際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
VIK
16 Maart 2006
Ethernet TCP/IP
Het universeeluniverseel
communicatiesysteem
voor PLC s, I/O en
alle randapparatuur
Johan Cools
Marketing Automation & Controle
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
2
Ethernet TCP/IP, de universele communicatie
Inhoud
De hoofdbekommernissen van de industrie
Een oude droom wordt werkelijkheid, het universele
communicatiesysteem Ethernet TCP/IP
(TCP/IP = Transport controle Protocol, Internet protocol)
De belangrijke industrieel Ethernet organisaties
Standaard Ethernet + Web technologie biedt nieuwe mogelijkheden
voor eindgebruikers en integratoren
Wat met netwerkbeveiliging
Real time: een rekbaar begrip
Case op basis van Ethernet met Modbus TCP/IP en WEB based
diagnose
Conclusies
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
3
Ethernet TCP/IP, de universele communicatie
De hoofdbekommernissen van de industrie
Het verbeteren van de competitiviteit
Vermindering van de globale kosten
Het verhogen van de productiviteit
Verhoging van de bedrijfscontinu誰teit van de installaties
Verbeteren van de interne efficientie
Optimaliseren van de relatie met leveranciers en klanten
Voortdurend de kwaliteit verbeteren,
Het verkorten van de Time to Market
Flexibiliteit verhogen
Werken met partners daar waar nodig
Virtueel simuleren en valideren alvorens in dienst te stellen
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
4
Ethernet TCP/IP, de universele communicatie
De hoofdbekommernissen van de industrie
Het verbeteren van de competitiviteit door vermindering van de globale
kosten
Vermindering van de kosten voor het beheer en onderhoud van de
installaties
 Vermindering van het aantal technologi谷n
Een efficienter energiebeheer
 Vermindering van het electriciteitsverbruik
 Bewaking van de kwaliteit van de energie
Het verhogen van de productiviteit door een verbeterde
bedrijfscontinu誰teit van de installaties
Verkorten van de uitvaltijden en sneller kunnen beslissen
 Hogere betrouwbaarheid door vermindering van het aantel interfaces
 Betere beschikbaarheid van de gegevens
Optimaliseren van de relatie met leveranciers en klanten
Voortdurend de kwaliteit verbeteren,
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
5
Ethernet TCP/IP, de universele communicatie
De hoofdbekommernissen van de industrie
Het verkorten van de Time to Market
Flexibiliteit verhogen
 Automatiseringsarchitecturen op een snelle wijze kunnen aanpassen zonder de installaties te
moeten stilzetten
Werken met partners wanneer de nodige interne competentie afwezig is
 Steeds werken met Open systemen en universele technologi谷n
Virtueel simuleren en valideren alvorens in dienst te stellen,
Beschikbaarheid van
gegevens verhogen
Het aantal technologi谷n
verminderen
Gebruik van Open en
universele technologi谷n
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
6
Ethernet TCP/IP, de universele communicatie
Een oude droom wordt werkelijkheid
De automatiseringsarchitectuur van de jaren 90
33 verschillende netwerkniveausverschillende netwerkniveaus
Masterpact LV ACB
Site Server Client
SCADA Zone
controller
SCADA Zone
controller
SCADA Zone
controller
ClientClient
PLC PLC
Locale
HMI
Locale
HMI
Locale
HMI
Controle netwerk
EthernetEthernet
Veldbus
AS-
interface
Controle netwerk
Veldbus
Veldbus
Drive
Decentrale I/O
Decentrale I/O
Decentrale I/O
Sepam MV Relay
Power Logic
Circuit Monitor
Decentrale I/O
Drive
Vele interfaces
Geen data transparantie
SCADA is de bottleneck
Verschillende
communicatietechnologi谷n die
moeten onderhouden worden
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
7
Ethernet TCP/IP, de universele communicatie
Een oude droom wordt werkelijkheid
De automatiseringsarchitectuur van de jaren 2000
Masterpact LV ACB
Site Server Client
SCADA Zone
controller
SCADA Zone
controller
SCADA Zone
controller
ClientClient
PLC PLC
Locale
HMI
Locale
HMI
Locale
HMI
EthernetEthernet
Veldbus
ASi
Veldbus
Veldbus
Dive
DriveDecentrale I/O
Decentrale I/O
Decentrale I/O
Sepam MV Relais
Power Logic
Circuit MonitorDecentrale I/O
Ethernet Ethernet
Ethernet TCP/IPEthernet TCP/IP daalt afdaalt af tot optot op hethet
controleniveau tussencontroleniveau tussen PLCsPLCs
Migratie van de architectuur
naar 2 netwerken
Eenvoudige en goedkope
lokale & remote toegang
via een Web browser
(onderhoud, diagnose)
Verdeel de Informatie
beschikbaar over
verschillende Web servers
op PLCs,
==> geen bottlenecks
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
8
Ethernet TCP/IP, de universele communicatie
Een oude droom wordt werkelijkheid
De automatiseringsarchitectuur van de komende jaren
Ethernet TCP/IPEthernet TCP/IP alsals universeeluniverseel
communicatienetwerkcommunicatienetwerk
Dezelfde communicatietechnologie op
alle niveaus
Traditionele SCADA wordt gecombineerd
met Web technologie.
