybedilirken ne yazık ki iletiÅŸim fakültelerinin konsepti günümüze uyarlanamadı. Oysaki iletiÅŸim sektörü en hızlı deÄŸiÅŸen ve geliÅŸen sektörler arasında yer alıyor. Sektörün hızlı ÅŸekilde geliÅŸmesi ve iletiÅŸim fakültelerinin bu hızı yakalayamaması aradaki farkı giderek açıyor.  Unutulmamalı ki sektör eÄŸitime göre deÄŸil eÄŸitim sektörün beklentilerine göre ÅŸekillenir. Bu neden sektörün iletiÅŸim fakültelerine yönelik beklentilerini sekteye uÄŸratmış iÅŸletmeler farklı disiplinlerden ve bölümlerden elaman temin ederek hızlandırılmış eÄŸitimlerle bilgi eksiklerini kapatma yoluna gitmelerine neden olmuÅŸtur. Sektörün ana besleme kaynağı olan iletiÅŸim fakülteleri mezunları açısından olumsuz bir durumun ortaya çıkmasına neden olmakta birlikte iletiÅŸim eÄŸitiminin önemini düşürmektedir açığın farklı kadrolardan kapatılması ortaya rahat bir durumun çıkmasına neden olmuÅŸ ve eÄŸitim yapısı giderek niteliksel özelliklerinden uzaklaÅŸmasına neden olmuÅŸtur.  Günümüz dünyasının küreselleÅŸen yapısına bakıldığında yabancı dil eÄŸitiminin iletiÅŸim fakültelerinin asıl olan unsurlarından birisi olduÄŸunun en önemli kanıtıdır. Vakıf üniversitelerinde yabancı dil eÄŸitiminin devlet üniversitelerine göre daha önemli olduÄŸu ve öğrencilerin bir yabancı dil kesinlikle bilmeleri gerektiÄŸi anlayışımı hakim. Devlet üniversitelerinde ise yabancı dil tamamen varlık ve yokluk arasında gidip gelmektedir.
  • 13. • Devlet üniversitelerinde gereken önemin verilmediÄŸi yabancı dil eÄŸitimi öğrencileri mezun olduktan sonra farklı arayışlara itmekte ve 4 yıllık normal eÄŸitim süresinin dışında ekstra ücretle yabancı dil boÅŸluÄŸunu doldurmaya çalışmaktalar. Ä°letiÅŸim fakülteleri içerisinde var olan bölümler arasındaki koordinasyonsuzluk ve iletiÅŸim eksikliÄŸi öğrencilerin bir yanını hep eksik bırakmaktadır iletiÅŸimin hiçbir bölümü birbirinden tam bağımsız düşünülemeyeceÄŸi gibi öğrencilerin alanlarını istedikleri alanla birleÅŸtirerek bilgi ve donanım seviyelerini artırmalarının önü açılmalıdır. • Dünyadaki iletiÅŸim fakülteleri ile Türkiye’deki fakülteleri kıyasladığımızda Türkiye’nin geriden geldiÄŸine ÅŸahit oluyoruz. Bu durum Türkiye deki iletiÅŸim fakültelerinin yönetimden eÄŸitime müfredata teknik alt yapıya kadar acilen kendini gözden geçirmesi ve yeniden yapılandırma yoluna gitmesi gerektiÄŸini ortaya koyuyor. • Ders programına baktığımızda bazı iletiÅŸim fakültelerinde öğrencilerin ihtiyaçlarına göre dersler deÄŸil elde mevcut kadroya göre derslerin açılması bütün öğretim görevlilerine ders bulabilmek için programın aşırı yüklenmesi müfredat sorununu da beraberinde getiriyor. • Anadolu da yeni açılan iletiÅŸim fakültelerinde yeterli öğretim görevlisinin olmaması nedeniyle bazı dersler açılmazken bazı derslere de konunun uzmanı olmayan öğretim görevlileri giriyor buda eÄŸitimin en büyük eksikliklerinden birini ortaya çıkarıyor. Tüm bu olumsuz durumlar detaylı ele alındığında Türkiye deki iletiÅŸim fakültelerinin acilen yeni yapılanma içerisine girmesi gerektiÄŸi gerçeÄŸi ortaya çıkıyor zararın neresinden dönersek kardır.
