2. Bir kuvvet taraf脹ndan yap脹lan i ve
enerji aras脹ndaki iliki
Bir cisim 端zerine kuvvet uygulay脹p
o cismi ivmelendirir dolay脹s脹yla
h脹zland脹r脹rsan脹z, o cismin kinetik
enerjisini artt脹rm脹 olursunuz
Penguen 端zerinde
KE deki bu deiimler enerji yap脹lan i
transferi sebebiyledir: kendi
enerjinizi cisim 端zerine
aktar脹rsan脹z: siz i yapars脹n脹z
3. Hat脹rlatma: bir boyutlu, SAB聴T ve net bir mekanik
kuvvet taraf脹ndan penguen 端zerinde yap脹lan i
cismin kinetik enerji deiimine eittir
2 ax = v v
2 2
f 0
1
max = m( v f v0 )
2 2
2
rr1
F x = m( v 2 v02 )
f
2
W = K
4. rr
f
聴 (W) in tan脹m脹 W = F ds
i
Kuvvet Yer deitirme grafiinde erinin alt脹nda
kalan alan olarak tan脹mlan脹r. r. 1-boyutta:
n
W = Fxi xi
xf
W = Fx dx
i =1 xi
5. Yer巽ekimi Kuvveti ve K端tle ekim Potansiyel Enerjisi
Bir cismi y端kseltmek (veya al巽altmak) i巽in cisim 端zerinde yer巽ekim
kuvvetine kar脹 (yada yer巽ekim kuvvetinin) yapt脹脹 i cismin hareket
y旦r端ngesinden ba脹ms脹zd脹r sadece ve sadece hareketin balang脹巽 ve
sona erme noktalar脹na bal脹d脹r!!!!!!!!
Potensiyel Enerji Fonksiyonu-U(y). Sadece pozisyona bal脹d脹r
rr
W =
yf
Fg dy
y0
= mg dy
yf
jj
y0
= mg dy
yf
y0
= mg ( y f yi )
= -U
6. MEKAN聴K ENERJ聴N聴N KORUNUMU
Wnet = K
1 1
mg ( y f yi ) = mv 2 mv i2
2 2
f
U = K
or
1 1
mv i2 + mgy i = mv 2 + mgy i
2 2
f
Ki + Ui = K f + U f
Ei = E f
Korunumlu kuvvetler icin
Enerji de korunumlud ur
7. 聴 Enerji balant脹s脹
Genel olarak
Net kuvvetin cisim vr
W = F dx
端zerinde yapt脹脹 i v
dp r
= dx
o cismin kinetik dt
rr
enerjisindeki dp dx
= dt
dt dt
deiimine eittir r
v f dv r
= m v dt
v0 dt
WNet = K K
vf 1 d r r m vf d 2
= m (v v )dt = (v )dt
v0 2 dt 2 v0 dt
0122
= m(v f v0 )
2
= K
8. 聴 ve ELEKTR聴K
POTANS聴YEL Enerji
Enerji ve Elektrik Alan 聴likisi
Farzedelimki noktasal bir qo y端k端 bir E elektrik
alan脹 i巽inde. r r
F = qoE
聴 tan脹m脹n脹 uygula
Br rr
B
r
W = F ds W = qo E ds
A A
9. Noktasal bir y端k端n, durmakta olan baka bir noktasal
y端k端n etkisi alt脹nda iken, hareket ettirilmesi esnas脹nda
yap脹lan i
rnek: Noktasal bir y端k端n, durmakta olan baka bir noktasal
y端k端n elektrik alan脹nda iken, A noktas脹ndan B noktas脹na
getirilinceye kadar yap脹lan ii hesaplay脹n.
rr
B
W = qo E ds
A
Noktasal bir y端k i巽in deerlerin yerine
koyarsak
B
r
q
W = qo r ds
4竜o r 2
A
10. Noktasal bir y端k端n, durmakta olan baka bir noktasal y端k端n etkisi
alt脹nda, hareket ediyorken yap脹lan i
r
r ds = ds cos 慮 = dr
Y端k 端zerinde, bu E
rB
q 1
r 2 dr
W = qo alan i巽inde hareketi
4 竜 o r esnas脹nda, yap脹lan i
sadece hareketin
A
rB balang脹巽 ve bitim
q 。 1、
W = qo ・ noktalar脹na bal脹d脹r.
