ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
Манлайлалын тухай ойлголт
 Монголын нөхцөлд Манлайллын талаар ихээр 
тархсан нэг тодорхойлолт нь: 
“Ажил үйлс, үг яриа, үйл хөдлөлөөрөө бусдыг 
үлгэрлэн манлайлах” 
“Мянган чавганц уралдахад нэг нь түрүүлдэг” 
Түрүүлсэн чавганц манлайлагч мөн үү? 
 Өөр нэг тодорхойлолт нь: 
“Манлайлал гэдэг нь бусдад нөлөөлөх чадвар ба 
өмнө тавигдсан зорилго, зорилтыг хэрэгжүүлэх 
хүсэл, тэмүүлэл төрүүлэх урлаг юм”
 Манлайлал 
 Бусдад нөлөөлөх чадвар, хүн бүрт 
байгууллагын өмнө тавигдсан зорилгыг 
хэрэгжүүлэх хүсэл тэмүүлэл төрүүлэх 
урлаг юм. Манлайлын үр дүн бол 
удирдуулж байгаа хүмүүс зорилгодоо 
хүрэхийг хүсээд зогсохгүй түүнд хатуу 
итгэл үнэмшилтэй, шаргуу тэмүүлж байх 
явдал юм. Манлайлах гэдэг нь. дагуулан, 
удирдана, чиглүүлнэ, өмнө нь. явна гэсэн 
үг
Шилдэг манлайлагч: 
Махатма Ганди
 Манлайлал . хувь хүн тодорхой зорилгод 
хүрэхийн тулд бусдад нөлөөлөх үйл 
ажиллагаа ч гэж үзэж болно, 
 (Бизнесийн байгууллагын хувьд) 
манлайлах гэдэг нь дээд удирдлагын 
тодорхойлсон зорилгыг хэрэгжүүлэхийн 
тулд өөрийн удирдлагад байгаа хүмүүстээ 
нөлөөлөх явдал юм
Байгууллага 
Албан ёсны 
манлайлал 
Албан ёсны 
бус 
манлайлал 

 . Албан ёсны манлайлагч гэдэг нь 
байгууллагаас албан ёсоор эрх мэдэл өгсөн 
тодорхой албан тушаал эрхэлсэн удирдах 
ажилтан юм. Байгууллагад эзэлж байгаа 
албан тушаалын байр сууриар эрх мэдлийи 
хэмжээ тодорхойлогддог. 
 Албан ёсны бус манлайлагч бол 
эрхэлсэн албан тушаалгүй боловч тодорхой 
бүлгийг удирдан чиглүүлж хувийн чанар. 
ажлын арга барилаар нөлөөлж манлайлан 
дагуулах үүрэг гүйцэтгэдэг Лидер ч гэж 
нэрлэгддэг.
Үндсэн чадварууд 
 Хүмүүсийг удирдах 
Мэдлэг ба мэдээллийн удирдлага 
 Хувийн үр ашгийн чадварууд 
 Дэг журмын чадвар 
 Бизнесийн ухаан 
 Олон улсын түвшинд ажиллах
 Байгууллагыг амжилтанд хүргэх гол хүчин зүйлийн 
нэг нь удирдагчийн манлайлал юм. Сайн 
манлайлагчтай байгууллага үр ашигтай ажилладаг. 
Удирдлагыг хувийн шинжээр нь нэг талаас 
удирдагч ,нөгөө утгаар нь удирдлагийн бүлэг гэж 
үздэг. Удирдлага ба удирдлагийн бүрэлдэхүүн бол 
манлайлал, удирдлага гэдэгтэй ойролцоо утгатай. 
Манлайлагчийн асуудал нь эртнээс хүмүүсийн 
сонирхол татаж ирсэн.
 Байгууллагын манлайлагч, менежер хоёр 
яг адилхан ойлголт биш. Байгууллагын 
менежер нь удирдлагийн гол бүрэлдэхүүн 
боловч манлайлагч бүр сайн удирдагч 
болж чаддаггүй.
Манлайлагчдад байсан нэг ижил чадвар бол: 
 Өөрийн болоод бусдын явах замыг зөв 
тодорхойлж, түүгээрээ бусдад нөлөөлөх 
 Бусдыг удирдан дагуулах
 Манлайлагчийн шинжийг менежерийн 
шинжтэй харьцуулах замаар тодорхойлно.