  • 14. Ä°LETİŞİM FAKÃœLTELERÄ°NDE VERÄ°LEN EĞİTÄ°M NASIL OLMALIDIR? Halkla iliÅŸkiler eÄŸitimi konusunda Türkiye’de söz sahibi eÄŸitimcilerin alanın sorunlarının çözümleri hakkında çeÅŸitli yayınlarında belirtikleri görüşler :  Halkla iliÅŸkiler alanının sadece iletiÅŸim ile ilgisi yoktur, onun birçok alan ve disiplinle ilgisi söz konusudur. Kuramsal derslere gerektiÄŸi kadar yer verilmelidir. Ama aynı zamanda özel iÅŸletmelerinde beklentileri de göz ardı edilmemelidir. Bu durumda konu ile ilgisi olan derslerin ayıklanması ile birlikte baÅŸarılı bir halkla iliÅŸkiler programı için aynı zamanda fazla tekrarında önlenmesi gerekmektedir.
  • 15.  Ä°letiÅŸim fakültelerinin hem vakıf hem de devlet üniversitelerinde sayısının artması ile birlikte akademik kadro yetersizliÄŸi ortaya çıkmıştır. Bu kiÅŸilerin sayısının artırılması ve niteliklerinin de göz ardı edilmemesi gerekir. Giderek sayısı artan iletiÅŸim fakülteleri yerine, nitelikli ve donanımlı kurumsallaÅŸmış iletiÅŸim fakültelerinin öğrenci yetiÅŸtirmesine özen gösterilmelidir. Yeni iletiÅŸim fakülteleri’nin açılmasına kurumsallaÅŸma saÄŸlanana kadar son verilmelidir (tokgöz, 2003;29).  Merkezi seçme sınavında iletiÅŸim fakültelerini kazananlar arasından mülakat ile her okula 30-50 arasında öğrenci alınmalıdır. Mülakatta genel kültür derslerini yanı sıra fiziki görünüm, kiÅŸisel yatkınlık ve yabancı dil ağırlık taşımalıdır (asna, 2006;226).
  • 16. Sadece birinci sınıflarda hukuk, sosyoloji, ekonomi gibi temel kültür dersleri verilmeli, ikinci ve üçüncü sınıflar gazetecilik radyo/tv, halkla iliÅŸkiler, reklamcılık, kamuoyu araÅŸtırması meslek derslerinin ortaklaÅŸa görüldüğü yıllar olmalı, bölümler son sınıfta ayrılarak teknik uygulama, laboratuvar çalışmaları yapılmalıdır (asna, 2006;226).  Halkla iliÅŸkiler bölümünden mezun olduktan sonra 6 ay veya 1 yıllık staj bu mesleÄŸi kendilerine meslek seçenler için zorunlu kılınmalıdır (turaç, 1987;31).
