บทที่ 1ปรับปรุง
- 1. บทที 1 บทนํา 1.1 ทีมาและความสํ าคัญ ปั จ จุ บัน การทํา การเกษตรอิน ทรี ย ์ก ําลังเป็ นที นิ ยมในการผลิต ผลทางการเกษตร สื บ เนืองมาจากสภาพพื นทีเพาะปลูกเริ มมีสภาพเสื อมโทรมอันเนื องมาจากการใช้สารเคมีหรื อการทํา กิจกรรมต่างๆ ทีส่งผลให้สภาพดินเปลียนไปในทางทีเลวลงดังนั นการนําเชื อจุลินทรี ย ์ ทีมีประโยชน์ มาใช้ในทางการเกษตรจึงเป็ นทางเลือกหนึ งในการแก้ปัญหาดังกล่าว เชื อรา Trichoderma spp. เป็ นเชื อราปฏิ ปั ก ษ์ที สามารถควบคุ ม โรคพื ช ได้อ ย่า งมี ประสิ ทธิ ภาพ สามารถผลิตปฏิชีว นะสารและสารพิษ ตลอดจนนํ าย่อยหรือเอนไซม์สําหรับช่ว ย ละลายผนังเส้นใยของเชื อโรคพืช คุณสมบัติพิเศษของเชื อรา Trichoderma spp. คือ สามารถช่วย ละลายแร่ ธาตุให้อยู่ในรู ปทีเป็ นประโยชน์ต่อพืช จึงช่วยส่ งเสริ มการเจริ ญเติบโตของพืชและชักนํา ให้ต ้นพืชมีความต้านทานต่ อเชื อโรคพืชทั งเชื อราและแบคทีเรี ยสาเห โรคในการเกษตร พบได้ ตุ ทั วไปในดินทุกหนทุกแห่ ง สามารถแยกเชื อบริ สุทธิ จากดินธรรมชาติได้ง่ายเจริ ญเติ บโตได้ดีบน อาหารเลี ยงเชื อราหลายชนิ ด มีการสร้างเส้นใยและผลิตโคนิ เดีย (conidia) หรื อสปอร์ (spore) เห็น เป็ นสี เขียว บางชนิ ดมีสีขาวหรื อสี เหลือง (จิระเดช, 2549) เชือรา Trichoderma spp. เป็ นเชื อราทีมี คุณสมบัติและศั กยภาพสูงในการควบคุมเชื อราสาเหตุโรคพืชได้อย่างมีประสิทธิภาพเช่น โรคแอน แทรคโนส โรคเหียวของพืช โรคแคงเกอร์ บนลํ าต้น โรคเน่ าระดับดินของมะเขือเทศและแตงกวา เป็ นต้น (จิ ร ะเดช, 2546; Intana, 2003) นอกจากนั นยังมีความสามารถในการส่ งเสริ มการ เจริ ญเติบโตและเพิ มผลผลิตของพืชชนิดต่างๆ ได้อีกด้วย เช่น ข้าวสาลี มะเขือเทศ แตงกวา ข้าวโพด คะน้า และผั กโขมพันธุ์ผ ั กเป็ นต้น (Hayakumachi, 1994; อรรถกร และคณะ, 2549; Preuk et al., 2007) จากการศึก ษาพบว่า ในปั จ จุ บัน มีก ารส่ ง เสริ มให้ใ ช้เชื อรา Trichoderma spp. นี อย่า ง กว้ างขวาง เพราะวิธีการกํ าจัดเชื อราโดยใช้เชื อรา ฏิปักษ์เป็ นวิธีทีปลอดภัยมากกว่าการกําจัดโดย ป สารเคมี แต่พบปั ญหาการผลิต เชื อรา Trichoderma spp. ที ไม่เพียงพอกับความต้องการของ เกษตรกร จากความสําคัญและเหตุผลทีกล่าวมา การทําโครงงานครั งนี จึงเป็ นแนวทาง ึกษาและ ศ พั ฒนาเทคนิคการขยายเชื อรา Trichoderma spp. ชนิ ดสด โดยนําเชื อรา Trichoderma spp. มาขยาย เชื อสดในข้าวสามชนิด ได้แก่ ข้าวเจ้าและข้าวเหนียว ข้าวกล้ อง สังเกตดูว่าเชื อราTrichoderma spp. สามารถเจริ ญได้ดีในข้าวชนิ ดไหน ข้าวชนิ ดไหนทีทําให้เชื อราเจริ ญได้ดีทีสุ ดเพือจะนําไปใช้ใน