4竜 o 「 r ヲ r
」 Bu korunumlu bir
A
kuvvetin (yada alan)
davran脹脹d脹r.
q 。 1 1、
W = qo 「 r + r ・
4竜o 」 B A ヲ Bu durum herhangi
bir y端k da脹l脹m脹
i巽inde ge巽erlidir.
U = U U
B A
= W
11. Elektrik Potansiyel Fark, V
Elektriksel kuvvet korunumludur
Potansiyel fark脹n tan脹m脹 aa脹daki gibi
yap脹labilir,
U = U U A
Potansiyel enerjinin y端ke oran脹, B
yada birim y端k ba脹na d端en r
B
r
= qoE ds
potansiyel enerji
enerji/y端k V A
U
V =
Elektrik potansiyel
Joule/Coulomb = volt (v) q0
r
B
Not: Elektrik alan birimide
r
= E ds
volts/m = N/C
A
12. Noktasal bir y端k端n elektrik potansiyeli
Noktasal bir y端k端n potansiyel enerjisi
potansiyel enerjinin 0 olduu bir referans
noktas脹na g旦re tan脹mlan脹r. Potansiyel
enerji 1/r ile orant脹l脹 olduu i巽in s脹f脹r
noktas脹 olarak se巽ilir
Birka巽 y端k端n herhangi bir P noktas脹ndaki
toplam elektrik potansiyeli her bir y端k端n P
noktas脹ndaki elektrik potansiyellerinin
cebirsel toplam脹na eittir.
n
V ( P ) = Vi ( P )
Potansiyel skaler bir nicelik olduu i巽in
y端klerin iareti cebirsel ileme dahil i =1
edilirler.
13. E-potansiyel Y端zeyler
farzedelimki yorunge elemani
rr
ds E
rr
dV = E ds
= Eds cos 慮
0 = Eds cos(90o )
r r
E ds
14. E-potansiyel ve Elektrik alan 巽izgileri
Elektrik alan ve E-potansiyel alan 巽izgileri birbirine
diktir.
15. S端rekli y端k da脹l脹m脹 ve
Elektrik alan hesab脹
1 dq
V = dV =
S端rekli bir y端k da脹l脹m脹n脹n
4竜 o r
elektrik potansiyeli, q y端k端n端n
k端巽端k art脹lar脹 (dq) 端zerinden
integrali al脹narak hesaplan脹r
r dV
E = s
ds
r
Elektrik alanda yukar脹daki ilemin tersi dV
E = s
yap脹larak yada potansiyelin t端revi al脹narak ds
bulunur.
V V V
Not: bu matematiksel operasyona Gradyent
= i
x + j y + k z
hesab脹 denir.
16. S端rekli y端k da脹l脹m脹n脹n Potansiyeli
Y端kl端 dorusal tel
了 Y端kl端 disk
B
r
VB V A = r ds
A 2竜 o r
了L 1
x2 + z2 dx
V(z) =
2竜o 0
[( )]
L
了
= ln x + x2 + z2
2竜o 0
[ln(L+ x + z )lnd]
了
= 2 2
2竜
了 ln(L + x + z )
o
2 2
= ln
2竜o d
17. Elektrik Potansiyel Fark
q 。1 1、
Noktasal y端k VB VA = ・
「r r
4竜o 」 B A ヲ
Sonsuz b端y端kl端kte, d端zg端n y端kl端, yal脹tkan d端z bir levha
r
B
VB VA = k ds
2竜 o
A
zB
dz
VB V A =
2竜 o zA
V B V A = Ed
VB VA = z
2竜 o
18. D端zg端n bir elektrik alanda hareket
eden y端k端n enerjisindeki deime
Elektrik alan i巽erisinde kalan
y端ke net bir kuvvet etkir bu
kuvvet de y端k 端zerinde bir i
yapar ve yap脹lan bu ide y端k端n
kinetik enerjisinin deimesine
sebep olur.
K + qV = 0
V B V A = Ed
q (VB V A ) = qEd = W Hareketli y端ke enerjinin
korunumu yasas脹 uygulad脹
qV = W = K
19. Elektron Volt
Enerji birimlerinden biride elektron-volt
tur ve bir elektronun 1 volt luk potansiyel
fark alt脹nda ivmelendirilmesi sonucu
elektronun kazand脹脹 yada kaybettii
enerji olarak tan脹mlan脹r.
1eV = 1.602 10-19 J