ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Loftslagsmál: Mat aðildaríkja loftslagssamningsins og Kyoto-bókunarinnar á losun gróðurhúsalofttegunda

•
•
Festa, samfélagsábyrgð fyrirtækja
Festa, samfélagsábyrgð fyrirtækja

Loftslagsmarkmið fyrirtækja - Reykjavíkuryfirlýsingin Fræðsludagskrá Festu - Hugmyndafundur 3 Erindi Birnu Sigrúnar Hallsdóttur ON - 24. febrúar 2016

1 of 21
Download to read offline
Birna Sigrún Hallsdóttir Umhverfisverkfræðingur Dipl.Ing UMÍS ehf. Environice Borgarnesi, Reykjavíkurútibú Loftslagsmál: Mat aðildarríkja loftslagssamningsins og Kyoto-bókunarinnar á losun gróðurhúsalofttegunda http://www.environice.is http://2020.is Hugmyndafundur Festu vegna loftslagsyfirlýsingar Haldinn hjá Orku náttúrunnar 24. febrúar 2016
 Rammasamningi SÞ um loftslagsbreytingar (loftslagssamningurinn)  Kyoto-bókuninni  Kyoto I: Skuldbindingatímabil I (2008 – 2012)  Kyoto II: Skuldbindingatímabil II (2013 – 2020)  Parísarsamningnum – útfærsla ekki komin en mun væntanlega byggja á þeim reglum sem settar hafa verið í tengslum við Kyoto-bókunina Kröfur um mat á losun gróðurhúsa- lofttegunda koma fram í:
 Markmið: að koma í veg fyrir hættulega röskun á loftslagskerfinu af mannavöldum, og tryggja þannig að matvælaframleiðslu í heiminum verði ekki stefnt í hættu og að efnahagsþróun geti haldið áfram á sjálfbæran máta.  Hvergi er með afdráttarlausum hætti kveðið á um skyldu ríkja til þess að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda að tilteknu marki. Í b-lið 2. mgr. 4. gr. kemur þó fram að iðnríkin skuli reglulega afhenda skrifstofu samningsins upplýsingar um ráðstafanir sem þau hafa gripið til í þeim tilgangi að hverfa aftur, hver fyrir sig eða sameiginlega að því útstreymismagni sem var 1990.  Samningsaðilar eru skuldbundnir, hver um sig og sameiginlega, til að stemma stigu við auknum gróðurhúsaáhrifum með því að draga úr útstreymi gróðurhúsaloftegunda af manna völdum og vernda og auka viðtaka og geyma (þ.e. lífmassa, skóga, höf og önnur vistkerfi á landi, á ströndum og í hafi) fyrir gróðurhúsalofttegundir. [… ] Til þess að ná þessum markmiðum skulu aðilar halda skrár yfir útstreymi gróðurhúsalofttegunda af mannavöldum eftir uppsprettum þeirra og fjarlægingu þeirra eftir viðtökum (s.s. halda losunarbókhald) . Loftslagssamningurinn viðmiðunarár
 Mat á allri losun og bindingu gróðurhúsalofttegunda frá ákveðnum uppsprettum/viðtökum frá ákveðnu svæði (ríki) yfir ákveðið tímabil (ár)  Losunarbókhaldið er hryggjarstykkið varðandi stefnumörkun og framkvæmd stefnunnar.  Losunarbókhaldið er einnig notað, m.a: • Til að auka skilning á losun og bindingu • Gögn í líkanagerð • Fylgjast með árangri við að ná markmiðum • Upplýsingagjöf  Til að tryggja að losunarbókhaldið sé gegnsætt, ítarlegt, nákvæmt og sambærilegt á milli ríkja gefur IPCC út leiðbeiningar Losunarbókhald
 Kröfur um að halda losunarbókhald ítrekaðar í Kyoto-bókuninni  Bókunin inniheldur tölulegar magntakmarkanir á losun tiltekinna gróðurhúsalofttegunda frá iðnríkjum.  Kyoto I: Fyrra skuldbindingatímabilið 2008 – 2012.  Ísland mátti auka losun um 10% miðað við 1990  Íslenska ákvæðið  Kyoto II: Seinna skuldbindingatímabilið 2013 – 2020.  Ísland tekur þátt með ríkjum Evrópusambandsins, m.a. með þátttöku í viðskiptakerfi ESB með losunarheimildir. Samdráttur ESB 20% miðað við 1990. Kyoto-bókunin við loftslagssamninginn Ef fullnýtt, hefði Ísland getað aukið losun um > 50% á tímabilinu. Losun jókst um 26% !
