Kamu Internet Siteleri Kullan?labilirlik De?erlendirmesi
1. T¨¹rkiye¡¯deki Kamu ?nternet Siteleri
Ne Kadar Vatanda? Odakl??
Prof.Dr. K¨¹r?at ?a??ltay, kursat@metu.edu.tr
Suna Durmu?, e138215@metu.edu.tr
Orta Do?u Teknik ?niversitesi
2. Bulut
?? S¨¹reklili?i
Bili?im Projeleri
?styap?
Sanalla?t?rma
Karar Destek
Mobil
Geni? Bant
......
5. Kamu ?nternet siteleri, vatanda?lar i?in
Eri?ilebilir
Kullan?labilir
Etkin
Verimli ve
Memnuniyet Verici
olmal?d?r.
6. Neden e-Devlet ??in Kullan?labilirlik?
? T?B?TAK Vizyon 2023 raporu
¨C Vatanda?lar bilgisayarlara de?il, bilgisayarlar
onlara ayak uydurmal?
¨C S?radan vatanda?a ayak uyduracak e-Devlet
hizmetleri gerekli
7. ?al??man?n Amac?
? e-devlet hizmetinin sunuldu?u kamu
kurumu web sitelerini geni? bir
kapsamda de?erlendirmek
? bu sitelerin kullan?c? odakl? tasar?m?
ile ilgili problemlerini belirlemek
8. ? Kamu web sitesi
de?erlendirme arac?
kullan?larak 33 kamu
kurumu web sitesi 21
Kas?m 2011 tarihi
itibariyle
de?erlendirilmi?tir
? Enformatik Enstit¨¹s¨¹ tez
?al??mas?
9. De?erlendirme Kriterleri
1. Eri?ilebilirlik
2. Donan?m ve Yaz?l?m
3. Kullan?m?n iyile?tirilmesi
4. Ana Sayfa
5. Sayfa Yap?s?
6. Gezinim
7. Yaz? G?r¨¹n¨¹m¨¹
8. Kayd?rma ?ubu?u ve Sayfa ??i Gezinim
9. Sayfa ??i Ba?l?klar ve Web Sitesi Ba?l?klar?
10. De?erlendirme Kriterleri
10.Ba?lant?lar
11.Veri Giri?i¨CEkran Tabanl? Kontroller
12.Resim ve ?oklu Ortam Elemanlar?
13.Arama
14.?leti?im
15.?st Veri
16.Web Sitesi ??erik Ar?ivleme
17.Ki?isel Bilgilerin Gizlili?i ve G¨¹venli?i
18.Web Sitesi Yay?mlanmas?
11. De?erlendirilen Kurumlar
? Se?im:
¨C Say??tay Ba?kanl???¡¯n?n 2006 y?l?nda yapt??? bir
?al??madaki kurumlar
¨C E-devlet Kap?s? web sitesinde bulunan "S?k
Kullan?lan E-Hizmetler" ve "Ana Kurumlar" ba?l???
alt?nda listelenen kamu kurumu web siteleri
12. De?erlendirilen Kurumlar: 1-10
E-Devlet Kap?s?
Adalet Bakanl???
Ba?bakanl?k
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl???
Cumhurba?kanl???
?al??ma ve Sosyal G¨¹venlik Bakanl???
?evre ve ?ehircilik Bakanl???
Ula?t?rma Denizcilik ve Haberle?me Bakanl???
Devlet Ar?ivleri Genel M¨¹d¨¹rl¨¹?¨¹
Devlet Personel Ba?kanl???
13. De?erlendirilen Kurumlar: 11-20
D??i?leri Bakanl???
Diyanet ??leri Ba?kanl???
Ekonomi Bakanl???
Emniyet Genel M¨¹d¨¹rl¨¹?¨¹
Gelir ?daresi Ba?kanl???
G?da Tar?m ve Hayvanc?l?k Bakanl???
G¨¹mr¨¹k ve Ticaret Bakanl???
Hazine M¨¹ste?arl???
??i?leri Bakanl???
Kalk?nma Bakanl???
14. De?erlendirilen Kurumlar: 21-33
K¨¹lt¨¹r ve Turizm Bakanl???
Maliye Bakanl???
Milli E?itim Bakanl???
Milli Savunma Bakanl???
Orman ve Su ??leri Bakanl???
Sa?l?k Bakanl???
Sosyal G¨¹venlik Kurumu
Tapu ve Kadastro Genel Md.
TBMM
T¨¹rkiye ?statistik Kurumu
Ula?t?rma Bakanl???
T¨¹rkiye ?? Kurumu
Devlet Meteoroloji ??leri Genel M¨¹d¨¹rl¨¹?¨¹
18. Sonu?lar
? web sitelerinin performanslar? %61.2 ile %88.8
aras?nda de?i?mektedir
? Performans? %80¡¯in ¨¹zerinde bulunan 1 web sitesi
? Performans? %75 ile %80 aras?nda bulunan 12
web sitesi
? Performans? %70 ile %75 aras?nda bulunan dokuz
web sitesi
? Performans? %60 ile %70 aras?nda bulunan 11
web sitesi
20. %75 ile %80
? Ba?bakanl?k, Bilim, Sanayi ve Teknoloji
Bakanl???, K¨¹lt¨¹r ve Turizm Bakanl???, T¨¹rkiye
?statistik Kurumu, D??i?leri Bakanl???,
Meteoroloji Genel M¨¹d¨¹rl¨¹?¨¹, Orman ve Su
??leri Bakanl???, Kalk?nma Bakanl???, Hazine
M¨¹ste?arl???, Sosyal G¨¹venlik Kurumu,
Cumhurba?kanl??? ve Adalet Bakanl???'
