1. Panitikan: Sanaysay Indonesia
Gramatika: Mga Pang-ugnay sa
Pagsusunod-sunod ng mga
pangyayari
2. Ang mga Pilipino ay likas na matatapang.
Bastat para sa bayan ay handa niyang
itaya maging ang sariling buhay. Harangan
man ng sibat ay mas lalo siyang
tumatapang at ang bawat sugat at patak
ng dugo ay nakalaan para sa kalayaan.
Ilahad kung ano ang naging papel ng mga
sumusunod na bayani sa pagkakamit natin
ng ating kalayaan.
4. Ipinanganak noong Hunyo 19, 1861 at namatay
noong Disyembre 30, 1896. May taglay na
kakaibang talino at husay sa pagsusulat kung
kayat maituturing na isang dakilang makata. Ang
kaniyang Ina ang naging una niyang guro na
nagturo sa kaniya ng mga kabutihang asal.
Itinuturing na Pambansang Bayani ng Pilipinas.
Kumilos sa paraang walang dumanak na dugo
makamit lang ang kalayaan. Naging inspirasyon
din si Francisco Balagtas sa pagsulat ng dalawang
nobelang tumatalakay sa mga kalupitan at
kabuktutan ng mga Kastila sa ating mga Pilipino.
6. Ipinanganak noong Nobyembre 30, 1863 sa
lungsod ng Tondo, Maynila. Siya ay isang
Pilipinong Rebolusyonaryo at bayani na nagtatag
ng KKK o Kataas-taasang Kagalang-galangang
Katipunan ng mga Anak ng Bayan, isang lihim na
kilusan na nakatuon sa pakikipaglaban sa mga
Espanyol. Siya ang isa sa mga unang nagkaroon
ng malinaw na pananaw sa kung ano ang dapat na
Pilipinong bansa. Siya ay kinikilalang Ama ng
Katipunan at ng Rebolusyonaryong Pilipino at
kilala sa tawag na Supremo.
8. Si Melchora Aquino (Enero 6, 1812 Marso
2, 1919) o Tandang Sora ay hindi nagkaroon
ng pagkakataong mag-aral subalit kung
pakikipagkapwa-tao ang pag-uusapan ay
nasa kaniya na ang mga katangiang
maaaring ituro ng isang guro sa paaralan.
Siya ay may isang maliit na tindahan sa
Balintawak. Tinaguriang Tandang Sora
sapagkat matanda na siya noong sumiklab
ang himagsikang pinamumunuan ni Andres
Bonifacio noong taong 1896.
9. Kinupkop niya ang mga Pilipinong nagtago sa
kagubatan sa pagtakas nila sa pang-aapi ng mga
Kastila. Pinakain at pinabaunan ng konting salapi at
pinapupunta sa lugar na ligtas sa pag-uusig ng mga
Kastila. Lahat ng dumudulog sa munting tahanan ni
Tandang Sora ay kaniyang pinagyayaman, ginagamot
ang mga sugat. Natunugan ng mga Kastila ang
kaniyang kabutihan kung kayat siya ay hinuli at
ipinatapon sa pulo ng Marianas. Bumalik siya sa
Pilipinas nang ito ay nasa pamahalaan na nga mga
Amerikano at makalipas nga ng ilang taon ay namatay
siyang isang dukha ngunit ang kaniyang kabayanihan
ay nanatili sa puso ng bawat Pilipino. Siya ay
nakahimlay sa kaniyang bakuran sa Balintawak na
ngayon ay kinatatayuan ng Himlayang Pilipino, tandang
Sora sa lungsod ng Quezon.
11. Siya ay ipinanganak sa Caloocan noong
ika-9 ng Mayo taong 1875. Siya ay anak
ng ulirang mag-asawang sina Nicolas de
Jesus at Baltazara Alvarez. Kabiyak ng
dibdib ng supremo ng Katipunan na si
Andres Bonifacio at kilala sa bansag na
Ina ng Katipunan, Ina ng Himagsikan at
Lakambini ng Katipunan.
12. Si Gregoria de Jesus na karaniwang
tinatawag ng mga manghihimagsik na Inang
Oriang ay nagkaroon ng mahalgang tungkulin
sa Katipunan. Siya ang taga-ingat ng mga
mahahalagang kasulatan nito. Pinamahalaan
niya ang pagpapakain at panggagamot sa
mga kasapi ng Katipunan na minalas na
masugatan. Nang minsang may nagtraydor sa
Katipunan ay itinuro siyang naghahawak ng
mahahalagang kasulatan subalit madali niya
itong naitago sa malayong lugar.
