ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Unidade 12 Democracias Populares1

•Download as PPT, PDF•
•
C
camposseijo
1 of 19
Downloaded 14 times
UNIDADE 12 TRAXECTORIA E FRACASO DO SOCIALISMO Borja Campos Seijo I.E.S. García Barbón (Verín)
1. FORMACIÓN E EVOLUCIÓN DO BLOQUE SOCIALISTA 1.1. IMPLANTACIÓN DAS DEMOCRACIAS POPULARES. Final da II Guerra Mundial  nacemento democracias populares en Europa Oriental debido á liberación destes países polo Exército Vermello e aos acordos de Ialta e Postdam que establecían as áreas de influencia das 2 superpotencias Stalin pretende unha barreira defensiva da URSS fronte ao mundo capitalista  democracias populares = réximes socialistas en Europa oriental implantados gradualmente entre 1945 e 1949  Polonia, Checoslovaquia, Hungría, Rumania, Bulgaria (a excepción de Iugoslavia e Albania, liberados sen intervención do Exército Vermello). Orixes democracias populares: Trala II GM  gobernos de coalición nacional en todos estes estados  control dos partidos comunistas do poder grazas á ocupación soviética  supresión oposición  implantación democracia popular.
Trazos democracias populares:  Papel dirixente do Estado na vida pol e económica  dereito ao traballo e igualdade social.  Poder do Partido Comunista, partido único que ocupa o Estado.  Influencia do modelo soviético estalinista  democracias populares = réximes satélites da URSS, agás a Iugoslavia de Tito desde 1948, e a China de Mao (e Albania) desde 1960.
1.2 MODELO ECONÓMICO DO SOCIALISMO “REAL”. Democracias populares (economías atrasadas e agrarias) implantan economía socialista real (socialismo estalinista)  medidas: nacionalizacións de empresas, colectivización agraria, planificación industrial centralizada. Resultados:  Industrialización acelerada con graves deficiencias en agricultura e industria.  Formación do COMECON (en resposta ao Plan Marshall)  área de intercambio ec socialista  consecuencias: a) Especialización da produción: cada membro especialízase nun produto. b) URSS impón o seus intereses e domina o COMECON.  Planificación centralizada  enorme burocracia que elabora e aplica os plans ec  suprime iniciativa de empresas e mercado e garante pleno emprego.  Socialización dos medios de produción: terras, minas, fábricas, transporte, comercio…
Transformacións agrarias, seguindo o modelo soviético, é realizada en 2 fases: a) Reforma agraria: que reparte terras entre desfavorecidos e mantén a peq propiedade privada  apoio campesiño pero dificultando modernización da agricultura. b) Colectivización agraria en granxas cooperativas  igualdade social no campo e  produción agraria  recursos para unha industrialización acelerada. En China, destacan as comunas: grandes comunidades agrarias con funcións ec e soc. Prioridade da industria, e dentro dela da industria básica (siderurxia, química.
1.3 DIFICULTADES E FRACASO DA ECONOMÍA PLANIFICADA. Dificultades do sistema socialista  ec socialista termina fracasando. Tras un espectacular crecemento ec nos anos 50 e 60  estancamento crecente nos 70 e 80  liquidación nos 90. Factores de crise e fracaso da ec socialista:  Deficiencias estructurais do sistema de planificación centralizada: a) Desfasamento ec: baixa calidade e productividade. b) Desmotivación dos traballadores por imposibilidade de mellorar a súa situación ec: absentismo laboral, baixa productividade do traballador, falta de iniciativa privada. c) Fallos na distribución: falta de bens de consumo para a poboación (por prioridade industria de base), auxe de mercado negro, corrupción… d) Deterioro ec: atraso tecnolóxico, fábricas deterioradas, altos custos enerxéticos e ambientais. e) Elevados gastos militares: que diminúen inversións en outros sectores produtivos.
 Paso do illamento financeiro á necesidade de capitais e produtos occidentais: As deficiencias ec  importación de produtos e capitais de Occ  2 consecuencias: a) Déficit comercial (impórtase + do que se exporta)  endebedamento. b)  inflación (desequilibrios de prezos)  dificultades ec da poboación  mema do nivel de vida e malestar social na URSS e nas democracias populares .