 Notaðar eru leiðbeiningar IPCC. Nú eru í gildi IPCC 2006 Guidelines.  6 flokkar losunar/bindingar metnir: 1. Orka 2. Iðnaðarferlar 3. Notkun leysiefna og annarra framleiðsluvara 4. Landbúnaður 5. Breytt landnotkun og skógrækt (LULUCF) 6. Úrgangur  Þegar losun er borin saman er langoftast miðað við losun án landnotkunar, þ.e. án LUCF eða LULUCF Losunarbókhald
Losun Íslands 2012 (án LULUCF) Energy excluding transport; 19,4% Transport; 19,1% Agriculture; 15,2% Industrial processes; 42,2% Waste; 4,1% Solvents; 0,1% Losun EU27 2009 (án LULUCF) Energy excluding transport; 59,1% Transport; 20,2% Agriculture; 10,3% Industrial processes; 7,0% Waste; 3,2% Solvents; 0,2% Losunarbókhald
 Notaðar eru leiðbeiningar IPCC. Nú eru í gildi IPCC 2006 Guidelines.  6 flokkar losunar/bindingar metnir: 1. Orka 2. Iðnaðarferlar 3. Notkun leysiefna og annarra framleiðsluvara 4. Landbúnaður 5. Breytt landnotkun og skógrækt (LULUCF) 6. Úrgangur  Skuldbindingar ríkja (Kyoto) miða við alla losun í flokkum 1-4 og 6. Flokkur 5: Öll aðildarríki þurfa að telja fram losun/bindingu vegna skógræktar en auk þess geta aðilar valið hvort þeir velji: • landgræðslu, • skógarumhirðu, • stjórnun á nýtingu ræktarlands • stjórnun á nýtingu beitarlands. • endurheimt votlendis Losunarbókhald
 Notaðar eru leiðbeiningar IPCC. Nú eru í gildi IPCC 2006 Guidelines.  6 flokkar losunar/bindingar metnir: 1. Orka 2. Iðnaðarferlar 3. Notkun leysiefna og annarra framleiðsluvara 4. Landbúnaður 5. Breytt landnotkun og skógrækt (LULUCF) 6. Úrgangur  7 gróðurhúsalofttegundir + óbeinar gróðurhúsalofttegundir: • Koldíoxíð - CO2 • Metan - CH4 • Glaðloft - N2O • Vetnisflúorkolefni - HFC • Perflúorkolefni - PFC • Brennisteinshexaflúoríð - SF6 • Köfnunarefnistríflúoríð – NF3 • Óbeinar: CO, SO2, NMVOC, NOx Losunarbókhald
 7 gróðurhúsalofttegundir + óbeinar gróðurhúsalofttegundir: • Koldíoxíð - CO2 • Metan - CH4 • Glaðloft - N2O • Vetnisflúorkolefni - HFC • Perflúorkolefni - PFC • Brennisteinshexaflúoríð - SF6 • Köfnunarefnistríflúoríð – NF3 • Óbeinar: CO, SO2, NMVOC, NOx  Gróðurhúsalofttegundir hafa mismunandi áhrif á geislunarálag (áhrif til breytinga á inn- og útgeislun, mælt í vöttum á fermetra). Þegar heildarlosun gróðurhúsalofttegunda er metin, er hverri lofttegund gefinn tiltekinn stuðull sem miðast við þessi ólíku áhrif. Þessi stuðull kallast hlýnunarmáttur (GWP: global warming potential).  Heildarlosun er gefin upp í koldíoxíð-ígildum.  GWP tekin úr IPCC AR4 (Fourth assessment report), miða við 100 ár Losunarbókhald
Hlýnunarmáttur (GWP) SAR AR4 AR5 AR4 20ár CO2 1 1 1 1 CH4 21 25 28 72 N2O 310 298 265 289 HFC 650-11700 675-14800 677-12400 2330-12000 PFC 6500-9200 7390-12200 6630-11100 5210-8630 SF6 23900 22800 23500 16300 NF3 - 17200 16100 12300 Losun Íslands 2012 í Gg CO2-eq miðað við mismunandi GWP: 4468 4578 4590 5676