Манлайлагч менежерийн ялгаа 
менежер манлайлагч 
• Эрхлэгч • Санаачлагч 
• Даалгавар өгдөг • Урам зориг өгдөг 
• Бусдын зорилгоор ажиллана • Өөрийн зорилгоор ажиллана 
• Төлөвлөгөө үйл ажиллагааны үндэс 
болно. 
Үйл ажиллагааны үндэс нь юмс үзэгдэл 
байна 
• Системийг баримтлана • Хүмүүсийн үзэл бодлыг баримтлана 
• Хяналтыг гол болгоно • Сэтгэл хөдлөлийг ашиглана 
• Хөдөлгөөнийг дэмжинэ • Итгэл найдварыг түшиглэнэ 
• Мэргэжлийн ажилтан • Хөдөлгөөнд түлхэц өгнө 
• Шийдвэр гаргана • Урам зоригтон 
• Үйл ажиллагааг зөв хийх • Шийдвэрийг бодитой болгож хувиргах 
• хүндэтгэнэ • Зөв үйл ажиллагаа хийх
манлайллын гурван чиг хандлага байдаг гэж үздэг. Үүнд: 
 1. Зан чанарын хандлага 
 2. Үйл хөдлөлийн шинж чанарын 
хандлага 
 3. Нөхцөл байдлын хандлага
Манлайлагчын урлаг дараах үндсэн шинжүүдээс 
бүрддэг. Үүнд: 
 Янз бүрийн хугацаа, харилцан адилгүй 
нөхцөлд хүмүүсийн урам зоригийг хөгжөөх 
арга замыг мэддэг байх 
 Хүмүүсийг идэвхжүүлж зоригжуулж чаддаг 
байх
Сайн манлайлагч нь бусдад нөлөөлөхийн тулд эрх мэдлээ үр ашигтайгаа ашигладаг. 
Албадлагын эрх мэдэл Айдсаар дамжуулан нөлөөлөх эрх мэдэл бөгөөд ажилчид нь удирдлага 
өөрсдийнх нь хэрэгцээг хангаж ч чадна, хохироож ч чадна гэж үздэг 
Урамшууллын эрх 
мэдэл 
Ажилтнууд нь удирдлагын эүгээс тэдний нэн чухал хэрэгцээг хангаж сэтгэл 
санааны дэмжлэг үзүүлж чадна гэж итгэцгээдэг. Урамшуулал нь удирдлага 
ажилтнаа үнэлэх үнэлэлт, статус, анхаарал халамжаар илэрнэ. 
Экспсртийн эрх мэдэл Ажилчид удирдлагынхаа мэдлэг туршлагыг үнэт зүйлсийн түшинд хүлээн 
эөвшөөрч тухайн асуудалд шинжээчийн хэмжээний мэдлэгтэй 
Үлгэрлэх эрх мэдэл Удирдагчийн хувийн эсрэг сайн чанаруудад үндэслэсэн эрх мэлэл. 
Удирдагчынхаа хувийн чанарыг хүндэтгэж, түүнээс үлгэр жишээ авч, 
түүнийг дэмжих эрмэлзлэлээр илэрдэг. 
Хууль ёсны эрх мэдэл Зохион байгуулалтын бүтцээс гарсан эрх мэдэл. Удирдагч нь хууль дүрмээр 
олгогдсон эрх мэдэлтэй байдаг. Ажилчид нь удирдлагад захирагдаж байж л 
хэрэгцээгээ хангана гэж 
үздэг. 
Итгүүлэн 
үнэмшүүлэх эрх мэдэл 
Байгууллагын зорилго, зорилт зөв, ирээдүй нь гэрэл гэгээтэй гэдэгт 
ажилчдыг итгүүлэх удирдлагын чадвар юм. 
Оролцуулах эрх мэдэл Шийдвэр гаргах болон байгууллагын амьдралын бусад асуудалд ажилчдыг 
өргөнөөр татан оруулснаар илэрнэ. 