Eliminatie van de interfaces
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
9
Ethernet TCP/IP, de universele communicatie
Een oude droom wordt werkelijkheid
De verschillende veldbussystemen
N bits
in N x ms
N Woorden
in N x 10ms
N x 10 Woorden
in N x 10ms
Bestanden
in N x Sec
Bits Bytes Words Files
Device
InterbusS
ProfibusDP
LonWorks
ProfibusPA
ProfibusFMS
DeviceNet
FIPIO
MB+DIO
Sensor
ASI
Seriplex
Sensorloop
ModBus/Unitelwa
y
Field
Fieldbus
Foundation
ControlNet
FIPWAY
MBPlus
Data
ETHWAY/MMS
EthernetTCP/IP
MMSE
Ethernet TCP/IP
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
10
Belangrijke actoren in Industrieel Ethernet
Marktstudie van ARC mei 2005
26% Modbus TCP
25.4% EtherNet/IP
2.9% Fl-Net
2.1% FF-HSE
2% PROFInet
Aantal verkochte nodes per Industrieel Ethernet protocol
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
11
Belangrijke actoren in Industrieel Ethernet
De EthernetIP technologie wordt beheerd door de ODVA en
ControlNet International organisaties
EthernetIP gebruikt het CIP protocol (Common Industrial Protocol)
EthernetIP is niet enkel gebaseerd op Ethernet technologie,
het gebruikt de standaard Ethernet technologie
EthernetIP gebruikt standaard switches en is eenvoudig te
integreren met het bestaande Ethernet netwerk
Diensten
Impliciete Real time I/O via UDP, data tussen PLCs via TCP
Expliciete communicatie via TCP
CIPsync voor motion toepassingen, via een VLan
Transparantie naar DeviceNet en ControlNet apparaten
EthernetIP is bestemd voor alle automatiseringsapparaten
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
12
Belangrijke actoren in Industrieel Ethernet
PROFIBUS International is de organisatie die de Profinet en
de Profibus technologi谷n beheert
Profinet is op Ethernet gebaseerde Automation technologie
Opsplitsing in twee technologi谷n
Fieldbus based, Ethernet Based
1 Open TCP/IP channel
Parametrering, Diagnosedata, netwerkbelasting
Onderhandeling en setup van het kanaal voor processdata
2 Real-time channel RT
Transfert met hoge performantie
Cyclische en event gestuurde data
3 Real-time channel IRT
via specifieke ASIC, gericht naar motion toepassingen
Integratie van Profibus apparaten op Profinet
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
13
Belangrijke actoren in Industrieel Ethernet
Modbus TCP/IP
Modbus-IDA is de internationale organisatie die de
Modbus TCP/IP en Modbus RTPS (Real Time Publisher
Subscriber) protocols beheert
* IANA= Internet Assigned Numbers Authority
PLC
I/O
HMI
RFI
iPC
Drives
Databases
Ventieleilanden
...
De IANA* kende poort 502 toe aan Modbus TCP/IP
Elke applicatie of device die poort 502 gebruikt, is
verplicht van met het Modbus TCP/IP protocol te werken
Modbus TCP/IP heeft dezelfde status als elk ander
vast Ethernet protocol( vb HTTP, SMTP, )
Modbus TCP/IP en Modbus RTPS maken gebruik van
standaard Ethernet en is volledig compatibel met alle
andere Ethernet toepassingen
Modbus TCP/IP is transparant naar de miljoenen
ge誰nstalleerde Modbus RS485 componenten
Beide protocols werden erkend als Real time Ethernet
binnen IEC SC65C
Het zijn vrije Ethernet protocols zonder copie-rechten
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
14
Ethernet TCP/IP + Webtechnologie
Nieuwe mogelijkheden voor eindgebruikers en integratoren
Real time gegevensgegevens zijn beschikbaar voor iedereen binnen de
onderneming, vanuit een standaard web-browserweb-browser
productie, onderhoud, kwaliteit, klanten, leveranciers
diagnose van applicatie en het netwerk
OnderhoudOnderhoud vanop afstand wordt eenvoudig en goedkoopgoedkoop :
via de bestaande netwerkinfrastruktuur.
Real time datadata kan op eenvoudige manier gedeeld worden tussen de
procesomgevingprocesomgeving en de ITIT omgeving
bureautica-omgeving, ERP en MES systemen
* ERP =
Enterprise Resource planning
Globale planning / logistiek
**MES=
 Management Excecution System
Management systeem voor productie
onderhoud, kwaliteit en logistiek
Door te kiezen voor een universeel communicatienetwerk blijft U
onafhankelijkonafhankelijk van de merkgebonden oplossingen :
technologi谷n evolueren en nieuwe producten worden beschikbaar,
bij aanpassingen moet heel de architectuur niet in vraag gesteld worden.
Talloze beveiligingsoplossingenbeveiligingsoplossingen zijn beschikbaar op alle niveausalle niveaus :
de juiste beveiliging tegen een bepaald risico.