  • 17. IPRA (ULUSLARARASI HALKLA Ä°LIÅžKILER DERNEÄžI) HALKLA ILIÅžKILER EÄžITIM PROGRAMLARINA VE DÃœZEYLERININ GELIÅžIMINE YARDIM ETMEK IÇIN ÅžU ÖNERILERDE BULUNMUÅžTUR (IPRA, 1990;19-20):  Halkla iliÅŸkiler eÄŸitimi üniversitelerde tam gün olarak ve yüksek lisans düzeyinde verilmelidir.  Halkla iliÅŸkiler hem akademik, hem de mesleki açılardan vurgulanarak bir sosyal bilim olarak okutulmalıdır.  Halkla iliÅŸkiler dersleri bu alanda hem akademik, hem de mesleki yönlerinde yeterli deneyim ve anlayışa sahip kiÅŸiler tarafından verilmelidir.  Nitelikli eÄŸitimciler bulununcaya kadar halkla iliÅŸkiler programlarının baÅŸlatılmaması gerekmektedir.  Halkla iliÅŸkiler çalışanları için düzenlenen eÄŸitim ve mesleki geliÅŸtirme programlarına belli standartlar getirilmelidir. Bu eÄŸitim olanakları mesleki konularda bilgilerin yenilenmesi yanında halkla iliÅŸkilerle ilgili diÄŸer bilim dallarını da kapsamalıdır.
  • 18.  Akademisyenlerle, halkla iliÅŸkiler uygulayıcıları arasında karşılıklı yarar saÄŸlanması için çaba gösterilmelidir.  EÄŸitim dünyasında ve çalışmalarında araÅŸtırmalar teÅŸvik edilmeli, sonuçların deÄŸerlendirilmesi için yöntemler araÅŸtırılmalıdır.  Mesleki ilerleme programları bütün ülkelerde geniÅŸletilmelidir.  Her türlü araç kullanılarak halkla iliÅŸkiler konusundaki ders kitapları ve makalelerin nitelik ve niceliÄŸi arttırılmalı ve teÅŸvik edilmelidir.  Farklı ülkelerdeki halkla iliÅŸkiler eÄŸitimcileri arasında düzenli bilgi alışveriÅŸi olmalıdır.  Ulusal ve bölgesel halkla iliÅŸkiler dernekleri eÄŸitim ve mesleki ilerleme programlarına öncelik verilmelidir.  Ayrıca ıpra’nın altın kitap serisi’nin dördüncü kitabı’nda halkla iliÅŸkiler eÄŸitim programı için sekiz maddeden oluÅŸan temel bir eÄŸitim programı önerilmektedir.
  • 20. HALKLA Ä°LIÅžKILER PROFESYONELLERI, Ä°LETIÅžIM FAKÃœLTELERI MEZUNLARINDA NELER ARIYORLAR; AJANS YÖNETICILERININ BAKIÅž AÇILARI • AraÅŸtırma, iletiÅŸim danışmanlığı ÅŸirketleri derneÄŸi (ida)'nin, ORSA ve alesta haricindeki 12 ajansı ile gerçekleÅŸtirilmiÅŸtir. Çalışma için görüşülen kurumlar, kiÅŸiler ve unvanları tablo 1’de yer almaktadır. Kullanılan teknik, açık uçlu sorularla anket uygulaması ÅŸeklinde gerçekleÅŸmiÅŸtir. • Tablo 1: görüşülen kurumlar, kiÅŸiler ve ünvanları.
  • 21. AraÅŸtırmada elde edilen diÄŸer bir veri de, ankete katılan bütün ajansların bünyesinde iletiÅŸim fakültesi mezunlarının istihdam edildiÄŸi yönündedir. Görüldüğü gibi Ä°DA üyesi ajansların toplam istihdamı araÅŸtırmanın yapıldığı dönemde 364 kiÅŸidir. Bu toplam sayı içinde; idari iÅŸler, muhasebe vb. Departmanları da barındırmaktadır. Ä°letiÅŸim fakültesi mezunlarının sayısı, toplam istihdamın ortalama üçte biri oranındadır. Çalışma süreleri ise 1 ay ile 16 yıl arasında deÄŸiÅŸmektedir.