Мэдээллийн эрх мэдэл Байгууллагад шаардлагатай амин чухал мэдээлэлтэй байхаас урган гардаг. 
Энэ мэдээллийт олж авах арга замаа эөв сонгосон бол илүү баталгаатай 
болдог.
Анхаарал тавьсанд баярлалаа

More Related Content

манлайлалын тухай ойлголт/ Manlailal /

  • 2.  Монголын нөхцөлд Манлайллын талаар ихээр тархсан нэг тодорхойлолт нь: “Ажил үйлс, үг яриа, үйл хөдлөлөөрөө бусдыг үлгэрлэн манлайлах” “Мянган чавганц уралдахад нэг нь түрүүлдэг” Түрүүлсэн чавганц манлайлагч мөн үү?  Өөр нэг тодорхойлолт нь: “Манлайлал гэдэг нь бусдад нөлөөлөх чадвар ба өмнө тавигдсан зорилго, зорилтыг хэрэгжүүлэх хүсэл, тэмүүлэл төрүүлэх урлаг юм”
  • 3.  Манлайлал  Бусдад нөлөөлөх чадвар, хүн бүрт байгууллагын өмнө тавигдсан зорилгыг хэрэгжүүлэх хүсэл тэмүүлэл төрүүлэх урлаг юм. Манлайлын үр дүн бол удирдуулж байгаа хүмүүс зорилгодоо хүрэхийг хүсээд зогсохгүй түүнд хатуу итгэл үнэмшилтэй, шаргуу тэмүүлж байх явдал юм. Манлайлах гэдэг нь. дагуулан, удирдана, чиглүүлнэ, өмнө нь. явна гэсэн үг
  • 5.  Манлайлал . хувь хүн тодорхой зорилгод хүрэхийн тулд бусдад нөлөөлөх үйл ажиллагаа ч гэж үзэж болно,  (Бизнесийн байгууллагын хувьд) манлайлах гэдэг нь дээд удирдлагын тодорхойлсон зорилгыг хэрэгжүүлэхийн тулд өөрийн удирдлагад байгаа хүмүүстээ нөлөөлөх явдал юм
  • 6. Байгууллага Албан ёсны манлайлал Албан ёсны бус манлайлал 
  • 7.  . Албан ёсны манлайлагч гэдэг нь байгууллагаас албан ёсоор эрх мэдэл өгсөн тодорхой албан тушаал эрхэлсэн удирдах ажилтан юм. Байгууллагад эзэлж байгаа албан тушаалын байр сууриар эрх мэдлийи хэмжээ тодорхойлогддог.  Албан ёсны бус манлайлагч бол эрхэлсэн албан тушаалгүй боловч тодорхой бүлгийг удирдан чиглүүлж хувийн чанар. ажлын арга барилаар нөлөөлж манлайлан дагуулах үүрэг гүйцэтгэдэг Лидер ч гэж нэрлэгддэг.
  • 8. Үндсэн чадварууд  Хүмүүсийг удирдах Мэдлэг ба мэдээллийн удирдлага  Хувийн үр ашгийн чадварууд  Дэг журмын чадвар  Бизнесийн ухаан  Олон улсын түвшинд ажиллах
  • 9.  Байгууллагыг амжилтанд хүргэх гол хүчин зүйлийн нэг нь удирдагчийн манлайлал юм. Сайн манлайлагчтай байгууллага үр ашигтай ажилладаг. Удирдлагыг хувийн шинжээр нь нэг талаас удирдагч ,нөгөө утгаар нь удирдлагийн бүлэг гэж үздэг. Удирдлага ба удирдлагийн бүрэлдэхүүн бол манлайлал, удирдлага гэдэгтэй ойролцоо утгатай. Манлайлагчийн асуудал нь эртнээс хүмүүсийн сонирхол татаж ирсэн.
  • 10.  Байгууллагын манлайлагч, менежер хоёр яг адилхан ойлголт биш. Байгууллагын менежер нь удирдлагийн гол бүрэлдэхүүн боловч манлайлагч бүр сайн удирдагч болж чаддаггүй.
  • 11. Манлайлагчдад байсан нэг ижил чадвар бол:  Өөрийн болоод бусдын явах замыг зөв тодорхойлж, түүгээрээ бусдад нөлөөлөх  Бусдыг удирдан дагуулах
  • 12.  Манлайлагчийн шинжийг менежерийн шинжтэй харьцуулах замаар тодорхойлно.
