ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo
T¨¹rkiye¡¯deki Kamu ?nternet Siteleri
          Ne Kadar Vatanda? Odakl??
Prof.Dr. K¨¹r?at ?a??ltay, kursat@metu.edu.tr
        Suna Durmu?, e138215@metu.edu.tr
                  Orta Do?u Teknik ?niversitesi
Bulut
  ?? S¨¹reklili?i
Bili?im Projeleri
     ?styap?
 Sanalla?t?rma
 Karar Destek
      Mobil
   Geni? Bant
       ......
E-devlet, Kimin i?in?
2002-2011 Y?llar? Aras?nda Bili?im Teknolojilerine
Yap?lan Yat?r?m




        Kaynak: Devlet Planlama Te?kilat?, 2011: Sayfa 74
Kamu ?nternet siteleri, vatanda?lar i?in
 Eri?ilebilir
 Kullan?labilir
 Etkin
 Verimli ve
 Memnuniyet Verici
 olmal?d?r.
Neden e-Devlet ??in Kullan?labilirlik?
? T?B?TAK Vizyon 2023 raporu
  ¨C Vatanda?lar bilgisayarlara de?il, bilgisayarlar
    onlara ayak uydurmal?
  ¨C S?radan vatanda?a ayak uyduracak e-Devlet
    hizmetleri gerekli
?al??man?n Amac?
? e-devlet hizmetinin sunuldu?u kamu
  kurumu web sitelerini geni? bir
  kapsamda de?erlendirmek
? bu sitelerin kullan?c? odakl? tasar?m?
  ile ilgili problemlerini belirlemek
? Kamu web sitesi
  de?erlendirme arac?
  kullan?larak 33 kamu
  kurumu web sitesi 21
  Kas?m 2011 tarihi
  itibariyle
  de?erlendirilmi?tir
? Enformatik Enstit¨¹s¨¹ tez
  ?al??mas?
De?erlendirme Kriterleri
1.   Eri?ilebilirlik
2.   Donan?m ve Yaz?l?m
3.   Kullan?m?n iyile?tirilmesi
4.   Ana Sayfa
5.   Sayfa Yap?s?
6.   Gezinim
7.   Yaz? G?r¨¹n¨¹m¨¹
8.   Kayd?rma ?ubu?u ve Sayfa ??i Gezinim
9.   Sayfa ??i Ba?l?klar ve Web Sitesi Ba?l?klar?
De?erlendirme Kriterleri
10.Ba?lant?lar
11.Veri Giri?i¨CEkran Tabanl? Kontroller
12.Resim ve ?oklu Ortam Elemanlar?
13.Arama
14.?leti?im
15.?st Veri
16.Web Sitesi ??erik Ar?ivleme
17.Ki?isel Bilgilerin Gizlili?i ve G¨¹venli?i
18.Web Sitesi Yay?mlanmas?
De?erlendirilen Kurumlar
? Se?im:
  ¨C Say??tay Ba?kanl???¡¯n?n 2006 y?l?nda yapt??? bir
    ?al??madaki kurumlar
  ¨C E-devlet Kap?s? web sitesinde bulunan "S?k
    Kullan?lan E-Hizmetler" ve "Ana Kurumlar" ba?l???
    alt?nda listelenen kamu kurumu web siteleri
De?erlendirilen Kurumlar: 1-10
E-Devlet Kap?s?
Adalet Bakanl???
Ba?bakanl?k
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl???
Cumhurba?kanl???
?al??ma ve Sosyal G¨¹venlik Bakanl???
?evre ve ?ehircilik Bakanl???
Ula?t?rma Denizcilik ve Haberle?me Bakanl???
Devlet Ar?ivleri Genel M¨¹d¨¹rl¨¹?¨¹
Devlet Personel Ba?kanl???
De?erlendirilen Kurumlar: 11-20
D??i?leri Bakanl???
Diyanet ??leri Ba?kanl???
Ekonomi Bakanl???
Emniyet Genel M¨¹d¨¹rl¨¹?¨¹
Gelir ?daresi Ba?kanl???
G?da Tar?m ve Hayvanc?l?k Bakanl???
G¨¹mr¨¹k ve Ticaret Bakanl???
Hazine M¨¹ste?arl???
??i?leri Bakanl???
Kalk?nma Bakanl???