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
15
Ethernet TCP/IP + Webtechnologie
Vb. met Transparent ReadyTM
 van Schneider Electric
SNMPSNMP RTPS
real time
NTPNTP DHCPDHCP TFTPTFTP FTPFTP HTTPHTTP
NetworkNetwork
MangtMangt
GlobalGlobal
datadata
TimeTime
SynchronisationSynchronisation
UDPUDP
Layer Ethernet II & 802.3Layer Ethernet II & 802.3
IPIP
SMTPSMTP
FaultyFaulty
Device replacementDevice replacement
WebWeb
servicesservices
e-m@e-m@ilil
TCPTCP
openopen
SaveEthernetSaveEthernet
MesMes--
sagingsaging
I/OI/O
ScannerScanner
MODBUSMODBUS
TCPTCP
Network
Transport
Applicatie
Protocol
Dienst
OSI Layer
Beheervanhetnetwerkviastandaardtools
SynchronisatievanPLCtoepassingen
Synchronisatievandatumenuur
Eenvoudigevervangingenconfiguratievandefecteapparatuur
Weergave,instellingen,configuratieviainternetexplorer
E-mailopeventmetbijhorenderealtimedata
AnderespecifiekeprotocolsinTCP/IPGenormaliseerdveiligheidsprotocolModbuscommunicatieviaprogramma
RealtimeModbusTCP/IP
viaconfiguratie
Link
Physical
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
16
Ethernet TCP/IP + Webtechnologie
Real time gegevens via standaard Web browser
Door inbouwen van Webservers kunnen vanop eender welke
plaats gegevens opgevraagd en gestuurd worden
productiegegevens
gegevens ivm. onderhoud
Informatie voor leveranciers,klanten
Real time gegevens rechtstreeks vanuit het apparaat :
 PLCs , drives, I/O, HMI,
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
17
Ethernet TCP/IP + Webtechnologie
Volledige diagnosemogelijkheden met standaard tools
Machine
operator
OnderhoudsploegNetwerk
verantwoordelijke
Van het netwerk, van de apparaten en van de applicatie
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
18
Diagnose van het Netwerk
Ethernet TCP/IP + Webtechnologie
Volledige diagnosemogelijkheden met standaard tools
Dit kan via standaard SNMP (Simple Network Management protocol)
informatica-tools wanneer de aangesloten apparatuur
in zijn protocolstack de SNMP bibliotheek bevat
 PLCs, I/O,  worden herkend en beantwoorden de diagnose
requesten van standaard informatica - tools
Systeemdiagnose via Web-browser
Beschikbare bandbreedte van de Ethernetverbindingen
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
19
Systeemdiagnose via Web-browser
Toestand van het apparaat
Ethernet TCP/IP + Webtechnologie
Volledige diagnosemogelijkheden met standaard tools
Toestand van een gebruikte Ethernet dienst
 vb. I/O SCANNING VIA MODBUS TCP/IP
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
20
Automatisch toekenning van IP adres
Via bestaande protocols (DHCP, BootP)
(Dynamic Host Configuration Protocol, Bootstrap Protcocol)
Op basis van het MAC adres
(Medium Acess Adress, Uniek Ethernet adress voor elke Ethernet component)
Op basis van een Rollname
Eventueel inclusief de configuratie van het vervangen
apparaat
 vb. Snelheidsregelaars
Ethernet TCP/IP + Webtechnologie
Eenvoudig onderhoud
Rolname
IP Adres &
parameters
3. Verkrijgen
van IP adres en
eventueel de
configuratie
2. Apparaat
vervangen
defect
4. RUN
1. Ingeven van
束 rolname 損
Vergt geen tussenkomst van technieker met
informatica-kennis
verkorting van de uitvaltijd
snellere indienstname
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
21
Ethernet TCP/IP + Webtechnologie
Eenvoudig onderhoud vanop afstand
Automatiseringsgedeelte
Specifieke LAN
IP filtering functies van de PLCs
Modem
Remote toegang via modem
Punt-tot-punt verbinding
RAS(Remote Access Server) die de
beveiliging beheert
RAS Server
Intranet / bedrijfsnetwerk
Router als beveiligingsmanager

Ethernet TCP/IP voor het Intranet
Router
Firewall
Internet
Specifieke verbinding
Remote toegang Via Internet
Internet provider is vereist
Firewall voor beveiliging
(VPN is beschikbaar)
(VPN = Virtual Private Network)
Router zorgt voor extra beveiliging
Ethernet TCP/IP voor het automatiseringsgedeelte
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
22
Ethernet TCP/IP + Webtechnologie
Meer mogelijkheden voor koppeling met ERP
Via de actieve Web servers
Doorsturen van applicatie-meldingen naar internet browsers
 Visualiseren en bevestiging van meldingen afkomstig van de PLC applicatie
E-mail
HMI HMI
Direct versturen van event gestuurde Emails
 Onafhankelijk van de PLC toepassing (geen invloed op PLC scantijd)
 De Email kan tekst en dynamische PLC variabelen + hyperlinks bevatten.
Aansturen en beheren van databases op IT niveau
 Directe logging via eenvoudige configuratie naar een relationele database (PUSH DATA)
 VB. Traceerbaarheid van gegevens
 SQL server, Oracle, MySQL
 Nauwkeurige realtime data vanuit de PLC
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
23
Ethernet TCP/IP + Webtechnologie
Meer mogelijkheden voor koppeling met ERP
Toegang tot data via OPC clients
Toegang tot de gegevens vanuit een OPC client toepassing
Evolutie van COM/DCOM naar Web services
en het gebruik van SOAP protocol op http
 SOAP = Simple Object access protocol
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
24
Ethernet TCP/IP + Webtechnologie
Meer mogelijkheden voor koppeling met ERP
Actieve Web
beelden
Actieve Web
beelden
Database
connectie
Database
connectie
E-mail
notificatie
E-mail
notificatie
Diagnose en
bewaking
Diagnose en
bewaking
Data-acquisitie
en datering
Data-acquisitie
en datering
Recepten
beheer
Recepten
beheer
SOAP/XML
Web services
SOAP/XML
Web services
Serveur Web actif
Thin Client
