ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo
Internationaal review effecten
sociaal-etnische samenstelling
en diversiteit van scholen op
onderwijsprestaties
Dr. Geert Driessen
www.geertdriessen.nl
ITS – Radboud Universiteit Nijmegen
Verschillen in onderwijs-
prestaties: verklaringsniveaus
• Leerling (intelligentie, karakter, sekse, milieu,
etniciteit, e.d.).
• Klas/school (populatie, curriculum, didactiek,
etc.).
• Buurt, gemeente, regio, land.
De kernvraag
• Verdeling verklaring verschillen in onderwijs-
prestaties in %:
- leerlingniveau: 80 à 90%
- klas/schoolniveau: 10 à 20%.
• Samenstelling/diversiteit is slechts één van de
factoren op klas/schoolniveau.
• Verklaart de etnische samenstelling/diversiteit van
de klas/school nog iets extra’s, bovenop de
etniciteit van de individuele leerling? Ofwel:
verklaart het geheel meer dan de som der delen?
Conceptuele benaderingen
• Compositie-effecten (concentratie-effecten,
zwarte-schooleffecten): geaggregeerde
leerlingkenmerken (bv. % allochtonen, aantal
etnische groepen).
Verklaringen: ‘black box’.
• ‘Peer group’ effecten: leerling tot leerling-
interacties en groepsdynamische processen.
Verklaringen: sociaal-psychologisch.
• Lineaire effecten (hele groep, symmetrische
effecten)
• Niet-lineaire effecten (differentiële effecten,
asymmetrische effecten)
Verklaringsmodellen
Theoretische verklaringen
• Taalcontact
• Hulp, verstoring
• Netwerken (cultureel kapitaal, congruentie)
• Nivellering / leerkrachtverwachtingen
• Vergelijkingstheorieën (motivatie)
Beoordelingskader:
interpretatie effecten
Effectgrootte (coëfficiënt):
< 0,20 triviaal
0,20 – 0,50 klein
0,50 – 0,80 middelmatig
> 0,80 groot
Maar:
• kosten, baten
• gemiddelde effect onderwijskundige interventies: 0,40
• cumulatief
Effecten op Studies Effecten
zwarte leerlingen > 250 0,00 – 0,26
blanke leerlingen > 100 0,00
Compositie qua ras
Desegregatie in de VS
Compositie qua milieu en etniciteit
Internationale studies
Studie Land Effect
1989 UK -
1990 UK -
1994 UK -
1997 UK +
1996 UK +
1998 UK -
1990 VS +
1993 VS +
1996 VS +
1998 VS +
2000 VS +
1996 NZ - / +
1999 NZ +
2001 B +
+ = effect; - = geen effect
Compositie qua milieu en etniciteit
Recente Nederlandse studies
Effecten
Groep/jaar Domein Lineair Differentieel
2 lezen, rekenen +
4, 6, 8 taal, rekenen + +
4, 8 taal, rekenen + +
4, 8 taal, rekenen - / +
8 advies -
8 advies -
2, 4, 6, 8 IQ, taal, rekenen +
8 advies +
4, 6, 8 taal,rekenen +
6-8 taal,rekenen - -
1-3vo positie VO -
6-8 taal, rekenen - / + +
8bao-4vo positie VO +
4-6 taal +
+ = effect; - = geen effect. Nagenoeg alle effecten zeer zwak.
Compositie
Recente onderwijseconomische studies
Effecten
Land Fase Compositie Lineair Differentieel
VS PO sekse, ras -0,30 – 0,20
VS PO sekse, ras 0,15 – 0,40 0
VS HO prestaties 0,07 + / -
VS PO milieu, prestaties 0,08 0
VS HO prestaties 0,05
VS VO 0 0
VS 6-20 j. 0
VS PO + / -
VS PO % zwarten 0
VS HO prestaties, milieu 0
VS PO prestaties 0,02
Chili PO milieu 0,27
Fr ? 0,10
Eur PO milieu 0,11 0
Dnk VO milieu 0,07
UK VO prestaties 0,05 - 0,08
Oost VO milieu 0,06 0
Z-K VO prestaties 0,26 0
Is PO/VO sekse + / - 0
Stappen
1 2 3 4 5 6
OAB-leerlinggewicht
Cito eindtoets
Karakter, attitude, gedrag
Doubleren, sekse
Gemiddelde prestatieniveau klas -0,06
% Autochtone achterstandsleerlingen /10 -0,02
% Allochtone achterstandsleerlingen /10 -0,00
Klasniveau verklaard 12 %
Leerlingniveau verklaard 88 %
Totaal verklaard 19 % 73 % 74 % 75 % 75 %
Extra verklaard 54 % 1 % <1% 0 %
Compositie qua milieu en etniciteit
Een voorbeeld: De verklaring van verschillen in advies
Conclusies
• Conceptuele en methodologische voorbehouden
• Hooguit kleine (lineaire) effecten van de
klassamenstelling
• Doorgaans ook geen differentiële effecten
• Ook hooguit kleine cumulatieve effecten
• Voor het verbeteren van onderwijsprestaties weinig zin
klassamenstelling aan te passen
Waarom geen effecten?
• Ze zijn er gewoonweg niet
• Methodologische en theoretische tekortkomingen
(‘black box’)
• Individuele kenmerken (milieu, etniciteit) veel
belangrijker; verdunningseffecten
• Verschillende ‘peer group’ effecten werken tegelijk in
tegengestelde richting: vallen tegen elkaar weg
• Geen aanpassing didactiek