De?erlendirilen Kurumlar: 21-33
K¨¹lt¨¹r ve Turizm Bakanl???
Maliye Bakanl???
Milli E?itim Bakanl???
Milli Savunma Bakanl???
Orman ve Su ??leri Bakanl???
Sa?l?k Bakanl???
Sosyal G¨¹venlik Kurumu
Tapu ve Kadastro Genel Md.
TBMM
T¨¹rkiye ?statistik Kurumu
Ula?t?rma Bakanl???
T¨¹rkiye ?? Kurumu
Devlet Meteoroloji ??leri Genel M¨¹d¨¹rl¨¹?¨¹
G?r¨¹?me
? 8 kurum ile y¨¹zy¨¹ze g?r¨¹?me/anket
Genel De?erlendirme Sonu?lar?
Kurum Baz?nda- e-devlet kap?s?
Sonu?lar
? web sitelerinin performanslar? %61.2 ile %88.8
  aras?nda de?i?mektedir

? Performans? %80¡¯in ¨¹zerinde bulunan 1 web sitesi
? Performans? %75 ile %80 aras?nda bulunan 12
  web sitesi
? Performans? %70 ile %75 aras?nda bulunan dokuz
  web sitesi
? Performans? %60 ile %70 aras?nda bulunan 11
  web sitesi
%80¡¯in ¨¹zeri
? E-Devlet Kap?s?
%75 ile %80
? Ba?bakanl?k, Bilim, Sanayi ve Teknoloji
  Bakanl???, K¨¹lt¨¹r ve Turizm Bakanl???, T¨¹rkiye
  ?statistik Kurumu, D??i?leri Bakanl???,
  Meteoroloji Genel M¨¹d¨¹rl¨¹?¨¹, Orman ve Su
  ??leri Bakanl???, Kalk?nma Bakanl???, Hazine
  M¨¹ste?arl???, Sosyal G¨¹venlik Kurumu,
  Cumhurba?kanl??? ve Adalet Bakanl???'
%70 ile %75
? Gelir ?daresi Ba?kanl???, Milli E?itim Bakanl???,
  ?evre ve ?ehircilik Bakanl???, Ekonomi
  Bakanl???, Ula?t?rma Bakanl???, ??i?leri
  Bakanl???, T¨¹rkiye ?? Kurumu, Sa?l?k Bakanl???,
  Diyanet ??leri Ba?kanl???
%60 ile %70
? G?da Tar?m ve Hayvanc?l?k Bakanl???, ?al??ma
  ve Sosyal G¨¹venlik Bakanl???, TBMM, , Tapu ve
  Kadastro Genel M¨¹d¨¹rl¨¹?¨¹, Ula?t?rma
  Denizcilik ve Haberle?me Bakanl???, Devlet
  Ar?ivleri Genel M¨¹d¨¹rl¨¹?¨¹, G¨¹mr¨¹k ve Ticaret
  Bakanl???, Devlet Personel Ba?kanl???, Emniyet
  Genel M¨¹d¨¹rl¨¹?¨¹, Milli Savunma Bakanl??? ve
  Maliye Bakanl???
Genel Bulgular
? De?erlendirilen 33 e-devlet sitesinin yar?s?nda
  i?erik organizasyonu problemli
? ?nternet sitelerinde vatanda?lar?n
  faydalanaca?? hizmetler kolay ula?abilir
  yerlerde de?il
? Vatanda?lar, ihtiya? duyduklar? uygulamalar? e-
  devlet sitelerinde ararken zaman kaybetmekte
  ya da bu siteleri kullanmaktan ka??nmakta
Genel Bulgular
? De?erlendirilen internet sitelerinin yakla??k
  y¨¹zde 30'unda arama fonksiyonu bulunmuyor,
  kalan internet sitelerinin bir?o?unda ise arama
  fonksiyonu etkin bir ?ekilde ?al??m?yor
Genel Bulgular
? Kamu sitelerinin en zay?f oldu?u nokta
  ''engellilerin kullan?m?na uygun tasarlanmam??
  olmas?''
? Hemen hemen t¨¹m e-devlet siteleri g?rme
  engelliler dikkate al?nmadan tasarlanm??
