2. 1-1. KATMA DEĞER VERGİSİNİN KONUSU
3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV)
Kanunu’nun 1’inci maddesine göre Türkiye'de
yapılan;
Ticari, sınaî, ziraî faaliyet ve serbest meslek
faaliyeti çerçevesindeki teslim ve hizmetler
(devamlılık arz edenler),
Her türlü mal ve hizmet ithalatı,
Söz konusu maddede belirtilen “diğer”
faaliyetlerden doğan teslim ve hizmetler,
KDV’ye tabidir.
3. KDV Kanunu’na göre diğer faaliyetlerden
doğan teslim ve hizmetler ise;
PTT idaresi tarafından yapılan iĢlemler,
TRT tarafından yapılan radyo ve televizyon
hizmetleri,
Profesyonel sporcu ve sanatçıların katıldığı
etkinlikler,
MüĢterek bahis ve talih oyunları,
Müzayede mahallerinde ve gümrük
depolarında yapılan satıĢlar,
4. Boru hattı ile ham petrol, gaz ve bunların
ürünlerinin taĢınması,
Gelir Vergisi Kanunu (GVK)’nun 70’inci
maddesinde belirtilen mal ve hakların
kiralanması,
Ġktisadi iĢletmelerin teslim ve hizmetleri,
Rekabet eĢitsizliğini gidermek maksadıyla
isteğe bağlı mükellefiyetler suretiyle
vergilendirilecek teslim ve hizmetlerdir.
5. Mal teslimi, hizmet ifası ya da ithalat
Ģeklinde ortaya çıkan bir iĢlemin KDV’ye
tabi olması için;
ĠĢlemlerin Türkiye’de yapılmıĢ olması,
ĠĢlemlerin KDV Kanunu’nun 1’inci
maddesinde sayılan mal teslimleri ve
hizmet ifaları arasında sayılmıĢ olması,
gerekmektedir.
7. Yurt DıĢındaki ĠĢlemler
KDV Kanunu’nun 1 ve 6’ncı maddelerine göre,
yurt dıĢında gerçekleĢen mal teslimleri ile
yurt dıĢında ifa edilip yine yurt dıĢında
yararlanılan hizmetler KDV’nin konusuna
girmemektedir.
Türkiye'de yapılmayan iĢlemin bedeli
üzerinden KDV hesaplanması veya böyle bir
iĢlemin Kanun’daki herhangi bir istisna hükmü
ile iliĢkilendirilmesi söz konusu değildir.
8. 1-2) KDV’DE İNDİRİM
Mükellefler; yaptıkları vergiye tabi iĢlemler
üzerinden hesaplanan KDV’den, KDV
Kanunu’nda aksine hüküm olmadıkça,
faaliyetlerine iliĢkin olarak;
a) Kendilerine yapılan teslim ve hizmetler
dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve
benzeri vesikalarda gösterilen KDV’yi,
b) Ġthal olunan mal ve hizmetler dolayısıyla
ödenen KDV’yi,
indirebileceklerdir.
9. ĠNDĠRĠM ĠÇĠN GEREKLĠ ġARTLAR
Ġndirilecek KDV vergiye tabi faaliyetlere
iliĢkin olmalıdır.
Fatura veya benzeri belge ile gümrük
makbuzu indirim yapacak mükellef adına
düzenlenmelidir. (Bu hükmün istisnası ise
elektrik, su, doğalgaz v.b faturalarda, fatura
adresi faaliyet gösterilen adres ise mükellefin
adına olmayan faturalara ait katma değer
vergisi indirilebilir.)
Fatura veya benzeri belge ile gümrük
makbuzu üzerinde KDV ayrıca gösterilmelidir.
10. Fatura veya benzeri belge ile gümrük
makbuzu vergiyi doğuran olayın meydana
geldiği takvim yılı aĢılmamak kaydıyla kanuni
defterlere kaydedilmelidir.
