�ݺ�ߣ

พิสุทธิ์ ไพบูลย์รัตน์
National Electronics and Computer Technology Center
National Science and Technology Development Agency
กรณีศึกษาปัจจัยความสาเร็จ
ของการใช้ ICDT ในระดับพื้นที่
Expert Consultant FAO, e-Agriculture Strategy
Expert Consult to Yunus Center, Thailand
ที่ปรึกษาโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช อันเนื่องมาจาก
พระราชดาริฯ

กรณีศึกษาปัจจัยความสาเร็จของการใช้
ICDT ในระดับพื้นที่
ใครจะปลูกข ้าว...ให ้เรากิน?

ICDT for agriculture
Inspiration
Smart Farm in the
context of policy and
implementing
Root of problems
Appropriate technology
Introduction of change…
Study cases on ICDT
for agriculture
How to…?

Which way to go.....ไปทางไหนกันดี
Mass market? Selectived market?
Premium market?

๶�ป้าหมายྺองการเกษตรไทยอยู่ที่ไหน.....๶�ป้าหมายྺองใคร?

Thailand 4.0? จะไปทางไหนกัน?

ถึงเวลาของการใช ้ICDT เพื่อการเกษตร แล ้วหรือยัง?

สมานฉันท์?

Food & Non-food

ถึงเวลาที่ต ้องคิดใหม่?.......change in mindset

เกษตรกรรายย่อยอยู่ตรงไหน?

สาเก ญี่ปุ่ นสู่โลกกว ้าง
กับวิบากกรรมของสาโทไทย

ทาอย่างไรจึง Smart?

Agriculture 4.0?
เราจะทาอะไร?

โลกที่เปลี่ยนไป
• ประชากรโลกจะเพิ่มเป็นประมาณ 9,191 ล ้านคน in 2025
(UN)
• ผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศต่อภาคเกษตร
• น้าที่หายากและมีค่ามากขึ้น และนามาซึ่งความขัดแย ้ง
• พื้นที่เพื่อการเกษตรลดลง
• ความต ้องการอาหารของประชากรโลกที่เพิ่มขึ้น
• ความสมดุลของความต ้องการพืชเพื่ออาหารและพลังงาน
• ความต ้องการของผู้บริโภคที่เปลี่ยนไป (คุณภาพ ความ
ปลอดภัย ความหลากหลาย ทางเลือกใหม่)

ประเทศไทยที่เปลี่ยนไป
• ข ้อตกลงการค ้าเสรีส่งผลกระทบต่อการผลิตภาคเกษตร
• ความหลากหลายทางชีวภาพถูกทาลาย
• การใช ้พื้นที่ผิดประเภท (Land Mis-used)
• การเกษตรแปลงใหญ่ ประชารัฐ
• การเกษตรข ้ามชาติ
• ความไม่แน่นอนของตลาด เวลา และนโยบาย
• ต ้นทุนสูง ราคาต่า

สถานภาพการเกษตรไทย
เราจะทาวิจัยไปทาไม?
• Aging society การก ้าวเข ้าสู่สังคมผู้สูงวัยของประเทศ
โดยเฉพาะประชากรในกลุ่มนี้ที่ประกอบอาขีพการเกษตร
• Young generation is out of farm ลูกหลานเกษตรกร
(บางส่วน) ไม่สืบต่ออาชีพเกษตร
• Lack of skill labors ขาดแคลนแรงงานที่มีประสบการณ์ในอาขีพ
เกษตรเฉพาะทาง
• แรงงานในภาคการผลิตหายาก และมีค่าใช ้จ่ายที่สูงขึ้น

สถานภาพการเกษตรไทย
อะไรคือสิ่งที่จะตอบโจทย์เหล่านี้?
• Higher cost of production ปัจจัยการผลิตที่ราคาสูงขึ้น
• Still need chance to change ขาดโอกาสในการเข ้าถึงเทคโนโลยีที่
เหมาะสม เฉพาะทาง-เฉพาะพื้นที่
• Lack of appropriate agricultural infrastructure ขาดการลงทุน
โครงสร ้างพื้นฐานที่จาเป็นสาหรับภาคการผลิต
• Production clustering need to be highly support ขาดแรงกระตุ้น
ในการรวมกลุ่มเพื่อบริหารจัดการข ้อมูลและทรัพยากรร่วมกัน
• Gap on mindset between government agecies and
farmers/communities ช่องว่างของความคิดและความต ้องการ
ระหว่างรัฐและเกษตรกร

