1. TULANG PANGKALIKASAN
Isang Proyektong Iniharap
Kay
Dr. JEANNA B. ENRIQUEZ
Paaralang Graduado
University of Visayas
Bilang Bahaging Pangangailangan
Ng Kursong FILIPINO 205
Sa Pagtatamo ng Digring
Masteral of Arts in Teaching
ROSIE A. VILLEGAS
Mayo 2013
2. Masusing Banghay Aralin
Sa Filipino
Unang Araw:
I. Layunin:
A. Nakakapaglalahad ng mga pangsariling karanasan, kaalaman kauganayan sa mga
karanasn nakapaloob sa akda.
B. Nababasa ang tula ng pangkatan.
C. Nakakapagbubuod ng tulang binasa.
II. Paksa: Tula Malayang Taluturan
Pamagat: Kalikasan nag bago na ni Rosie A. Villegas
Konsepto: Hiyas na yaman dapat pag ingatan.
III. Proseso ng Pagkatuto: Tuklasin
Pamaraan:
Gawain ng Guro
a.) Pagganyak
Pagpapakita ng dalawang
magkaibang larawan
b.) Analisis
Paano mo maihambing nag
larawan A sa larawan B?
c.) Abstracsyon/pagkuha ng
feedback pagbasa ng tula.
Ano ang inyong nadarama
habang binasa ang tula? Bakit?
Gawain ng Mag-aaral
Talakayan ng bawat pangkat:
pagusapan kung anong kaisipang
mabuo sa kaugnayan na nasa larawan.
Magbigay ng pahayag sa bawat
tanong.
a. Ang larawan A ay nag
kagandahan ng likas na yaman.
b. Ang larawa B ay ang pagwasak
ng likas na yaman.
Pagkaroon ng sabayang pagbigkas sa
bawat pangkat
Nakapagpahayag ng ibat ibang
damdamin
Nagpagsaliksik ng impormasyon
tungkol sa tanong
Sagot ng ma-aaral:
a. Nanghinayang sa kapabayaan
ng tao.
b. Nagtataka bakit karamihan ng
tao ay sakim sa yaman
3. IV. Takdang Aralin:
a. Basahin at unawain ang tula.
b. Kunin ang mga patalinhagang salita.
c. Bigyan ng kahulugan at gamitin sa pangungusap.
Gawain ng Guro
d.) Applikasyon
Pagparinig ng isang tape na awit
Ang Kapaligiran
Anu ano ang mga pangaral na nasa
awit?
IV. Pagbasa at Pagunawa
a. Pagbabasa ng tula Kalikasan nag
Bago Na.
b. Binigbigkas ito ng tulang di ganap
o malayang taludturan
Gawain ng Mag-aaral
Sagot ng Mag-aaral:
a. Magtulong-tulongan na
pangalagaan ang kalikasan.
b. Kailangan mamulat sa
katotohanan na ang kalikasan ay
kailangan sa pangkabuhayan ng
mga magulang.
Sabayang pagbigkas sa bawat
pangkat
Pag-uulat ng lider sa bawat
pangkat tungkol sa pahayag ng
tula.
4. Ikalawang Araw:
I. Layunin:
A. Pagsusuring mpanglingwistika
1. Nabibigyang kahulugan ang mga piling kaisipan nakapaloob sa akda.
2. Naibubuo ang pangungusap na gamit ang tayutay.
B. Pagsusuring pangnilalaman:
a. Naisa-isa at naipalaiwanag ang kaisipang binigyang diin ang tula.
II. Paksa: Pananaw ng Formalismo.
Pamagat: Kalikasan Nagbago Na
Tula: Malayang taludturan
Konsepto: kalinisan ay yaman ng kalusugan.
III. Proseso ng pagkatuto: Linangin
Pamaraan:
Gawain ng Guro
a. Pagganyak:
Pagsusuri sa takdang aralin
b. Sentisis:
Pagpaliwanag sa iba pang uri ng
tayutay na gamit sa tula
Gawain ng Mag-aaral
Pagbibigay kahulugan sa mga
patalinghagang salita.
Pagsagawa ng pangungusap na gamit
ang tayutay.
1. Simili
2. Metapora
3. Personificassyon
4. Aposropi
Hal. Personipikasyon
Mga punong kahoy ay masaya
sa pagbigay nga masilungan sa
lahat na naiinitan.