1.4 DEXENERACIÓN POLÍTICA DO SOCIALISMO. A natureza dictatorial do socialismo real explica as súas dificultades políticas: 1) Natureza dictatorial : a dictadura do proletariado  dictadura burocrática do Partido Comunista. Lenin creara un partido se revolucionarios profesionais (bolxeviques) = vangarda do socialismo para tomar o poder e acabar co capitalismo. Pero o leninismo dexenera con Stalin nunha dictadura do Partido controlado pola nomenclatura ( aristocracia socialista = dirixentes do partido socialista que forman unha clase dirixente privilexiada) = avellentada (xerontocracia = goberno de anciáns), inmobilista que reprime desviacións e disidencias. 2) Insurreccións populares : nas democracias populares que reaccionan contra esa dictadura:  Hungría (1956) e Checoslovaquia (Primaveira de Praga, 1968) = movementos populares contra o estalinismo e a hexemonía da URSS en prol dun socialismo alternativo  aplastados por intervencións militares soviéticas (teoría soberanía limitada )  Polonia (anos 80): mov católico nacionalista e antisocialista, dirixido polo sindicato Solidaridade (Lech Walesa), reprimido polo propio exército polaco.
XERONTOCRACIA EN DIRIXENTES URSS (Leonidás Breznev (  1982) Yuri Andrópov (  1984) Constantin Chernenko (  1985)
2. PERESTROIKA E FIN DO SOCIALISMO REAL . 2.1 FACTORES DE CRISE DO MODELO SOVIÉTICO. A URSS en 1985 era unha superpotencia militar pero con graves deficiencias estructurais: A) Estancamento ec:  Redución progresiva do crecemento ec nos anos 80, tanto industrial coma agrario.  Alto gasto de enerxía e man de obra masiva pero baixa productividade.  Dependencia exterior  URSS ten que importar gran e artigos de consumo de USA. B) Atraso en novas tecnoloxías: robótica, informática ou telecomunicacións (só conseguido no plano militar), debido ao seu illamento da comunidade científica internacional. C) Deterioro do nivel de vida:  mortalidade ordinaria e infantil e  esperanza de vida. - Estes factores reflexan cruda realidade  URSS = 2ª potencia militar mundial, pero 51ª en nivel de vida.
2.2 GORBACHOV E A PERESTROIKA. Tras morte de Chernenko (1985)  elección dirixente de nova xeración  Mijail Gorbachov  tenta afrontar difícil situación mediante unha reforma estructural profunda  Perestroika (= reestructuración), en 3 ámbitos principais:  Economía : perestroika = proceso confuso e improvisado que vai introducindo mecanismos de maercado, que primeiro pretenden completar a planificación, e logo sustituíla. Mediadas ec:  Autonomía das empresas: para proverse e producir  atender as necesidades da pob.  Estímulo á productividade: participación obreira na empresa, venda libre de excedentes.
Política interior :  Sustitución da ditadura do PCUS por participación plural da sociedade  recoñecemento de dereitos individuais, liberación dos disidentes.  Glasnot (transparencia ) = liberdade de información que posibilita a participación da sociedade, e pretende que a poboación tome conciencia das deficiencias do sistema e contribúa á súa resolución.  Política internacional : maior éxito de Gorbachov  acaba co rebrote da guerra fría (aumento de tensión) iniciado por Ronald Reagan (presidente USA). Gorbachov precisa recursos para solucionar problemas ec  política de pacificación  retirada soviética de Afganistán (invadido nos anos 70), aceleración desarme e repregue internacional da URSS  Gorbachov renuncia a intervir militarmente nas democracias populares (fin soberanía limitada )  derrubamento pacífico dos rexímenes comunistas das democracias populares (1989)  instalacións rexímenes democráticos  culminación na caída do Muro de Berlín, derribado polo pobo alemán (nov 1989) = unificación de Alemaña.
