1_2.hafta.pdf
- 1. MZE Koleksiyon M端ze M端zecilik M端zebilim
- 2. Toplay脹p/Biriktirmek? 聴nsanolu ilk alardan itibaren az bulunan脹, kutsal olan脹, deiik ve g端zel olan脹 toplam脹 ve biriktirmitir... Toplamak i巽g端d端sel olarak s端regelen bir tav脹rd脹r, balang脹巽ta y旦netim ve idari g端巽 amac脹yla balam脹, dinin ve sanat脹n etkisiyle devam etmi, zamanla daha bilin巽li, belli bir amaca y旦nelik ve sistemli bir toplama eylemine d旦n端m端t端r. nce 束koleksiyon損 halini daha sonra ise g端n端m端z m端zelerinin 巽ekirdeini oluturmutur.
- 3. Kral Otto ve Krali巽e Amalia arkeoloji koleksiyonu, 1863, Almanya. David Teniers il Giovane (1610-1690) Viyena G端zel Sanatlar M端zesi Koleksiyonu, 1651
- 4. "Cabinet de Curiosit辿s", Frans II Francken, 1636 Firenze, Museo dell'Opificio delle Pietre Dure
- 5. 5 1 S端mer topraklar脹ndaki Ur ehrinde M.. 6. Y端zy脹lda yap脹lm脹 olan bir kaz脹da kral Nabonidus, kendi uygarl脹脹ndan 2000 y脹l 旦nceki bir ta temelin alt脹nda bulunan bir tap脹nak taban脹n脹 kazm脹t脹r. (M.. 530 ilk m端ze kuruldu) 2 M.. 3. y端zy脹l脹n sonlar脹nda 珂脹壊脹姻da h端k端m s端ren Ptolemaioslar D旦neminde kurulmu 聴skenderiye M端zesi ad脹yla tan脹lan m端zedir.
- 7. 1925 y脹l脹nda, arkeolog Leonard Woolley, Babil saray脹n脹 kazarken ilgin巽 eserler koleksiyonunu kefetti. Bu eserler farkl脹 zaman ve yerlere aittiler, d端zenli bir ekilde organize edilmi ve hatta etiketlenmilerdir. Woolley asl脹nda d端nyan脹n ilk m端zesini kefetmitir. Babil prensesi Ennigaldi'nin m端zesi, genel olarak modern arkeologlar脹n ilki olarak kabul edilen Leonard Woolley taraf脹ndan yap脹lan bir巽ok olaan端st端 buluntulardan sadece biri olmutur. Ennigaldi ya da Nabonidus'tan m端zeyle ilgili dorudan kay脹tlar脹m脹z olmad脹脹ndan, sadece m端zeyi Ur'da kurmaya karar verdiklerini tahmin ediyoruz. Wooley, Arabistanl脹 Lawrence ile birlikte Ennigaldi'nin m端zesini M.. 530 civar脹nda oluturduu tahmin ediliyor
- 8. Antik d旦nemden g端n端m端ze m端ze Modern m端zenin prototipi olarak tan脹mlanabilecek 旦rneklerin antik Yunan d旦neminde ortaya 巽脹kt脹脹 g旦r端l端r: Antik Yunan d旦nemi tap脹naklar, modern m端zenin ilk 旦rnekleridir. 端nk端 deerli nesne ve sanat eserlerinin yer ald脹脹, halk脹n da ulaabildii bu mek但nlar, doal olarak; eserlerin toplanmas脹, korunmas脹 ve halka sunulmas脹 gibi m端zecilie has baz脹 旦zellikler de ta脹maktad脹r. B旦ylece, bu mek但nlarda korunan deerli nesne ve sanat eserlerinden oluan hazineler de koleksiyonlar脹n ilk 旦rneklerini olutururlar.