Hal. Apostropi
Tao ikaw ang dahilan sa
nasirang kagubatan.
Hal. Metapora
Malabundok na ang basura
ngayon.
5. IV. Ebalwasyon:
Magsagawa ng GO o graphic organizer batay sa mga salitang inilahad damdamin,
emosyon napaloob sa bawat saknong.
V. Takdang Aralin:
Pagsusuring pampanitikan:
1. Paano mapamulat ang tao sa kanyang kamalian tungo sa pagbabago?
2. Pag-uulat sa bawat pangkat.
3. Maghahanda ng tanong
Ano?
Bakit?
Kailan?
Paano?
Kung gayon?
DAHILAN NG KASAKIMAN NG
TAO SA LIKAS NA YAMAN
EPEKTO GAGAWIN UPANG
MAPANGALAGAAN ANG
KALIKASAN
1.
2.
3
1.
2.
3.
1.
2.
3.
Gawain ng Guro
c. Abstraksyon:
Pagsusuring pangnilalaman.
Pagpapahalaga o pagkaroon ng
talakayan ayon sa pananaw ng
tula.
Bakit dulog pormalismo ang
tula?
2. Ano ang ipinabatid ng may akda
sa mga mambabasa?
Gawain ng Mag-aaral
Mabisang talakayan sa bawat mag-
aaral.
Uri ng pagpapahayag ang gamit.
1. Panganagatwiran
2. Pagtatanong
3. Pagpapaliwanag
4. Pagpapayo
Dulog pormalismo ang tula sapagkat
layunin ng panitikang iparating sa mag
mamababasa ang nais ipaabot ng may
akda ang kanyang tuwirang panitikan,
samakatuwid, kung ang sinasabi ng
tula ay sya nyang ipaabot sa mga
mambabasa na walang labis at walang
kulang.
Ang ipinabatid dito sa tula ang
pagkamulat ng kamalian ng tao.
6. Ikatlong Araw:
I. Layunin:
1. Natutukoy ang binasang pangdamdamin at pangkaisipan ng tula sa sarili.
2. Nakapagsasagawa ng pagsusuri sa nilalaman ng tulang tinatalakay.
II. Paksa: Dulog ng Pormalismo.
Pamagat: Kalikasan Nagbago Na
Konsepto: Gubat at dagat ay pagyamanin.
III. Proseso ng pagkatoto: Palalimin.
Gawain ng Guro
A. Pagganyak:
Magsagawa ng isang gawain
upang ma suri ang bawat mag-
aaral sa natutunan sa tula.
B. Analisis:
Ano ang mga pahayag sa
saknong na nagbigay
kamulatan sa inyo? Ipaliwanang
kung bakit?
C. Abstraaksyon:
1. Paano ka makakatulong sa
nawasak na kalikasan?
Patunayan.
2. Pagkaroon ng mabisang
talakayan sa klase.
D. Aplikasyon:
Magbuo ng isang talata na
nagpapabatid tungo sa
pagkukumbinsi tungkol sa
kalikasan.
Gawain ng Mag-aaral
-Magsagawa ng talakayan sa tula na
gabay sa mga tanong.
-Kulay kristal ngayon, kulay ititm na.
-Maduming nahulog.
-Ang pag abuso ng tao sa ating ilog at
karagatan.
-Kailangan wag tapunan ng
maruruming bagay ang ilog at dagat
natin.
Makatulong tayo sa nawasak na
kalikasan sa pagkakaisa sa mga gawain:
1. Ipagbawal ang pagtibag ng mga
bundok.
2. Punan o taniman ang nawalang
punong kahoy.
3. Linisin at wag tapunan ang ilog
at dagat.
Magsagawa ng isang talata tungkol sa:
1. Pangkaisipan
2. Pangdamdamin
3. kamalayan
7. IV. Ebalwasyon:
Magkaroon ng pagbubo ng tigdalawang pangungusap. Isulat sa inyung kathang di-
pormal. Gamitin ang sumusunod na pahayag.