Genel Bulgular
? Kamu internet siteleri haz?rlan?rken vatanda?lar?n
  bu sitelerden ne bekledi?i ara?t?r?lmamakta ve
  siteler vatanda?lar?n ihtiya?lar?na y?nelik
  haz?rlanmamaktad?r.
? Genelde, ilgili kamu kurumu y?neticilerinin
  tan?t?m?n?n ?n plana ??kmakta, internet sitelerinin
  tasar?m? vatanda? odakl? de?il kurum y?neticisi
  odakl? yap?lmaktad?r.
? Kamu internet sitelerinin kurum y?neticisinin
  etkinliklerini duyuran yap?dan ??kart?l?p kurumun
  vatanda?a sundu?u hizmetleri ?ne ??kartan yap?ya
  getirilmesi gerekir.
Ne Yapmal??
? e-Devlet projeleri t¨¹m vatanda?lar i?in tasarland???ndan
  kullan?labilirlik tamamen insana yat?r?md?r.
? Vatanda?lara etkin ve verimli sistemler sunulabilmesi i?in
  e-devlet projelerinde kullan?labilirlik ve eri?ilebilirlik
  konular? ayr? bir ?al??ma paketi olarak g?r¨¹lmelidir.
? Tasar?mc?lar/geli?tiriciler ¡°?nsan-B?lgisayar Etkile?imi¡±
  konusunda e?itilmelidir
? Yaz?l?m ya?am d?ng¨¹s¨¹n¨¹n t¨¹m¨¹n¨¹ kapsamal?d?r
? Proje gruplar? i?inde ¡°kullan?labilirlik uzmanlar?na¡± yer
  verilmelidir
? Kullan?labilirlik testleri i?in uzman deste?i al?nmal?d?r
? Kamu ?nternet Siteleri K?lavuzundan yararlan?lmal?d?r
T¨¹rk?e Raporun ve tezin t¨¹m¨¹ne
             ula?mak i?in
ODT? ?nsan Bilgisayar Etkile?imi Ara?t?rma
Grubu
http://hci.metu.edu.tr/
Herkes Taraf?ndan Kolay Kullan?labilir
Bili?im Sistemlerine Ula?abilmek Dile?i ile

Te?ekk¨¹rler

       Prof.Dr. K¨¹r?at ?a??ltay, kursat@metu.edu.tr
               Suna Durmu?, e138215@metu.edu.tr
                         Orta Do?u Teknik ?niversitesi

More Related Content

Kamu Internet Siteleri Kullan?labilirlik De?erlendirmesi

  • 1. T¨¹rkiye¡¯deki Kamu ?nternet Siteleri Ne Kadar Vatanda? Odakl?? Prof.Dr. K¨¹r?at ?a??ltay, kursat@metu.edu.tr Suna Durmu?, e138215@metu.edu.tr Orta Do?u Teknik ?niversitesi
  • 2. Bulut ?? S¨¹reklili?i Bili?im Projeleri ?styap? Sanalla?t?rma Karar Destek Mobil Geni? Bant ......
  • 4. 2002-2011 Y?llar? Aras?nda Bili?im Teknolojilerine Yap?lan Yat?r?m Kaynak: Devlet Planlama Te?kilat?, 2011: Sayfa 74
  • 5. Kamu ?nternet siteleri, vatanda?lar i?in Eri?ilebilir Kullan?labilir Etkin Verimli ve Memnuniyet Verici olmal?d?r.
  • 6. Neden e-Devlet ??in Kullan?labilirlik? ? T?B?TAK Vizyon 2023 raporu ¨C Vatanda?lar bilgisayarlara de?il, bilgisayarlar onlara ayak uydurmal? ¨C S?radan vatanda?a ayak uyduracak e-Devlet hizmetleri gerekli
  • 7. ?al??man?n Amac? ? e-devlet hizmetinin sunuldu?u kamu kurumu web sitelerini geni? bir kapsamda de?erlendirmek ? bu sitelerin kullan?c? odakl? tasar?m? ile ilgili problemlerini belirlemek
  • 8. ? Kamu web sitesi de?erlendirme arac? kullan?larak 33 kamu kurumu web sitesi 21 Kas?m 2011 tarihi itibariyle de?erlendirilmi?tir ? Enformatik Enstit¨¹s¨¹ tez ?al??mas?