- 9. Delphi Tap脹na脹, Apollon kehanet merkezi, Yunanistan
- 10. M端ze kelimesi Yunanca Mouseion kelimesinden gelir. Musa (muse) olarak tan脹nan dokuz gen巽 tanr脹巽aya adanan mabetleri temsil etmitir. Efsaneye g旦re Yunanlar脹n en b端y端k tanr脹s脹 olan Zeus ile Mynemosenin Muse ad脹nda dokuz k脹z脹 vard脹. M端ze kelimesi Muselerin evi Bilim Tap脹na脹
- 11. 11
- 12. Musalar, Yunan mitolojisindeki ilham perileridir. Yunanca Mousa, Latince Musa olarak adland脹r脹l脹rlar. Baz脹 kaynaklarda M端zler olarak da kar脹m脹za 巽脹karlar. Mousa kelimesi k旦keni Yunanca ak脹l, d端端nce, yarat脹c脹l脹k g端c端 kavramlar脹n脹 i巽eren men k旦k端nden gelmektedir. Kaliope: Epik iirin Musas脹d脹r. Sa elinde kalem, sol elinde ise kitap ta脹r. Klio: Tarih Musas脹d脹r. Bir ka脹t rulosu veya bir kitap sand脹脹 ile defne yapraklar脹 ile ta巽lanm脹 bir ekilde g旦r端l端r. Erato: Lirik iir Musas脹d脹r. Mersin ve g端llerle ta巽lanm脹 olarak bir elinde lir, dierinde ise m脹zrap ta脹rken g旦rebiliriz. Euterpe: M端zik Musas脹d脹r. i巽eklerle ta巽land脹r脹lm脹t脹r ve m端zik notalar脹 ta脹r. Yan脹nda bir fl端t, obua veya dier m端zik enstr端manlar脹 da bulunabilir. Melpomene: Trajedi Musas脹d脹r. z端m yapraklar脹 ile ta巽land脹r脹lm脹 ve sandalet giydirilmitir. Bir elinde trajik bir maske veya bir han巽er, dierinde ise asalar ve ta巽lar ta脹r. Polimnia: Hitabet ve yaz脹m sanat脹 Musas脹d脹r. 聴ncirlerle ta巽land脹r脹lm脹 ve beyaz giyinmitir. Talia: Komedi Musas脹d脹r. Ba脹nda sarma脹klardan bir ta巽 ile sa elinde komik bir maske ta脹r. Terpsikore: Dans脹n Musas脹d脹r. ok gen巽, neeli ve canl脹 bir k脹zd脹r. i巽eklerden yap脹lm脹 ta巽 ile arp 巽alarak y端r端r. Urania: Astronominin Musas脹d脹r. Y脹ld脹zlarla ta巽land脹r脹lm脹t脹r ve mavi bir giysi giyer.
- 13. Olymposlu Musalar, koca kalkanl脹 Zeusun k脹zlar脹 Eleutheros yama巽lar脹n脹n krali巽esi Mnemosyne Kronos oluyla birleip Pieriada getirdi onlar脹 d端nyaya Belalar脹 unutturmak ve kayg脹lar脹 dindirmek i巽in. Dokuz gece bulutu onunla kutsal yata脹nda Zengin ak脹ll脹 Zeus, 旦l端ms端zlerden uzakta G端nler aylar ge巽ip bir y脹l tamam olunca Dokuz k脹z getirdi d端nyaya Mnemosyne. Dokuz e y端rekli k脹z bunlar Ezgiler s旦ylemektir b端t端n ileri, Baka hi巽bir kayg脹 yoktur y端reklerinde Hesiodos, Theogonia
- 14. M.. 2. YY 聴LK AIK HAVA MZES聴 M.. 2. y端zy脹lda yaayan Roma 聴mparatoru Hadrianus, Tibur yak脹n脹ndaki villas脹nda, 聴mparatorluk topraklar脹ndaki seyahatleri s脹ras脹nda g旦rd端端 yerlerin benzerlerini ina ettirmitir. B旦ylece bir A巽脹k Hava M端zesi yarat脹lmas脹nda 旦nc端l端k etmitir
- 15. M.. 3. y端zy脹l脹n sonlar脹nda 珂脹壊脹姻da h端k端m s端ren Ptolemaioslar D旦neminde kurulmu 聴skenderiye M端zesi ad脹yla tan脹lan m端zedir.
- 17. D端端n端rlerin heykelleri Astronomi ve 旦zellikle cerrahide kullan脹lan aletler eitli iklimlerde yaayan hayvanlar脹n postlar脹 Botanik ve zooloji parklar脹n脹 i巽eriyordu. Ama genellikle ve 旦zellikle felsefe konusunda 巽al脹an bir akademi ileri d端zeyde arat脹rma ve 巽al脹malar脹n yap脹ld脹脹 okul olarak kar脹m脹za 巽脹kar. Arat脹rmac脹lar bu yap脹larda kal脹yor ve masraflar脹 devlet taraf脹ndan kar脹lan脹yordu. Bu ilk m端ze 6 y端zy脹l boyunca ayakta kalm脹 ve kar脹脹klar s脹ras脹nda tahrip olmutur. 聴skenderiye M端zesinin i巽erii
- 18. Orta ada kilise en b端y端k toplay脹c脹d脹r. Hristiyanl脹脹n yay脹lmas脹yla birlikte hem din樽 hem de siyasi bir otorite olarak Avrupan脹n en g端巽l端 kurumu h但line gelen kiliselerde zengin bir eser birikimi olumutur. Balang脹巽ta okuma yazma bilmeyen halka Hristiyanl脹脹 tan脹tmak, anlatmak amac脹yla din樽 hik但yelerden esinlenerek yap脹lan resim ve heykeller ile din樽 t旦ren ve ayinlerde kullan脹lan deerli kilise koleksiyonlar脹; zamanla doa tarihi numuneleri ile zenginlemitir (i巽i doldurulmu deiik hayvanlar vb.).