Geen bottleneck via SCADA
rechtstreeks van server naar
client
Evolutie naar Web Services
SOAP/XML
Receptenbeheer
Actieve Web beelden
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
25
Ethernet TCP/IP + Webtechnologie
Wat met netwerkbeveiliging
Door gebruik van een universeel communicatienetwerk in het
domein van de automatisering, worden heel wat technische
opstakels ge谷limineerd om toegang te verkrijgen tot het apparaat
Het is dus absoluut nodig de apparatuur te
vrijwaren tegen ongewenste toegang
Door de netwerktransparantie geldt dit niet
alleen voor de automatiseringsprotocols
maar voor alle Ethernet protocols
(FTP, SNMP, SMTP, )
De bestaande netwerkbeveiliging beschermt
ook het Automation gedeelte
Het is niet omdat men dezelfde techologie
gebruikt, dat men fysisch verbonden is met
de buitenwereld
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
26
Beveiliging kan op verschillende niveaus
Ethernet TCP/IP + Webtechnologie
Wat met netwerkbeveiliging
Tussen automatiserings en bedrijfsnetwerk
Via een Router die geconfigureerd wordt als
toegangsadministrator
Filtering op een zone IP adressen voor welbepaalde
poorten
Binnen de automatiseringscel
Zelfde risico s als bij standaard veldbussystemen
Paswoorden voorzien op elke toepassing (PLC, PC s, )
Evolutieve paswoordenpolitiek vastleggen
De IP filtering gebruiken op de PLC s
Tegenover de buitenwereld
Via een firewall , filtering op de toegangspoorten
Via VPN verbinding
Via de RAS server (RAS= Remote acess Server)
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
27
Ethernet TCP/IP + Webtechnologie
Netwerkbeveiliging : bij Internetverbinding
Onmogelijk van 0% risico te verkrijgen, doch een zekere
en goed beveiligde Internetverbinding is mogelijk
Beveiligde Internetverbinding via de Fire Wall
van het bedrijf
 Voor alle bedrijfstoepassingen
 Filtering op de poorten : Modbus TCP/IP (502), HTTP (80), FTP(21) en
de tijdelijke poorten 1024 tot 4999)
Beveiligde Internetverbinding via VPN
(Virtual Private Network)
 onafhankelijk van het Internet (m.a.w. tussen twee sites van hetzelfde
bedrijf)
 ook gestuurd via de Fire-wall van het bedrijf
Nog meer beveiliging via de router op niveau van het
automatiseringsnetwerk
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
28
Ethernet TCP/IP + Webtechnologie
Netwerkbeveiliging :bij toegang via RAS server
Modem
RAS
Internet
De RAS server beperkt zelf de risico s :
Toekennen van een geheim telefoonnummer
Identificatie via gebruikersnaam en paswoord
Eventueel kan teruggebeld worden naar de opbeller
Kan ge誰ntegreerd zijn met een router of eventueel een
Fire-Wall
De risico s zijn zeer beperkt wanneer de RAS server
op een onderliggend netwerk van het bedrijfsnetwerk
wordt geplaatst
Verbinding via een RAS* server
Punt tot punt verbinding (is niet via internet)
Via Internet (via Internet provider)
* RAS = Remote Acces server
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
29
Ethernet TCP/IP + Webtechnologie
Netwerkbeveiliging : verbinding op het bedrijfsintranet
Deze verbinding gebeurt via een router die
geconfigureerd wordt als toegangsadministrator
Hierdoor verkrijgt men een aanvaardbare beveiliging
tussen automatiseringsnetwerk en het bedrijfsintranet
Filtering op de IP adressen
Filtering voor clients en servers op de
communicatiepoorten
 vb toegelaten zijn IP adressen 102.12.12.1 tot 102.12.12.99 op
de Modbus TCP/IP poort (502) en de HTTP poort (80)
Compatible IBM Compatible IBM
intranet
Fire-wall
Hub/switch Hub/switch Hub/switch
router
Beveiligde automatiseringscel
internet
Voor en nadelen
 Verbinding via een standaard product
 Enkel de toegelaten IP adressen kunnen communiceren
 Alle acties kunnen geregistreerd worden
Toegang tot alle diensten op een poort ofwel geen toegang
Dynamische toekenning van adressen moet beheerd worden om compatibel
te zijn.
Geen beveiliging tegen het onrechtmatig gebruik van IP adressen !
Dit is enkel mogelijk via een algemene veiligheidscode binnen de
onderneming ( zoals bij het onrechtmatig gebruik van e-mail adressen)
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
30
Door gebruik van standaard Ethernet TCP/IP in de
automatisering, vallen vele technische obstakels weg om
toegang te verkrijgen tot verschillende apparaten
Hierdoor is het aangewezen om de geautomatiseerde
systemen te beveiligen tegen ongewenste toegang
(zowel intern als extern)
Het beheer van de risico s situeert zich op drie niveau s :
Tegenover de buitenwereld
Tussen het automatiseringsintranet en het bedrijfsintranet
Binnen de automatiseringscel
Er zijn heel wat mogelijkheden voorhanden
Het beheer van de veiligheid zal altijd een compromis zijn
tussen risico s, kosten en gebruiksconfort
Ethernet TCP/IP + Webtechnologie
Netwerkbeveiliging : conclusies
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
31
Ethernet TCP/IP, de universele communicatie
Real time: een relatief begrip
Controle & device Pure Real TimeIT Communicatie
Messaging
I/O scanning
Gesynchroniseerde MotionPeriodieke Data
TCP/IP traffic
Real Time traffic
10袖s1ms100ms 10ms1s 100袖s
Soft Real Time Hardware Real TimeGeen Real Time
SpecifiekeSpecifieke hardwarehardware
voorvoor < 10% van de< 10% van de
toepassingentoepassingen
StandaardStandaard EthernetEthernet
voorvoor > 90%> 90%
van devan de toepassingentoepassingen
EtherNet/IP
ProfinetIT
ModbusTCP
ProfinetIRT
Ethercat
EtherNet/IPCIPSunc
SercosIII
Powerlink
