nieuwe versie van het college over het concept/regie voor inleiding in de dramaturgie
1 of 45
Download to read offline
More Related Content
Concept02
1. over: het concept & regie het concept & regie: 2/10, grondhouding 1) ruimte 2) tijd 3) handeling, personage/acteren 4) de communicatieve situatie: aan de hand van: ruimte, de zintuiglijke ervaring, emoties look whos looking - voorbeelden, fabre, rijnders, simons, etc. het concept op de werkvloer: 9/10, het concept Opening Night ik heb niets aan vragen, ... ik zie ook wel als iets niet goed is, ik heb alleen iets aan antwoorden Ivo van Hove tegen zijn dramaturg tijdens Kruistochten
2. 1) Ruimte de bestaande werkelijke ruimte - in het theater; de lege ruimte 1) lijsttoneel, schouwburg 2) vlakke vloer, midden/kleine zaal - op locatie; een ruimte, al dan niet in gebruik, als decor 1) direct: 1 op 1 in lijn met functie/inhoud 2) indirect: gebruik makend van bv connotaties de fictieve, esthetische ruimte - de ruimte in het drama, de tekst/auteur - de ruimte in de vormgeving, het theater/ontwerpers - de ruimtegebruik in de enscenering, het theater/regisseur de mentale ruimte - de ingebeelde ruimte: is een constructie in het hoofd van de toeschouwer
15. 2) Tijd de bestaande werkelijke tijd - = de kloktijd, het hier en nu de referenti谷le en ge谷nsceneerde tijd - in het drama: plot story - in de voorstelling: vormgeving met verwijzingen naar een bepaalde tijd, periode - regie: opbouw en structuur, wel of geen houvast omgang met: uitrekken verdichten van de tijd, ritme de mentale tijd, de ervaring van de tijd - de ingebeelde tijd versus het hier en nu is een constructie in het hoofd van de toeschouwer
16. 3) Handeling, personage/acteren de handeling in de fictionele wereld, het drama, de tekst de handeling in de enscenering - op het niveau van de personages - op het niveau van de acteurs (opening night) de mentale handeling zoals deze door de toeschouwer wordt genoteerd, geconstrueerd. - shift / blurring borders - hier en nu en/of fictie
17. 4) De communicatieve situatie: aan de hand van ruimte de bestaande werkelijke ruimte - de lege ruimte; het theater 1) de schouwburg - brede maatschappelijke panoramas, over het grotere geheel, grotere maatschappelijke structuren - debat en positie in de stad 2) vlakke vloer, midden/kleine zaal - intiem, ook grote stukken/themas worden klein - publieksbereik - post-dramatisch theater, beeld/beweging - opheffen/verkleinen verschil toeschouwer en spelers - ruimte voor ontwikkeling, experiment - de betrokken, kritische toeschouwer
18. 4) De communicatieve situatie: aan de hand van ruimte de bestaande werkelijke ruimte - op locatie; een gebruikte ruimte als decor 1) direct: 1 op 1 in lijn met functie/inhoud (zwanenmeer) 2) indirect: gebruikmakend van bv connotaties (gen) - bevrijding van het theatrale frame - bereiken van andere doelgroepen - direct contact/samenzijn met het publiek - sferen, de ervaring: beinvloeden van: de fictieve, esthetische ruimte de mentale ruimte
19. 4) De communicatieve situatie: aan de hand van ruimte en opvattingen de fictieve, esthetische ruimte - de ruimte in het drama, de tekst/auteur - de ruimte in de vormgeving, het theater/ontwerpers - de ruimtegebruik in de enscenering, het theater/regisseur Jan Joris Lamers / Discordia: - het toneel wordt geen andere fictieve ruimte, het toneel blijft toneel, de plaats waar gespeeld wordt . Dus: de acteur terug naar het centrum van het creatieve proces. Jan Versweyveld: - De mentale ruimte weerspiegelt vaak het thema of "de binnenkant van het toneelstuk of het personage ".
