ANTREMAN
- 2. • Antrenman fizyolojik açıdan, sporsal verimi en üst düzeye çıkarabilmek için kendi organizma sistemlerinin ve işlevlerini geliştirmektir (Astrand ve Rodah,1970., Morehouse ve Meller,1971). • Sporda üst düzeyde başarı sağlamak, sistemli biçimde ve antrenman ilkelerine dayalı olarak çalışmadır (Açıkada, Ergen, 1990) • Antrenman organizmada fonksiyonel ve morfolojik değişmeler sağlayan, sporda verimin yükseltilmesi amacıyla belirli zaman aralıklarıyla ile uygulanan yüklenmelerin tümüdür (Hollman,1975). • Antrenman verimi artırmak için belirli zaman aralıkları ile uygulanan ve organizmada fonksiyonel morfolojik değişimler(uyumlar) yaratan uyaranlar zinciridir (Dündar,1994) . • Antrenman, ruhsal ve organik yönden en üst verimliliği elde etmek için belirli amaca yönelik, planlı, sistematik faaliyetlerin tümüdür (Maglischo,1987). • Beceri ve yeteneklerin eylem planı ve eylem yapılarının optimalleşmesini sağlayan düzenli ve planlı süreçtir (Ulich,1994). • Güç yeteneğinin yükseltilmesi ve spor dallarında başarıya ulaşılmasını sağlamak amacıyla sporcunun bedeni ve psikomatik gelişiminde son derece etkili yöntemdir (Meller, 1991).
- 3. • Spor antrenmanı, sporda gelişimi sağlamak için bilimsel, özellikle pedagojik ilkelere açıktan değer kazanmıştır. • Bu süreç, planlı ve sistemli biçimde etkilenerek sporcuların bir çok spor dalında üstün başarıya ulaşmasını amaçlar (Harre, 1984). • Antrenman, fizik ve moral gücün, teknik ve taktik becerilerin organik ve psikolojik yüklenmelerle düzeltilmesi ve en üst düzeye getirilmesi amaçlarına yönelik bir eğitim sürecidir (Sevim, 1994). • Antrenman,Sporcunun kendi en yüksek verimine ulaşabilmesi için planlı biçimde yaptığı bedensel ve ruhsal çalışmaların tümüdür (Muratlı,1997). • Antrenman, özel sporsal verim düzeyinin artırılmasına veya artırılan düzeyin korunmasına, bazen azaltılmasına yönelik planlı değişikliklerdir (Yücetürk,1986). • Sporsal verimin geliştirilmesine, bazen korunmasına, stabil tutulmasına, bazen azaltılmasına, yönelik bütün önlemleri içeren toplam kavramdır (Grosser, Zimmerman, 1986). • Öyleyse antrenman, organik ve psikolojik yüklenmelerle düzeltilmesine, özel sporsal verim düzeyinin artırılmasına veya artırılan düzeyin korunmasına, bazen azaltılmasına yönelik planlı sistematik eğitim sürecidir.