2.3 FRACASO DA PERESTROIKA. Pero a perestroika termina fracasando acosada por múltiples problemas simultáneamente.  Resistencia da nomenclatura (clase dirixente) a perder os seus privilexios, e presións de novas forzas pol á dereita do PCUS (demócratas e liberais) que urxen acelerar e radicalizar a reforma.  Reformas ec non funcionan  empeoramento das condicións de vida, desabastecemento da pob, inflación por resistencias internas da nomenclatura  agravan a crise.  Irrupción dos nacionalismos dentro da URSS   dificultades. URSS = estado multinacional de 100 pobos e linguas mesturados sen fronteiras precisas, baixo hexemonía secular dos rusos  réxime soviético non resolve o problema das nacionalidades  irrupción dos nacionalismos a comezos dos 90  puntos quentes:
a) Separatismo repúblicas bálticas: Estonia, Letonia e Lituania  proclamación independencia a comezos dos 90. b) Polvorín no Caúcaso: irrupción dos nacionalismos en Xeorxia, Armenia e Azerbaian, e na propia Rusia (Chechenia). c) Etnias turcas musulmanas en Asia Central (kazajos, uzbekos, turkmenos,…).
2.4 O GOLPE DO 91 E A LIQUIDACIÓN DA PERESTROIKA . - En 1990 dificultades e atrancos paralizan a perestroika  Gorbachov perde popularidade na URSS, pero en 1991 acelera as reformas: 1) Intento de reforma e transformación do PCUS . 2) Tratado da Unión : auxe das protestas nacionalistas  reforma federal da URSS dando maior soberanía ás repúblicas que a forman. A nomenclatura resístese aos cambios e ás reformas  Golpe de agosto do 91 = golpe da nomenclatura do PCUS contra a perestroika  detención de Gorbachov  fracaso do golpe por reacción popular en Moscova (dirixida por Boris Ieltsin) e pasividade do exército  acelera a liquidación da URSS  regreso de Gorbachov. Efecto do golpe  Revolución do 91  instado polo pobo Gorbachov firma a ilegalización do PCUS e disolución da URSS  formación da CEI en dec do 91 (Comunidade de Estados Independentes) = comunidade de estados plenamente soberanos e independentes  Gorbachov queda sen estado .
- Desde 1991  postcomunismo na Rusia de Ieltsin e Puttin, medidas:  Economía: reforma descontrolada e capitalismo salvaxe  aumento desigualdades, paro, miseria, mafia, deterioro do nivel de vida e caída da produción.  Política: formas democráticas limitadas por falta de tradición  excesivo poder do presidente. Conflitos nacionalistas no Caúcaso  guerra de Chechenia.

More Related Content

Unidade 12 Democracias Populares1

  • 1. UNIDADE 12 TRAXECTORIA E FRACASO DO SOCIALISMO Borja Campos Seijo I.E.S. García Barbón (Verín)
  • 2. 1. FORMACIÓN E EVOLUCIÓN DO BLOQUE SOCIALISTA 1.1. IMPLANTACIÓN DAS DEMOCRACIAS POPULARES. Final da II Guerra Mundial  nacemento democracias populares en Europa Oriental debido á liberación destes países polo Exército Vermello e aos acordos de Ialta e Postdam que establecían as áreas de influencia das 2 superpotencias Stalin pretende unha barreira defensiva da URSS fronte ao mundo capitalista  democracias populares = réximes socialistas en Europa oriental implantados gradualmente entre 1945 e 1949  Polonia, Checoslovaquia, Hungría, Rumania, Bulgaria (a excepción de Iugoslavia e Albania, liberados sen intervención do Exército Vermello). Orixes democracias populares: Trala II GM  gobernos de coalición nacional en todos estes estados  control dos partidos comunistas do poder grazas á ocupación soviética  supresión oposición  implantación democracia popular.
  • 3. Trazos democracias populares:  Papel dirixente do Estado na vida pol e económica  dereito ao traballo e igualdade social.  Poder do Partido Comunista, partido único que ocupa o Estado.  Influencia do modelo soviético estalinista  democracias populares = réximes satélites da URSS, agás a Iugoslavia de Tito desde 1948, e a China de Mao (e Albania) desde 1960.
  • 4. 1.2 MODELO ECONÓMICO DO SOCIALISMO “REAL”. Democracias populares (economías atrasadas e agrarias) implantan economía socialista real (socialismo estalinista)  medidas: nacionalizacións de empresas, colectivización agraria, planificación industrial centralizada. Resultados:  Industrialización acelerada con graves deficiencias en agricultura e industria.  Formación do COMECON (en resposta ao Plan Marshall)  área de intercambio ec socialista  consecuencias: a) Especialización da produción: cada membro especialízase nun produto. b) URSS impón o seus intereses e domina o COMECON.  Planificación centralizada  enorme burocracia que elabora e aplica os plans ec  suprime iniciativa de empresas e mercado e garante pleno emprego.  Socialización dos medios de produción: terras, minas, fábricas, transporte, comercio…
  • 5. Transformacións agrarias, seguindo o modelo soviético, é realizada en 2 fases: a) Reforma agraria: que reparte terras entre desfavorecidos e mantén a peq propiedade privada  apoio campesiño pero dificultando modernización da agricultura. b) Colectivización agraria en granxas cooperativas  igualdade social no campo e  produción agraria  recursos para unha industrialización acelerada. En China, destacan as comunas: grandes comunidades agrarias con funcións ec e soc. Prioridade da industria, e dentro dela da industria básica (siderurxia, química.
