1 etr
- 1. Thsild elektron resurslar 聴 nsan faliyytinin b端t端n sahlrind, kompyuter texnologiyalar脹n脹n ttbiqi, yeni elmin v fnnin informatikan脹n yaranmas脹na sbb oldu. Bu termin, ilk df 60-c脹 illrd Fransada istifad edilmidir. 聴ngilis dilli 旦lklrd ona, compyuter science (kompyuter texnologiyas脹 elmi) sinonimi uyundur. lkmizd informatika, m端stqil sah kimi faliyyt g旦strir v bir ne巽 ildir ki, m端stqil fnn kimi mktblrd tdris olunur. 聴nformatika insan faliyytinin saxlan脹lmas脹 v 旦t端r端lmsi prosesini kompyuter vasitsil m端yyn edir. Lakin kompyuterin g端c端 insanlar脹n v onlar脹n malik olduqlar脹 biliklrin saysind m端yyn edilir. 聴nformatikan脹n 旦yrnilmsi prosesind yaln脹z kompyuterdn istifad etmk deyil, hm巽inin onun istifadsini traf alm haqq脹nda bilgilrin al脹nmas脹 端巽端n y旦nltmk d m端h端m yer tutur. M端asir mktbd bu, 巽tin pelrdn biri say脹l脹r. 聴nformatika m端llimi davaml脹 olaraq yeni kompyuter texnologiyalar脹n脹n yaranmas脹na, onlarla i, dyin 端sullar, yeni proqramlar脹n meydana glmsi v inkiaf脹na nzart edib, mlumat toplamal脹d脹r. Elektron thsil resurslar脹, drs materiallar脹n脹n elektron cihazlar vasitsil tqdim olunmas脹d脹r. ETR deynd informasiya, texniki v proqram tminat脹 v elektron nrlr baa d端端l端r. Digital thsil resurslar脹na rqmsal killr, videofraqmentlr, statik v dinamik modellri, interaktiv modelldirm, xritlr, ss yazmalar脹, simvolik obyektlr v qrafika, mtn sndlri v digr zruri tdris materiallar脹 daxildir. m端asir v smrli thsil 端巽端n laz脹m olan elektron thsil resurslar脹, kompyuter vasitsil yarad脹l脹r. n n sad elektron thsil resurslar脹 qrafik mtnlrdir. Onlar, adi kitablardan sasn mtn v ill端strasiyalar脹n tqdimat formas脹na g旦r frqlnir: mlumatlar ka脹z 端zrind deyil, kompyuter ekran脹nda tqdim olunur. Lakin ekrandak脹 g旦r端nt端n端 ka脹z 端zrin k旦巽端rmk, 巽ap etmk 巽ox asand脹r. Elektron thsil resurslar脹n脹n digr qrupu da qrafik mtndir, lakin mtn naviqasiyas脹nda hmiyytli frqlr var. Kitab脹n shiflrini bir ard脹c脹l, bir n旦v xtti naviqasiya hyata ke巽irrk, oxuyuruq. Bu zaman biz mnas脹 mlum olmayan s旦z v ya terminl rastla脹r脹q. Bel hallarda kitab脹n baqa shifsin v ya yeni bir kitaba ke巽id etmk laz脹m glir. Kitab bel hallarda, 巽ox asan vasit say脹lm脹r. Bir ne巽 yeni kitaba v ya m端xtlif yerd izahatlara baxmaq laz脹m glir. Elektron resurslarda is bu spkig msllrin hlli 巽ox asan olur. Anla脹lmayan termini qeyd edrk a巽脹lan pncrd saniy rzind onun a巽脹qlamas脹n脹 g旦rmk olar. Elektron resurslar脹n 端巽端nc端 sviyysi vizual v ya audio fraqmentlrdn ibartdir. Kitabla bu resurslar aras脹nda olan formal frqlr g旦z qaba脹ndad脹r: he巽 bir ss, film, animasiya poliqrafik (巽ap) nrlrd m端mk端n deyil. hmiyytli frqlr, multimedia elektron resurslar脹 adland脹r脹lan resurslarda m旦vcuddur. Bunlar, thsil n 端巽端n yarad脹lan n g端cl端 v maraql脹 mhsullard脹r ki, bura mtn, killr, video, audio v digr rqmsal funksiyalar daxildir.
- 2. Multimedia ingilis s旦z端 olub, bir 巽ox yol demkdir. Bizim anlatmaq istdiyimiz halda bu, tdris m旦vzular脹n脹n bir 巽ox m端xtlif yollarla, yni qrafika, foto, video, animasiya v ssl tqdim olunmas脹d脹r. Baqa s旦zl, bu mlumatlar, insan脹n g旦zl v eitm orqan脹 vasitsil qbul ed bilcyi mlumatlard脹r. Bu g端n multimedia termini geni istifad olunur, buna g旦r d onu tam olaraq anlamaq vacibdir. Msln, tan脹nm脹 media player, kil, video, audio v mtnlri n旦vbli kild n端mayi etdir bilir. Elektron thsil resurslar脹n脹n m端h端m 端st端nl端y端, onlar脹n, tlbnin frdi 旦yrnmyini tmin etmsinddir. Multimedia sistemindn istifad edrk, m端llimlr agirdlr 端巽端n 旦z tlim kurslar脹 v m端llif h端quqlar脹 olan frdi thsil proqramlar脹n脹 yarada bilrlr. Elektron thsil resurslar脹 agirdlr n verir? 聴lk n旦vbd hqiqtn 旦yrnmk imkan脹. Bildiyimiz kimi tlim prosesi iki hissdn ibartdir: m端llimin itirak脹 il tlim v m端stqil yerin yetiriln ev tap脹r脹qlar脹. Bu vaxta qdr ev tap脹r脹qlar脹, mlumat脹n yadda saxlanmas脹ndan v ya zbrlnmsindn, mtnlrin v d端sturlar脹n trtib olunmas脹ndan ibart idi. Elektron thsil resurslar脹 drsin 旦yrnilmsi 端巽端n daha 端st端n praktik rait yarad脹r, yni bu zaman agird muzeylr virtual syahtlr ed bilr, laboratoriya ilrini hll edrk, hmin anda cavablar脹n d端zg端n olub-olmad脹脹n脹 旦z端 yoxlaya bilr. Yni srbst kild 旦z bilik v bacar脹qlar脹n脹n n sviyyd olduunu m端yyn ed bilr. Elektron thsil resurslar脹n脹n m端llimlr faydas脹: * qeydlr yazmaa ehtiyac yoxdur; * yoxlama dftrlrin ehtiyac olmur, tap脹r脹qlar kompyuterd edilir v yerindc onun vasitsil obyektiv qiymtlindirilir; * sinifd nizam-intizam y端ksk sviyyd olur, 巽端nki agirdlr ya kompyuter vasitsil 巽al脹脹r, ya da 端mumi m端zakiry qoulur. Biz 端mid edirik ki, elektron thsil resurslar脹n脹n istifadsi hm agirdlrin, hm d m端llimlrin daha keyfiyytli faliyytin zmin yaradacaq v bu da thsild daha y端ksk nticlr ld etmkl nticlnck.