ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
Бэхжүүлэлт,шударга ёсны онолоор
хөдөлмөрийн бүтээмжийг
дээшлүүлэх нь
Лекц12
Агуулга:
• Бэхжүүлэлтийн онол, түүний гол ойлголтууд
• Шударга ёсны онол, түүний ач холбогдол
1. Бэхжүүлэлтийн онол, түүний гол ойлголтууд

• Óã îíîë íü õ¿íèé бүтээмжээ нэмэх ñîíãîëò
бол õýðýãöýýòýé õàìààðàëã¿é ãýæ
¿çäýã нь бусад онолоос ялгаатай
байдаг.
• Х¿íèé сонголт болоод тэдний гаргах àæ
àðàíøèí нь “¿ð äàãàâàðààñ” áèé áîëäîã
ãýñýí ¿çýë ñàíààí äýýð ¿íäýñëýдэг.
• ¯ð
ä¿íãèéí
õóóëèéí
äàãóó
õ¿í
òààëàìæòàé ¿ð ä¿í àâ èðñàí àæ
àðàíøèíã äàâòàõûã õ¿ñäýã.
• Èéì ó ðààñ áýõæ¿¿ëýëòèéí îíîë íü øàãíàë
áà
øèéòãýëèéí
àðãà
ìåõàíèçìûã
çîõèñòîéãîîð àøèãëàí àæèë äûí àæ
àðàíøèíã ººð ëºõºä òºâëºðäºã áàéíà.
• Энэ онол ѐсоор х¿íèéг ажлаа хэрхэн хийхийг
өºð ëºõ ãîë îéëãîëòóóä íü À,Â,Ñ þì.
– À-ãýäýã íü ºìíºõ óðàì áóþó ÿëãààòàé óðàì ãýæ
îéëãîíî.
– Â-ãýäýã íü àæ àðàíøèí(óðàìøóóëëûí ¿ð ä¿í àæèë íû
ãàðãàñàí àðàíøèí)
– Ñ-¿ð ä¿í ãýõ áºãººä àæ àðàíøèíãèéí äàãóóëàõ øóóä
¿ð ä¿í þì.

• Áýõæ¿¿ëýëòèéí ìàãàäëàë íü ÿëãààòàé óðàì, àæ
àðàíøèí, ¿ð ä¿íã¿¿äèéí õîîðîíäîõ ÿíç á¿ðèéí
õàðèëöàí õîëáîîã òàéëáàðëàäàã.
• Аæ àðàíøèí áîë ýäãýýð ìàãàäëàëóóäûí íýãýí
ôóíêö ãýæ ¿çээд түүнийг ñóäëàõ ¿éë
àæèëëàãààã
àæ
àðàíøèíãèéí
ôóíêöèéí
øèíæèëãýý ãýæ íýðëýäýã.
• Уг онолоор àæ àðàíøèíä
áàéíà.

2 ãîë îéëãîëò

– Íýãä¿ãýýðò,
õ¿íèé
àæ
àðàíøèí
îð íîîð
òîäîðõîéëîãäîíî.
– Õî¸ðäóãààðò,
õ¿íèé
àæ
àðàíøèí
íü
àæèãëàãäàõóéö õóóëüòàé áàéäàã.

• Òèéìýýñ ò¿¿íèéã óðüä èëàí õýëæ, ìºí
ººð èëæ áîëíî ãýæ ¿çäýã áàéíà.
• Àæ àðàíøèíã ººð ëºõ нэг àðãà áîë àðàíøèíã
¿ð ä¿íãýýð íü îíîâ òîé áîëãîõ ¿éë ÿâö
áàéäàã.
• Àæ àðàíøèíã ººð ëºõдөө ¿ð ä¿íãèéí
õóóëийг ашиглана.
• Ôóíêöèéí àíàëèç õèéõýä õýðýãòýé õýä õýäýí ¿íäñýí
òîõèîëäîë(ìàãàäëàë)-óóä áàéõ áºãººä заримын
õàðóóëàâ.

•

A

B

C (Ýåðýã áýõæèëò)

A

B

C

• A

B

C

(Ѻðºã áýõæèëò)

A

B

0

C (Àëãà áîëîõ)
Áýõæ¿¿ëýëòèéí òºëºâëºãºº:

• Áýõæ¿¿ëýëòèéí öàã õóãàöàà áîë àæèë äûí
ñóðàõ ¿éë ÿâöûí õóðäàíä íºëººëæ áàéäàã
• Áýõæ¿¿ëýëòèéí òºëºâëºãºº áîë ýåðýã àæ
àðàíøèíã äàõèí ãàðãàõûí òóëä àâàõ àðãà
õýìæýý íü
– Цàã õóãàöààíû õóâüä ÿìàð èíòåðâàëòàé áàéõ,
– Т¿¿íèé äàâòàëò ìºí ÿìàð áàéõ âý ãýäãèéã
òîäîðõîéëîõòîé õîëáîîòîé áàéäàã.