ทิศทางของการเกษตรไทย
challenge and opportunity
• Production clustering...together we plan, buy and sell
need new mindset and new business design with more
input in platform services on information technology, farm
mechanics, appropriated infrastructures, skill labors
training facilities and accountable management
• Farmers Academy การสร ้าง skill labors, foreman,
manager ในภาคเกษตร เป็นสถาบันเฉพาะทางด ้านวิชาชีพบน
ฐาน area based, problem based (non-academic degree)

มองไปข ้างหน้าในภาคการเกษตรไทย?
เทคโนโลยีและนวัตกรรมใหม่ทางการเกษตรกับ นโยบาย Thailand 4.0?
• Food safety มาตฐานความปลอดภัยในผลผลิตทางการเกษตร
และการแปรรูป (GAP, traceability….quality assurance scheme)
• Higher crop yields ทาอย่างไรจะเพิ่มผลผลิตต่อหน่วยพื้นที่ ใน
สภาพแวดล ้อมที่เปลี่ยนแปลง ต ้นทุนที่สูงขึ้น แรงงานที่หายาก
• High touch products and productivity การเพิ่มมูลค่าให ้
ผลผลิตกับตลาดเฉพาะทางที่แนวโน้มสูงขึ้น ด ้วยความรู้และ
นวัตกรรมใหม่
Outside-In

เกษตรกร 4.0?
•ทาธุรกิจบนข ้อมูล (data based decision making)
•รวมกลุ่มบริหารจัดการ (clustering) ด ้วย systematic thinking
•กาหนดโจทย์หา services provider
•พัฒนาตนเองบนบริบทของเกษตรกรยุคใหม่ สู่ Social Business และ
ก ้าวสู่ Social Enterprise
•Connected เชื่อมโยงผู้คนและสินค ้าสู่โลกภายนอก ในการฉลาดใช ้
social networks
•สินค ้ามีเรื่องราว วิถีชีวิต วัฒนธรรม สมดุลระหว่างการจัดการทรัพยากร
และเศรษฐกิจ

Technology/Innovation/knowledge
Social
Business/Entrepreneurs/Start-up
Agro-Eco-Culture systems/TransLab
Looking ahead………
เราจะเตรียมรับมืออย่างไร?

A new management approach for agricultural business with new technologies and
utilization of knowledge and information services

Smart Farm = ICDT + agriculturists + human sensing

Reduce cost of
production and raising quality of life
by appropriated
information & communication
technology for farm management
Farm data management,
Information Technology for
GAP Assessment,
Ubiquitous Sensors Networks
ICT package
for Crop
Production
Government: Ministry of Agriculture, Ministry of Science and Technology,
Private Sectors:
Farmers Association: Growers Enterprise,
International Collaboration: FAO, NARO, JAXA, Consortium(APAN, AFITA, SRII), Yunus center
Universities: Mae Jo University, Kasetsart University,
Field server
Sensors network
Mobile application
Voice recognition
Ontology
Knowledge Engineering
Big Data management
UAV
Photonic
Image Processing,
DSS
IT Enabling

Brand & Trust for Thai Agricultural
Products, Information Integration
between G2G, and G2C, Boosting
GAP Certification Farms
Mobile GAP Assessment System,
IT Package for Traceability System,
ICT package
for Quality
Assessment
IT Enabling
Mobile application,
Sensors for quality control,
E-Nose,
RFID,
QR code,
Moisture measurement sensors,
Image processing,
Photonic,

Reduce production lost from
natural disaster and pests
Pest tracking & warning system,
Agriculture weather forecasting,
Mitigation procedure for seasoning
Shift,
,
ICT package
for Agriculture
Risk Reduction
IT Enabling
Telemetering system,
Simulation model,
DSS,
Sensors network,
GIS/RS,
Water management system
UAV