 Losun (E: Emission) er reiknuð sem margfeldi af gögnum sem tengjast starfsemi og athöfnum (AD: Activity Data) og losunarstuðli (EF: Emission Factor) fyrir hverja uppsprettu. Oft mun flóknari útreikningar…. Bókhaldsreglur E = AD x EF  Við samantekt á upplýsingum er eftirfarandi reglum beitt: • Eingöngu er talin fram sú losun sem verður vegna bruna eldsneytis sem keypt er í viðkomandi landi • Losun vegna eldsneytisnotkunar í millilandaflutningum (flug og siglingar) er gefin upp sérstaklega og ekki reiknuð inn í heildarlosun hvers lands • Losun koldíoxíðs frá lífmassa er talin vera kolefnishlutlaus (gefin upp sérstaklega en ekki reiknuð inn í heildarlosun) – losun annarra efna er talin með að fullu (CH4, N2O, NOx, ...) • Sé jarðefnaeldsneyti notað í iðnaði fyrst og fremst vegna efnafræðilegra eiginleika er losunin talin fram undir iðnaðarferlum (t.d. kol og koks sem notuð eru sem afoxunarefni í kísiljárnframleiðslu)
 Breytt nálgun: • Öll lönd skulu grípa til aðgerða eftir 2020 (þá lýkur Kyoto II) • Landsmarkmið (INDC: Intented Nationally Determined Contribution): eftirfylgni og uppfærsla á 5 ára fresti. Ný markmið eiga að vera eins metnaðarfull og viðkomandi ríki telur sig geta náð og alla jafna metnaðarfyllri en fyrri markmið í ljósi leiðsagnar vísindanna. • Í stað bindandi losunarmarka og viðurlaga er áhersla lögð á gegnsæa upplýsingagjöf um markmið og aðgerðir sem ríki ákveða sjálf. Skapar forsendur fyrir hópþrýstingi ríkja og 'naming and shaming' • Settar eru fram kröfur um bókhald yfir nettólosun ríkja. • Útfærsla varðandi bókhaldið liggur ekki fyrir en yfirgnæfandi líkur eru á að stuðst verði við þá vinnu sem liggur fyrir (Kyoto). Hugsanlega verða samþykktir nýir stuðlar fyrir hlýnunarmátt, en þeir voru uppfærðir í AR5. Parísarsamningurinn Gerður í París 12. desember 2015 Aðild Íslands: Ísland ætlar að taka þátt og hefur sent inn landsmarkmið (með ESB, ‚fair share‘) Öðlast gildi: ??? (þegar 55 ríki sem standa fyrir 55% af losun hafa fullgilt)
 Markmið ESB í orku og loftslagsmálum fram til 2020 koma fram í „2020 climate and energy package“. Markmiðin eru í daglegu tali kölluð 20-20-20-markmiðin: • 20% minni losun miðað við 1990 • 20% endurnýjanleg orka • 20% bætt orkunýtni Stefna ESB í loftslagsmálum
Loftslagsmál: Mat aðildaríkja loftslagssamningsins og Kyoto-bókunarinnar á losun gróðurhúsalofttegunda
ETS: losun minnkar um 1,74% á ári frá 2013 – 2020 ESD: úthlutun heimilda til ríkja fyrir tímabilið 2013-2020  Samtals 20% minni losun miðað við 1990
10% endurnýjanleg orka í samgöngum gildir fyrir öll ríki Landsmarkmið mismunandi fyrir ríki; Ísland 72% • frá 3,6% (Ungverjaland) til 78% (Austurríki)
ETS Directive (2003/87/EC) Effort Sharing Decision (406/2009/EC) Renewable energy directive (2009/28/EC) Fuel Quality directive (2009/30/EC) Energy efficiency directive (2012/27/EU)