ManagedManaged
Gebruik van standaard Ethernet TCP/IP stack
Compatibel met andere TCP/IP applicaties
Gebruik van standaard switches
EtherNet/IP
ProfinetRealtime
ModbusTCP
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
32
Ethernet TCP/IP, de universele communicatie
Case: Koelinstallatie voor fruit (peren)
Technischlokaal
TSXPremium+Firewall
Koelcel 3
Koelcel1Koelcel2
Koelcel 6Koelcel 7
Koelcel 10Koelcel 11
Koelcel 14Koelcel 15
Koelcel 18Koelcel 19
Koelcel 22
Platte grond gebouw met koelcellen
Ethernet TCP/IP met Modbus Protocol
VPN Verbinding
naar dispatching
(Virtual Protected network)
Verdeelbord met
Energiemeting
Marketing Automation& Contr担le
Johan Cools 29-Maart-06
33
Ethernet TCP/IP, de universele communicatie
Conclusies
Standaard Ethernet TCP/IP + Webtechnologie in de automatisering
bieden nieuwe perspectieven voor programmeerbare sturingen
Betere toegankelijkheid van de processgegevens
Gebruik van de dagelijkse informaticadiensten voor betere
efficientie
Onderhoud vanop afstand wordt goedkoper
Door te kiezen voor een universele communicatietechnologie, bent
u vendoru vendor onafhankelijkonafhankelijk
U kiest de beste producten van elke leverancier
U geniet van de nieuwste ontwikkelingen zonder heel de
architectuur in vraag te moeten stellen
 VB. De ingebouwde switch in decentrale I/O
De meeste leveranciers bieden de mogelijkheid om het
ge誰nstalleerde park op te waarderen naar de Ethernet architectuur
Voor uw aandacht
MerciDank U
Switch to Open solutions
Switch to Open solutionsSwitch to Open solutions

More Related Content

Ehterne TCP / IP

  • 1. VIK 16 Maart 2006 Ethernet TCP/IP Het universeeluniverseel communicatiesysteem voor PLC s, I/O en alle randapparatuur Johan Cools Marketing Automation & Controle
  • 2. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 2 Ethernet TCP/IP, de universele communicatie Inhoud De hoofdbekommernissen van de industrie Een oude droom wordt werkelijkheid, het universele communicatiesysteem Ethernet TCP/IP (TCP/IP = Transport controle Protocol, Internet protocol) De belangrijke industrieel Ethernet organisaties Standaard Ethernet + Web technologie biedt nieuwe mogelijkheden voor eindgebruikers en integratoren Wat met netwerkbeveiliging Real time: een rekbaar begrip Case op basis van Ethernet met Modbus TCP/IP en WEB based diagnose Conclusies
  • 3. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 3 Ethernet TCP/IP, de universele communicatie De hoofdbekommernissen van de industrie Het verbeteren van de competitiviteit Vermindering van de globale kosten Het verhogen van de productiviteit Verhoging van de bedrijfscontinu誰teit van de installaties Verbeteren van de interne efficientie Optimaliseren van de relatie met leveranciers en klanten Voortdurend de kwaliteit verbeteren, Het verkorten van de Time to Market Flexibiliteit verhogen Werken met partners daar waar nodig Virtueel simuleren en valideren alvorens in dienst te stellen
  • 4. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 4 Ethernet TCP/IP, de universele communicatie De hoofdbekommernissen van de industrie Het verbeteren van de competitiviteit door vermindering van de globale kosten Vermindering van de kosten voor het beheer en onderhoud van de installaties Vermindering van het aantal technologi谷n Een efficienter energiebeheer Vermindering van het electriciteitsverbruik Bewaking van de kwaliteit van de energie Het verhogen van de productiviteit door een verbeterde bedrijfscontinu誰teit van de installaties Verkorten van de uitvaltijden en sneller kunnen beslissen Hogere betrouwbaarheid door vermindering van het aantel interfaces Betere beschikbaarheid van de gegevens Optimaliseren van de relatie met leveranciers en klanten Voortdurend de kwaliteit verbeteren,
  • 5. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 5 Ethernet TCP/IP, de universele communicatie De hoofdbekommernissen van de industrie Het verkorten van de Time to Market Flexibiliteit verhogen Automatiseringsarchitecturen op een snelle wijze kunnen aanpassen zonder de installaties te moeten stilzetten Werken met partners wanneer de nodige interne competentie afwezig is Steeds werken met Open systemen en universele technologi谷n Virtueel simuleren en valideren alvorens in dienst te stellen, Beschikbaarheid van gegevens verhogen Het aantal technologi谷n verminderen Gebruik van Open en universele technologi谷n
  • 6. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 6 Ethernet TCP/IP, de universele communicatie Een oude droom wordt werkelijkheid De automatiseringsarchitectuur van de jaren 90 33 verschillende netwerkniveausverschillende netwerkniveaus Masterpact LV ACB Site Server Client SCADA Zone controller SCADA Zone controller SCADA Zone controller ClientClient PLC PLC Locale HMI Locale HMI Locale HMI Controle netwerk EthernetEthernet Veldbus AS- interface Controle netwerk Veldbus Veldbus Drive Decentrale I/O Decentrale I/O Decentrale I/O Sepam MV Relay Power Logic Circuit Monitor Decentrale I/O Drive Vele interfaces Geen data transparantie SCADA is de bottleneck Verschillende communicatietechnologi谷n die moeten onderhouden worden
