ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
10. gaia Aldaketa kulturala:
         Errenazimendua eta Erreforma
1.- Errenazimendua : humanismoaren garaia
                                     Humanismoa, korronte kulturala izan zen
                                     eta XV. eta XVI. mendeetan garatu zen
                                                   Ezaugarriak :
                                      1- Gizakiaz arduratzen ziren..
                                              (Erdi Aroan,Jainkoa zen inportanteena)
                                      2- Aintzinako-Grezia eta Erromako kultura eredu
                                             hartu zuten.
                                      3- Humanistak egia aurkitu nahi zuten, Egia
                                          bilatzeko, arrazoia eta esperientzia bideak
                                          ziren.
                                      4- Jakinmina. Humanistek denetarik jakin nahi
                                          zuten,(medikuntza,artea…)
Humanista nagusiak:
Erasmo de Rotterdam,                Tomás Moro




Humanismoa zabaltzeko bideak : inprentak eta akademiak.
1440.urtean, Gutenbergek inprenta asmatu zuen
   2.- Zientzien garapena
Jakiteko nahiak emaitzak eman zituen:
   Kopernikoren teoria heliozentrikoa-Eguzkia unibertsoaren erdian zegoen,
   eta Lurrak inguran bueltak ematen zituen-. Eleiza kontra zegoen.
   Gorputza ere aztertu zuten: anatomia, odol-zirkulazioa…




   Aurkikuntza geografiko berriekin, ikasteko gogoa zabaldu zen. (geografia,
   zoologia, kartografia…)




   Beste hainbat gauza ere ikertu zituzten :
   Makina militarraren proiektua
Tresna hegalari baten proiektua
   3.- Arte-estilo berria; arte errenazentista
    XV. eta XVI. mendean eman zen arte estilo berria.
    Berpizkundea edo Errenazimendua izena hartu zuen

   Zer zen berriro piztu nahi zutena?
   Greziarren eta erromatarren kultura,gustoko zuten
   eta kopiatzen hasi ziren. Gotikoa alde batera utzi zuten

   •   Italian sortzen da baina Europa osoan zabaltzen da.

    Artearen protagonista Gizakia zen eta artistak edertasuna nahi zuten.

    Bi garai bereizi ziren:

    Quatrocento edo XV. mendea: zentroa Florentzia izan
     zen.
    Cinquecento edo XVI. mendea: zentroa Erroma izan zen.

Artista errenazentistak, lanak sinatzen zituzten.
Artista asko, ekultore,margolari eta arkitektoak izaten ziren.

    Artistak mezenasen babesa izan zuten.Medicitarrak oso famatuak ziren
Nondik dator Mezenas hitza? Cayo Clinio Mecenas (K.a. 70-8 ) erromatar noble bat
zen. Artea gustatzen zitzaion eta poetei eta artistei beste interesik gabe laguntzen zien.


               4.- Arkitektura
                                               Quattrocento: 1400 … XV. mendea
                                               Brunelleschi: Florentziako
                                               katedralaren kupula.




Ezaugarriak:
Elementu klasikoak berreskuratu ziren: Grezia eta Erromakoak.
Gizakiari egokitutako proportzioak.
Ordena eta harmonia
Cinquecento: 1500 ..         XVI .endea
Bramante: Vaticanoko lehen proiektua. Erroma
Miguel Ángel: Vaticanoko ganga.
             5.- Pintura
    Ezaugarriak:
                          Ikuspegia.
                          Proportzioengatik eta edertasunagatik ardura.
                          Gaien garrantzia.
    Quattrocento:

    Masaccio: ikuspegiaren gaia lantzen hasi zen.
    Botticelli: marrazkia eta mugimendua perfekzionatu zituen




    Cinquecento:

    Leonardo: Gioconda eta
                      Azken afaria.

    Miguel Angel: Kapera sixtina.




    Rafael: Batikanoko leku ezberdinak eta madonnak.
    Tiziano: erretratuak eta lan mitologikoak.
6.- Eskultura
    Ezaugarriak:
          Proportzioen eta anatomia lanen garrantzia.
          Generoak: biluziak, erretratua eta zaldiekin egindako eskulturak.
          Materialak: brontzea eta marmola.
    Quattrocento:

    Ghiberti: Florentziako katedraleko bataiotegiko ateak.
    Donatello: David.

    Cinquecento:

    Miguel Angel: Pietatea,               David eta Moises.




9.- Erligioaren aldaketa: Erreforma eta Kontraerreforma
        Erreforma: Elizako luxua, apaizen prestaketa eza, indulgentziak
Martin Lutero-k zabaldu zuen erreforma
         Aita Santuaren agintaritzaren kontra
Erreforma Europan
    Kalbinismoa: Kalbinok gidatutako
     mugimendua. Dotrinaren oinarria
     predestinazioa zen.

    Anglikanismoa: Enrike VIII.a erregeak
     zuzendutako mugimendua,

      KONTRAERREFORMA: Trentoko kontzilioan erabaki zuten.
                                 Erreforma protestanteari aurre egiteko.
    Protagonistak: Ignacio Loyola-koa Jesusen konpainia. (Jesuitak)
    Inkisizioa sortu zuten dogma katolikoetatik aldentzen zirenak jasartzeko.