  • 9. De?erlendirme Kriterleri 1. Eri?ilebilirlik 2. Donan?m ve Yaz?l?m 3. Kullan?m?n iyile?tirilmesi 4. Ana Sayfa 5. Sayfa Yap?s? 6. Gezinim 7. Yaz? G?r¨¹n¨¹m¨¹ 8. Kayd?rma ?ubu?u ve Sayfa ??i Gezinim 9. Sayfa ??i Ba?l?klar ve Web Sitesi Ba?l?klar?
  • 10. De?erlendirme Kriterleri 10.Ba?lant?lar 11.Veri Giri?i¨CEkran Tabanl? Kontroller 12.Resim ve ?oklu Ortam Elemanlar? 13.Arama 14.?leti?im 15.?st Veri 16.Web Sitesi ??erik Ar?ivleme 17.Ki?isel Bilgilerin Gizlili?i ve G¨¹venli?i 18.Web Sitesi Yay?mlanmas?
  • 11. De?erlendirilen Kurumlar ? Se?im: ¨C Say??tay Ba?kanl???¡¯n?n 2006 y?l?nda yapt??? bir ?al??madaki kurumlar ¨C E-devlet Kap?s? web sitesinde bulunan "S?k Kullan?lan E-Hizmetler" ve "Ana Kurumlar" ba?l??? alt?nda listelenen kamu kurumu web siteleri
  • 12. De?erlendirilen Kurumlar: 1-10 E-Devlet Kap?s? Adalet Bakanl??? Ba?bakanl?k Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl??? Cumhurba?kanl??? ?al??ma ve Sosyal G¨¹venlik Bakanl??? ?evre ve ?ehircilik Bakanl??? Ula?t?rma Denizcilik ve Haberle?me Bakanl??? Devlet Ar?ivleri Genel M¨¹d¨¹rl¨¹?¨¹ Devlet Personel Ba?kanl???
  • 13. De?erlendirilen Kurumlar: 11-20 D??i?leri Bakanl??? Diyanet ??leri Ba?kanl??? Ekonomi Bakanl??? Emniyet Genel M¨¹d¨¹rl¨¹?¨¹ Gelir ?daresi Ba?kanl??? G?da Tar?m ve Hayvanc?l?k Bakanl??? G¨¹mr¨¹k ve Ticaret Bakanl??? Hazine M¨¹ste?arl??? ??i?leri Bakanl??? Kalk?nma Bakanl???
  • 14. De?erlendirilen Kurumlar: 21-33 K¨¹lt¨¹r ve Turizm Bakanl??? Maliye Bakanl??? Milli E?itim Bakanl??? Milli Savunma Bakanl??? Orman ve Su ??leri Bakanl??? Sa?l?k Bakanl??? Sosyal G¨¹venlik Kurumu Tapu ve Kadastro Genel Md. TBMM T¨¹rkiye ?statistik Kurumu Ula?t?rma Bakanl??? T¨¹rkiye ?? Kurumu Devlet Meteoroloji ??leri Genel M¨¹d¨¹rl¨¹?¨¹
  • 15. G?r¨¹?me ? 8 kurum ile y¨¹zy¨¹ze g?r¨¹?me/anket
  • 18. Sonu?lar ? web sitelerinin performanslar? %61.2 ile %88.8 aras?nda de?i?mektedir ? Performans? %80¡¯in ¨¹zerinde bulunan 1 web sitesi ? Performans? %75 ile %80 aras?nda bulunan 12 web sitesi ? Performans? %70 ile %75 aras?nda bulunan dokuz web sitesi ? Performans? %60 ile %70 aras?nda bulunan 11 web sitesi
  • 20. %75 ile %80 ? Ba?bakanl?k, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl???, K¨¹lt¨¹r ve Turizm Bakanl???, T¨¹rkiye ?statistik Kurumu, D??i?leri Bakanl???, Meteoroloji Genel M¨¹d¨¹rl¨¹?¨¹, Orman ve Su ??leri Bakanl???, Kalk?nma Bakanl???, Hazine M¨¹ste?arl???, Sosyal G¨¹venlik Kurumu, Cumhurba?kanl??? ve Adalet Bakanl???'
  • 21. %70 ile %75 ? Gelir ?daresi Ba?kanl???, Milli E?itim Bakanl???, ?evre ve ?ehircilik Bakanl???, Ekonomi Bakanl???, Ula?t?rma Bakanl???, ??i?leri Bakanl???, T¨¹rkiye ?? Kurumu, Sa?l?k Bakanl???, Diyanet ??leri Ba?kanl???