- 2. 2 แปลงของเกษตรกร ซึ งคาดว่าจะก่อให้เกิดประโยชน์ต่อเกษตรกรอย่างมากและประชาชนทั วไป สามารถขยายเชื อรา Trichoderma spp. ไว้ใช้ควบคุมเชื อราสาเหตุโรคพืชได้ด ้วยตนเอง ประหยั ด ค่าใช้จ่าย ช่วยลดต้นทุนในการใช้เชื อสดโดยตรงซึ งมีราคาแพงกว่า ลดการใช้สารเคมีเพิ มความ ปลอดภัยจากผู้ ผลิต ผู้ บริ โภค และ ิ งแวดล้ อม ส 1.2 วัตถุประสงค์ 1. เพือศึกษาชนิดของข้าวทีเหมาะสมใช้ในการขยายเชื อสด เชื อรา Trichoderma spp. 2. เพือศึกษาวิธีทีเพิ มปริ มาณเชื อรา Trichoderma spp. ให้ได้ปริ มาณมากทีสุดและเสีย ค่าใช้จ่ายน้อย 1.3 ขอบเขตของการศึกษา ข้าวทีใช้ศึกษาเป็ นข้าว 3 ชนิ ดคือข้าวเจ้า, ข้าวเหนี ยว, ข้าวกล้อง ทีมีจ ําหน่ ายทั วไปใน ท้องตลาด 1.4 สมมติฐานการศึกษา เชื อรา Trichoderma spp. สามารถเจริ ญเติบโตและมีปริ มาณเส้นใยมากเมือเลี ยงใน ข้าวเหนียว 1.5 ตัวแปรทีศึกษา 1. ตัวแปรต้นคือชนิดของข้าว3 ชนิดทีใช้ในการ 2. ตัวแปรตามคือการเจริ ญเติบโตของเส้นใยเชื อรา Trichoderma spp. 3. ตัวแปรควบคุมคือ -ปริ มาณข้าวทีใส่ลงไปในแต่ละ plate มีปริ มาณ 40 กรัม -ปริ มาณเชื อรา Trichoderma spp. ทีใช้ในการทดลอง จํ านวน0.3 (± 1 mg) -บันทึกผลการทดลองทุกวั นและบันทึกผลการทดลองเป็ นเวลาทั งหมด วั น 7
- 3. 3 -การทดลองจะทํ าให้อุณหภูมิห้อง25 องศาเซลเซียส -เวลาทีใช้หุงข้าวในการทดลองนํามาหุงให้สุกเป็ นเวลา 10 นาที 1.6 นิยามศัพท์ เฉพาะ เชื อรา Trichoderma spp. หมายถึง เชื อบริ สุทธิ ทีสามารถแยกเชื อบริ สุทธิ จากดิ น ธรรมชาติได้ง่าย เจริ ญเติบโตได้ดีบนอาหารเลี ยงเชื อรา(PDA)จากนักวิชาการด้านโรคพืช ศูนย์วิจ ัย พืชสวน จังหวั ดเชียงราย การเจริญเติบโตของเชือรา หมายถึง เส้นผ่าศูนย์ กลาง สีของโคโลนี ลั กษณะของเส้นใย ลั กษณะรู ปร่ างและการแผ่รัศมีของเชื อรา ความฟู หมายถึง อัตราการเจริญเติบโต หมายถึง การเจริญเติบโตของเชือราไตรโคเดอร์ ม่าเราสามารถวั ดการเจริ ญเติบโตของเชื อ ราโดยคิดเป็ นเปอร์ เซ็นต์จากพื นทีในแต่ละ plate ทีเราเลี ยง , วัดจากเส้นผ่าศูนย์กลาง ของเชื ราทีเจริ ญ , วัดจากโคโลนี เล้นใยและความฟูบนข้าว ,วัดจากรู ปร่ างและการแผ่ รัศมีของเชื อ - การวัดเส้ นผ่ าศูนย์ กลางของเชื อราวัดจากด้ านทีมีความกว้ างทีสุด