More Related Content

10.gaia errenazimendua eta erreforma

  • 1. 10. gaia Aldaketa kulturala: Errenazimendua eta Erreforma 1.- Errenazimendua : humanismoaren garaia Humanismoa, korronte kulturala izan zen eta XV. eta XVI. mendeetan garatu zen Ezaugarriak : 1- Gizakiaz arduratzen ziren.. (Erdi Aroan,Jainkoa zen inportanteena) 2- Aintzinako-Grezia eta Erromako kultura eredu hartu zuten. 3- Humanistak egia aurkitu nahi zuten, Egia bilatzeko, arrazoia eta esperientzia bideak ziren. 4- Jakinmina. Humanistek denetarik jakin nahi zuten,(medikuntza,artea…) Humanista nagusiak: Erasmo de Rotterdam, Tomás Moro Humanismoa zabaltzeko bideak : inprentak eta akademiak. 1440.urtean, Gutenbergek inprenta asmatu zuen 2.- Zientzien garapena Jakiteko nahiak emaitzak eman zituen: Kopernikoren teoria heliozentrikoa-Eguzkia unibertsoaren erdian zegoen, eta Lurrak inguran bueltak ematen zituen-. Eleiza kontra zegoen. Gorputza ere aztertu zuten: anatomia, odol-zirkulazioa… Aurkikuntza geografiko berriekin, ikasteko gogoa zabaldu zen. (geografia, zoologia, kartografia…) Beste hainbat gauza ere ikertu zituzten : Makina militarraren proiektua
  • 2. Tresna hegalari baten proiektua 3.- Arte-estilo berria; arte errenazentista  XV. eta XVI. mendean eman zen arte estilo berria.  Berpizkundea edo Errenazimendua izena hartu zuen Zer zen berriro piztu nahi zutena? Greziarren eta erromatarren kultura,gustoko zuten eta kopiatzen hasi ziren. Gotikoa alde batera utzi zuten • Italian sortzen da baina Europa osoan zabaltzen da. Artearen protagonista Gizakia zen eta artistak edertasuna nahi zuten.  Bi garai bereizi ziren:  Quatrocento edo XV. mendea: zentroa Florentzia izan zen.  Cinquecento edo XVI. mendea: zentroa Erroma izan zen. Artista errenazentistak, lanak sinatzen zituzten. Artista asko, ekultore,margolari eta arkitektoak izaten ziren.  Artistak mezenasen babesa izan zuten.Medicitarrak oso famatuak ziren Nondik dator Mezenas hitza? Cayo Clinio Mecenas (K.a. 70-8 ) erromatar noble bat zen. Artea gustatzen zitzaion eta poetei eta artistei beste interesik gabe laguntzen zien. 4.- Arkitektura Quattrocento: 1400 … XV. mendea Brunelleschi: Florentziako katedralaren kupula. Ezaugarriak: Elementu klasikoak berreskuratu ziren: Grezia eta Erromakoak. Gizakiari egokitutako proportzioak. Ordena eta harmonia Cinquecento: 1500 .. XVI .endea
  • 3. Bramante: Vaticanoko lehen proiektua. Erroma Miguel Ángel: Vaticanoko ganga. 5.- Pintura  Ezaugarriak: Ikuspegia. Proportzioengatik eta edertasunagatik ardura. Gaien garrantzia.  Quattrocento:  Masaccio: ikuspegiaren gaia lantzen hasi zen.  Botticelli: marrazkia eta mugimendua perfekzionatu zituen  Cinquecento:  Leonardo: Gioconda eta Azken afaria.  Miguel Angel: Kapera sixtina.  Rafael: Batikanoko leku ezberdinak eta madonnak.  Tiziano: erretratuak eta lan mitologikoak.
  • 4. 6.- Eskultura  Ezaugarriak: Proportzioen eta anatomia lanen garrantzia. Generoak: biluziak, erretratua eta zaldiekin egindako eskulturak. Materialak: brontzea eta marmola.  Quattrocento:  Ghiberti: Florentziako katedraleko bataiotegiko ateak.  Donatello: David.  Cinquecento:  Miguel Angel: Pietatea, David eta Moises. 9.- Erligioaren aldaketa: Erreforma eta Kontraerreforma Erreforma: Elizako luxua, apaizen prestaketa eza, indulgentziak Martin Lutero-k zabaldu zuen erreforma Aita Santuaren agintaritzaren kontra Erreforma Europan  Kalbinismoa: Kalbinok gidatutako mugimendua. Dotrinaren oinarria predestinazioa zen.  Anglikanismoa: Enrike VIII.a erregeak zuzendutako mugimendua, KONTRAERREFORMA: Trentoko kontzilioan erabaki zuten. Erreforma protestanteari aurre egiteko.  Protagonistak: Ignacio Loyola-koa Jesusen konpainia. (Jesuitak)  Inkisizioa sortu zuten dogma katolikoetatik aldentzen zirenak jasartzeko.