- 4. Antrenman Kuramı ve Yöntemleri • SPOR BİLİMLERİ • Hareket ve Antrenman Bilimi • Biomekanik • Kinesiyoloji • Psikoloji • Pedagoloji • İstatistik • Tarih • Felsefe • Sosyoloji • Beslenme • Spor tıbbı
- 5. ANTRENMANIN TEMEL İLKELERİ • Tüm spor dallarında olduğu gibi yüzme sporunda da en üst performansa ulaşabilmek için, çalışmaların sistemli bir şekilde yürütülmesi ve bu çalışmalar sırasında antrenman ilkelerine bağlı kalınması gerekmektedir. • Sporcudan daha yüksek düzeyde verim alabilmek antrenmanın üç temel ilkesine bağlıdır.Bu ilkeler; 1.ANTRENMANIN ÖZEL OLMA İLKESİ a.Antrenmanın bireye özgülüğü b.Antrenmanın branşa özgülüğü 2.ARTTIRMALI YÜKLEME İLKESİ a.Yüklemenin şiddeti b.Yüklenmenin yoğunluğu(sıklığı) c.Yüklenmenin kapsamı d.Yüklenmenin süresi 3.GERİYE DÖNEBİLİRLİK İLKESİ
- 6. ANTRENMANIN ÖZEL OLMA İLKESİ Bu ilke iki ana başlık altında incelenir. a.Antrenmanın Bireye Özgülüğü b.Antrenmanın Branşa Özgülüğü Bireye Özgülük İlkesi Verili bir antrenman Kişinin Özelliklerine bağlıdır. Diğer bir deyişle, kişinin varolan kondisyon düzeyi,o güne kadar yaptığı antrenman türü ve doğuştan getirdiği bazı özelliklerle sınırlıdır. Bu nedenle “olimpiyat ve dünya şampiyonlarının doğuştan yaratılmıştır” sözcüğü önemli ölçüde gerçektir. Örneğin, daha öncede belirttiğim gibi, ST liflerinin oranı fazla olan bir yüzücüden sprinter olması beklenmemelidir. Konu ile ilgili bir diğer örneği de şöyle verebiliriz; A yüzücüsünün en iyi 100 m derecesi 56 sn, B yüzücüsünün en iyi derecesi de 1.01 dk olsun. Bu yüzücülerden 6x100 m yüzmelerini ne her ikisinin de 100 metreleri 1.04 dk da bitirmelerini isteyelim Böylece bir antrenman sırasında, toplam 600 metrelik bu çalışmanın iki yüzücüye de aynı yararı sağlayacağını söylemek yanlış olur. Çünkü, A yüzücüsü 100 metreyi 1.04 dk da tamamlarken % 86 lık bir tempo ile yüzmekte iken, B yüzücüsü aynı mesafeyi 1.04 dk da tamamlarken %95 lik bir tempo ile yüzmektedir. Bu da aynı antrenman ünitesinin farklı sporcularda aynı etkiyi yaratmayabileceğini gösterir.
- 7. Antrenmanın Branşa Özgüllüğü • Sporcudan istenilen düzeyde verim alınabilmesi ya da sporcunun kondisyonunun artması yapılan spor dalının özelliklerine bağlıdır. Kişi yüzüyorsa, yüzme özelliği, halter yapıyorsa, halter kaldırma, yüksek atlama yapıyorsa sıçrama özelliği gelişecektir. • Diğer bir deyişle, yapılan antrenman geliştirmeyi istediğimiz spor dalının özelliklerini yansıtmak zorundadır. Dolayısıyla, yüzmek istiyorsak yüzme antrenmanının yapılması gerekmektedir. • Konuya ilişkin bir başka yaklaşım ise şöyle özetlenebilir; genellikle, antrenmanın branşa özgülüğü ilkesinde bir çok antrenör tarafından yanlış anlaşılan bir nokta vardır. • Buna göre; antrenmanın branşa özgülüğü ilkesi, sadece yarışmada yüzülecek mesafenin ve hızın belirlenmesidir.. Örneğin, yarışmada 200 m serbest yüzecek bir sporcuya, sürekli olarak yarışma temposunda 200 m ler yüzdürmek bu tür yanlış anlamanın sonucudur. • Burada bilinmesi gereken; antrenmanların yarış temposunda yapılması, antrenmanın branşa özgülüğü ilkesine uyan ilkelerden sadece bir tanesi olduğudur. Bu ilkenin uygulanabileceği daha birçok yol vardır • Branşa özgülüğün fizyolojik olarak en iyi yorumu, yarışma anında kullanılan metabolizmaların tümünün antrene edilmesidir. Her üç metabolik süreç kendi içinde en yüksek verime ulaşacak şekilde antrene edilmelidir.Örneğin; kol ve ayak çalışmalarının ayrı ayrı yaptırılması ve sonuçta; her ikisinin aynı anda kullanıldığı bir stilin, yarışma temposunda yüzülmesi ile elde edilecek verim daha fazla olacaktır.Çünkü, kol çekişine yönelik metabolik süreçlerin en üst performansa ulaştırabilmesi için sadece ayak vuruş çalışmalarının yapılması gereklidir.