ETS Directive (2003/87/EC) Effort Sharing Decision (406/2009/EC) Renewable energy directive (2009/28/EC) Fuel Quality directive (2009/30/EC) Energy efficiency directive (2012/27/EU) Regulation on CO2 cars and vans Ecodesign directive Energy labelling regulation Vöru- miðað Energy performance of buildings directive
Stefna ESB í loftslagsmálum  Markmið ESB í orku og loftslagsmálum fram til 2020 koma fram í „2020 climate and energy package“. Markmiðin eru í daglegu tali kölluð 20-20-20-markmiðin: • 20% minni losun miðað við 1990 • 20% endurnýjanleg orka • 20% bætt orkunýtni  Markmið til 2030 voru samþykkt í október 2014: • 40% minni losun en 1990 (ETS: losun minnkar um 2,2% á ári frá 2021 til 2030) • 27% endurnýjanleg orka • 27% bætt orkunýtni  Vegvísir til 2050 (Roadmap) • Leita kostnaðarhagkvæmra leiða til að gera evrópska hagkerfið loftslagsvænna og orkugrennra. • Losun 80% minni en 1990. Framlag allra geira losunar. Færsla yfir í lágkolefnishagkerfi („low-carbon“) er möguleg og við höfum efni á henni!
http://2020.is  Dagleg fróðleikskorn um umhverfismál  Haldið úti af Environice, ráðgjafarfyrirtæki um loftslagsmál, úrgangsmál og sjálfbæra þróun  Öllum til afnota (enda sé heimildar getið)

More Related Content

Loftslagsmál: Mat aðildaríkja loftslagssamningsins og Kyoto-bókunarinnar á losun gróðurhúsalofttegunda

  • 1. Birna Sigrún Hallsdóttir Umhverfisverkfræðingur Dipl.Ing UMÍS ehf. Environice Borgarnesi, Reykjavíkurútibú Loftslagsmál: Mat aðildarríkja loftslagssamningsins og Kyoto-bókunarinnar á losun gróðurhúsalofttegunda http://www.environice.is http://2020.is Hugmyndafundur Festu vegna loftslagsyfirlýsingar Haldinn hjá Orku náttúrunnar 24. febrúar 2016
  • 2.  Rammasamningi SÞ um loftslagsbreytingar (loftslagssamningurinn)  Kyoto-bókuninni  Kyoto I: Skuldbindingatímabil I (2008 – 2012)  Kyoto II: Skuldbindingatímabil II (2013 – 2020)  Parísarsamningnum – útfærsla ekki komin en mun væntanlega byggja á þeim reglum sem settar hafa verið í tengslum við Kyoto-bókunina Kröfur um mat á losun gróðurhúsa- lofttegunda koma fram í:
  • 3.  Markmið: að koma í veg fyrir hættulega röskun á loftslagskerfinu af mannavöldum, og tryggja þannig að matvælaframleiðslu í heiminum verði ekki stefnt í hættu og að efnahagsþróun geti haldið áfram á sjálfbæran máta.  Hvergi er með afdráttarlausum hætti kveðið á um skyldu ríkja til þess að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda að tilteknu marki. Í b-lið 2. mgr. 4. gr. kemur þó fram að iðnríkin skuli reglulega afhenda skrifstofu samningsins upplýsingar um ráðstafanir sem þau hafa gripið til í þeim tilgangi að hverfa aftur, hver fyrir sig eða sameiginlega að því útstreymismagni sem var 1990.  