More Related Content

Geert Driessen (2010) Forum Internationaal review effecten sociaal-etnische samenstelling Pres.pdf

  • 1. Internationaal review effecten sociaal-etnische samenstelling en diversiteit van scholen op onderwijsprestaties Dr. Geert Driessen www.geertdriessen.nl ITS – Radboud Universiteit Nijmegen
  • 2. Verschillen in onderwijs- prestaties: verklaringsniveaus • Leerling (intelligentie, karakter, sekse, milieu, etniciteit, e.d.). • Klas/school (populatie, curriculum, didactiek, etc.). • Buurt, gemeente, regio, land.
  • 3. De kernvraag • Verdeling verklaring verschillen in onderwijs- prestaties in %: - leerlingniveau: 80 à 90% - klas/schoolniveau: 10 à 20%. • Samenstelling/diversiteit is slechts één van de factoren op klas/schoolniveau. • Verklaart de etnische samenstelling/diversiteit van de klas/school nog iets extra’s, bovenop de etniciteit van de individuele leerling? Ofwel: verklaart het geheel meer dan de som der delen?
  • 4. Conceptuele benaderingen • Compositie-effecten (concentratie-effecten, zwarte-schooleffecten): geaggregeerde leerlingkenmerken (bv. % allochtonen, aantal etnische groepen). Verklaringen: ‘black box’. • ‘Peer group’ effecten: leerling tot leerling- interacties en groepsdynamische processen. Verklaringen: sociaal-psychologisch.
  • 5. • Lineaire effecten (hele groep, symmetrische effecten) • Niet-lineaire effecten (differentiële effecten, asymmetrische effecten) Verklaringsmodellen
  • 6. Theoretische verklaringen • Taalcontact • Hulp, verstoring • Netwerken (cultureel kapitaal, congruentie) • Nivellering / leerkrachtverwachtingen • Vergelijkingstheorieën (motivatie)
  • 7. Beoordelingskader: interpretatie effecten Effectgrootte (coëfficiënt): < 0,20 triviaal 0,20 – 0,50 klein 0,50 – 0,80 middelmatig > 0,80 groot Maar: • kosten, baten • gemiddelde effect onderwijskundige interventies: 0,40 • cumulatief
  • 8. Effecten op Studies Effecten zwarte leerlingen > 250 0,00 – 0,26 blanke leerlingen > 100 0,00 Compositie qua ras Desegregatie in de VS
  • 9. Compositie qua milieu en etniciteit Internationale studies Studie Land Effect 1989 UK - 1990 UK - 1994 UK - 1997 UK + 1996 UK + 1998 UK - 1990 VS + 1993 VS + 1996 VS + 1998 VS + 2000 VS + 1996 NZ - / + 1999 NZ + 2001 B + + = effect; - = geen effect
  • 10. Compositie qua milieu en etniciteit Recente Nederlandse studies Effecten Groep/jaar Domein Lineair Differentieel 2 lezen, rekenen + 4, 6, 8 taal, rekenen + + 4, 8 taal, rekenen + + 4, 8 taal, rekenen - / + 8 advies - 8 advies - 2, 4, 6, 8 IQ, taal, rekenen + 8 advies + 4, 6, 8 taal,rekenen + 6-8 taal,rekenen - - 1-3vo positie VO - 6-8 taal, rekenen - / + + 8bao-4vo positie VO + 4-6 taal + + = effect; - = geen effect. Nagenoeg alle effecten zeer zwak.
  • 11. Compositie Recente onderwijseconomische studies Effecten Land Fase Compositie Lineair Differentieel VS PO sekse, ras -0,30 – 0,20 VS PO sekse, ras 0,15 – 0,40 0 VS HO prestaties 0,07 + / - VS PO milieu, prestaties 0,08 0 VS HO prestaties 0,05 VS VO 0 0 VS 6-20 j. 0 VS PO + / - VS PO % zwarten 0 VS HO prestaties, milieu 0 VS PO prestaties 0,02 Chili PO milieu 0,27 Fr ? 0,10 Eur PO milieu 0,11 0 Dnk VO milieu 0,07 UK VO prestaties 0,05 - 0,08 Oost VO milieu 0,06 0 Z-K VO prestaties 0,26 0 Is PO/VO sekse + / - 0
  • 12. Stappen 1 2 3 4 5 6 OAB-leerlinggewicht Cito eindtoets Karakter, attitude, gedrag Doubleren, sekse Gemiddelde prestatieniveau klas -0,06 % Autochtone achterstandsleerlingen /10 -0,02 % Allochtone achterstandsleerlingen /10 -0,00 Klasniveau verklaard 12 % Leerlingniveau verklaard 88 % Totaal verklaard 19 % 73 % 74 % 75 % 75 % Extra verklaard 54 % 1 % <1% 0 % Compositie qua milieu en etniciteit Een voorbeeld: De verklaring van verschillen in advies
  • 13. Conclusies • Conceptuele en methodologische voorbehouden • Hooguit kleine (lineaire) effecten van de klassamenstelling • Doorgaans ook geen differentiële effecten • Ook hooguit kleine cumulatieve effecten • Voor het verbeteren van onderwijsprestaties weinig zin klassamenstelling aan te passen
  • 14. Waarom geen effecten? • Ze zijn er gewoonweg niet • Methodologische en theoretische tekortkomingen (‘black box’) • Individuele kenmerken (milieu, etniciteit) veel belangrijker; verdunningseffecten • Verschillende ‘peer group’ effecten werken tegelijk in tegengestelde richting: vallen tegen elkaar weg • Geen aanpassing didactiek