�ݺ�ߣ

ใบงานที่ 11 เรื่อง กําหนดและลําดับขั้นตอนการปฏิบัติ
ใหนักเรียนเรียงลําดับขั้นตอนการทํางาน จากกิจกรรมที่กําหนดใหตอไปนี้

1. การสํารวจสภาพน้ําที่คูเมือง
ขั้นที่ 1 เตรียมเครื่องมือที่ใชในสํารวจ ไดแก

ตัวชี้วัด วิธีการตรวจวัดที่แนะนํา
ลักษณะทางกายภาพ เชน สี กลิ่น สังเกต
แบคทีเรียกลุมฟคอลโคลิฟอรม ชุดทดสอบ ว.111 ของกรมอนามัย
ความขุน/ความโปรงแสง Secchi Disc
อุณหภูมิ เทอรโมมิเตอรแบบกระเปาะ
ความเปนกรด-ดาง กระดาษลิตมัส (วิธีเปรียบเทียบสี)
ความนําไฟฟา/สารที่ละลายไดทั้งหมด Electrical Conductivity
ความเค็ม Hydrometer
ออกซิเจนละลาย ชุดทดสอบออกซิเจนละลาย
(ว.312) ของกรมอนามัย
ฟอสฟอรัส ชุดทดสอบ (Test Kits) (วิธีเปรียบเทียบสี)
ไนเตรท ชุดทดสอบ (Test Kits) (วิธีเปรียบเทียบสี)
โลหะหนัก ชุดทดสอบ (Test Kits) (วิธีเปรียบเทียบสี)

ขั้นที่ 2 เดินทางไปที่คูเมือง ตําแหนงที่ 1 ดานทิศเหนือดวยรถจักรยานพรอมเครื่องมือ
สํารวจเพื่อลดปญหามลภาวะทางอากาศ
ขั้นที่ 3 สังเกตสีของน้ําจากแหลงน้ําโดยตรง หรือตักน้ําขึ้นมาอยางนอย 2 ลิตร
โดยตักลึกลงไปประมาณครึ่งหนึ่งของความลึก นําขึ้นมาใสขวดแกวใสแลวจึงสังเกตสี โดยสีที่
เกิดขึ้นของน้ําเปนตัวชี้ใหเห็นถึงสาเหตุที่ทําใหเกิดสีไดอยางคราวๆ ดังแสดงในตารางดานลาง
อยางไรก็ตามถึง แมวาน้ําจะใสไมมีสี ก็ไมอาจรับรองไดวาแหลงน้ํานั้นมีคุณภาพดีไมมีการ
ปนเปอนเลย ควรจะมีการติดตามตรวจสอบตอไป

สีปรากฏ สาเหตุที่ทําใหเกิดสี

ไมมีสี ยังไมควรสรุปวาน้ําสะอาดเพราะอาจมี
สิ่งเจือปนอยู

สีเขียว แพลงคตอนพืช

สีเหลืองหรือสีน้ําตาลหรือสีชาใส มีซากพืชยอยสลาย

สีแดงหรือสีเหลืองหรือ สีมะฮอกกานี เปนสีของสาหรายอีกจําพวกหนึ่ง
(dinoflagellates)

สีน้ําตาลขุนหรือสีแดง มีตะกอนดินเจือปน อาจเกิดจากการกัดเซาะ
หนาดิน หรือชายฝง

สีรุง มีคราบน้ํามันที่ผิวหนา

สีเทาหรือสีดํา น้ําเนาจากสิ่งปฏิกูล หรืออาจมีแรธาตุ
จากธรรมชาติเจือปน

การตรวจวัดคุณภาพน้ําทางชีวภาพ

การตรวจวัดคุณภาพน้ํานอกจากจะใชตัวชี้วัดทางกายภาพ เคมี และแบคทีเรียใน
การวิเคราะหคุณภาพน้ําแลว ยังสามารถใชสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยูในแหลงน้ํานั้น เชน แพลงค
ตอนพืช แพลงคตอนสัตว สาหรายขนาดใหญ สัตว�Ȏหนาดิน พืชน้ํา
และปลา เปนตน เปนตัวชี้วัดคุณภาพน้ํารวมไดอีกทางหนึ่ง

สัตว�Ȏหนาดิน

เนื่องจากสัตว�Ȏหนาดินมีความหลากหลายและแพรกระจายในบริเวณกวาง สามารถ
เคลื่อนที่ไดนอย และไวตอการถูกรบกวน ดังนั้นจึงไดรับผลกระทบโดยตรงจากมลพิษ และแม
เวลาผานไปก็ยังตรวจสอบผลกระทบที่มีตอแหลงน้ําบริเวณนั้นๆ ได เนื่องจากสัตว�Ȏหนาดิน
สามารถฟนตัวไดชา นอกจากนี้แลวยังมีความสําคัญในหวงโซอาหาร เนื่องจากเปนผูผลิตหรือ
ผูบริโภคในระดับตนๆ จึงมีผลตอความชุกชุมของผูบริโภค
ในระดับที่สูงขึ้น ดังนั้นชนิดและจํานวนของสัตว�Ȏหนาดิน จึงสามารถนํามาใชเปนดัชนีชี้วัด
คุณภาพแหลงน้ําได
สามารถแบงชนิดของสัตว�Ȏหนาดินที่พบกับคุณภาพน้ําได 4 ระดับ คือ

คุณภาพน้ําดีมาก สัตวที่พบมากสุดไดแกตัวออนแมลงชีปะขาวและตัวออนแมลงเกาะหิน

แมลงชีปะขาว แมลงเกาะหิน
คุณภาพน้ําดี สัตวที่พบมากสุด ไดแก ตัวออนแมลงหนอนปลอกน้ํา

แมลงหนอนปลอกน้ํา

คุณภาพน้ําปานกลาง สัตวที่พบมากสุด ไดแก ตัวออนแมลงปอ กุงและปูน้ําจืด

แมลงปอ ปู

คุณภาพน้ําไมดี สัตวที่พบมากสุด ไดแก หนอนแดง ไสเดือนน้ําจืด

หนอนแดง ไสเดือนน้ําจืด

2. การทํารมกระดาษสาที่บอสราง
ขั้นที่ 1 เดินทางไปยังอ.สันกําแพง ศูนยทํารมบอสราง
ขั้นที่ 2 ศึกษาวิธีการทําจากผูรู
ขั้นที่ 3 ลงมือปฏิบัติและจดบันทึก

3. การทําขาวแตนน้ําแตงโม
ขั้นที่ 1 เดินทางไปยังกลุมผูผลิต กลุมวิสาหกิจชุมชนขาวแตนน้ําแตงโมอําพันบานทุง
มานเหนือ หมูที่ 2 ตําบลบานเปา อําเภอเมืองลําปาง จังหวัดลําปาง
ขั้นที่ 2 ศึกษาสอบถาม วิธีทํา วัตถุดิบและ ความพิเศษของ ขาวแตนน้ําแตงโม
ขั้นที่ 3 ลงมือปฏิบัติและจดบันทึกประสบการณการเรียนรู

�ݺ�ߣ

11

More Related Content

What's hot (12)

More from Namphon Srikham (13)

11