20. 4) De communicatieve situatie: aan de hand van ruimte en opvattingen over vormgeving : de fictieve, esthetische ruimte Jan Versweyveld: - Ik vind het belangrijk dat er een opening blijft met de realiteit. Aan de andere kant wil ik het publiek ook de kans geven vanuit hun dagelijkse beslommeringen in een voorstelling te duiken. Ik weet niet waarom ik de dagelijkse realiteit nooit helemaal wegneem, het is misschien een beetje plagerig. Ik wil niet de illusie van een andere wereld cre谷ren, die moet ontstaan in het hoofd van de mensen die ernaar kijken. Het is als hypnose, we zitten nog steeds in die zaal maar ik hypnotiseer het publiek even. Iedereen ervaart de ruimte die ik cre谷er volgens mij ook totaal anders. dit is de brug naar de mentale ruimte
21. 4) De communicatieve situatie: aan de hand van ruimte en illusie de mentale ruimte - de ingebeelde ruimte: ontstaat in het hoofd van de toeschouwer - het theater is een hypermedium verschillende media geven informatie: a) gesloten = illusieverhogend / passief: opgaan in b) open = illusieverstorend / actief: kijken naar immediacy / hypermediacy (onzichtbaar/zichtbaar) - het theater biedt een multi-zintuiglijke ervaring auditief, visueel, soms ook reuk, tast, (smaak)
22. 4) De communicatieve situatie: aan de hand van de zintuigelijke ervaring over: Misicophilia van Oliver Sacks Vaststaat dat muziek veel wijder in het brein vertakt is dan de taal. Er zijn veel meer hersencentra bij muziek betrokken dan bij ons vermogen tot spraak en taal. Het is niet zo moeilijk om ons taalvermogen uit te schakelen, het is heel moeilijk ons vermogen tot muziek uit te schakelen. uit: Hollands Diep, herfst 2007
23. Oliver Sacks citeert Nietsche: We luisteren met onze spieren naar muziek . (Nietsche) Naar muziek luisteren is niet alleen een auditieve en emotionele aangelegenheid, maar ook een motorische. (Sacks) uit: Hollands Diep, herfst 2007 m.a.w.: de ervaring en de emotie van de individuele toeschouwer wordt bepaald door innelijke, lichamelijke en mentale, processen. We kijken en luisteren met ons lichaam en geest. 4) De communicatieve situatie: aan de hand van de zintuigelijke ervaring
26. 4) De communicatieve situatie: aan de hand van de zintuiglijke ervaring,emoties In de toepassing van de emotietheorie op theatrale situaties is een onderscheid gemaakt tussen twee soorten emoties.... A) fictie-emoties en B) esthetische emoties oftewel artefacts uit: Geen theater zonder heftige beroering van de geest, Schoenmakers Klaagliederen: God - Michael Matthews
27. 4) De communicatieve situatie: aan de hand van de zintuiglijke ervaring,emoties Fotografie Koos Breukel, www.koos-breukel.com
28. 4) De communicatieve situatie: aan de hand van de zintuiglijke ervaring,emoties Fotografie Koos Breukel, www.koos-breukel.com
30. 4) De communicatieve situatie: aan de hand van Look whos Looking 2 basismetaforen voor de kwaliteit van het kijken van filosoof Noel Carrol toegepast op theater. the glance : de passieve/vluchtige kijker look at dominantie van de fictie-emoties 2) the gaze : de actieve kijker look ing at dominantie van de esthetische emoties / artefacts
31. 4) De communicatieve situatie: aan de hand van Look whos Looking 2 basismetaforen voor de kwaliteit van het kijken van filosoof Noel Carrol toegepast op theater. the glance : de passieve/vluchtige kijker look at - jezelf verliezen en opgaan in de illusie van het getoonde, opgaan in een andere wereld, (teneinde achter die wereld mythische en verborgen waarheden te ontdekken). the gaze : de actieve kijker look ing at
32. 4) De communicatieve situatie: aan de hand van Look whos Looking 2 basismetaforen voor de kwaliteit van het kijken van filosoof Noel Carrol toegepast op theater. the glance : de passieve/vluchtige kijker look at - jezelf verliezen en opgaan in de illusie van het getoonde, opgaan in een andere wereld, (teneinde achter die wereld mythische en verborgen waarheden te ontdekken). the gaze : de actieve kijker look ing at - jezelf er bij voortduring op betrappen dat je afstand neemt t.b.v. decoderen begrijpen reflecteren. - cognitief proces waarbij: a) je steeds bewust bent van het hier en nu b) actief kijkt hoe de verschillende media de handeling vorm geven. Je kijkt naar het hoe
33. De andere wereld Lheure blue | Jan Fabre 4) De communicatieve situatie: aan de hand van
37. Zij was en zij is, zelfs | Jan Fabre the gaze | looking at Look whos Looking
38. Gerardjan Rijnders Ik ben een optimist, ik geloof zelfs in de Derde Wereldoorlog. GJs favoriet citaat van Heiner Muller 4) De communicatieve situatie aan de hand van
39. over Gerardjan Rijnders Decorte en Rijnders geloofde niet langer in de fundamentele goedheid van de mens.. noch in de verbeterbaarheid van de wereld. Vrij naar Tom Blokdijk over het HILARISCHE THEATER
40. affiche Anton Beeke voor Rijnders naar fragment: snaren Men noemt hem wel een verkrachter van het toneelrepertoire. Hij heeft veel toneelteksten ontdaan van hun historische balast.