2. Copyright息 Iestyn Tyne 2013
Adweithiau metelau grwp 1
OCSIGEN yn yr aer
Sodiwm
4 Na
Ocsigen
O2
+
Sodiwm Ocsid
2 Na2O
Llosgi yn dda wrth gael ei wresogi
Colli eu sglein wrth eu gadael yn yr aer
Cynnyrch = powdr gwyn _______ Ocsid
D鉄R OER
Disgrifiadau cyffredinol
Sio
Ymdoddi a diflannu
Symud yn gyflymach wrth fynd I lawr y grwp
Sodiwm
2 Na
D典r
2H2O+
Sodiwm Hydrocsid
2 Na2O
Hydrogen
H2
+
3. Copyright息 Iestyn Tyne 2013
Adweithiau metelau grwp 1
Clorin ac ELFENNAU GRP. 7
Sodiwm
2 Na
Clorin
Cl2
+
Sodiwm Clorid
2 NaCl
Halogenau
Anfetelau
7 Electron allanol
Llai adweithiol I lawr y grwp
TUEDD
Disgrifiadau cyffredinol
Adweithedd metelau grp. 1
Mwy adweithiol I lawr y grwp.
4. Copyright息 Iestyn Tyne 2013
Adnabod cyfansoddion syn cynnwys metelau Grp.1
PRAWF FFLAM
Cyfansoddyn
syn cynnwys
LITHIWM SODIWM POTASIWM
Lliw Fflam Coch Melyn-Oren Lelog
DISGRIFIAD
Glanhau a gwlychu eiren platinwm / meicrom mewn Asid Hydroclorig.
Rhoir weiren mewn cyfansoddyn Iw brofi.
Cyfansoddyn yn glynnu Ir weiren.
Dal y cyfansoddyn yn y fflam.
5. Copyright息 Iestyn Tyne 2013
Adweithiau halogenau grwp 7
HAEARN
Haearn yn gloywi
Mwg lliw yn ffurfio
Disgrifiadau cyffredinol
Adweithedd metelau grp. 7
Llai adweithiol I lawr y grwp.
Haearn
2 Fe
Clorin
3Cl2
+
Haearn Clorid
2 FeCl3
6. Copyright息 Iestyn Tyne 2013
Adnabod yr halidau (cyfansoddion yn cynnwys clorid/bromid/iodid)
PRAWF ARIAN NITRAD
Cyfansoddyn
syn cynnwys
CLORID BROMID IODID
Lliw Gwaddod Gwyn Hufen Melyn
DISGRIFIAD
Hydoddi powdr mewn dwr I greu hydoddiant
Ychwanegu hydoddiant arian nitrad
Profi wrth arsylwi y lliw
7. Copyright息 Iestyn Tyne 2013
Gwahanu Olew yn ffracsiynau llai
DISTYLLU FFRACSIYNNOL
Gwresogi olew fel bod yr hydrocarbonau yn anweddu
Anwedd yn symud trwyr golofn ac yn oeri wrth godi
Os caiff ei oeri o dan ei ferwbwynt cyddwyso yn ol yn hylif a gellir ei gasgluo
wahanol rannau or golofn.
DISGRIFIAD
Olew Crai
Gwresogydd
Nwy Petroliwm (<40C) C1 i C3
Gasoline(40 - 200C) C4 i C12
Kerosene, tanwydd jet(200-250C) C12 i C16
Olew gwresogi(250 - 300C) C15 i C18
Olew iro(300 - 370C) >C19
Gwaddod >C25
Y GOLOFN DDISTYLLU
FFRACSIYNOL
8. Copyright息 Iestyn Tyne 2013
ALCANAU
Cyfansoddion yn cynnwys yr elfennau Hydrogen a Carbon
HYDROCARBONAU
BOND Sengl cofalent ADWEITHEDD Dim ond yn llosgi
ENWAU Methan Ethan Propan Bwtan Pentan
FFORMIWLA CH4 C2 H6 C3 H8 C4 H10 C5 H12
FFORMIWLA
ADEILEDDOL
9. Copyright息 Iestyn Tyne 2013
Cyfansoddion yn cynnwys yr elfennau Hydrogen a Carbon
HYDROCARBONAU
ALCENAU
BOND Dwbl cofalent ADWEITHEDD Adweithiol iawn
ENWAU Ethen Propen
FFORMIWLA C2H4 C3 H6
FFORMIWLA
ADEILEDDOL
Prawf alcenau: Dwr bromin yn cadw lliw efo alcenau ond yn colli lliw efo alcanau.
10. Copyright息 Iestyn Tyne 2013
Monomer: Moleciwl bach adweithiol yn cynnwys bond dwbl
Polymer: Cadwyn hir o fonomerau wedi eu uno
Y broses o droi monomerau yn gadwyn hir o bolymer
POLYMERIAD ADIO
Mewn polymeriad adio mae monomerau yn cael eu
troi yn bolymerau.
AMODAU: Gwres a gwasgedd uchel
n
n = nifer y monomerau Polymer = n uned o hyd
Neu gellir ei
ddangos fel:
12. Copyright息 Iestyn Tyne 2013
MATHAU O BLASTIGION
ENWR MATH THERMOPLASTIG THERMOSET
Diagram or adeiledd
Effaith gwres a pham Mowldio
Heb groesgysylltau felly
yn llithro heibio eu
gilydd
Dim Effaith
Croegysylltau yn
cryfhau yr adeiledd
Defnydd posib Powlenni Socedi trydan
13. Copyright息 Iestyn Tyne 2013
DEFNYDDIAU CLYFAR (SMART)
Enwr
Defnydd
Paent
thermocro
mig
Paent
ffotocromi
g
Aloi cofio
siap
Polymer
cofio siap
Hydrogel
Pa
briodwedd
syn
newid?
Lliw Lliw Cof cadw
siap ffug
elastigedd
Siap Amsugno
Dwr
Pa newid
amgylche
ddol?
Gwres Golau Siap Gwres Tymheredd
neu pH
Defnydd
Posib
Crysau T
Tymheredd
corff
Sbectols
haul
tywyllu
mewn
golau haul
Ffram
sbectol
Cyrff ceir
plastig
trwsio tolc
Cyhyrau
artiffisial