Samningsaðilar eru skuldbundnir, hver um sig og sameiginlega, til að stemma stigu við auknum gróðurhúsaáhrifum með því að draga úr útstreymi gróðurhúsaloftegunda af manna völdum og vernda og auka viðtaka og geyma (þ.e. lífmassa, skóga, höf og önnur vistkerfi á landi, á ströndum og í hafi) fyrir gróðurhúsalofttegundir. [… ] Til þess að ná þessum markmiðum skulu aðilar halda skrár yfir útstreymi gróðurhúsalofttegunda af mannavöldum eftir uppsprettum þeirra og fjarlægingu þeirra eftir viðtökum (s.s. halda losunarbókhald) . Loftslagssamningurinn viðmiðunarár
  • 4.  Mat á allri losun og bindingu gróðurhúsalofttegunda frá ákveðnum uppsprettum/viðtökum frá ákveðnu svæði (ríki) yfir ákveðið tímabil (ár)  Losunarbókhaldið er hryggjarstykkið varðandi stefnumörkun og framkvæmd stefnunnar.  Losunarbókhaldið er einnig notað, m.a: • Til að auka skilning á losun og bindingu • Gögn í líkanagerð • Fylgjast með árangri við að ná markmiðum • Upplýsingagjöf  Til að tryggja að losunarbókhaldið sé gegnsætt, ítarlegt, nákvæmt og sambærilegt á milli ríkja gefur IPCC út leiðbeiningar Losunarbókhald
  • 5.  Kröfur um að halda losunarbókhald ítrekaðar í Kyoto-bókuninni  Bókunin inniheldur tölulegar magntakmarkanir á losun tiltekinna gróðurhúsalofttegunda frá iðnríkjum.  Kyoto I: Fyrra skuldbindingatímabilið 2008 – 2012.  Ísland mátti auka losun um 10% miðað við 1990  Íslenska ákvæðið  Kyoto II: Seinna skuldbindingatímabilið 2013 – 2020.  Ísland tekur þátt með ríkjum Evrópusambandsins, m.a. með þátttöku í viðskiptakerfi ESB með losunarheimildir. Samdráttur ESB 20% miðað við 1990. Kyoto-bókunin við loftslagssamninginn Ef fullnýtt, hefði Ísland getað aukið losun um > 50% á tímabilinu. Losun jókst um 26% !
  • 6.  Notaðar eru leiðbeiningar IPCC. Nú eru í gildi IPCC 2006 Guidelines.  6 flokkar losunar/bindingar metnir: 1. Orka 2. Iðnaðarferlar 3. Notkun leysiefna og annarra framleiðsluvara 4. Landbúnaður 5. Breytt landnotkun og skógrækt (LULUCF) 6. Úrgangur  Þegar losun er borin saman er langoftast miðað við losun án landnotkunar, þ.e. án LUCF eða LULUCF Losunarbókhald
  • 7. Losun Íslands 2012 (án LULUCF) Energy excluding transport; 19,4% Transport; 19,1% Agriculture; 15,2% Industrial processes; 42,2% Waste; 4,1% Solvents; 0,1% Losun EU27 2009 (án LULUCF) Energy excluding transport; 59,1% Transport; 20,2% Agriculture; 10,3% Industrial processes; 7,0% Waste; 3,2% Solvents; 0,2% Losunarbókhald
  • 8.  Notaðar eru leiðbeiningar IPCC. Nú eru í gildi IPCC 2006 Guidelines.  6 flokkar losunar/bindingar metnir: 1. Orka 2. Iðnaðarferlar 3. Notkun leysiefna og annarra framleiðsluvara 4. Landbúnaður 5. Breytt landnotkun og skógrækt (LULUCF) 6. Úrgangur  Skuldbindingar ríkja (Kyoto) miða við alla losun í flokkum 1-4 og 6. Flokkur 5: Öll aðildarríki þurfa að telja fram losun/bindingu vegna skógræktar en auk þess geta aðilar valið hvort þeir velji: • landgræðslu, • skógarumhirðu, • stjórnun á nýtingu ræktarlands • stjórnun á nýtingu beitarlands. • endurheimt votlendis Losunarbókhald