1. Pagbabala.
2. Pagpapayo.
3. Kawalan ng pag-asa.
4. Pagkaroon ng pag-asa.
5. Pangangatwiran.
V. Takdang Aralin:
1. Alamin ang mga pamamaraan sa pagsagawa ng tula.
2. Alamin ang mga elemento ng tula.
3. Pagaralan ang pagbuo ng tula.
8. Ikaapat na Araw:
I. Layunin:
1. Nakabibigkas ng tula sa tulong ng mag elemento ng tula.
2. Nakapagpahiwatig ng mahalagan kaisipan nakapalood sa tulong ng pinag aralan.
II. Paksa: Elemento ng tula.
Pamagat: Kalikasan Nagbago Na
Konsepto: Pagkakaisa ay tibay sa mabuting samahan.
III. Proseso ng pagkatuto: Paglalapat.
Gawain ng Guro
A. Gawain:
Pagpapaliwanag sa ibat-ibang
elemeto ng tula.
B. Sentisis:
Paghahanay ng mga salitang
may kariktan, damdamin at
tunog.
C. Abstraksyon:
1. Paglalahad ng gawain.
2. Pagsulat ng tula.
3. Pagpapaliwanang ng
rubrics.
D. Applikasyon:
Pagpapasulat ng tula sa mga
mag-aaral.
Gawain ng Mag-aaral
Ang mga elemento ng tula:
a. Sukat
b. Tugma
c. Aliw-iw o indayog
d. Kariktan
e. Tanlinghagang salita
Mga patalinghagang salita:
Sa salapi baka silay nasilaw.
Mga taynga walang butas.
Kumatal ang sakit na nakagat
ng lamot sa tainga.
Pagpapalitan ng mga opinyon o
pananaw na may kaugnayan sa bawat
talutud.
1. Magsagawa ng tula ang bawat
mag aaral.
2. Paghahanay sa mga salitang
may kariktan, damdamin at
tunog.
3. May kaugnayan sa bawat
taludtud.
4. Magsagawa ng apat o limang
saknong.
9. IV. Ebalwasyon:
1. Pagbasa ng ilang saknong na ginawa.
2. Pagkuha ng feedback.
3. Pagbibigay ng karagdagang feedback.
V. Takdang Aralin:
Magsagawa ng apat o limang saknong.
Ayusin ang pagsulat at sundin ang nasabing rubrics sa pagsulat ng tula.
10. Ikalimang Araw:
I. Layunin:
1. Nakabubuo ng payak na taludturan na gamit ang mga pangungusap na walang
paksa.
2. Nakapaglalapat ng sariling himig o tuno sa alin man sa napiling uri ng tula.
II. Paksa: Malayang taluturan.
Pamagat: Pagsusulat ng Tula
Konsepto: Masigasig na pakikipaglahok.
III. Proseso ng pagkatuto: Pagsasabuhay.
Gawain ng Guro
A. Pagganyak:
1. Pagsusuri ng guro sa
ginawang tula.
2. Uri ng taluduran: malayang
taludturan paliwanag:
isang haraya na
nakapagpahayag ang akda
sa sariling pananaw.
B. Analisis
1. Pag stek ng guro kung tama
ba ang pagka hanay ng tula.
2. Pagpabasa sa estudyante sa
ginawang tula.
C. Abstraksyon:
Pagbabahagi sa mga mag-aaral
tungkol sa palutang puna.
D. Aplikasyon:
Magbibigay ang guro ng
feedback at huling input sa
tinalakay.
Gawain ng Mag-aaral
1. Paghahanay ng mga salita may
kariktan, emosyon o damdamin
sa paglalahad ng tula.
2. Pagbubuo ng pariralang salita
sa taludturan na di ganap o
malayang taludturan
Dapat tandaan ng mag-aaral ang
pagsagawa ng tula.
a. Maayos ang pagka sulat.
b. Wastong gamit ng pananalita.
c. Kaayusan at kariktan ng
pagsulat.
Pagbibigay nga mga pananw o kuro sa
bawat mag-aaral.
Mabisang talakayan o pahayag sa
bawat mag-aaral.
11. IV. Ebalwasyon:
Pagsasanay: gawin ito sa kalahating papel, parisukat.
1. Bakit tinatawag na dulog pormlismo ang tula na nasa malayang taludturan?
2. Ano ang naging reaksyon mu sa tulang Kalikasan Nagbago Na?
V. Takdang Aralin:
Muling Sulatin ang tula sa malinis na papel o shor bondpapaer.