  • 22. Ä°ÅžE ALIM Bu tabloda özellikle dikkat çeken; özel yahoo gruplarının, sektör yayınlarının ve üniversitelerle iÅŸbirliÄŸi yapmanın iÅŸe alım yöntemlerinin sıralanmasında, öncelikli tercih edilenler arasında sıralanmamasıdır. Bu yöntemler haricinde; kariyer.net, iç duyuru, referans, direkt baÅŸvuru, staj sırasındaki gözlemler, kiÅŸisel baÅŸvurular, gazeteden transfer etme yanıtları da elde edilmiÅŸtir. Ä°ÅŸe alımla ilgili diÄŸer bir konu da üzerinde tartışılan "sizce bir halkla iliÅŸkiler uzmanı kim olmalı" sorusuna verilen yanıtlar ve önem dereceleriyle aÅŸağıdaki gibi deÄŸerlendirilmektedir;
  • 23. Yukarıda yer alan görüşler dahilinde bir halkla iliÅŸkiler uzmanından her zaman beklenen nitelikler; takım çalışmasına yaktın, dürüst, yaratıcı ve sabırlı olması olarak sıralanabilmektedir. Duygusal olması ise, beklenen kriterler arasında son sırada sayılabilir.
  • 24.  Ä°ÅŸe alıma yönelik olarak "iÅŸe alımlarda iletiÅŸim fakültesi mezunlarına bir ayrıcalık ya da öncelik gösteriyor musunuz" sorusunda 6 ajanstan olumlu, 6 ajanstan da olumsuz yanıt alınmıştır.  Olumlu yanıt verenler "iÅŸe alımlarda iletiÅŸim fakülteleri mezunlarını seçme nedenini/nedenlerini belirtiniz" sorusu yönetilmiÅŸ ve kendi cümleleriyle aÅŸağıdaki görüşler alınmıştır;  MesleÄŸin eÄŸitimini almış olmaları (2 görüş),  Yaptığımız iÅŸi meslek haline getirmek istiyorsak eÄŸitim veren kurumları da desteklemeliyiz,  MesleÄŸe kalite kazandırma,  MesleÄŸin daha çok pratikte öğrenildiÄŸine inanmakla birlikte, iletiÅŸim fakültelerinin doÄŸru altyapı oluÅŸturmadaki ayrıcalığını dikkate alıyoruz,  Temel kavramlara yakın olduklarını varsaymak ve bu sektörde yükselme ve uzmanlaÅŸma hırsı taşıdıklarını düşünmek,  Stratejik bakış açısı, global vizyon,  EÄŸitimleri sırasında aldıkları teorik bilgi, staj döneminde pratik bilgiyle birleÅŸtirildiÄŸinde, daha etkin bir iÅŸ gücü oluÅŸuyor. Ancak iletiÅŸim fakültesi mezunu olmak tek başına yeterli bir kriter deÄŸil, iÅŸ tecrübesine de çok önem veriyoruz,  Temel birikime sahip olmaları,  Aynı terminolojiye hâkim olmamız. Bu deÄŸerlendirmeler sonucunda, halkla iliÅŸkiler alanında eÄŸitim alan kiÅŸilerin uzmanlık alanlarına ait terminolojiye ve teorik bilgilere sahip olmaları, tercih kriteri olarak belirtilmektedir.
  • 25. Anketin diÄŸer bir sorusu "iÅŸe alımlarda iletiÅŸim fakülteleri içinden devlet ve vakıf üniversiteleri arasında bir ayrım gözetiyor musunuz" ÅŸeklinde gerçekleÅŸmiÅŸtir. Ä°DA üyesi ajanslara sorulan diÄŸer bir soru "iletiÅŸim fakültesi mezunlarında gözlemlediÄŸiniz bir eksiklik var mıdır" ÅŸeklinde olmuÅŸ, alınan yanıtlar aÅŸağıdaki tabloda gösterilmiÅŸtir.