  • 13. Манлайлагч менежерийн ялгаа менежер манлайлагч • Эрхлэгч • Санаачлагч • Даалгавар өгдөг • Урам зориг өгдөг • Бусдын зорилгоор ажиллана • Өөрийн зорилгоор ажиллана • Төлөвлөгөө үйл ажиллагааны үндэс болно. Үйл ажиллагааны үндэс нь юмс үзэгдэл байна • Системийг баримтлана • Хүмүүсийн үзэл бодлыг баримтлана • Хяналтыг гол болгоно • Сэтгэл хөдлөлийг ашиглана • Хөдөлгөөнийг дэмжинэ • Итгэл найдварыг түшиглэнэ • Мэргэжлийн ажилтан • Хөдөлгөөнд түлхэц өгнө • Шийдвэр гаргана • Урам зоригтон • Үйл ажиллагааг зөв хийх • Шийдвэрийг бодитой болгож хувиргах • хүндэтгэнэ • Зөв үйл ажиллагаа хийх
  • 14. манлайллын гурван чиг хандлага байдаг гэж үздэг. Үүнд:  1. Зан чанарын хандлага  2. Үйл хөдлөлийн шинж чанарын хандлага  3. Нөхцөл байдлын хандлага
  • 15. Манлайлагчын урлаг дараах үндсэн шинжүүдээс бүрддэг. Үүнд:  Янз бүрийн хугацаа, харилцан адилгүй нөхцөлд хүмүүсийн урам зоригийг хөгжөөх арга замыг мэддэг байх  Хүмүүсийг идэвхжүүлж зоригжуулж чаддаг байх
  • 16. Сайн манлайлагч нь бусдад нөлөөлөхийн тулд эрх мэдлээ үр ашигтайгаа ашигладаг. Албадлагын эрх мэдэл Айдсаар дамжуулан нөлөөлөх эрх мэдэл бөгөөд ажилчид нь удирдлага өөрсдийнх нь хэрэгцээг хангаж ч чадна, хохироож ч чадна гэж үздэг Урамшууллын эрх мэдэл Ажилтнууд нь удирдлагын эүгээс тэдний нэн чухал хэрэгцээг хангаж сэтгэл санааны дэмжлэг үзүүлж чадна гэж итгэцгээдэг. Урамшуулал нь удирдлага ажилтнаа үнэлэх үнэлэлт, статус, анхаарал халамжаар илэрнэ. Экспсртийн эрх мэдэл Ажилчид удирдлагынхаа мэдлэг туршлагыг үнэт зүйлсийн түшинд хүлээн эөвшөөрч тухайн асуудалд шинжээчийн хэмжээний мэдлэгтэй Үлгэрлэх эрх мэдэл Удирдагчийн хувийн эсрэг сайн чанаруудад үндэслэсэн эрх мэлэл. Удирдагчынхаа хувийн чанарыг хүндэтгэж, түүнээс үлгэр жишээ авч, түүнийг дэмжих эрмэлзлэлээр илэрдэг. Хууль ёсны эрх мэдэл Зохион байгуулалтын бүтцээс гарсан эрх мэдэл. Удирдагч нь хууль дүрмээр олгогдсон эрх мэдэлтэй байдаг. Ажилчид нь удирдлагад захирагдаж байж л хэрэгцээгээ хангана гэж үздэг. Итгүүлэн үнэмшүүлэх эрх мэдэл Байгууллагын зорилго, зорилт зөв, ирээдүй нь гэрэл гэгээтэй гэдэгт ажилчдыг итгүүлэх удирдлагын чадвар юм. Оролцуулах эрх мэдэл Шийдвэр гаргах болон байгууллагын амьдралын бусад асуудалд ажилчдыг өргөнөөр татан оруулснаар илэрнэ. Мэдээллийн эрх мэдэл Байгууллагад шаардлагатай амин чухал мэдээлэлтэй байхаас урган гардаг. Энэ мэдээллийт олж авах арга замаа эөв сонгосон бол илүү баталгаатай болдог.