• Åð íü áýõæ¿¿ëýëòèéí òºëºâëºãººíèé ¿íäñýí
5 òºðºë áàéõ áºãººä òàñðàëòã¿é áà
òàñðàëòòàé áýõæ¿¿ëýëò ãýæ õóâààí àâ
¿çäýã áàéíà.
2. Шударга ёсны онол, түүний ач холбогдол

• Àæèë èä ººðñäèéí àæëûí îðö (èäýâõ,
òóðøëàãà, áîëîâñðîë, àäâàð çýðýã) áà ¿ð
ä¿íã (öàëèíãèéí òºâøèí, ºñºëò, õ¿ëýýí
çºâøººðºëò) áóñàäòàé õàðüöóóëæ ¿çäýã.
• Õàðüöóóëàëò õèéæ ¿çýýä øóäàðãà áóñ
áàéíà ãýæ ¿çñýí òîõèîëäîëä ажилчид
цаашид ажлаа хэрхэн хийх талаар сонголт
хийж шийдвэр гаргадаг.
• Нºõöºë áàéäàëòàé õîëáîîòîéãîîð õèéõ õ¿íèé
ñîíãîëò íü øóäàðãà ¸ñíû îíîëûí íýãýí óõàë
õóâüñàõ õýìæèãäýõ¿¿í юм.
• Ñîíãîëò
õèéõäýý
äºðâºí
èãë¿¿ëýã
õóâüñàã õýìæèãäýõ¿¿í äýýð òºâëºðäºã.
–
–
–
–

Õ¿éñ,
Аëáàí òóøààëûã õàøèæ áàéãàà õóãàöàà,
Бàéãóóëëàãà äàõü òºâøèí,
Бîëîâñðîëûí õýìæýý áóþó ìýðãýæëèéí óð àäâàð
çýðýã áîëíî.

• Òóõàéëáàë, óã áàéãóóëëàãàä áîãèíî
õóãàöààíä àæèëëàæ áàéãàà àæèë èí áîë
áàéãóóëëàãûíõàà òàëààð ìýäýýëýë áàãà
áàéäàã. Èéìýýñ òýä ººðñäèéí òóðøëàãà
äýýð ¿íäýñëýæ
õàðüöóóëàëò õèéäýã
áàéíà.
• Àæèë èä øóäàðãà áóñ áàéíà ãýæ ¿çñýí
¿åä òýäíèé õèéõ ñîíãîëòûã энэ онолоор
äàðààõ áàéäëààð óðüä èëàí õýëæ áîëíî.
¯¿íä:
– ªºðñäèéí èäýâõ àðìàéëòûã ººð ëºõ
– ¯ð ä¿íãýý ººð ëºõ
– ªºðèéíõºº áîäëûã ãàæóóäóóëàõ
– Áóñäûí áîäëûã ãàæóóäóóëàõ
– ªºð íºõöºë áàéäàëòàé õîëáîîòîé ñîíãîëò õèéõ
– Àæëààс ãàðàõ
Уг онолын хувьд анхаарах зүйл:
• Á¿õ õ¿ì¿¿ñ àæëûí øóäàðãà áàéäëûí
òàëààð
èæèë
ìýäðýìæòýé
áàéæ
àääàãã¿é.
• Шóäàðãà ÿâäëûã ¿íýëýõ áà ò¿¿íèéã
ìýäðýõ íü õàðüöàíãóé øèíæòýé áàéäàã.
• Èéìýýñ ýíý õàðüöàíãóé ãýñýí îéëãîëòûã
çºâ òîäîðõîéëæ, óã îíîëûã õýðýãëýõã¿é
áîë ýöñèéí õ¿ëýýõ ¿ð ä¿íä ñºðºã íºëººòýé
áàéæ áîëîõ þì
• Øóäàðãà áàéäàë ãýäãèéã
– Хóâààðèëàëòûí,
– Пðîöåäóðûí ãýæ õóâààí ¿çäýã.

• Àæèë äàä ºã áàéãàà øàãíàëûí õýìæýý
ò¿¿íèé õóâààðèëàëòûí òàëààð àæèë äûí
òºñººëñºí øóäàðãà áàéäëûã õóâààðèëàëòûí
øóäàðãà áàéäàë ãýäýã.
• Øàãíàëûí
õóâààðèëàëòûã
õèéõýä
àøèãëàñàí ¿éë явцын òàëààð òýäýíä òºðæ
áàéãàà òºñººëëèéã ïðîöåäóðûí øóäàðãà
áàéäàë ãýíý.
• Ïðîöåäóðûí øóäàðãà áàéäàë íü õ¿ì¿¿ñèéí
ñýòãýë õàíàìæèíä èë¿¿ íºëººòýé áàéäàã.