New generation of farmers,
Increasing number of knowledge
Workers, and facilitators
Agriculture advisory,
Knowledge services,
Village that Learn,
ICT package
for Empowerment
of Agricultural
Knowledge Workers
Knowledge
Engineering
Telemetering system,
Simulation model,
DSS,
Sensors network,
GIS/RS,
Water management system,
Knowledge engineering,
Ontology,
Speech recognition,

ICDT in supply/vale chain of agriculture business
Farmers
consumers

New design for
smarter tropical greenhouse
New farm and orchard
management
New approaches for
Rice and field crops
production
Appropriated technologies
Tropical greenhouse
orchard
Paddy, field crop

เทคโนโลยีสารสนเทศ การสื่อสาร
และนวัตกรรมใหม่ในการเกษตร

ตัวอย่างการใช ้ICDT เพื่อการเกษตร
Data visualization สาหรับการวางแผนด ้าน cluster การผลิต/
การตลาด และ Location Based Services

ระบบการขึ้นทะเบียนเกษตรกรและพืช/สัตว์/ประมง

Quality Assurance System – ระบบการประเมินคุณภาพการผลิตตาม
มาตรฐาน GAP และอินทรีย์

การจัดการความรู้ระดับชุมชน
ถูกที่...ถูกเวลา...ถูกเรื่อง

สร ้าง...ใช ้...แชร์...

Area based services
7/24 knowledge as a services มาพร ้อม platform as a services
contents-สาระความรู้ปรับตาม location เป็น Location Based Services

ชาวเกษตร...Top Farm
ปฏิทินปลูกพืช...ปรับข ้อมูการปลูกตามสภาพพื้นที่จริง...พร ้อมระบบเข ้าถึงความรู้

Decision making ระดับไร่นา

ปฏิทินล ้นเกวียนยุคดิจิตอล
สาหรับการวางแผนการปลูกในสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลง

Phenomics study ( P = G*E ) ศึกษาการตอบสนองของพืขต่อ
สิ่งแวดล ้อม การจัดการในกรณีสภาพอากาศเปลี่ยนแปลง
Phenomics Study
Effect of micro-climate to longan flowering and fruit setting
การศึกษาการตอบสนองของพืชต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศเฉพาะถิ่น

understanding
Phenotyping that interact with micro-climate
ทาความเข ้าใจกับปัญหาเพื่อหาทางลดความเสียหาย

การจัดการใช ้น้าอย่างมีประสิทธิภาพ
เตรียมพร ้อมกับ
Water foot print
Water harvest
Methane emission

เทคโนโลยีการปลูกแบบเปียกสลับแห ้ง
การนาไปสู่การควบคุมปริมาณน้าที่เหมาะสม
•เซนต์เซอร์วัดความชื้นดิน
• เซนต์เซอร์วัดอุณหภูมิ
• ระบบสื่อสาร
• โมเดลการขาดน้าของข ้าว
• โปรแกรมแสดงผลบนมือถือ
• solar water pump เครื่องสูบน้าพลังแสงอาทิตย์

การพัฒนา mobile application สาหรับการเกษตร
Quality Assessment
Image processing for oil palm ripening
ระบบตรวจสอบเปอร์เซนต์ความสุกของผลปาล์ม

การพัฒนา mobile application สาหรับการเกษตร
Soil testing – Tailor made fertilizer
Image processing, mobile application for fertilizer calculation
การตรวจสอบคุณสมบัติดินและธาตุอาหารเพื่อเตรียมความพร ้อมสาหรับการผลิต

การพัฒนา Photonic application สาหรับการเกษตร

การพัฒนา microwave technology สาหรับการเกษตร

sensors network - ระบบการเก็บข ้อมูลภาคสนามเพื่อใช ้ประกอบการ
ตัดสินใจ

New structure design for tropical condition
sensors and automatically control
more high quality and safety products, insect control

New designed greenhouse
for vegetables and ornamental plants
การออกแบบเชิงวิศวกรรมสาหรับโรงเรือนปลูกพืชเขตร ้อน

