1. Κεφάλαιο 1
Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ, Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ
ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
1.5 Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Υπεύθυνη εκπαιδευτικός: Μιχαλοπούλου Κερκύρα ΠΕ80
2. 1.5.1 ΚΟΙΝΩΝΙΑ, ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΚΑΙ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: ΑΜΦΙΔΡΟΜΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
Κοινωνία
πολιτική
οικονομία
πολιτισμός
τεχνολογία
πολιτισμός
Κάθε τομέας (πχ μία επιχείρηση ή
ένα αθλητικό σωματείο), στο πλαίσιό
του, ασκεί την εξουσία και τις
αρμοδιότητές του
Η πολιτική εξουσία
με την νομοθετική
δραστηριότητα
προσδιορίζει το
«πλαίσιο» όλων των
τομέων
Η πολιτική εξουσία δεν δρα ανεξέλεγκτα, δρα σύμφωνα με το
Σύνταγμα, τους νόμους και τους θεσμούς
3. Η πολιτική ορίζει το πλαίσιο της
οικονομίας
Η οικονομία βρίσκεται στη βάση
της προόδου της πολιτείας
Συμφέρον της κοινωνίας και της
πολιτείας είναι μία ισχυρή
οικονομία
Η οικονομία πρέπει να καλύπτει ατομικές και συλλογικές ανάγκες και να προάγει την
ευημερία των ανθρώπων
4. ΓΙΑΤΙ ΣΗΜΕΡΑ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
ΚΥΡΙΑΡΧΕΙ ΕΠΙ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ;
Μεγάλο επίπεδο διεθνοποίησης
Η λογική της οικονομίας (κόστος – όφελος)έχει διεισδύσει στη κοινωνική και πολιτική ζωή
Τα κράτη αδυνατούν να ελέγξουν τις μεγάλες πολυεθνικές
Η πολιτική και οι πολιτικοί φαίνονται ανίσχυροι απέναντι στις επιχειρήσεις
• τα μέλη της κοινωνίας σκέπτονται στη λογική της οικονομίας: «τι θα κερδίσω αν σπουδάσω
αυτό;», «τι θα μου αποφέρει η συμμετοχή μου σε κάποια συνέλευση κατοίκων της περιοχής μου;».
• Απαξιώνονται και συρρικνώνονται, όλο και περισσότερο, δράσεις που αποσκοπούν στο δημόσιο
συμφέρον.
Καπιταλισμός
5. Ο πίνακας είναι αλληγορία για τη δημοκρατία της Βαϊμάρης
στη Γερμανία. Η οικονομία καθορίζει την πολιτική. Οι
επιχειρηματίες λένε στους πολιτικούς τι πολιτική να
ακολουθήσουν. Ο λαός είναι ο γάιδαρος, στην άκρη του
τραπεζιού, που τρώει ό,τι του σερβίρουν φορώντας
παρωπίδες.
Η οικονομία λοιπόν κυριαρχεί επί της πολιτικής και ο καταναλωτής
κυριαρχεί επί του πολίτη. Αυτό καθιστά δύσκολο να υπάρξουν πραγματικές
αλλαγές, διότι οι αλλαγές δεν γίνονται από τους καταναλωτές αλλά από τους
πολίτες.
6. 1.5.2 Από την οικονομία του οίκου στην
οικονομία της πόλης
Το κέντρο της
κοινωνικής και
οικονομικής ζωής
ήταν ο οίκος-
νοικοκυριό
Αγροτικές
κοινωνίες
Αρχαίες
κοινωνίες
7. Κάθε οικογένεια
παρήγαγε και
κατανάλωνε ότι είχε
ανάγκη
(τροφή, κατοικία, ένδυση)
Αν κάποια οικογένεια
είχε περίσσευμα από
κάποια προϊόντα, τα
αντάλλασσε με άλλα που
δεν είχε
Εφόσον δεν υπήρχε
χρήμα, γινόταν
ανταλλαγή των
προϊόντων. Έδιναν
προϊόντα και έπαιρναν
προϊόντα. Γινόταν
ανταλλαγή πραγμάτων
(αντιπραγματισμός)
Το κέντρο της οικονομικής
και κοινωνικής ζωής
μετατοπίζεται από το
νοικοκυριό στην κοινότητα
και μετά στην πόλη
Με την εμφάνιση του νομίσματος (τεμάχια
ήλεκτρου, χρυσός, άργυρος), τον 7ο π.Χ.
αιώνα, διευρύνονται ακόμη περισσότερο
το εμπόριο και οι συναλλαγές
Αλλαγή στην οικονομία, άρα και
αλλαγή στην κοινωνία
8. 1α. Βάλτε Σ (Σωστό) ή Λ (Λάθος) στην αντίστοιχη απάντηση:
____ Μεταξύ ατόμου και κοινωνίας υπάρχει σχέση αλληλεπίδρασης.
____ Αντιπραγματισμός είναι η χρήση χρήματος στις ανταλλαγές.
___ Οι κοινωνικές επιστήμες υποστηρίζουν ότι η συμπεριφορά είναι αποτέλεσμα έμφυτων παραγόντων.
____ Το άτομο λειτουργεί ως δέκτης και ως πομπός μηνυμάτων.
Ερωτήσεις – Ασκήσεις (σελίδα 18)
1γ. Να αντιστοιχίσετε τις έννοιες της Α΄ στήλης με τις έννοιες της Β΄
στήλης, γράφοντας τον αντίστοιχο αριθμό της Α΄ στήλης στο κενό της Β΄
στήλης.
Α΄ στήλη Β΄ στήλη
1. άτομο ___ χαρακτηριστικό της κοινωνίας
2. ομάδα ___ μεγάλο σύνολο ανθρώπων
3. Κοινωνία ___ μικρό σύνολο ανθρώπων
4. Αυτοτέλεια ___ ατομική και κοινωνική
5. συμπεριφορά ___ πομπός και δέκτης
4
3
2
5
1
Σ
Λ
Λ
Σ
9. Επόμενο μάθημα
Ατομική εργασία
1α. Επιλέξτε από την ιστορία έναν σημαντικό πολιτικό και σημειώστε ποια
σημεία της πολιτικής του αποτέλεσαν τομή για την εποχή του και
γιατί;(σελίδα 18)
Να διαβάσετε μία φορά το μάθημα σελίδες 16-17
10. ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΕ ΟΜΑΔΕΣ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ Ή
ΤΕΣΣΑΡΩΝ
Ο Γερμανός φιλόσοφος Γιούγκεν Χάμπερμας έχει χαρακτηρίσει αυτή την
πραγματικότητα ως «αποικιοποίηση» της πολιτικής από την οικονομία. Η
οικονομία έρχεται σαν κατακτητής στην πολιτική και την μετατρέπει σε αποικία
της.
Διαλέγοντας ένα κοινωνικό, οικονομικό, ή πολιτικό πρόβλημα να φτιάξετε ένα
διάλογο μεταξύ ενός πολιτικού, ενός πολίτη και ενός επιχειρηματία για το
πρόβλημα αυτό. Στο διάλογο να φαίνονται οι λύσεις που προτείνει ο καθένας για
το δημόσιο συμφέρον
Παραδείγματα προβλημάτων: ανεργία, φτώχεια, βία στον αθλητισμό, έλλειψη
παραγωγικών συντελεστών (π.χ εργάτες, μηχανήματα, τεχνογνωσία κ.) ή ότι άλλο
σκεφτείτε εσείς
ΠΗΓΕΣ • Οι πληροφορίες είναι από το βιβλίο της Πολιτικής Παιδείας Α’ Λυκείου