More Related Content

лекц12

  • 1. Бэхжүүлэлт,шударга ёсны онолоор хөдөлмөрийн бүтээмжийг дээшлүүлэх нь Лекц12
  • 2. Агуулга: • Бэхжүүлэлтийн онол, түүний гол ойлголтууд • Шударга ёсны онол, түүний ач холбогдол
  • 3. 1. Бэхжүүлэлтийн онол, түүний гол ойлголтууд • Óã îíîë íü õ¿íèé бүтээмжээ нэмэх ñîíãîëò бол õýðýãöýýòýé õàìààðàëã¿é ãýæ ¿çäýã нь бусад онолоос ялгаатай байдаг. • Х¿íèé сонголт болоод тэдний гаргах àæ àðàíøèí нь “¿ð äàãàâàðààñ” áèé áîëäîã ãýñýí ¿çýë ñàíààí äýýð ¿íäýñëýдэг.
  • 4. • ¯ð ä¿íãèéí õóóëèéí äàãóó õ¿í òààëàìæòàé ¿ð ä¿í àâ èðñàí àæ àðàíøèíã äàâòàõûã õ¿ñäýã. • Èéì ó ðààñ áýõæ¿¿ëýëòèéí îíîë íü øàãíàë áà øèéòãýëèéí àðãà ìåõàíèçìûã çîõèñòîéãîîð àøèãëàí àæèë äûí àæ àðàíøèíã ººð ëºõºä òºâëºðäºã áàéíà.
  • 5. • Энэ онол ѐсоор х¿íèéг ажлаа хэрхэн хийхийг өºð ëºõ ãîë îéëãîëòóóä íü À,Â,Ñ þì. – À-ãýäýã íü ºìíºõ óðàì áóþó ÿëãààòàé óðàì ãýæ îéëãîíî. – Â-ãýäýã íü àæ àðàíøèí(óðàìøóóëëûí ¿ð ä¿í àæèë íû ãàðãàñàí àðàíøèí) – Ñ-¿ð ä¿í ãýõ áºãººä àæ àðàíøèíãèéí äàãóóëàõ øóóä ¿ð ä¿í þì. • Áýõæ¿¿ëýëòèéí ìàãàäëàë íü ÿëãààòàé óðàì, àæ àðàíøèí, ¿ð ä¿íã¿¿äèéí õîîðîíäîõ ÿíç á¿ðèéí õàðèëöàí õîëáîîã òàéëáàðëàäàã. • Аæ àðàíøèí áîë ýäãýýð ìàãàäëàëóóäûí íýãýí ôóíêö ãýæ ¿çээд түүнийг ñóäëàõ ¿éë àæèëëàãààã àæ àðàíøèíãèéí ôóíêöèéí øèíæèëãýý ãýæ íýðëýäýã.
  • 6. • Уг онолоор àæ àðàíøèíä áàéíà. 2 ãîë îéëãîëò – Íýãä¿ãýýðò, õ¿íèé àæ àðàíøèí îð íîîð òîäîðõîéëîãäîíî. – Õî¸ðäóãààðò, õ¿íèé àæ àðàíøèí íü àæèãëàãäàõóéö õóóëüòàé áàéäàã. • Òèéìýýñ ò¿¿íèéã óðüä èëàí õýëæ, ìºí ººð èëæ áîëíî ãýæ ¿çäýã áàéíà. • Àæ àðàíøèíã ººð ëºõ нэг àðãà áîë àðàíøèíã ¿ð ä¿íãýýð íü îíîâ òîé áîëãîõ ¿éë ÿâö áàéäàã. • Àæ àðàíøèíã ººð ëºõдөө ¿ð ä¿íãèéí õóóëийг ашиглана.
  • 7. • Ôóíêöèéí àíàëèç õèéõýä õýðýãòýé õýä õýäýí ¿íäñýí òîõèîëäîë(ìàãàäëàë)-óóä áàéõ áºãººä заримын õàðóóëàâ. • A B C (Ýåðýã áýõæèëò) A B C • A B C (Ѻðºã áýõæèëò) A B 0 C (Àëãà áîëîõ)
  • 8. Áýõæ¿¿ëýëòèéí òºëºâëºãºº: • Áýõæ¿¿ëýëòèéí öàã õóãàöàà áîë àæèë äûí ñóðàõ ¿éë ÿâöûí õóðäàíä íºëººëæ áàéäàã • Áýõæ¿¿ëýëòèéí òºëºâëºãºº áîë ýåðýã àæ àðàíøèíã äàõèí ãàðãàõûí òóëä àâàõ àðãà õýìæýý íü – Цàã õóãàöààíû õóâüä ÿìàð èíòåðâàëòàé áàéõ, – Т¿¿íèé äàâòàëò ìºí ÿìàð áàéõ âý ãýäãèéã òîäîðõîéëîõòîé õîëáîîòîé áàéäàã. • Åð íü áýõæ¿¿ëýëòèéí òºëºâëºãººíèé ¿íäñýí 5 òºðºë áàéõ áºãººä òàñðàëòã¿é áà òàñðàëòòàé áýõæ¿¿ëýëò ãýæ õóâààí àâ ¿çäýã áàéíà.
