3. Εκπρόσωποι της Σχολής
Ιδρυτές του λειτουργισμού: Auguste Comte
Émile Durkheim
Herbert Spencer
Σύγχρονοι εκπρόσωποι: Talcott Parsons
Robert King Merton
4. Βασικές ιδέες του λειτουργισμού
Η κοινωνία είναι ένα σύστημα, που αποτελείται από
αλληλοεξαρτώμενα επιμέρους στοιχεία.
Η κοινωνία είναι σύστημα θεσμών και σχέσεων.
Τα επιμέρους στοιχεία του συστήματος έχουν
λειτουργίες και δυσλειτουργίες.
Οι λειτουργίες μπορούν να είναι είτε έκδηλες είτε
λανθάνουσες.
Σε κάθε κοινωνία, υπάρχει συναίνεση γύρω από τις
βασικές αξίες.
6. Βασικές ιδέες
Οι συγκρούσεις στην κοινωνία είναι αναπόφευκτες
λόγω της συνεχούς παραγωγής ανισοτήτων
Μέσα σε κάθε κοινωνία, υπάρχουν διαφορετικές
ομάδες συμφερόντων
Τα άτομα και οι ομάδες ανταγωνίζονται μεταξύ τους
για κοινωνική δύναμη
Η κοινωνική δύναμη καθορίζει την άνιση κατανομή
του πλούτου
7. Θεμελιωτής της σχολής
Karl Marx (1818‐1883)
Υποστήριξε ότι υπάρχει αμείωτος ανταγωνισμός
μεταξύ της αστικής και της εργατικής τάξης.
Ο ανταγωνισμός αυτός, χαρακτηριστικό γνώρισμα του
καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, φέρνει σε
αντιπαράθεση τους κατόχους των μέσων παραγωγής με
τους προλετάριους, που στερούνται αυτά τα μέσα.
Η αντιπαράθεση αυτή ή αλλιώς, πάλη των τάξεων,
είναι, σύμφωνα με τον Μαρξ, ο μοχλός της ιστορίας.
8. έννοια της υπεραξίας
Ο Μαρξ μελέτησε την εργασία και διατύπωσε την
έννοια της υπεραξίας που παράγει ο εργαζόμενος.
Σύμφωνα με τον Μαρξ, οι μισθοί των εργατών δεν
αντιστοιχούν στην πλήρη αξία των αγαθών που
παράγουν .
Ένα μόνο μέρος του εργάσιμου χρόνου τους αντιστοιχεί
στην παραγωγή αγαθών ίσης αξίας με τις δαπάνες των
δικών τους αναγκών συντήρησης (ελάχιστος μισθός).
Τα αγαθά που παράγουν τον υπόλοιπο εργάσιμο χρόνο
τους αντιστοιχούν στην επιπλέον αξία, δηλαδή
στην υπεραξία,
την οποία ιδιοποιούνται οι καπιταλιστές με τη
μορφή του κέρδους.
9. Εκπρόσωπος της σχολής
Ένας από τους εκπροσώπους της σχολής αυτής είναι
και ο Ρ. Ντάρεντορφ (γενν. το 1929)
προσεγγίζει θεωρητικά εκτός από την έννοια της
κοινωνικής τάξης, και αυτήν της κοινωνικής δύναμης.
10. Οι συγκρούσεις στην κοινωνία δε σχετίζονται μόνο
με την κατοχή του πλούτου, αλλά και με την κατοχή
της κοινωνικής δύναμης ανάμεσα σε διαφορετικές
ομάδες συμφερόντων.
Οι κυρίαρχες ομάδες επιδιώκουν τη διατήρηση των
δεδομένων σχέσεων, ενώ οι κυριαρχούμενες ομάδες
επιδιώκουν την ανατροπή τους.
Όταν γίνεται ανακατανομή της εξουσίας, η σύγκρουση
παύει να υφίσταται προσωρινά, για να επανέλθει, όταν
επέλθει νέα ισορροπία στις σχέσεις εξουσίας.
Έτσι, ο κύκλος των συγκρούσεων φαίνεται να είναι
αέναος.
11. ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΔΥΟ
ΣΧΟΛΩΝ
Σχολή του Λειτουργισμού
-Έμφαση στην κοινωνική
τάξη
-Έμφαση στη σταθερότητα
-Στατική εικόνα της
κοινωνίας
-Υπάρχει κοινωνική συνοχή
που βασίζεται στη
συναίνεση
Σχολή των Συγκρούσεων
-Έμφαση στην κοινωνική
αλλαγή
-Έμφαση στην αστάθεια
-Δυναμική εικόνα της
κοινωνίας
-Η κοινωνική συνοχή είναι
μια ψευδαίσθηση, που
βασίζεται στον
καταναγκασμό
12. Κριτικές
Σχολή του Λειτουργισμού
- Η κοινωνία δεν
αναπαράγεται ,
αλλά αλλάζει
- Στην κοινωνία υπάρχουν
ανισότητες και
συγκρούσεις
Σχολή των Συγκρούσεων
- Η κοινωνία δεν είναι μόνο
σύγκρουση
- Η κοινωνία δεν είναι μόνο
αντιτιθέμενες τάξεις
14. Συμβολική αλληλεπίδραση
Αλληλεπίδραση είναι η δραστηριότητα που
αναπτύσσεται μεταξύ δύο ή περισσότερων προσώπων
κατά την οποία ο καθένας δρα με βάση την
εκδηλούμενη ή προσδοκώμενη αντίδραση του άλλου.
Η συνεχής αλληλεπίδραση του ενός με τον άλλον είναι
εφικτή μέσω της γλώσσας (λέξεις, χειρονομίες,
γκριμάτσες).
15. Εκπρόσωποι της Σχολής
Ο εμπνευστής της σχολής: Max Weber
Ο θεμελιωτής της σχολής: George Herbert Mead
Σύγχρονοι εκπρόσωποι: Erving Goffman
Charles Horton Cooley
16. Βασικές ιδέες
Η προσοχή του κοινωνιολόγου εστιάζεται στη μελέτη και
ερμηνεία της συμπεριφοράς μεμονωμένων ατόμων ή
μικρών ομάδων (π.χ. των μελών μιας συμμορίας ανηλίκων,
των ασθενών μιας νευρολογικής κλινικής, των μελών μιας
ομάδας αποτοξίνωσης και απεξάρτησης από τα ναρκωτικά)
Η κοινωνία στηρίζεται στην αλληλεπίδραση μεταξύ των
ατόμων.
Τα άτομα σκέφτονται και αξιολογούν τις συμπεριφορές τους
και δρουν ανάλογα με το νόημα που αποδίδουν στα
γεγονότα του περιβάλλοντος.
Εμείς διαμορφώνουμε την “κοινωνική πραγματικότητα” και
η κοινωνική πραγματικότητα διαμορφώνει εμάς (αυτή είναι
η σχέση της δυναμικής αλληλεπίδρασης ανάμεσα στο
άτομο και στην κοινωνία).
17. Κούλεϋ
«Κοινωνικός καθρεφτισμός του εαυτού μας» Το παιδί
διαμορφώνει την αυτοεικόνα και τη συμπεριφορά του
ανάλογα με το πώς φαντάζεται ότι το βλέπουν οι άλλοι.
Θετική εικόνα, επιδοκιμασία άλλων περηφάνια
Αρνητική εικόνα, αποδοκιμασία ντροπή, ταπείνωση
• Επομένως η διαμόρφωση της αυτοεικόνας μας εξαρτάται
από την ταυτότητα των άλλων.
«Σημαντικοί άλλοι» όλα τα άτομα που επηρεάζουν
περισσότερο την αυτοεικόνα και τη συμπεριφορά μας και τα
οποία είναι συγκεκριμένα πρόσωπα του περιβάλλοντός μας.
18. Ε. Γκόφμαν
Μελέτησε την αλληλεπίδραση στις καθημερινές και
πολλές φορές φευγαλέες συναντήσεις των ανθρώπων.
Διέκρινε την κοινωνική ζωή σε στιγμές που λαμβάνουν χώρα
στο προσκήνιο (κατά τις οποίες τα άτομα υποδύονται
τυπικούς ρόλους. Είναι στιγμές που θεωρούνται
«παραστάσεις επί σκηνής» και που συχνά απαιτούν τη
συνεργασία με άλλα άτομα.)
και σε στιγμές που λαμβάνουν χώρα στο παρασκήνιο
( όταν οι άνθρωποι βρίσκονται στα «παρασκήνια»,
χαλαρώνουν και εκδηλώνουν ελεύθερα τα συναισθήματά
τους, αλλά και τρόπους συμπεριφοράς που κρατούν σε
έλεγχο όταν βρίσκονται «πάνω στη σκηνή».)
19. Πηγές
Σχολικό βιβλίο «Κοινωνιολογίας» Γ΄Λυκείου
Σχολικό βιβλίο «Βασικές αρχές κοινωνικών
επιστημών» Β΄ Λυκείου
Σχέδιο μαθήματος της Δρ. Ασπασίας Τσαούση σε
σχέση με τις ΚΥΡΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ
ΣΚΕΨΗΣ