  • 9.  Notaðar eru leiðbeiningar IPCC. Nú eru í gildi IPCC 2006 Guidelines.  6 flokkar losunar/bindingar metnir: 1. Orka 2. Iðnaðarferlar 3. Notkun leysiefna og annarra framleiðsluvara 4. Landbúnaður 5. Breytt landnotkun og skógrækt (LULUCF) 6. Úrgangur  7 gróðurhúsalofttegundir + óbeinar gróðurhúsalofttegundir: • Koldíoxíð - CO2 • Metan - CH4 • Glaðloft - N2O • Vetnisflúorkolefni - HFC • Perflúorkolefni - PFC • Brennisteinshexaflúoríð - SF6 • Köfnunarefnistríflúoríð – NF3 • Óbeinar: CO, SO2, NMVOC, NOx Losunarbókhald
  • 10.  7 gróðurhúsalofttegundir + óbeinar gróðurhúsalofttegundir: • Koldíoxíð - CO2 • Metan - CH4 • Glaðloft - N2O • Vetnisflúorkolefni - HFC • Perflúorkolefni - PFC • Brennisteinshexaflúoríð - SF6 • Köfnunarefnistríflúoríð – NF3 • Óbeinar: CO, SO2, NMVOC, NOx  Gróðurhúsalofttegundir hafa mismunandi áhrif á geislunarálag (áhrif til breytinga á inn- og útgeislun, mælt í vöttum á fermetra). Þegar heildarlosun gróðurhúsalofttegunda er metin, er hverri lofttegund gefinn tiltekinn stuðull sem miðast við þessi ólíku áhrif. Þessi stuðull kallast hlýnunarmáttur (GWP: global warming potential).  Heildarlosun er gefin upp í koldíoxíð-ígildum.  GWP tekin úr IPCC AR4 (Fourth assessment report), miða við 100 ár Losunarbókhald
  • 11. Hlýnunarmáttur (GWP) SAR AR4 AR5 AR4 20ár CO2 1 1 1 1 CH4 21 25 28 72 N2O 310 298 265 289 HFC 650-11700 675-14800 677-12400 2330-12000 PFC 6500-9200 7390-12200 6630-11100 5210-8630 SF6 23900 22800 23500 16300 NF3 - 17200 16100 12300 Losun Íslands 2012 í Gg CO2-eq miðað við mismunandi GWP: 4468 4578 4590 5676
  • 12.  Losun (E: Emission) er reiknuð sem margfeldi af gögnum sem tengjast starfsemi og athöfnum (AD: Activity Data) og losunarstuðli (EF: Emission Factor) fyrir hverja uppsprettu. Oft mun flóknari útreikningar…. Bókhaldsreglur E = AD x EF  Við samantekt á upplýsingum er eftirfarandi reglum beitt: • Eingöngu er talin fram sú losun sem verður vegna bruna eldsneytis sem keypt er í viðkomandi landi • Losun vegna eldsneytisnotkunar í millilandaflutningum (flug og siglingar) er gefin upp sérstaklega og ekki reiknuð inn í heildarlosun hvers lands • Losun koldíoxíðs frá lífmassa er talin vera kolefnishlutlaus (gefin upp sérstaklega en ekki reiknuð inn í heildarlosun) – losun annarra efna er talin með að fullu (CH4, N2O, NOx, ...) • Sé jarðefnaeldsneyti notað í iðnaði fyrst og fremst vegna efnafræðilegra eiginleika er losunin talin fram undir iðnaðarferlum (t.d. kol og koks sem notuð eru sem afoxunarefni í kísiljárnframleiðslu)