Plant factory - การปลูกพืชในระบบปิด

DSS - ระบบจาลองสถานการณ์เพื่อช่วยในการตัดสินใจ
การนับเพลี้ยด้วย
Mobile Phone
ระบบฐานข ้อมูล
สนับสนุนการ
วิเคราะห์การระบาด
แบบจาลองการ
อพยพเพลี้ยฯ
(Refined)
ระบบรายงาน
สถานการณ์
การระบาด
ระบบพยากรณ์
การอพยพ
ระบบสารสนเทศ
การเตือนภัยการระบาด
ศัตรูข้าว

DSS - ระบบจาลองสถานการณ์เพื่อช่วยในการตัดสินใจ
ระบบการเฝ้ าระวังและเตือนภัยศัรูพืช
Human Sensing

Smart Thai Silk - ระบบการจัดการเพื่อหม่อนและไหม
Silk Quality Assessment
ระบบตรวจสอบคุณภาพเส ้นไหม

Smart Thai Silk - ระบบการจัดการเพื่อหม่อนและไหม

Tailor made fertilizer services
Understanding soil condition, right fertilizer formula, right time
Safe cost, safe time,
better quality of rice and life

Appropriated
Technologies
For 3 Smart
farmers
New farmers
generation
Farm Technical
students
Investors
Smart Farm
Smart Officers
Smart Farmers

Smart
Farmers
Story,
brand and
trust
Technology
and
innovation
Mindset
And
paradigm
shift
Social
business,
enterprises

สารสเทศเพื่อการวางแผน พัฒนา และใช ้ประโยชน์ บนฐานสังคมแห่งการเรียนรู้

ความร่วมมือ...ร่วมใจ
มองที่ปัญหาเชิงพื้นที่ร่วมกัน
เรียนรู้ด ้วยการลงมือทา
แบ่งปันประสบการณ์และผลประโยชน์
ขยายเครือข่ายอย่างมีขอบเขต

• Facilitators ผู้ให้ ผู้ร่วมคิด ผู้ร่วมเรียนรู้
• Learners ผู้เรียนรู้
• Appropriated ICT เทคโนโลยีที่เหมาะสม
กับบริบทของโจทย์และพื้นที่
• Time เงื่อนเวลา
• Management การจัดการ

Social Business….Social Enterprise
หว่านเมล็ดพันธุ์ใหม่?

ความหวัง?
นักวิจัยและ/หรือเกษตรกรรุ่นใหม่

สร ้าง change agents

Going out there!...touching a real life…

จุึϹ�ปลี่ยนการเกษตรไทย?

เริ่มที่ “คน”

ก ้าวสู่ความเป็นสากล
ELLITA 2017

http://www.okhlaheadlines.com/success-mantra/thinking-out-of-the-box.html

Constructionism theory + The Fifth discipline

Facilitators
ผู้ร่วมคิด
Learners
ผู้เรียนรู้
Appropriated
technologies
เทคโนโลยีที่
เหมาะสม
Management
การจัดการ
Right Time
เงื่อนเวลา
Key components

Information and
Learning
บูรณาการภูมิปัญญาและการเรียนรู้
Knowledge and
Morality
การจัดการความรู้
Wisdom and Innovation
Village that Learn
ภูมิปัญญาและนวัตกรรม
Sustainability ความยั่งยืนบน
ฐานความรู้และการจัดการ
Endogenous growth
Show & sharing
Reflection
Ownership
Circle of Life Long Learning
วงล้อแห่งการเรียนรู้

ระยะที่ 1 บูรณาการภูมิปัญญาและข ้อมูล
บูรณาการและการเรียนรู้
ภูมิปัญญา
(resources) และ
ข ้อมูล(data)
สร ้างเนื้อหาการเรียนรู้
(contents)
• ประมวลองค์ความรู้วิถีคิด
วิถีชีวิต การผลิต การ
บริโภค เครือข่ายสังคม
รากทางวัฒนธรรม
• แสวงหา/ตอบโจทย์ชุมชน
• เรียนรู้ความต ้องการชุมชน