Yurt içi teslim ve hizmetlerde KDV’nin
indirimi için mutlak suretle satıcıya ödenmesi
Ģart değildir. Ancak, ithalatta KDV indirimi
için verginin gümrük idaresine ödenmesi
Ģarttır.
11. ÖNEMLĠ NOT!....
Tasdiksiz de olsa kanuni defterlere ilgili takvim
yılı içinde kaydedilen faturaların KDV Kanunu
açısından yapılacak incelemede veya dönem
matrahının takdiri sırasında ;
Gerçek olduklarına kanaat getirilmesi,
Verginin satıcı tarafından beyan
tespit edilmiĢ olması,
kaydıyla bu belgelerde gösterilen
indirimi mümkün bulunmaktadır.
edildiğinin
KDV’nin
12. ĠNDĠRĠLEMEYECEK KDV
1) Vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna
edilmiĢ bulunan malların teslimi ve hizmet ifası ile
ilgili alıĢ vesikalarında gösterilen veya bu mal ve
hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan KDV,
2) Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek
otomobillerinin kiralanması veya çeĢitli Ģekillerde
iĢletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç
olmak üzere iĢletmelere ait binek otomobillerinin
alıĢ vesikalarında gösterilen KDV,
13. 3) Deprem, sel felaketi ve Maliye
Bakanlığının yangın sebebiyle mücbir sebep
ilan ettiği yerlerdeki yangın sonucu zayi
olanlar hariç olmak üzere, zayi olan mallara
ait KDV,
4) GVK ve Kurumlar Vergisi Kanunu
(KVK)’na göre kazancın tespitinde indirimi
kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen
KDV
14. 5) Kat karĢılığı inĢaat iĢi nedeniyle
yapı denetim hizmeti verenlerce arsa
sahibi adına düzenlenen faturaların
ödemeyi yapan müteahhitlerce indirimi
6) Vergiye tabi olmayan veya
vergiden
istisna
edilmiĢ
bulunan
iĢlemlerle ilgili yüklenilen vergilerin
indirim
konusu
yapılması
mümkün
bulunmamaktadır.
15. Örneğin ; Yurt dıĢındaki malların
Türkiye’ye getirilmeksizin yine yurt dıĢına
satıĢı yoluyla yapılan transit (doğrudan)
ihracat iĢlemi,
Örneğin; Türkiye’de KDV mükellefi olan
bir firmanın yabancı bir ülkede yer alan
fabrikasında üretilen malların yurt dıĢında
satıĢı,
16. KDV Kanunu’nun 11, 13, 14, 15 ve 17/4s maddeleri ile 17/4-c, 17/4-r (kısmi
olarak), 17/4-t, geçici 12 ve geçici 23’üncü,
geçici 26’ncı, geçici 29’uncu, geçici 30’uncu
ve geçici 32’nci maddeleri uyarınca
vergiden istisna edilmiĢ bulunan iĢlemler
DIġINDA vergiden istisna edilmiĢ bulunan
iĢlemlerle ilgili yüklenilen vergilerin indirimi
mümkün bulunmamaktadır.
17. KDV GĠDER KAYDEDĠLEMEZ!...
Mükellefin vergiye tabi iĢlemleri
üzerinden
hesaplanan
KDV
ile
mükellefçe indirilebilecek KDV, gelir
ve kurumlar vergisi matrahlarının
tespitinde gider olarak kabul edilmez.
18. KDV’ NĠN GĠDER YAZILAMAMASININ
ĠSTĠSNALARI
Binek otomobillerinin alımı sırasında
ödenen kdv gider yazılır,
ĠĢletmenin kusuru olmaksızın zayi olan
mallara iliĢkin yüklenilen kdv,
Promosyon olarak verilen ürünlerin kdv
oranının satıĢı yapılan ürünlerin kdv
oranından fazla olması halinde aradaki
fark kdv
19. ĠĢverenler tarafından; iĢyerinde veya
iĢyerinin
müĢtemilatında,
hizmet
erbabına yemek verilmesi halinde yemek
bedelinin istisna tutarını aĢan kısıma
iliĢkin katma değer vergisi