ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
Лекц №1
Макро эдийн засгийн Санхүүгийн
хөтөлбөрийн тухай өнөөгийн
байдал
Монгол улс 1990 оноос эхлэн төвлөрсөн төлөвлөгөөт
эдийн засгаас нээлттэй зах зээлийн эдийн засгийн
тогтолцоонд шилжих шилжилтийг эхэлснээс хойш
бүтэн хорь гаруй жилийн хугацаа өнгөрч байна.
Энэ хугацаанд Монгол Улсын эдийн засаг бууралт,
тогтворжилт, өсөлтийн үеүүдийг туулж ирсэн.
Монгол улсын макро эдийн засгийн өнөөгийн төлөв
байдал дэлхийн бусад хөгжиж буй орнуудын дунд
ямар түвшинд байгааг харьцуулан үзэх,
Мөн цаашдын ирээдүйн чиг хандлагыг макро эдийн
засгийн үндсэн үзүүлэлтүүдээр тодорхойлох, эдийн
засгийн тогтвортой өсөлт болон хөгжлийг хангахын
тулд төсвийн болон мөнгөний , валютын ханшны
ямар бодлого,чиглэл, явуулах, авах арга
хэмжээнүүдийг тодорхойлохын тулд санхүүгийн
хөтөлбөрийн макро загварыг нарийн нягт
боловсруулах шаарлагатай.
Олон улсын банк санхүүгийн байгууллагууд тухайлбал:
 Олон улсын валютын сан
 Дэлхийн банк
 Олон улсын Эдийн засгийн Хөгжлийн хамтын
Ажиллагааны байгууллагууд
Макро эдийн засаг, санхүүгийн хөгжлийн
загварчлалуудыг боловсруулж энэ загварчлалыг
ашиглан дэлхийн хөгжиж байгаа улс орнууд өөрийн
орны эдийн засгийн байдалд шинжилгээ, дүгнэлтийг
хийж, цаашдын хөгжлийн чиг хандлагыг загварчлалын
тусламжтайгаар боловсруулдаг.
Дэлхийн банк RMSM-X загварчлалыг боловсруулж
гаргасан бол ОУВС-аас санхүүгийн хөтөлбөр
зохиох аргачлалыг боловсруулж гаргасан бөгөөд
энэ аргачлалаар дэлхийн хөгжиж байгаа болон
буурай хөгжилтэй улс орнууд макро эдийн засгийн
түвшинд төлөвлөлт, прогнозчлол хийж санхүүгийн
хөтөлбөр боловсруулдаг.
Макро эдийн засгийн бодлого боловсруулах аргачлалыг
Санхүүгийн хөтөлбөр зохиох гэж нэрлэдэг бөгөөд
энэ нь макро эдийн засгийн харилцан уялдаатай
секторын тооцоонууд уг хөтөлбөрийн үндэслэл
болдог.
Санхүүгийн хөтөлбөр нь макро эдийн засгийн
санхүүгийн бодлого чиглэлийг тоорхойлдог.
Санхүүгийн хөтөлбөр нь Макро эдийн засгийн бүх тооцоог
өөртөө нэгтгэн илэрхийлэх боломжтой байдаг.
Чухам энэ утгаараа Санхүүгийн хөтөлбөрийн макро загвар нь
макро эдийн засгийн төсөв, мөнгө, санхүүгийн төлөвлөлт
прогнозчлолыг илэрхийлдэг.
Өнөөгийн макро эдийн засгийн төлөвлөлтийн үндсэн гурван
чиглэл болох
 Төсвийн төлөвлөлт
 Эдийн засаг
 Нийгмийн үндсэн чиглэл
 Мөнгөний болого
Эдгээр нь бүхэлдээ санхүүгийн хөтөлбөрт нэгддэг.
Санхүүгийн хөтөлбөр нь
 Нийт зарлага
 Нийт орлого
 Үйлдвэрлэл
 Ажил эрхлэлт
 Үнэ
 Цалин
 Гадаад худалдаа
 Татварын орлого
 Улсын зардал
 Мөнгөний хэмжээ
Зэрэг эдийн засгийг бүхэлд нь хамарсан үзүүлэлтүүдийг
судлах арга хэрэгсэл болдог.
Санхүүгийн хөтөлбөрөөр дамжуулан
эдийн засагт
 Бодит сектор буюу Үндэсний тооцооны системийн үндсэн
үзүүлэлтүүд
 Гадаад сектор буюу Төлбөрийн тэнцэл
 ЗГ-ын сектор буюу Улсын төсөв
 Мөнгөний сектор буюу мөнгөний гол агрегатуудын хооронын
уялдаа хамаарлыг судлан ирээдүйн макро санхүүгийн
хөтөлбөрийг боловсруулах явдал байдаг.
лекц  1
лекц  1
лекц  1
лекц  1
лекц  1
лекц  1
лекц  1
лекц  1
лекц  1
лекц  1
лекц  1
лекц  1
лекц  1
лекц  1
лекц  1