21. %70 ile %75
? Gelir ?daresi Ba?kanl???, Milli E?itim Bakanl???,
?evre ve ?ehircilik Bakanl???, Ekonomi
Bakanl???, Ula?t?rma Bakanl???, ??i?leri
Bakanl???, T¨¹rkiye ?? Kurumu, Sa?l?k Bakanl???,
Diyanet ??leri Ba?kanl???
22. %60 ile %70
? G?da Tar?m ve Hayvanc?l?k Bakanl???, ?al??ma
ve Sosyal G¨¹venlik Bakanl???, TBMM, , Tapu ve
Kadastro Genel M¨¹d¨¹rl¨¹?¨¹, Ula?t?rma
Denizcilik ve Haberle?me Bakanl???, Devlet
Ar?ivleri Genel M¨¹d¨¹rl¨¹?¨¹, G¨¹mr¨¹k ve Ticaret
Bakanl???, Devlet Personel Ba?kanl???, Emniyet
Genel M¨¹d¨¹rl¨¹?¨¹, Milli Savunma Bakanl??? ve
Maliye Bakanl???
23. Genel Bulgular
? De?erlendirilen 33 e-devlet sitesinin yar?s?nda
i?erik organizasyonu problemli
? ?nternet sitelerinde vatanda?lar?n
faydalanaca?? hizmetler kolay ula?abilir
yerlerde de?il
? Vatanda?lar, ihtiya? duyduklar? uygulamalar? e-
devlet sitelerinde ararken zaman kaybetmekte
ya da bu siteleri kullanmaktan ka??nmakta
24. Genel Bulgular
? De?erlendirilen internet sitelerinin yakla??k
y¨¹zde 30'unda arama fonksiyonu bulunmuyor,
kalan internet sitelerinin bir?o?unda ise arama
fonksiyonu etkin bir ?ekilde ?al??m?yor
25. Genel Bulgular
? Kamu sitelerinin en zay?f oldu?u nokta
''engellilerin kullan?m?na uygun tasarlanmam??
olmas?''
? Hemen hemen t¨¹m e-devlet siteleri g?rme
engelliler dikkate al?nmadan tasarlanm??
26. Genel Bulgular
? Kamu internet siteleri haz?rlan?rken vatanda?lar?n
bu sitelerden ne bekledi?i ara?t?r?lmamakta ve
siteler vatanda?lar?n ihtiya?lar?na y?nelik
haz?rlanmamaktad?r.
? Genelde, ilgili kamu kurumu y?neticilerinin
tan?t?m?n?n ?n plana ??kmakta, internet sitelerinin
tasar?m? vatanda? odakl? de?il kurum y?neticisi
odakl? yap?lmaktad?r.
? Kamu internet sitelerinin kurum y?neticisinin
etkinliklerini duyuran yap?dan ??kart?l?p kurumun
vatanda?a sundu?u hizmetleri ?ne ??kartan yap?ya
getirilmesi gerekir.
27. Ne Yapmal??
? e-Devlet projeleri t¨¹m vatanda?lar i?in tasarland???ndan
kullan?labilirlik tamamen insana yat?r?md?r.
? Vatanda?lara etkin ve verimli sistemler sunulabilmesi i?in
e-devlet projelerinde kullan?labilirlik ve eri?ilebilirlik
konular? ayr? bir ?al??ma paketi olarak g?r¨¹lmelidir.
? Tasar?mc?lar/geli?tiriciler ¡°?nsan-B?lgisayar Etkile?imi¡±
konusunda e?itilmelidir
? Yaz?l?m ya?am d?ng¨¹s¨¹n¨¹n t¨¹m¨¹n¨¹ kapsamal?d?r
? Proje gruplar? i?inde ¡°kullan?labilirlik uzmanlar?na¡± yer
verilmelidir
? Kullan?labilirlik testleri i?in uzman deste?i al?nmal?d?r
? Kamu ?nternet Siteleri K?lavuzundan yararlan?lmal?d?r
28. T¨¹rk?e Raporun ve tezin t¨¹m¨¹ne
ula?mak i?in
ODT? ?nsan Bilgisayar Etkile?imi Ara?t?rma
Grubu
http://hci.metu.edu.tr/
29. Herkes Taraf?ndan Kolay Kullan?labilir
Bili?im Sistemlerine Ula?abilmek Dile?i ile
Te?ekk¨¹rler
Prof.Dr. K¨¹r?at ?a??ltay, kursat@metu.edu.tr
Suna Durmu?, e138215@metu.edu.tr
Orta Do?u Teknik ?niversitesi