ระยะที่ 2 การจัดการความรู้
พัฒนาการ การปรับตัว ลดช่องว่างในการเข ้าถึงเทคโนโลยี
ความรู้จากภายนอก
ผสมผสานกับความรู้จาก
ภายใน
เกิดบูรณาข ้อมูล
อย่างเป็นระบบ
คลังข ้อมูลชุมชน
การจัดการการใช ้
ข ้อมูล
• ภูมิปัญญาท ้องถิ่น
• เทคโนโลยีสารสนเทศ
• ลดช่องว่างการเข ้าถึง
• เทคโนโลยีที่เกื้อกูล
• บูรณาการข ้อมูลและการใช ้
ประโยชน์ตามบริบทชุมชน
• ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์
• ระบบจัดเก็บภาพ
• ระบบจัดเก็บข ้อมูล
• ระบบโทรมาตร
• การจัดการทรัพยากร
• ข ้อมูลน้าและเกษตร
• ฐานข ้อมูลพันธุ์ไม ้
• บัญชีชุมชน
• Social business
• แกนนาทางความคิด
• facilitators

ระยะที่ 3 Knowledge and morality
Knowledge & morality
กระบวนการเรียนรู้ ต่อ
ยอดความรู้ใหม่
ผสมผสานภูมิปัญญา
ท ้องถิ่น
ก่อเกิดปัญญา
นวัตกรรม หรือความรู้
สร ้างสรรค์ความรู้ใหม่
กระจายและแบ่งปัน
ความรู้ร่วมกัน
• เกิดการระดมสมอง
• สร ้างกระบวนการเรียนรู้
ร่วมกัน
• สร ้างความอยากเรียนรู้ ตื่นตัว
สนใจต่อการแสวงหาความรู้
• เกิดประโยชน์ต่อชุมชน
• พ่อ แม่ เป็นครู
• คนมีความสุข
• แตกยอดพัฒนาองค์ความรู้
• สั่งสมประสบการณ์ เปลี่ยน
แปงชีวิต
• เกิดปัญญาในการบริหาร
จัดการสังคม
• สร ้างภูมิคุ้มกัน
• มีสติ มีปัญญา(แก ้ปัญหา)
• รู้รักสามัคคี
• มีคุณธรรม
• มีธรรมรัฐ
• ตั้งหลักปักฐาน
• คิดค ้นผลิตความรู้ใหม่
• มีความเป็นสากลสามารถ
แข่งขันได ้
• รักษาและพัฒนาความเป็น
เอกลักษณ์
• เพิ่มมูลค่าทุนชุมชน
• สร ้างแบบอย่างการเรียนรู้เพื่อ
แลกเปลี่ยนประสบการณ์

ระยะที่ 4 การสะสมทุนทางสังคม
สังคมแห่งการเรียนรู้ สังคมเข ้มแข็ง และยั่งยืน
ทุนทางสังคม
Health & mind
driving future
กลั่นกรองและตกผลิตวิธีคิด
ต่างๆ อภิปรัชญา
• วิถีชีวิต สังคม เศรษฐกิจ
สถานภาพ ภูมิปัญญา ความรู้
สิ่งแวดล ้อม สุขภาพอนามัย
สิทธิเสรีภาพ การเมือง....
• ทฤษฏีการสร้างสรรค์ด ้วยปัญญา
• วิถีพุทธ หรือศรัทธาในศาสนา
• เศรษฐกิจพอเพียง
• ความหลากหลายทางวัฒนธรรม
• สังคมฐานความรู้
• การเปิดพื้นที่ทางความคิด
• สังคมเข ้มแข็ง วัฒนธรรมหนัก
แน่น
• โลกาภิวัฒน์
• ชุมชนเข ้มแข็ง
• หลุดพ ้นปัญหาความยากจน
พื้นฐาน
• สร ้างสังคมแห่งการเรียนรู้
ตลอดเวลา

โจทย์ปัญหาจากพื้นที่
Personal mastery
อ่านตนออก บอกตนได้ ใช้ตนเป็ น เห็นตนชัด พัฒนาตนเองอย่างสม่าเสมอ
1

New mindset & new mind map เปิดใจ..รับสิ่งใหม่
concept and guideline of thinking
Olean Business Institute, Boston
Mental model
รับฟังความคิดเห็นที่แตกต่างของผู้อื่นด้วยความเข้าใจและใจเป็ นสุข
2

ทุกที่เป็นห ้องเรียน
ลำปำ
Shared vision
สามารถสร้างวิสัยทัศน์และเป้ าหมายร่วมกันได้3