More Related Content

лекц 1

  • 1. Лекц №1 Макро эдийн засгийн Санхүүгийн хөтөлбөрийн тухай өнөөгийн байдал
  • 2. Монгол улс 1990 оноос эхлэн төвлөрсөн төлөвлөгөөт эдийн засгаас нээлттэй зах зээлийн эдийн засгийн тогтолцоонд шилжих шилжилтийг эхэлснээс хойш бүтэн хорь гаруй жилийн хугацаа өнгөрч байна. Энэ хугацаанд Монгол Улсын эдийн засаг бууралт, тогтворжилт, өсөлтийн үеүүдийг туулж ирсэн.
  • 3. Монгол улсын макро эдийн засгийн өнөөгийн төлөв байдал дэлхийн бусад хөгжиж буй орнуудын дунд ямар түвшинд байгааг харьцуулан үзэх,
  • 4. Мөн цаашдын ирээдүйн чиг хандлагыг макро эдийн засгийн үндсэн үзүүлэлтүүдээр тодорхойлох, эдийн засгийн тогтвортой өсөлт болон хөгжлийг хангахын тулд төсвийн болон мөнгөний , валютын ханшны ямар бодлого,чиглэл, явуулах, авах арга хэмжээнүүдийг тодорхойлохын тулд санхүүгийн хөтөлбөрийн макро загварыг нарийн нягт боловсруулах шаарлагатай.
  • 5. Олон улсын банк санхүүгийн байгууллагууд тухайлбал:  Олон улсын валютын сан  Дэлхийн банк  Олон улсын Эдийн засгийн Хөгжлийн хамтын Ажиллагааны байгууллагууд Макро эдийн засаг, санхүүгийн хөгжлийн загварчлалуудыг боловсруулж энэ загварчлалыг ашиглан дэлхийн хөгжиж байгаа улс орнууд өөрийн орны эдийн засгийн байдалд шинжилгээ, дүгнэлтийг хийж, цаашдын хөгжлийн чиг хандлагыг загварчлалын тусламжтайгаар боловсруулдаг.
  • 6. Дэлхийн банк RMSM-X загварчлалыг боловсруулж гаргасан бол ОУВС-аас санхүүгийн хөтөлбөр зохиох аргачлалыг боловсруулж гаргасан бөгөөд энэ аргачлалаар дэлхийн хөгжиж байгаа болон буурай хөгжилтэй улс орнууд макро эдийн засгийн түвшинд төлөвлөлт, прогнозчлол хийж санхүүгийн хөтөлбөр боловсруулдаг.
  • 7. Макро эдийн засгийн бодлого боловсруулах аргачлалыг Санхүүгийн хөтөлбөр зохиох гэж нэрлэдэг бөгөөд энэ нь макро эдийн засгийн харилцан уялдаатай секторын тооцоонууд уг хөтөлбөрийн үндэслэл болдог.
  • 8. Санхүүгийн хөтөлбөр нь макро эдийн засгийн санхүүгийн бодлого чиглэлийг тоорхойлдог.
  • 9. Санхүүгийн хөтөлбөр нь Макро эдийн засгийн бүх тооцоог өөртөө нэгтгэн илэрхийлэх боломжтой байдаг. Чухам энэ утгаараа Санхүүгийн хөтөлбөрийн макро загвар нь макро эдийн засгийн төсөв, мөнгө, санхүүгийн төлөвлөлт прогнозчлолыг илэрхийлдэг.
  • 10. Өнөөгийн макро эдийн засгийн төлөвлөлтийн үндсэн гурван чиглэл болох  Төсвийн төлөвлөлт  Эдийн засаг  Нийгмийн үндсэн чиглэл  Мөнгөний болого Эдгээр нь бүхэлдээ санхүүгийн хөтөлбөрт нэгддэг.
  • 11. Санхүүгийн хөтөлбөр нь  Нийт зарлага  Нийт орлого  Үйлдвэрлэл  Ажил эрхлэлт  Үнэ  Цалин  Гадаад худалдаа  Татварын орлого  Улсын зардал  Мөнгөний хэмжээ Зэрэг эдийн засгийг бүхэлд нь хамарсан үзүүлэлтүүдийг судлах арга хэрэгсэл болдог.
  • 12. Санхүүгийн хөтөлбөрөөр дамжуулан эдийн засагт  Бодит сектор буюу Үндэсний тооцооны системийн үндсэн үзүүлэлтүүд  Гадаад сектор буюу Төлбөрийн тэнцэл  ЗГ-ын сектор буюу Улсын төсөв  Мөнгөний сектор буюу мөнгөний гол агрегатуудын хооронын уялдаа хамаарлыг судлан ирээдүйн макро санхүүгийн хөтөлбөрийг боловсруулах явдал байдаг.