หน่วยที่ 1 1 ข้อมูลและสารสนเทศ
- 2. ความหมายและประเภทของข้อมูลและสารสนเทศ ข้อมูล (Data) คือ สิ่งต่าง ๆ หรือข้อเท็จจริง ที่ได้รับจาก ประสาทสัมผัสหรือสื่อต่าง ๆที่ยังไม่ผ่านการวิเคราะห์ หรือการประมวลผล โดยข้อมูลอาจเป็นตัวเลข สัญลักษณ์ ตัวอักษร เสียง ภาพ ภาพเคลื่อนไหว เป็นต้น
- 3. ความหมายและประเภทของข้อมูลและสารสนเทศ การแบ่งประเภทของข้อมูลขึ้นอยู่กับ - ความต้องการของผู้ใช้ - ลักษณะของข้อมูลที่นาไปใช้ - เกณฑ์ที่นามาพิจารณา ในหน่วยการเรียนนี้จะยกตัวอย่างการแบ่งข้อมูลไว้ 4 รูปแบบ ดังนี้
- 4. 1. การแบ่งข้อมูลตามลักษณะของข้อมูล เป็นการแบ่งข้อมูลโดยพิจารณาจากการรับข้อมูลของ ประสาทสัมผัสของร่างกาย ได้แก่ - ข้อมูลภาพที่ได้รับจากการมองเห็นด้วยดวงตา - ข้อมูลเสียงที่ได้รับจากการฟังด้วยหู - ข้อมูลกลิ่นที่ได้รับจากการสูดดมด้วยจมูก - ข้อมูลรสชาติที่ได้รับจากการรับรสชาติด้วยลิ้น - ข้อมูลสัมผัสที่ได้รับจากความรู้สึกด้วยผิวหนัง
- 5. 2. การแบ่งข้อมูลตามแหล่งข้อมูลที่ได้รับ โดยพิจารณาจากลักษณะของที่มาหรือการได้รับข้อมูล ได้แก่ - ข้อมูลปฐมภูมิ (PrimaryData) คือ ข้อมูลที่ได้จากการเก็บ รวบรวมหรือบันทึกจากแหล่งข้อมูล โดยตรงด้วยวิธีต่างๆ เช่น จากการสอบถามการสัมภาษณ์การ สารวจการจดบันทึก - ข้อมูลทุติยภูมิ (Secondary Data) คือ การนาข้อมูลที่ผู้อื่น ได้เก็บรวบรวมหรือบันทึกไว้มาใช้งานผู้ใช้ไม่จาเป็นต้องเก็บ รวบรวมและบันทึกด้วยตนเอง จัดเป็นข้อมูลที่เกิดขึ้นในอดีต มักผ่านการประมวลผลแล้ว
- 6. 3. การแบ่งข้อมูลตามการจัดเก็บในในสื่ออิเล็กทรอนิกส มีลักษณะคล้ายการแบ่งข้อมูลตามลักษณะของข้อมูล แต่มีการแยก ลักษณะข้อมูลตามชนิดและนามสกุล ของข้อมูลนั้น ๆ ได้แก่ - ข้อมูลตัวอักษร เช่น ตัวหนังสือ ตัวเลข และสัญลักษณ์ ข้อมูล ประเภทนี้มักมีนามสกุลต่อท้าย ชื่อไฟล์เป็น .txt และ .doc
- 7. - ข้อมูลภาพ เช่น ภาพกราฟิกต่าง ๆ และภาพถ่ายจากกล้องดิจิทัล ข้อมูล ประเภทนี้มักมีนามสกุลต่อท้ายชื่อไฟล์เป็น .bmp .gif และ .jpg - ข้อมูลเสียง เช่น เสียงพูด เสียงดนตรี และเสียงเพลง ข้อมูลประเภทนี้มักมี นามสกุลต่อท้าย ชื่อไฟล์เป็น .wav .mp3 และ .au - ข้อมูลภาพเคลื่อนไหว เช่น ภาพเคลื่อนไหว ภาพมิวสิกวีดี โอ ภาพยนตร์ คลิปวิดีโอ ข้อมูลประเภท นี้มักมีนามสกุลต่อท้ายชื่อไฟล์เป็น .avi
- 8. 4. การแบ่งข้อมูลตามระบบคอมพิวเตอร์ มีลักษณะคล้ายและใกล้เคียงกับการแบ่งข้อมูลตามการจัดเก็บใน สื่ออิเล็กทรอนิกส์มาก แต่มุ่งเน้นพิจารณา การแบ่งประเภทตามการนาข้อมูลไปใช้งานในระบบ คอมพิวเตอร์ ได้แก่ - ข้อมูลเชิงจานวน มีลักษณะเป็นตัวเลขที่สามารถนามาคานวณ ด้วยคอมพิวเตอร์ได้ เช่น จานวนเงินในกระเป๋ า จานวนค่าโดยสารรถประจาทาง และจานวน นักเรียนในห้องเรียน