  • 22. %60 ile %70 ? G?da Tar?m ve Hayvanc?l?k Bakanl???, ?al??ma ve Sosyal G¨¹venlik Bakanl???, TBMM, , Tapu ve Kadastro Genel M¨¹d¨¹rl¨¹?¨¹, Ula?t?rma Denizcilik ve Haberle?me Bakanl???, Devlet Ar?ivleri Genel M¨¹d¨¹rl¨¹?¨¹, G¨¹mr¨¹k ve Ticaret Bakanl???, Devlet Personel Ba?kanl???, Emniyet Genel M¨¹d¨¹rl¨¹?¨¹, Milli Savunma Bakanl??? ve Maliye Bakanl???
  • 23. Genel Bulgular ? De?erlendirilen 33 e-devlet sitesinin yar?s?nda i?erik organizasyonu problemli ? ?nternet sitelerinde vatanda?lar?n faydalanaca?? hizmetler kolay ula?abilir yerlerde de?il ? Vatanda?lar, ihtiya? duyduklar? uygulamalar? e- devlet sitelerinde ararken zaman kaybetmekte ya da bu siteleri kullanmaktan ka??nmakta
  • 24. Genel Bulgular ? De?erlendirilen internet sitelerinin yakla??k y¨¹zde 30'unda arama fonksiyonu bulunmuyor, kalan internet sitelerinin bir?o?unda ise arama fonksiyonu etkin bir ?ekilde ?al??m?yor
  • 25. Genel Bulgular ? Kamu sitelerinin en zay?f oldu?u nokta ''engellilerin kullan?m?na uygun tasarlanmam?? olmas?'' ? Hemen hemen t¨¹m e-devlet siteleri g?rme engelliler dikkate al?nmadan tasarlanm??
  • 26. Genel Bulgular ? Kamu internet siteleri haz?rlan?rken vatanda?lar?n bu sitelerden ne bekledi?i ara?t?r?lmamakta ve siteler vatanda?lar?n ihtiya?lar?na y?nelik haz?rlanmamaktad?r. ? Genelde, ilgili kamu kurumu y?neticilerinin tan?t?m?n?n ?n plana ??kmakta, internet sitelerinin tasar?m? vatanda? odakl? de?il kurum y?neticisi odakl? yap?lmaktad?r. ? Kamu internet sitelerinin kurum y?neticisinin etkinliklerini duyuran yap?dan ??kart?l?p kurumun vatanda?a sundu?u hizmetleri ?ne ??kartan yap?ya getirilmesi gerekir.
  • 27. Ne Yapmal?? ? e-Devlet projeleri t¨¹m vatanda?lar i?in tasarland???ndan kullan?labilirlik tamamen insana yat?r?md?r. ? Vatanda?lara etkin ve verimli sistemler sunulabilmesi i?in e-devlet projelerinde kullan?labilirlik ve eri?ilebilirlik konular? ayr? bir ?al??ma paketi olarak g?r¨¹lmelidir. ? Tasar?mc?lar/geli?tiriciler ¡°?nsan-B?lgisayar Etkile?imi¡± konusunda e?itilmelidir ? Yaz?l?m ya?am d?ng¨¹s¨¹n¨¹n t¨¹m¨¹n¨¹ kapsamal?d?r ? Proje gruplar? i?inde ¡°kullan?labilirlik uzmanlar?na¡± yer verilmelidir ? Kullan?labilirlik testleri i?in uzman deste?i al?nmal?d?r ? Kamu ?nternet Siteleri K?lavuzundan yararlan?lmal?d?r
  • 28. T¨¹rk?e Raporun ve tezin t¨¹m¨¹ne ula?mak i?in ODT? ?nsan Bilgisayar Etkile?imi Ara?t?rma Grubu http://hci.metu.edu.tr/
  • 29. Herkes Taraf?ndan Kolay Kullan?labilir Bili?im Sistemlerine Ula?abilmek Dile?i ile Te?ekk¨¹rler Prof.Dr. K¨¹r?at ?a??ltay, kursat@metu.edu.tr Suna Durmu?, e138215@metu.edu.tr Orta Do?u Teknik ?niversitesi