13. Nang madakip si Andres Bonifacio at ang
kapatid niyang si Procopio ay hindi na ito
hiniwalayan ni Inang Oriang. Nang patayin
sina Bonifacio ay hindi ito ipinaalam sa kaniya
at nang malaman niya ito ay hinanap niya
ang bangkay ng kaniyang asawa ngunit hindi
niya ito nakita. Napangasawa niya si G. Julio
Nakpil at sila ay nagkaroon ng limang anak.
Nagkaroon siya ng anak kay Andres subalit
ito ay namatay nang sanggol pa lamang.
Si Gregoria ay namatay noong Marso 15,
1943 sa Maynila sa gitna ng Ikalawang
Digmaang Pandaigdig.
14. Bakit gayun na lamang ang pagnanais ng
ating mga bayani na makamit ang ating
kalayaan mula sa mga Kastila?
Naging madali ba ang tinahak nilang
landas para sa kasarinlan ng Pilipinas?
Kung ikaw ay namuhay sa Panahon ng
mga Kastila, sa paanong paraan ka
makatutulong sa ating bansa?
15. Pangkat 1
Maglahad ng mga salitang maaaring iugnay sa
salitang nasa loob ng tala at bumuo ng kaisipan
sa salitang ito.
KALAYAAN
16. Ipaliwanag ang kahalagahan ng mga sumusunod na
halimbawa ng kalayaan na dapat taglayin ng isang tao.
Isa-isahin at iranggo ito ayon sa kahalagahan.
Pamamah
ayag
Pag-
aasawa
Sariling Pili
o
Pagpapasya
Pagpili ng
Kurso
Pag-
ibig
17. Magbigay ng tatlong sitwasyon na
maaaring mangyari kapag nasisikil o
nababaliwala ang kalayaan. Ilahad kung
ano ang magiging epekto nito sa lipunan.
18. DIMENSYON NAPAKAHUSAY (10) MAHUSAY
(8)
KATAMTAMAN (6)
PAGKAKAISA Aktibong nakilahok ang
lahat ng mga kasapi
Aktibong
nakilahok ang
nakararami
Aktibong nakilahok ang
ilan
PAGSASALITA AT
PAGBIGKAS
Lubhang malinaw ang
pagbigkas at
paghahatid ng
mensahe
Naging malinaw
ang paghahatid
ng mensahe
Di-gaanong naging
malinaw ang mensahe
PAGKAMALIKHAIN Lubos na nagpamalas
ng pagkamalihain sa
paraan pagsulat
Naging sa
paraan ng
pagsulat
Di-Gaanong naging
malikhain sa paraan ng
pagsulat
RUBRICS SA PARMAMARKA
19. Dugtungan ang parirala upang mabuo ang
diwa nito.
Nais kong maging malaya sa
__________________________________
__________________________________
__________________________________
_____________________________
sapagkat
__________________________________
________________________.
20. Panoorin ang isang video tungkol sa isang
Prinsesang Javanese na naghangad ng
kalayaan para sa kapwa niyang mga
kababaihang Muslim.
21. Tungkol saan ang napanaood na video?
Bakit kaya gayun na lamang ang
paghahangad ng tauhan sa video na
makamit ang kalayaan?
Ano ang naramdaman mo habang
pinapanood ang video?
Kung ikaw ay isa sa mga babaeng Muslim
sa panahong iyon, ano ang gagawin mong
hakbang para baguhin ang sitwasyong
kinalalagyan mo?
22. Piliin sa loob ng pangungusap ang salitang ginamit
na may higit pa sa isang kahulugan. Ibigay ang
kahulugan nito batay sa pagkakagamit. Ibigay rin
ang iba pang kahulugan nito.
Halimbawa: Nang tumuntong ako sa
labindalawang taong gulang, ako ay itinali sa
bahay at kinakailangang ikahon ako.
a. Kahulugan batay sa pahayag.
Ikulong pagbawalang lumabas
b. Iba pang kahulugan limitahan ang kilos
23. Ngunit hindi lamang tinig nito ang umaabot
sa akin; ang malayo, marikit, at bagong
silang na Europa ay nagtutulak sa akin na
maghangad ng pagbabago sa
kasalukuyang kalagayan.
Salitang may higit sa isang kahulugan -
________________
Kahulugan batay sa pangungusap -
___________________
Iba pang kahulugan -
_______________________________
24. Ito lamang ang nag-iisang liwanag na
nagpakulay sa hungkag at kainip-inip na
panahong iyon.
a. Salitang may higit sa isang kahulugan
- ________________
b. Kahulugan batay sa pangungusap -
___________________
c. Iba pang kahulugan -
_______________________________
25. . May karapatan ba akong wasakin ang
puso ng mga taong walang
ibinigay sa akin kungi pagmamahal at
kabutihan?
a. Salitang may higit sa isang
kahulugan - ________________
b.Kahulugan batay sa pangungusap -
___________________
c.Iba pang kahulugan -
_______________________________
26. Pagtalakay:
1. Tungkol saan ang teksto?
2. Anong uri ng akdang pampanitikan ang
akdang binasa? May kaibahan ba ito sa
ibang uri ng akda?