  • 6. 1.3 DIFICULTADES E FRACASO DA ECONOMÍA PLANIFICADA. Dificultades do sistema socialista  ec socialista termina fracasando. Tras un espectacular crecemento ec nos anos 50 e 60  estancamento crecente nos 70 e 80  liquidación nos 90. Factores de crise e fracaso da ec socialista:  Deficiencias estructurais do sistema de planificación centralizada: a) Desfasamento ec: baixa calidade e productividade. b) Desmotivación dos traballadores por imposibilidade de mellorar a súa situación ec: absentismo laboral, baixa productividade do traballador, falta de iniciativa privada. c) Fallos na distribución: falta de bens de consumo para a poboación (por prioridade industria de base), auxe de mercado negro, corrupción… d) Deterioro ec: atraso tecnolóxico, fábricas deterioradas, altos custos enerxéticos e ambientais. e) Elevados gastos militares: que diminúen inversións en outros sectores produtivos.
  • 7. Paso do illamento financeiro á necesidade de capitais e produtos occidentais: As deficiencias ec  importación de produtos e capitais de Occ  2 consecuencias: a) Déficit comercial (impórtase + do que se exporta)  endebedamento. b)  inflación (desequilibrios de prezos)  dificultades ec da poboación  mema do nivel de vida e malestar social na URSS e nas democracias populares .
  • 8. 1.4 DEXENERACIÓN POLÍTICA DO SOCIALISMO. A natureza dictatorial do socialismo real explica as súas dificultades políticas: 1) Natureza dictatorial : a dictadura do proletariado  dictadura burocrática do Partido Comunista. Lenin creara un partido se revolucionarios profesionais (bolxeviques) = vangarda do socialismo para tomar o poder e acabar co capitalismo. Pero o leninismo dexenera con Stalin nunha dictadura do Partido controlado pola nomenclatura ( aristocracia socialista = dirixentes do partido socialista que forman unha clase dirixente privilexiada) = avellentada (xerontocracia = goberno de anciáns), inmobilista que reprime desviacións e disidencias. 2) Insurreccións populares : nas democracias populares que reaccionan contra esa dictadura:  Hungría (1956) e Checoslovaquia (Primaveira de Praga, 1968) = movementos populares contra o estalinismo e a hexemonía da URSS en prol dun socialismo alternativo  aplastados por intervencións militares soviéticas (teoría soberanía limitada )  Polonia (anos 80): mov católico nacionalista e antisocialista, dirixido polo sindicato Solidaridade (Lech Walesa), reprimido polo propio exército polaco.
  • 9. XERONTOCRACIA EN DIRIXENTES URSS (Leonidás Breznev (  1982) Yuri Andrópov (  1984) Constantin Chernenko (  1985)
  • 10. 2. PERESTROIKA E FIN DO SOCIALISMO REAL . 2.1 FACTORES DE CRISE DO MODELO SOVIÉTICO. A URSS en 1985 era unha superpotencia militar pero con graves deficiencias estructurais: A) Estancamento ec:  Redución progresiva do crecemento ec nos anos 80, tanto industrial coma agrario.  Alto gasto de enerxía e man de obra masiva pero baixa productividade.  Dependencia exterior  URSS ten que importar gran e artigos de consumo de USA. B) Atraso en novas tecnoloxías: robótica, informática ou telecomunicacións (só conseguido no plano militar), debido ao seu illamento da comunidade científica internacional. C) Deterioro do nivel de vida:  mortalidade ordinaria e infantil e  esperanza de vida. - Estes factores reflexan cruda realidade  URSS = 2ª potencia militar mundial, pero 51ª en nivel de vida.