- 9. - ข้อมูลอักขระ มีลักษณะเป็นตัวอักษร ตัวหนังสือ และสัญลักษณ์ ต่างๆ ซึ่งสามารถนาเสนอข้อมูล และเรียงลาดับได้แต่ไม่สามารถนามาคานวณได้ เช่น หมายเลข โทรศัพท์ เลขที่บ้านและชื่อของนักเรียน - ข้อมูลกราฟิก เป็นข้อมูลที่เกิดจากจุดพิกัดทางคอมพิวเตอร์ ทาให้เกิด รูปภาพหรือแผนที่ เช่น เครื่องหมายการค้า แบบก่อสร้างอาคาร และกราฟ - ข้อมูลภาพลักษณ์ เป็นข้อมูลแสดงความเข้มและสีของรูปภาพที่เกิด จากการสแกนของสแกนเนอร์เป็นหลัก ซึ่งสามารถนาเสนอข้อมูล ย่อ หรือขยาย และตัดต่อได้ แต่ไม่สามารถนามาคานวณหรือดาเนินการ อย่างอื่นได้
- 10. สารสนเทศ(Information) คือ สิ่งที่ได้จากการประมวลผลของข้อมูล เพื่อให้สามารถนามาใช้ ประโยชน์ ในด้านการวางแผน การพัฒนา การควบคุม และการตัดสินใจ การแบ่งสารสนเทศสามารถแบ่งได้หลายรูปแบบ เช่น
- 11. สารสนเทศ(Information) คือ สิ่งที่ได้จากการประมวลผลของข้อมูล เพื่อให้สามารถนามาใช้ ประโยชน์ ในด้านการวางแผน การพัฒนา การควบคุม และการตัดสินใจ การแบ่งสารสนเทศสามารถแบ่งได้หลายรูปแบบ เช่น
- 12. 1. การแบ่งสารสนเทศตามหลักแห่งคุณภาพ ได้แก่ สารสนเทศ แข็งและสารสนเทศอ่อน 2. การแบ่งสารสนเทศตามแหล่งกาเนิด ได้แก่ สารสนเทศ ภายในองค์กรและสารสนเทศ ภายนอกองค์กร 3. การแบ่งสารสนเทศตามสาขาความรู้ ได้แก่ สารสนเทศสาขา มนุษยศาสตร์ สารสนเทศ สาขาสังคมศาสตร์ สาขาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และสารสนเทศ สาขาอื่น ๆ 4. การแบ่งตามการนาสารสนเทศไปใช้งาน ได้แก่ สารสนเทศ ด้านการตลาด สารสนเทศ ด้านการวิจัยและพัฒนาบุคลากร และสารสนเทศด้านการเงิน
- 13. 5. การแบ่งตามการใช้และการถ่ายทอดสารสนเทศ ได้แก่ สารสนเทศที่เน้น วิชาการ สารสนเทศ ที่เน้นเทคนิค สารสนเทศที่เน้นบุคคล และสารสนเทศที่เน้นการปฏิบัติ 6. การแบ่งตามขั้นตอนของการพัฒนาสารสนเทศ ได้แก่ สารสนเทศระยะแรกเริ่ม และ สารสนเทศระยะยาว 7. การแบ่งสารสนเทศตามวิธีการผลิตและการจัดทา ได้แก่ สารสนเทศต้นแบบ และสารสนเทศ ปรุงแต่ง 8. การแบ่งสารสนเทศตามรูปแบบที่นาเสนอ ได้แก่ สารสนเทศที่มีลักษณะเป็น เสียง สารสนเทศ ที่มีลักษณะเป็นข้อความ สารสนเทศที่มีลักษณะเป็น โสตทัศนวัสดุ และสารสนเทศที่มีลักษณะเป็นอิเล็กทรอนิกส์
- 14. 9. การแบ่งสารสนเทศตามสภาพความต้องการที่จัดทาขึ้น ได้แก่ สารสนเทศที่ทา ประจา สารสนเทศที่ต้องทาตามกฎหมาย และสารสนเทศที่ได้รับหมอบหมายให้จัดทาขึ้น โดยเฉพาะ
- 15. IT หมายถึงอะไร