3. Input ng Guro (Sanaysay)
27. Suriin kung anong uri ng pagkatao
mayroon si Stella batay sa sumusunod na
ideya at opinyong inilahad niya sa
binasang sanaysay.
Alam kong para sa aking sarili ay
magagawa kong iwasan o putulin ang mga
ito, kaya lamang ay may bukod na matibay
pa sa alinmang tradisyong pumipigil sa
akin at ito ang pagmamahal na iniukol ko
sa mga pinagkakautangan ko ng buhay,
mga taong nararapat kong pasalamatan sa
lahat ng bagay.
28.
Kung ikaw si Stella Zeehandelaar, susundin
mo ba ang sumusunod na mga narinig na
tradisyon ng inyong lahi kahit mangahulugan
ito ng hindi pag-unlad ng iyong katauhan
bilang babae? Bakit?gamitin ang freedom wall
sa ibaba ng iyong posibleng opinyon.
Labag sa kaugaliang Muslim ang pag-aaral ng
mga babae lalot kailangang lumabas ng
bahay.
Ang hindi pag-aasawa ang pinakamalaking
kasalanang magagawa ng babaeng Muslim.
Ipinagkakasundo sa di-kilalang lalaking
Muslim na pinili ng mga magulang ang mga
babaeng Muslim.
29. Paano nakakawala sa tali ng lumang
tradisyon ang kakaibnag tulad ni Stella
Zeehandelaar sa kanilang bansa?
Nangyayari ba ito sa kasalukuyang
lipunang Asyano?
Magtanghal ng isang debate o kauri nito
batay sa temang Ang mga babae ay dapat
na magkaroon ng pantay na karapatan o
kalayaan tulad ng sa kalalakihan.
30. Dugtungan ang parirala upang mabuo ang
diwa nito.
Natutuhan ko sa araling tinalakay
__________________________________
ito ay nakapagpabago ng aking desisyon
na ___________________________.
31. Isalaysay ang masalimuot na pangyayaring
napakinggan, nabasa, at napanood sa video
clip na Malala Story.
Sagutin:
Tanong:
Naging madali ba sa inyo ang dinanas ni
Malala?
Ano ang pinakamahalagang aral na nais
ipabatid ni Malala sa buong mundo?
Kung ikaw si Malala, magagawa mo rin kaya
ang kaniyang ipinaglaban?
32. Basahin ang maikling sanaysay na may
pamagat na Kababaihang Asyano.
Sagutin:
a.Tungkol saan ang binasang sanaysay?
b.Bakit noong unang paanahon ay di binibigyan ng
kalayaan ang mga kababaihan ng tulad sa
kalalakihan?
c.Paano nabago ang tingin sa kanila sa lipunang
Asyano ng kanilang kinabibilangan?
d.Sa iyong palagay, dapat bang bigyan ng pantay na
karapatan ang mga kababaihan sa lahat ng bagay?
33. C. Pagsusuri sa Gramatika
1. Suriin ang mga parirala, kataga at
salitang sinalungguhitan sa binasang
talata. Paano ginamit ang mga ito sa
teksto?
2. Alin sa mga sinalungguhitang parirala,
katag at salita ang
a. Nag-uugnay ng dalawang
salita,parirala o sugnay
b. Nag-uugnay sa panuring at tinuturingan
c. Nag-uugnay sa pangngalan sa iba
pang salita
35. Pagsasanay A
Panuto: Tukuyin ang pang-ugnay na ginamit at tukuyin ang uring
kinabibilangan nito.
1. Ang mabuting pagpapalaki sa anak saka ang pag-aaruga nang
mabuti sa kanilang kalusugan ay Gawain ng mga babaeng Asyano.
a._____________________________________________________
b._____________________________________________________
2. Nagkaroon ng mabuting kalusugan at magalang na pag-uugali
ang mga anak ng Babaeng Asyano dahil sila ang mag-aalaga sa
mga ito.
a.
__________________________________________________
____
b.
__________________________________________________
____
36. 3. Buo ang pamilya ng mga Pilipino sapagkat mahusay
mag-alaga ng pamilya.
a.__________________________________________
_____
b.__________________________________________
____
4. Ang hindi pagkakaroon ng pantay na karapatan ay
alinsunod sa tradisyong
Asyano.
a.__________________________________________
____
b.__________________________________________
____
37. Pagsasanay B
Tukuyin kung anong uri ng pang-ugnay
ang nakapaloob sa mga sumusunod
na pangungusap.
