1. Horizon
Harry Knoors
Nu de kou ons land verlaten heeft, kunnen we weer gaan verlangen naar
zonovergoten dagen, heerlijke temperaturen, prachtige luchten en weidse vergezichten. Van
die vergezichten die ik associeer met een verblijf in de buurt van de Wadden. Of beter nog,
met wandelen in de Dolomieten. Waar je verder dan ooit af lijkt te staan van onze horizon.
Het leuke van de horizon is dat je hem niet alleen hoeft te zoeken in onze fysieke wereld. Je
kunt ook de horizon in je werk opsporen, in je hobby of zoeken naar de horizon in
wetenschappelijk onderzoek dan wel naar de horizon in het heelal.
Sinds 2002 gaat het Amerikaanse New Media Consortium (NMC) voor ons op zoek
naar de horizon van technologie toepassingen in het onderwijs. Via NMC Horizon Reports
informeren ze ons over het potentieel van ICT voor het onderwijs. Ze exploreren steeds drie
horizonnen: een die je bijna kunt aanraken (binnen twaalf maanden), een die iets verder van
ons ligt (tussen 1 en 2 jaar) en een die op afstand staat (tussen 3 en 5 jaar). In het meest
recente Horizon rapport over ICT in het primair en het secundair onderwijs worden vijf
algemene trends gesignaleerd. Allereerst dat in een wereld waarin informatie overal
beschikbaar is, betekenisverlening aan informatie en beoordeling op betrouwbaarheid steeds
belangrijker wordt. Het opslaan van gegevens in de cloud, dus niet meer op je eigen PC of
server, wint toenemend aan belang, omdat het sterk kostenverlagend is. Voor
maatschappelijk succes is het gemakkelijk kunnen gebruiken van ICT steeds crucialer. Dit
hangt niet meer zozeer af van iemands financiële mogelijkheden, maar veel meer van
iemands opleiding. Informeel leren wint aan kracht, omdat mensen via websites en sociale
media alleen of met wie ze maar willen ‘any time, any place’ kunnen leren. En tot slot wordt
innovatie en creativiteit belangrijker als het gaat om het ontwikkelen van leerervaringen voor
onszelf of voor anderen.
Daarnaast voorspelt het NMC voor het basis- en voortgezet onderwijs binnen een jaar
een doorbraak in het gebruik van tablets (iPad e.d.) en van cloud computing, over 1 à 2 jaar
een aanzienlijke toename van game-based leren en van beschikbaarheid van methodes en
lesmaterialen om niet (open content) en binnen 3 tot 5 jaar de beschikbaarheid van
persoonlijke leeromgevingen en de toepassing van analysetechnieken (à la Google Analytics)
om betrokkenheid en prestaties van leerlingen te kunnen volgen. Voorbeelden van
onderwijsprogramma’s die in het licht van deze ontwikkeling al op weg zijn, worden
meegeleverd.
Hoe scherp zijn de horizonnen van NMC? Luchtspiegelingen? Of tastbaar? Spaanse
onderzoekers namen zeven jaar voorspellingen van NMC, zeven jaargangen Horizon Reports,
onder de loep. Met bibliometrie als onderzoekstechniek. Zoeken in enorme databestanden op
trefwoorden, referenties, personen. En wat blijkt? Zelden zat het NMC ernaast. De toepassing
van augmented reality werd iets te optimistisch ingeschat, het gebruik van gaming voor het
leren duurt wat langer dan oorspronkelijk was voorzien, maar eerdere voorspellingen over het
gebruik van tablets en smartphones en het belang van het sociale web kwamen precies uit.
2. Met andere woorden, op de Horizon Reports van NMC kunnen we varen. Ze schetsen
horizonnen die we goed kunnen gebruiken om de koers uit te stippelen voor het gebruik van
ICT in ons onderwijs aan leerlingen met beperkingen in gehoor, spraak of taal. Het belang van
zo’n koers lijkt me evident in deze tijd van revolutionaire omwentelingen van ons leren. Fijn
dat er een horizon is om ons op te richten.
Literatuur
Johnson, L., Adams, S., & Haywood, K. (2011). The NMC Horizon Report: 2011 K-12 Edition.
Austin, Texas: The New Media Consortium. (downloadbaar van www.NMC.org).
Martin, S., Diaz, G., Sancristobal, E., Gil, R., Castro, M., & Peire, J. (2011). New technology
trends in education: Seven year of forecasts and convergence. Computers & Education 57,
1893-1906.
(bron: ‘Kennis delen’, www.kentalis.nl )