  • 7. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 7 Ethernet TCP/IP, de universele communicatie Een oude droom wordt werkelijkheid De automatiseringsarchitectuur van de jaren 2000 Masterpact LV ACB Site Server Client SCADA Zone controller SCADA Zone controller SCADA Zone controller ClientClient PLC PLC Locale HMI Locale HMI Locale HMI EthernetEthernet Veldbus ASi Veldbus Veldbus Dive DriveDecentrale I/O Decentrale I/O Decentrale I/O Sepam MV Relais Power Logic Circuit MonitorDecentrale I/O Ethernet Ethernet Ethernet TCP/IPEthernet TCP/IP daalt afdaalt af tot optot op hethet controleniveau tussencontroleniveau tussen PLCsPLCs Migratie van de architectuur naar 2 netwerken Eenvoudige en goedkope lokale & remote toegang via een Web browser (onderhoud, diagnose) Verdeel de Informatie beschikbaar over verschillende Web servers op PLCs, ==> geen bottlenecks
  • 8. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 8 Ethernet TCP/IP, de universele communicatie Een oude droom wordt werkelijkheid De automatiseringsarchitectuur van de komende jaren Ethernet TCP/IPEthernet TCP/IP alsals universeeluniverseel communicatienetwerkcommunicatienetwerk Dezelfde communicatietechnologie op alle niveaus Traditionele SCADA wordt gecombineerd met Web technologie. Eliminatie van de interfaces
  • 9. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 9 Ethernet TCP/IP, de universele communicatie Een oude droom wordt werkelijkheid De verschillende veldbussystemen N bits in N x ms N Woorden in N x 10ms N x 10 Woorden in N x 10ms Bestanden in N x Sec Bits Bytes Words Files Device InterbusS ProfibusDP LonWorks ProfibusPA ProfibusFMS DeviceNet FIPIO MB+DIO Sensor ASI Seriplex Sensorloop ModBus/Unitelwa y Field Fieldbus Foundation ControlNet FIPWAY MBPlus Data ETHWAY/MMS EthernetTCP/IP MMSE Ethernet TCP/IP
  • 10. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 10 Belangrijke actoren in Industrieel Ethernet Marktstudie van ARC mei 2005 26% Modbus TCP 25.4% EtherNet/IP 2.9% Fl-Net 2.1% FF-HSE 2% PROFInet Aantal verkochte nodes per Industrieel Ethernet protocol
  • 11. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 11 Belangrijke actoren in Industrieel Ethernet De EthernetIP technologie wordt beheerd door de ODVA en ControlNet International organisaties EthernetIP gebruikt het CIP protocol (Common Industrial Protocol) EthernetIP is niet enkel gebaseerd op Ethernet technologie, het gebruikt de standaard Ethernet technologie EthernetIP gebruikt standaard switches en is eenvoudig te integreren met het bestaande Ethernet netwerk Diensten Impliciete Real time I/O via UDP, data tussen PLCs via TCP Expliciete communicatie via TCP CIPsync voor motion toepassingen, via een VLan Transparantie naar DeviceNet en ControlNet apparaten EthernetIP is bestemd voor alle automatiseringsapparaten
  • 12. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 12 Belangrijke actoren in Industrieel Ethernet PROFIBUS International is de organisatie die de Profinet en de Profibus technologi谷n beheert Profinet is op Ethernet gebaseerde Automation technologie Opsplitsing in twee technologi谷n Fieldbus based, Ethernet Based 1 Open TCP/IP channel Parametrering, Diagnosedata, netwerkbelasting Onderhandeling en setup van het kanaal voor processdata 2 Real-time channel RT Transfert met hoge performantie Cyclische en event gestuurde data 3 Real-time channel IRT via specifieke ASIC, gericht naar motion toepassingen Integratie van Profibus apparaten op Profinet
  • 13. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 13 Belangrijke actoren in Industrieel Ethernet Modbus TCP/IP Modbus-IDA is de internationale organisatie die de Modbus TCP/IP en Modbus RTPS (Real Time Publisher Subscriber) protocols beheert * IANA= Internet Assigned Numbers Authority PLC I/O HMI RFI iPC Drives Databases Ventieleilanden ... De IANA* kende poort 502 toe aan Modbus TCP/IP Elke applicatie of device die poort 502 gebruikt, is verplicht van met het Modbus TCP/IP protocol te werken Modbus TCP/IP heeft dezelfde status als elk ander vast Ethernet protocol( vb HTTP, SMTP, ) Modbus TCP/IP en Modbus RTPS maken gebruik van standaard Ethernet en is volledig compatibel met alle andere Ethernet toepassingen Modbus TCP/IP is transparant naar de miljoenen ge誰nstalleerde Modbus RS485 componenten Beide protocols werden erkend als Real time Ethernet binnen IEC SC65C Het zijn vrije Ethernet protocols zonder copie-rechten
  • 14. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 14 Ethernet TCP/IP + Webtechnologie Nieuwe mogelijkheden voor eindgebruikers en integratoren Real time gegevensgegevens zijn beschikbaar voor iedereen binnen de onderneming, vanuit een standaard web-browserweb-browser productie, onderhoud, kwaliteit, klanten, leveranciers diagnose van applicatie en het netwerk OnderhoudOnderhoud vanop afstand wordt eenvoudig en goedkoopgoedkoop : via de bestaande netwerkinfrastruktuur. Real time datadata kan op eenvoudige manier gedeeld worden tussen de procesomgevingprocesomgeving en de ITIT omgeving bureautica-omgeving, ERP en MES systemen * ERP = Enterprise Resource planning Globale planning / logistiek **MES= Management Excecution System Management systeem voor productie onderhoud, kwaliteit en logistiek Door te kiezen voor een universeel communicatienetwerk blijft U onafhankelijkonafhankelijk van de merkgebonden oplossingen : technologi谷n evolueren en nieuwe producten worden beschikbaar, bij aanpassingen moet heel de architectuur niet in vraag gesteld worden. Talloze beveiligingsoplossingenbeveiligingsoplossingen zijn beschikbaar op alle niveausalle niveaus : de juiste beveiliging tegen een bepaald risico.