  • 13.  Breytt nálgun: • Öll lönd skulu grípa til aðgerða eftir 2020 (þá lýkur Kyoto II) • Landsmarkmið (INDC: Intented Nationally Determined Contribution): eftirfylgni og uppfærsla á 5 ára fresti. Ný markmið eiga að vera eins metnaðarfull og viðkomandi ríki telur sig geta náð og alla jafna metnaðarfyllri en fyrri markmið í ljósi leiðsagnar vísindanna. • Í stað bindandi losunarmarka og viðurlaga er áhersla lögð á gegnsæa upplýsingagjöf um markmið og aðgerðir sem ríki ákveða sjálf. Skapar forsendur fyrir hópþrýstingi ríkja og 'naming and shaming' • Settar eru fram kröfur um bókhald yfir nettólosun ríkja. • Útfærsla varðandi bókhaldið liggur ekki fyrir en yfirgnæfandi líkur eru á að stuðst verði við þá vinnu sem liggur fyrir (Kyoto). Hugsanlega verða samþykktir nýir stuðlar fyrir hlýnunarmátt, en þeir voru uppfærðir í AR5. Parísarsamningurinn Gerður í París 12. desember 2015 Aðild Íslands: Ísland ætlar að taka þátt og hefur sent inn landsmarkmið (með ESB, ‚fair share‘) Öðlast gildi: ??? (þegar 55 ríki sem standa fyrir 55% af losun hafa fullgilt)
  • 14.  Markmið ESB í orku og loftslagsmálum fram til 2020 koma fram í „2020 climate and energy package“. Markmiðin eru í daglegu tali kölluð 20-20-20-markmiðin: • 20% minni losun miðað við 1990 • 20% endurnýjanleg orka • 20% bætt orkunýtni Stefna ESB í loftslagsmálum
  • 16. ETS: losun minnkar um 1,74% á ári frá 2013 – 2020 ESD: úthlutun heimilda til ríkja fyrir tímabilið 2013-2020  Samtals 20% minni losun miðað við 1990
  • 17. 10% endurnýjanleg orka í samgöngum gildir fyrir öll ríki Landsmarkmið mismunandi fyrir ríki; Ísland 72% • frá 3,6% (Ungverjaland) til 78% (Austurríki)
  • 18. ETS Directive (2003/87/EC) Effort Sharing Decision (406/2009/EC) Renewable energy directive (2009/28/EC) Fuel Quality directive (2009/30/EC) Energy efficiency directive (2012/27/EU)
  • 19. ETS Directive (2003/87/EC) Effort Sharing Decision (406/2009/EC) Renewable energy directive (2009/28/EC) Fuel Quality directive (2009/30/EC) Energy efficiency directive (2012/27/EU) Regulation on CO2 cars and vans Ecodesign directive Energy labelling regulation Vöru- miðað Energy performance of buildings directive
  • 20. Stefna ESB í loftslagsmálum  Markmið ESB í orku og loftslagsmálum fram til 2020 koma fram í „2020 climate and energy package“. Markmiðin eru í daglegu tali kölluð 20-20-20-markmiðin: • 20% minni losun miðað við 1990 • 20% endurnýjanleg orka • 20% bætt orkunýtni  Markmið til 2030 voru samþykkt í október 2014: • 40% minni losun en 1990 (ETS: losun minnkar um 2,2% á ári frá 2021 til 2030) • 27% endurnýjanleg orka • 27% bætt orkunýtni  Vegvísir til 2050 (Roadmap) • Leita kostnaðarhagkvæmra leiða til að gera evrópska hagkerfið loftslagsvænna og orkugrennra. • Losun 80% minni en 1990. Framlag allra geira losunar. Færsla yfir í lágkolefnishagkerfi („low-carbon“) er möguleg og við höfum efni á henni!
  • 21. http://2020.is  Dagleg fróðleikskorn um umhverfismál  Haldið úti af Environice, ráðgjafarfyrirtæki um loftslagsmál, úrgangsmál og sjálfbæra þróun  Öllum til afnota (enda sé heimildar getið)