  • 9. 2. Шударга ёсны онол, түүний ач холбогдол • Àæèë èä ººðñäèéí àæëûí îðö (èäýâõ, òóðøëàãà, áîëîâñðîë, àäâàð çýðýã) áà ¿ð ä¿íã (öàëèíãèéí òºâøèí, ºñºëò, õ¿ëýýí çºâøººðºëò) áóñàäòàé õàðüöóóëæ ¿çäýã. • Õàðüöóóëàëò õèéæ ¿çýýä øóäàðãà áóñ áàéíà ãýæ ¿çñýí òîõèîëäîëä ажилчид цаашид ажлаа хэрхэн хийх талаар сонголт хийж шийдвэр гаргадаг. • Нºõöºë áàéäàëòàé õîëáîîòîéãîîð õèéõ õ¿íèé ñîíãîëò íü øóäàðãà ¸ñíû îíîëûí íýãýí óõàë õóâüñàõ õýìæèãäýõ¿¿í юм.
  • 10. • Ñîíãîëò õèéõäýý äºðâºí èãë¿¿ëýã õóâüñàã õýìæèãäýõ¿¿í äýýð òºâëºðäºã. – – – – Õ¿éñ, Аëáàí òóøààëûã õàøèæ áàéãàà õóãàöàà, Бàéãóóëëàãà äàõü òºâøèí, Бîëîâñðîëûí õýìæýý áóþó ìýðãýæëèéí óð àäâàð çýðýã áîëíî. • Òóõàéëáàë, óã áàéãóóëëàãàä áîãèíî õóãàöààíä àæèëëàæ áàéãàà àæèë èí áîë áàéãóóëëàãûíõàà òàëààð ìýäýýëýë áàãà áàéäàã. Èéìýýñ òýä ººðñäèéí òóðøëàãà äýýð ¿íäýñëýæ õàðüöóóëàëò õèéäýã áàéíà.
  • 11. • Àæèë èä øóäàðãà áóñ áàéíà ãýæ ¿çñýí ¿åä òýäíèé õèéõ ñîíãîëòûã энэ онолоор äàðààõ áàéäëààð óðüä èëàí õýëæ áîëíî. ¯¿íä: – ªºðñäèéí èäýâõ àðìàéëòûã ººð ëºõ – ¯ð ä¿íãýý ººð ëºõ – ªºðèéíõºº áîäëûã ãàæóóäóóëàõ – Áóñäûí áîäëûã ãàæóóäóóëàõ – ªºð íºõöºë áàéäàëòàé õîëáîîòîé ñîíãîëò õèéõ – Àæëààс ãàðàõ
  • 12. Уг онолын хувьд анхаарах зүйл: • Á¿õ õ¿ì¿¿ñ àæëûí øóäàðãà áàéäëûí òàëààð èæèë ìýäðýìæòýé áàéæ àääàãã¿é. • Шóäàðãà ÿâäëûã ¿íýëýõ áà ò¿¿íèéã ìýäðýõ íü õàðüöàíãóé øèíæòýé áàéäàã. • Èéìýýñ ýíý õàðüöàíãóé ãýñýí îéëãîëòûã çºâ òîäîðõîéëæ, óã îíîëûã õýðýãëýõã¿é áîë ýöñèéí õ¿ëýýõ ¿ð ä¿íä ñºðºã íºëººòýé áàéæ áîëîõ þì
  • 13. • Øóäàðãà áàéäàë ãýäãèéã – Хóâààðèëàëòûí, – Пðîöåäóðûí ãýæ õóâààí ¿çäýã. • Àæèë äàä ºã áàéãàà øàãíàëûí õýìæýý ò¿¿íèé õóâààðèëàëòûí òàëààð àæèë äûí òºñººëñºí øóäàðãà áàéäëûã õóâààðèëàëòûí øóäàðãà áàéäàë ãýäýã. • Øàãíàëûí õóâààðèëàëòûã õèéõýä àøèãëàñàí ¿éë явцын òàëààð òýäýíä òºðæ áàéãàà òºñººëëèéã ïðîöåäóðûí øóäàðãà áàéäàë ãýíý. • Ïðîöåäóðûí øóäàðãà áàéäàë íü õ¿ì¿¿ñèéí ñýòãýë õàíàìæèíä èë¿¿ íºëººòýé áàéäàã.