  • 15. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 15 Ethernet TCP/IP + Webtechnologie Vb. met Transparent ReadyTM van Schneider Electric SNMPSNMP RTPS real time NTPNTP DHCPDHCP TFTPTFTP FTPFTP HTTPHTTP NetworkNetwork MangtMangt GlobalGlobal datadata TimeTime SynchronisationSynchronisation UDPUDP Layer Ethernet II & 802.3Layer Ethernet II & 802.3 IPIP SMTPSMTP FaultyFaulty Device replacementDevice replacement WebWeb servicesservices e-m@e-m@ilil TCPTCP openopen SaveEthernetSaveEthernet MesMes-- sagingsaging I/OI/O ScannerScanner MODBUSMODBUS TCPTCP Network Transport Applicatie Protocol Dienst OSI Layer Beheervanhetnetwerkviastandaardtools SynchronisatievanPLCtoepassingen Synchronisatievandatumenuur Eenvoudigevervangingenconfiguratievandefecteapparatuur Weergave,instellingen,configuratieviainternetexplorer E-mailopeventmetbijhorenderealtimedata AnderespecifiekeprotocolsinTCP/IPGenormaliseerdveiligheidsprotocolModbuscommunicatieviaprogramma RealtimeModbusTCP/IP viaconfiguratie Link Physical
  • 16. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 16 Ethernet TCP/IP + Webtechnologie Real time gegevens via standaard Web browser Door inbouwen van Webservers kunnen vanop eender welke plaats gegevens opgevraagd en gestuurd worden productiegegevens gegevens ivm. onderhoud Informatie voor leveranciers,klanten Real time gegevens rechtstreeks vanuit het apparaat : PLCs , drives, I/O, HMI,
  • 17. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 17 Ethernet TCP/IP + Webtechnologie Volledige diagnosemogelijkheden met standaard tools Machine operator OnderhoudsploegNetwerk verantwoordelijke Van het netwerk, van de apparaten en van de applicatie
  • 18. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 18 Diagnose van het Netwerk Ethernet TCP/IP + Webtechnologie Volledige diagnosemogelijkheden met standaard tools Dit kan via standaard SNMP (Simple Network Management protocol) informatica-tools wanneer de aangesloten apparatuur in zijn protocolstack de SNMP bibliotheek bevat PLCs, I/O, worden herkend en beantwoorden de diagnose requesten van standaard informatica - tools Systeemdiagnose via Web-browser Beschikbare bandbreedte van de Ethernetverbindingen
  • 19. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 19 Systeemdiagnose via Web-browser Toestand van het apparaat Ethernet TCP/IP + Webtechnologie Volledige diagnosemogelijkheden met standaard tools Toestand van een gebruikte Ethernet dienst vb. I/O SCANNING VIA MODBUS TCP/IP
  • 20. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 20 Automatisch toekenning van IP adres Via bestaande protocols (DHCP, BootP) (Dynamic Host Configuration Protocol, Bootstrap Protcocol) Op basis van het MAC adres (Medium Acess Adress, Uniek Ethernet adress voor elke Ethernet component) Op basis van een Rollname Eventueel inclusief de configuratie van het vervangen apparaat vb. Snelheidsregelaars Ethernet TCP/IP + Webtechnologie Eenvoudig onderhoud Rolname IP Adres & parameters 3. Verkrijgen van IP adres en eventueel de configuratie 2. Apparaat vervangen defect 4. RUN 1. Ingeven van 束 rolname 損 Vergt geen tussenkomst van technieker met informatica-kennis verkorting van de uitvaltijd snellere indienstname
  • 21. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 21 Ethernet TCP/IP + Webtechnologie Eenvoudig onderhoud vanop afstand Automatiseringsgedeelte Specifieke LAN IP filtering functies van de PLCs Modem Remote toegang via modem Punt-tot-punt verbinding RAS(Remote Access Server) die de beveiliging beheert RAS Server Intranet / bedrijfsnetwerk Router als beveiligingsmanager Ethernet TCP/IP voor het Intranet Router Firewall Internet Specifieke verbinding Remote toegang Via Internet Internet provider is vereist Firewall voor beveiliging (VPN is beschikbaar) (VPN = Virtual Private Network) Router zorgt voor extra beveiliging Ethernet TCP/IP voor het automatiseringsgedeelte
  • 22. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 22 Ethernet TCP/IP + Webtechnologie Meer mogelijkheden voor koppeling met ERP Via de actieve Web servers Doorsturen van applicatie-meldingen naar internet browsers Visualiseren en bevestiging van meldingen afkomstig van de PLC applicatie E-mail HMI HMI Direct versturen van event gestuurde Emails Onafhankelijk van de PLC toepassing (geen invloed op PLC scantijd) De Email kan tekst en dynamische PLC variabelen + hyperlinks bevatten. Aansturen en beheren van databases op IT niveau Directe logging via eenvoudige configuratie naar een relationele database (PUSH DATA) VB. Traceerbaarheid van gegevens SQL server, Oracle, MySQL Nauwkeurige realtime data vanuit de PLC
  • 23. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 23 Ethernet TCP/IP + Webtechnologie Meer mogelijkheden voor koppeling met ERP Toegang tot data via OPC clients Toegang tot de gegevens vanuit een OPC client toepassing Evolutie van COM/DCOM naar Web services en het gebruik van SOAP protocol op http SOAP = Simple Object access protocol
  • 24. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 24 Ethernet TCP/IP + Webtechnologie Meer mogelijkheden voor koppeling met ERP Actieve Web beelden Actieve Web beelden Database connectie Database connectie E-mail notificatie E-mail notificatie Diagnose en bewaking Diagnose en bewaking Data-acquisitie en datering Data-acquisitie en datering Recepten beheer Recepten beheer SOAP/XML Web services SOAP/XML Web services Serveur Web actif Thin Client Geen bottleneck via SCADA rechtstreeks van server naar client Evolutie naar Web Services SOAP/XML Receptenbeheer Actieve Web beelden
  • 25. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 25 Ethernet TCP/IP + Webtechnologie Wat met netwerkbeveiliging Door gebruik van een universeel communicatienetwerk in het domein van de automatisering, worden heel wat technische opstakels ge谷limineerd om toegang te verkrijgen tot het apparaat Het is dus absoluut nodig de apparatuur te vrijwaren tegen ongewenste toegang Door de netwerktransparantie geldt dit niet alleen voor de automatiseringsprotocols maar voor alle Ethernet protocols (FTP, SNMP, SMTP, ) De bestaande netwerkbeveiliging beschermt ook het Automation gedeelte Het is niet omdat men dezelfde techologie gebruikt, dat men fysisch verbonden is met de buitenwereld