  • 11. 2.2 GORBACHOV E A PERESTROIKA. Tras morte de Chernenko (1985)  elección dirixente de nova xeración  Mijail Gorbachov  tenta afrontar difícil situación mediante unha reforma estructural profunda  Perestroika (= reestructuración), en 3 ámbitos principais:  Economía : perestroika = proceso confuso e improvisado que vai introducindo mecanismos de maercado, que primeiro pretenden completar a planificación, e logo sustituíla. Mediadas ec:  Autonomía das empresas: para proverse e producir  atender as necesidades da pob.  Estímulo á productividade: participación obreira na empresa, venda libre de excedentes.
  • 12. Política interior :  Sustitución da ditadura do PCUS por participación plural da sociedade  recoñecemento de dereitos individuais, liberación dos disidentes.  Glasnot (transparencia ) = liberdade de información que posibilita a participación da sociedade, e pretende que a poboación tome conciencia das deficiencias do sistema e contribúa á súa resolución.  Política internacional : maior éxito de Gorbachov  acaba co rebrote da guerra fría (aumento de tensión) iniciado por Ronald Reagan (presidente USA). Gorbachov precisa recursos para solucionar problemas ec  política de pacificación  retirada soviética de Afganistán (invadido nos anos 70), aceleración desarme e repregue internacional da URSS  Gorbachov renuncia a intervir militarmente nas democracias populares (fin soberanía limitada )  derrubamento pacífico dos rexímenes comunistas das democracias populares (1989)  instalacións rexímenes democráticos  culminación na caída do Muro de Berlín, derribado polo pobo alemán (nov 1989) = unificación de Alemaña.
  • 13.
  • 14.
  • 15. 2.3 FRACASO DA PERESTROIKA. Pero a perestroika termina fracasando acosada por múltiples problemas simultáneamente.  Resistencia da nomenclatura (clase dirixente) a perder os seus privilexios, e presións de novas forzas pol á dereita do PCUS (demócratas e liberais) que urxen acelerar e radicalizar a reforma.  Reformas ec non funcionan  empeoramento das condicións de vida, desabastecemento da pob, inflación por resistencias internas da nomenclatura  agravan a crise.  Irrupción dos nacionalismos dentro da URSS   dificultades. URSS = estado multinacional de 100 pobos e linguas mesturados sen fronteiras precisas, baixo hexemonía secular dos rusos  réxime soviético non resolve o problema das nacionalidades  irrupción dos nacionalismos a comezos dos 90  puntos quentes:
  • 16. a) Separatismo repúblicas bálticas: Estonia, Letonia e Lituania  proclamación independencia a comezos dos 90. b) Polvorín no Caúcaso: irrupción dos nacionalismos en Xeorxia, Armenia e Azerbaian, e na propia Rusia (Chechenia). c) Etnias turcas musulmanas en Asia Central (kazajos, uzbekos, turkmenos,…).
  • 17. 2.4 O GOLPE DO 91 E A LIQUIDACIÓN DA PERESTROIKA . - En 1990 dificultades e atrancos paralizan a perestroika  Gorbachov perde popularidade na URSS, pero en 1991 acelera as reformas: 1) Intento de reforma e transformación do PCUS . 2) Tratado da Unión : auxe das protestas nacionalistas  reforma federal da URSS dando maior soberanía ás repúblicas que a forman. A nomenclatura resístese aos cambios e ás reformas  Golpe de agosto do 91 = golpe da nomenclatura do PCUS contra a perestroika  detención de Gorbachov  fracaso do golpe por reacción popular en Moscova (dirixida por Boris Ieltsin) e pasividade do exército  acelera a liquidación da URSS  regreso de Gorbachov. Efecto do golpe  Revolución do 91  instado polo pobo Gorbachov firma a ilegalización do PCUS e disolución da URSS  formación da CEI en dec do 91 (Comunidade de Estados Independentes) = comunidade de estados plenamente soberanos e independentes  Gorbachov queda sen estado .
  • 18.
  • 19. - Desde 1991  postcomunismo na Rusia de Ieltsin e Puttin, medidas:  Economía: reforma descontrolada e capitalismo salvaxe  aumento desigualdades, paro, miseria, mafia, deterioro do nivel de vida e caída da produción.  Política: formas democráticas limitadas por falta de tradición  excesivo poder do presidente. Conflitos nacionalistas no Caúcaso  guerra de Chechenia.