1. Para sa pinakamamahal na pamilya, gagawin
lahat ng magulang ang kanilang makakaya mairaos
lang ang araw-araw.
2. Hindi na siya nakapasok sa paaralan sapagkat
umulan ng malakas.
3. Ang kwadernong ito ay hiniram ko kay Jose.
4. Ang kultura ng ating bansa ay malaking papel
sa pagpapanatili ng ating kasaysayan kung kayat
kinakailangan natin itong pangalagaan.
5. Ang masunuring anak ay pinagpapala.
38. 6. Ibinalik na ni Mercedes ang hiniram niyang
pera kay Dante.
7. Ang malawak na lupain ay ipamamana ni
Tatay Juno sa anak niyang si Juna.
8. Kapag umuulan ay nagsisipag-awitan ang
mga palakang sapa, naghuhunihan ang mga
kuliglig at tunay na kaylamig ng paligid.
9. Noong bakasyon ay pumunta kami sa
Leyte para bisitahin ang aking Lola.
10. Napabalikwas siya sa pagkakatulog nang
marinig ang malakas na putok ng baril.
40. 1. Sino ang tinutukoy sa napanood na
video?
2. Ano ang papel niya sa kaniyang
bansa? Paano niya naimpluwensiyahan
ang mga tao sa Burma?
41. Pangkat 1 ( GIRLPOWER)
Ibigay ang opinyon tungkol sa kasunod
na isyu. Gumamit ng mga pang-ugnay sa
pagbibigay mo ng opinyon o pananaw.
Ang mga ina ay dapat manatili sa
tahanan at hayaang ang ama
maghanapbuhay upang masubaybayan
ang kanilang mga anak
42. Pangkat 2
Magtanghal ng isang pagtatalo/debate
tungkol sa kasunod na napapanahong isyu.
Gumamit ng mga pang-ugnay sa
pagdedebate.
Ang mga babae ay mahina kaya dapat
silang pasakop sa kapangyarihan ng
mga lalaki
43. Pangkat 3 ( Ka- Facebook)
Gamit ang facebook, magsagawa ng isang
survey tungkol sa paksang Sa panahon
ngayon, sa mga isyung kinasasangkutan ng
mga kabataan, maituturing pa kaya silang
mga pag-asa ng bayan? Tukuyin ang
porsiyento ng sang-ayon at di sang-ayon at
kunin ang paliwanag ng mga sumagot sa
survey. Bigyan ito ng interpretasyon gamit
ang mga pang-ugnay.
44. DIMENSYON NAPAKAHUSAY (10) MAHUSAY
(8)
KATAMTAMAN (6)
PAGKAKAISA Aktibong nakilahok ang
lahat ng mga kasapi
Aktibong
nakilahok ang
nakararami
Aktibong nakilahok ang
ilan
PAGSASALITA AT
PAGBIGKAS
Lubhang malinaw ang
pagbigkas at
paghahatid ng mensahe
Naging malinaw
ang paghahatid
ng mensahe
Di-gaanong naging
malinaw ang mensahe
PAGKAMALIKHAIN Lubos na nagpamalas
ng pagkamalihain sa
paraan pagsulat
Naging sa
paraan ng
pagsulat
Di-Gaanong naging
malikhain sa paraan ng
pagsulat
45. Dugtungan ang parirala upang mabuo ang
diwa ng pangungusap.
Natutuhan ko sa gawaing ipinamalas ng
bawat isa ang
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
____________.
46. Panoorin ang isang video tungkol sa
mahalagang isyung kinasasangkutan ng
mga kababaihan.
47. B. Pagbibigay Sitwasyon
Sumulat ng isang sanaysay tungkol sa
ordinansang Catcalling na kailan lang ay
ipinatupad sa Maynila. Gumamit ng mga
pang-ugnay sa paglalahad ng opinyon.
48. Paglalahad ng Krayterya/Pamantayan
Maayos na paglalahad ng mga ideya
20%
Kaangkupan ng mga salitang ginamit sa
pagpapahayag 20%
Maayos ang opinyong ibinigay sa komentaryo
20%
Wasto ang gamit ng mga pang-ugnay sa
paglalahad
20%
Angkop sa paksa ang ibinigay na opinyon
20%
Kabuuan = 100%
49. Ibigay ang iyong paliwanag
ukol sa paksang Ang mga
kababaihan, dapat ay
minamahal, hindi
sinasaktan.