Team learning
สามารถเรียนรู้จากการทางานร่วมกันได้อย่างเป็ นกัลยาณมิตร
4

หาผู้ใช้๶�ทคโนโลยี

How to collect and use data in daily life?
Systems thinking
คิดเป็ นระบบและครบวงจร5

System Thinking คิดอย่างเป็นระบบ ด ้วยการเข ้าใจปัญหา
สาเหตุของปัญหา แนวทางการแก ้ไข และลงมือทา

To Have and Usable
การ มี เข ้าถึง ใช ้ประโยชน์ และแบ่งปัน

เครือข่ายการเรียนรู้ร่วมกัน ด ้วยวิถี show & share
Each problem bring us to continue learning……..life long learning

Connected SDGs with Social Business

สร้างฐานคน ฐานคิด

โลกเขาไปทางไหน?
E-Agriculture และ Smart Farm
E-Agriculture Strategy Solution – FAO and ITU
Learning and sharing
สร ้างความพร ้อมด ้านเทคโนโลยี

Location Based Services
การบริการเพื่อการเกษตรเฉพาะถิ่น
Area based
 Problem based
 Learning by Doing
 Reflection
 Center of Learning
 Network of Learning Centers
 Clustering
Scalability

accelerate effectively expectation of
stakeholders
• Regulatory and policy
Suggestion for Solution: for example
Data visualization model: integration of
various sources of data related to land use
(code name: What2Grow on web services)
for agriculture zoning and production cluster
planning, market places and logistics
For policy makers and planning division officersระบบข้อมูลเพื่อการวางแผนระดับนโยบาย

accelerate effectively the expectation of
stakeholders
• Regulatory and policy
Farms and farmers registration system:
(code name: TAMIS on mobile) know
whom-know where,
Data management on location based services
For policy makers and planning division officers

accelerate effectively the expectation of
stakeholders
• Capacity building and empowerment
• Agriculture extension and advisory services
Smart Officers and Smart Farmers:
integration of various sources of knowledge
and new technology related to agriculture
business
(code name: Faarm-ru on mobile) for better
understanding of information management on
farms, extension and farmers
For farmers and field officers

stakeholders
• Food Safety and Traceability
• Enhanced market access
Co-creation with market places and on-
line consumers: integration of quality
assessment system with complied to National
GAP and International recognition
for creating trust beyond story and source of
origin, connecting growers with
consumers(code name: TAMIS)
For farmers, field officers and inspectors

stakeholders
• Promote environmentally sustainable practices
• Disaster management and early warning
system
Better understanding micro-climate
affected to yield and quality: integration of
equipment's, sensors, embedded technologies,
IoT, application for location based users
For farmers, field officers, researchers and policy markers

stakeholders
• Financial inclusion, insurance and risk
management
Better understanding agriculture
topology: from Data Visualization to Crop
Insurance Scheme, Village Banking, Business
model for agricultural cluster (Farm-
researchers-private)
For farmers, field officers, bankers and insurance officers

��𲹰��Ծ��Բ�…..

Learning Paddy…นาแห่งการเรียนรู้

การสร้างเครือข่ายบันทึกและสังเคราะห์ข้อมูลระดับพื้นที่
Agricultural Information Services

กลุ่ม 5 ไร่...รอด
services through Kerry

กลุ่มผลิตผักอินทรีย์หนองเม็ก อานาจเจริญ
สู่ TOP Supermarket

กลุ่มวิสาหกิจผลิตข ้าวอินทรีย์อุ่นแสง
ศรีสะเกษ
From ทุ่งกุลาร้องไห้ to EU

Fang Thai Factory
จากฟางข ้าวสู่บรรจุภัณฑ์ลดโลกร ้อน

We are one �ڲ��….

Thai Durian Institute
Fruits orchard network
Durian delivery services

New coming consumer preferences
Food and Non-Food

อนาคตการ๶�กษตรไทย......อยู่ที่ใคร?

จะเป็น sun rise หรือ sun set

รู้จักกัน...
khunpisuth@gmail.com
Line ID: khunpisuth
�ݺ�ߣshare: /pisuth

�ݺ�ߣ

Ag smart pisuth

More Related Content

Ag smart pisuth