  • 26. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 26 Beveiliging kan op verschillende niveaus Ethernet TCP/IP + Webtechnologie Wat met netwerkbeveiliging Tussen automatiserings en bedrijfsnetwerk Via een Router die geconfigureerd wordt als toegangsadministrator Filtering op een zone IP adressen voor welbepaalde poorten Binnen de automatiseringscel Zelfde risico s als bij standaard veldbussystemen Paswoorden voorzien op elke toepassing (PLC, PC s, ) Evolutieve paswoordenpolitiek vastleggen De IP filtering gebruiken op de PLC s Tegenover de buitenwereld Via een firewall , filtering op de toegangspoorten Via VPN verbinding Via de RAS server (RAS= Remote acess Server)
  • 27. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 27 Ethernet TCP/IP + Webtechnologie Netwerkbeveiliging : bij Internetverbinding Onmogelijk van 0% risico te verkrijgen, doch een zekere en goed beveiligde Internetverbinding is mogelijk Beveiligde Internetverbinding via de Fire Wall van het bedrijf Voor alle bedrijfstoepassingen Filtering op de poorten : Modbus TCP/IP (502), HTTP (80), FTP(21) en de tijdelijke poorten 1024 tot 4999) Beveiligde Internetverbinding via VPN (Virtual Private Network) onafhankelijk van het Internet (m.a.w. tussen twee sites van hetzelfde bedrijf) ook gestuurd via de Fire-wall van het bedrijf Nog meer beveiliging via de router op niveau van het automatiseringsnetwerk
  • 28. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 28 Ethernet TCP/IP + Webtechnologie Netwerkbeveiliging :bij toegang via RAS server Modem RAS Internet De RAS server beperkt zelf de risico s : Toekennen van een geheim telefoonnummer Identificatie via gebruikersnaam en paswoord Eventueel kan teruggebeld worden naar de opbeller Kan ge誰ntegreerd zijn met een router of eventueel een Fire-Wall De risico s zijn zeer beperkt wanneer de RAS server op een onderliggend netwerk van het bedrijfsnetwerk wordt geplaatst Verbinding via een RAS* server Punt tot punt verbinding (is niet via internet) Via Internet (via Internet provider) * RAS = Remote Acces server
  • 29. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 29 Ethernet TCP/IP + Webtechnologie Netwerkbeveiliging : verbinding op het bedrijfsintranet Deze verbinding gebeurt via een router die geconfigureerd wordt als toegangsadministrator Hierdoor verkrijgt men een aanvaardbare beveiliging tussen automatiseringsnetwerk en het bedrijfsintranet Filtering op de IP adressen Filtering voor clients en servers op de communicatiepoorten vb toegelaten zijn IP adressen 102.12.12.1 tot 102.12.12.99 op de Modbus TCP/IP poort (502) en de HTTP poort (80) Compatible IBM Compatible IBM intranet Fire-wall Hub/switch Hub/switch Hub/switch router Beveiligde automatiseringscel internet Voor en nadelen Verbinding via een standaard product Enkel de toegelaten IP adressen kunnen communiceren Alle acties kunnen geregistreerd worden Toegang tot alle diensten op een poort ofwel geen toegang Dynamische toekenning van adressen moet beheerd worden om compatibel te zijn. Geen beveiliging tegen het onrechtmatig gebruik van IP adressen ! Dit is enkel mogelijk via een algemene veiligheidscode binnen de onderneming ( zoals bij het onrechtmatig gebruik van e-mail adressen)
  • 30. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 30 Door gebruik van standaard Ethernet TCP/IP in de automatisering, vallen vele technische obstakels weg om toegang te verkrijgen tot verschillende apparaten Hierdoor is het aangewezen om de geautomatiseerde systemen te beveiligen tegen ongewenste toegang (zowel intern als extern) Het beheer van de risico s situeert zich op drie niveau s : Tegenover de buitenwereld Tussen het automatiseringsintranet en het bedrijfsintranet Binnen de automatiseringscel Er zijn heel wat mogelijkheden voorhanden Het beheer van de veiligheid zal altijd een compromis zijn tussen risico s, kosten en gebruiksconfort Ethernet TCP/IP + Webtechnologie Netwerkbeveiliging : conclusies
  • 31. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 31 Ethernet TCP/IP, de universele communicatie Real time: een relatief begrip Controle & device Pure Real TimeIT Communicatie Messaging I/O scanning Gesynchroniseerde MotionPeriodieke Data TCP/IP traffic Real Time traffic 10袖s1ms100ms 10ms1s 100袖s Soft Real Time Hardware Real TimeGeen Real Time SpecifiekeSpecifieke hardwarehardware voorvoor < 10% van de< 10% van de toepassingentoepassingen StandaardStandaard EthernetEthernet voorvoor > 90%> 90% van devan de toepassingentoepassingen EtherNet/IP ProfinetIT ModbusTCP ProfinetIRT Ethercat EtherNet/IPCIPSunc SercosIII Powerlink ManagedManaged Gebruik van standaard Ethernet TCP/IP stack Compatibel met andere TCP/IP applicaties Gebruik van standaard switches EtherNet/IP ProfinetRealtime ModbusTCP
  • 32. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 32 Ethernet TCP/IP, de universele communicatie Case: Koelinstallatie voor fruit (peren) Technischlokaal TSXPremium+Firewall Koelcel 3 Koelcel1Koelcel2 Koelcel 6Koelcel 7 Koelcel 10Koelcel 11 Koelcel 14Koelcel 15 Koelcel 18Koelcel 19 Koelcel 22 Platte grond gebouw met koelcellen Ethernet TCP/IP met Modbus Protocol VPN Verbinding naar dispatching (Virtual Protected network) Verdeelbord met Energiemeting
  • 33. Marketing Automation& Contr担le Johan Cools 29-Maart-06 33 Ethernet TCP/IP, de universele communicatie Conclusies Standaard Ethernet TCP/IP + Webtechnologie in de automatisering bieden nieuwe perspectieven voor programmeerbare sturingen Betere toegankelijkheid van de processgegevens Gebruik van de dagelijkse informaticadiensten voor betere efficientie Onderhoud vanop afstand wordt goedkoper Door te kiezen voor een universele communicatietechnologie, bent u vendoru vendor onafhankelijkonafhankelijk U kiest de beste producten van elke leverancier U geniet van de nieuwste ontwikkelingen zonder heel de architectuur in vraag te moeten stellen VB. De ingebouwde switch in decentrale I/O De meeste leveranciers bieden de mogelijkheid om het ge誰nstalleerde park op te waarderen naar de Ethernet architectuur
  • 34. Voor uw aandacht MerciDank U Switch to Open solutions Switch to Open solutionsSwitch to Open solutions