  • 26. • EVET" diyen ajansların konu ile ilgili yapmış oldukları açıklamalarda aynı ajansın birkaç farklı neden gösterdiÄŸi gözlemlenmiÅŸtir. Bu görüşler, bir kereden fazla belirtilenler ilk sıralarda olmak üzere şöyle sıralanabilmektedir; • Yabancı dilde yetersizlik: konuya iliÅŸkin bir görüşte özellikle devlet okulundan gelenlerde yabancı dil eksikliÄŸi olduÄŸu belirtilmiÅŸtir • Pratik eksikliÄŸi: bu konudaki görüşlerden biri staj programlarının verimsizliÄŸi nedeniyle gençlerin piyasa iÅŸleyiÅŸinin uzağında, iÅŸ hayatından habersiz oldukları yönündedir • Analitik düşünme yeteneÄŸi yoksunluÄŸu, analiz ve sentez yeteneÄŸinin olmaması • KiÅŸisel özellikler: yazı yazma, ifade etme, yenilikçi, yaratıcı olma, empati kurma, hedef ve hırs konusunda zaaf içinde olmak, devlet okullarından gelenlerin prezentasyon konusunda özensizliÄŸi, vakıf okullarından gelenlerde yaÅŸam koÅŸulları bilgisinin eksikliÄŸi
  • 27.  Genel kültür eksikliÄŸi: bu konuda belirtilen bir görüş, gazete okuma alışkanlıklarının geliÅŸmemiÅŸ olduÄŸu yönündedir  Bilgi düzeyinde eksiklik  Gereksiz teorik bilgilerle doldurulmuÅŸ  Dünyayı ve ülkeyi anlama bilgi ve becerileri yetersiz  Ekonomide neler olduÄŸunu anlamaktan uzak "HAYIR" diyen ajansların yorumları ise şöyle sıralanmaktadır;  Bazen teorik ÅŸartlanma nedeniyle pratikte zorlanma  Ä°letiÅŸim fakültesi eÄŸitimine raÄŸmen uygulamada yaÅŸanan problemler
  • 28. • AraÅŸtırmadaki diÄŸer bir anket sorusu, Ä°DA üyesi ajanslara "iÅŸe alımlarda (iletiÅŸim fakültesi dâhilinde ya da haricinde) tercih ettiÄŸiniz fakülteler var mıdır" olmuÅŸtur. • Bu soruya; 7 ajans "evet", 4 ajans da "hayır" yanıtı vermiÅŸtir.
  • 29. • Tercih edilen diÄŸer fakültelere iliÅŸkin bilgi şöyle aktarılmıştır; • Ankete katılan bir ajans, iletiÅŸim fakültesi mezuniyeti konusunda hassas olduklarını, iletiÅŸim fakültesi haricinde ise özel bir tercihte bulunmadıklarını belirtmiÅŸtir. Ä°ÅŸe alımlarda "iletiÅŸim fakültesi haricinde tercihte bulunmam" diyenlerden de; ekonomi, psikoloji, sosyoloji eÄŸitimi almış olanların iletiÅŸim sektörüne kolay uyum saÄŸladıkları görüşü ilave edilmiÅŸtir. • AraÅŸtırmaya katılan ajanslardan zarakol, vermiÅŸ oldukları yanıtlara ilave olarak; 4 yıllık halkla iliÅŸkiler eÄŸitimi yerine farklı bir alanda lisans eÄŸitiminin yapılmasının ve yüksek lisans eÄŸitiminde iletiÅŸim okunmasının faydalı olduÄŸu görüşünü aktarmıştır. • Kendileri de iletiÅŸim fakültesi mezunu olmalarına raÄŸmen zarakol iletiÅŸim'in kurucu ortakları, yapmış oldukları gözlemlerde bu tip eÄŸitim alanların baÅŸarısını ölçümlemiÅŸ olduklarını aktarmışlardır. • Kendileri ayrıca iletiÅŸim fakültesi mezunlarının, yabancı dil, tarih, ekonomi, hukuk, antropoloji ve sanat tarihi alanlarında da yetersiz eÄŸitim aldıklarına olan görüşlerini aktarmışlardır.