- 19. Orta ada devlet y旦neticileri ve kilisenin yan脹 s脹ra soylular da d旦nemin koleksiyonculuk anlay脹脹na uygun olarak deerli, az rastlan脹r, farkl脹 ve ilgin巽 bulduklar脹 nesneleri toplam脹lard脹r. Orta a boyunca oluturulan bu koleksiyonlar da, Antik Yunan ve Romada olduu gibi, din樽 mek但nlar (tap脹nak/ kilise, manast脹r) ya da malikane, saray vb. korunan hazinelerdir.
- 21. Bildiimiz anlamda m端ze koleksiyonlar脹n脹n oluumu i巽in esas zemini R旦nesans h端manizmi salam脹t脹r. Bu d旦nemde, insan脹n kendi yarat脹mlar脹n脹 doan脹n t端rl端 d脹a vurumlar脹yla anlatabilecei d端端ncesiyle meydana getirilen koleksiyonlar, R旦nesans h端manisti i巽in 旦nemli bir ileve sahiptir. Bu nesneler, izlenmek istenen uygarl脹klar脹 g旦rebilmeyi salam脹, akademisyenler ve sanat巽脹lar i巽in 旦nemli 旦rnekler olmulard脹r. Arat脹rma ama巽l脹 bu koleksiyonlar, tarihi belgelerdir ve yeni bir estetik anlay脹 i巽in kaynak oluturmu, doaya ve teknik y旦ntemlere duyulan merakla, 18. y端zy脹l脹n bilimsel gelimelerine zemin haz脹rlam脹, klasik ak脹lc脹l脹脹n ve deneysel bilimin yeniden douuna hizmet etmitir. Uffizi Galerisi, Floransa, 聴talya.
- 22. 15. y端zy脹lda koleksiyonculua 旦zg端nl端k kazand脹ran, koleksiyon- mek但n ilikisini ortaya koyan k端lt端rel bir olguyla kar脹la脹r脹z. Bu olgu; koleksiyonlara 旦zel, AYRI MEKANLARIN ORTAYA IKMASI ve belirli bir d端zenleme ile bu mek但nlar脹n yeni bir ruh, yeni bir atmosfer kazanm脹 olmas脹d脹r St端dyo galeri kabine dolap
- 23. St端dyo: 聴lk 旦rnekleri Fransada g旦r端len daha sonra Germen topraklar脹 ve 聴talyada yayg脹nlaan; koleksiyonun ya da bir par巽as脹n脹n korunmaya al脹nd脹脹, mimari deeri olan, sahibinin k端lt端r anlay脹脹na g旦re d端zenlenmi, herkesten uzak, d端端nmeye ve 巽al脹maya/ arat脹rmaya 旦zel bir mekand脹r. St端dyolar, bir koleksiyonu i巽inde bar脹nd脹ran mek但n脹n, mimarisi ve koleksiyoncunun 旦zel ilgilerini yans脹tan dekorasyonu ile koleksiyonun i巽eriini ilikilendirme fikridir. Smithsonian Museum childrens room studio Smithsonian Doa Tarihi M端zesi
- 24. Galeri: Galeri, modern m端zeye bir ad脹m daha yak脹nd脹r. Ziyaret巽ilere daha rahat dola脹m olana脹 sunmak ve denetimi kolaylat脹rmak 端zere tasarlanm脹, koleksiyonun alg脹lanmas脹nda 脹脹脹n etkisini dikkate alan, nesne ve eserlerin d端zenlenmesinde 旦zel bir yerletirme/ sergileme plan脹n脹n benimsendii bu galeri modeli, ilk kez 16. y端zy脹lda, Floransada Galleria Uffizide uygulanm脹 ve 16. y端zy脹lda yayg脹nlam脹t脹r. Galleria Uffizi
- 25. Hubert Robert (Paris, 1733Paris, 1808), The Grand Gallery of the Louvre. 18011805. Collection of the Mus辿e du Louvre, Paris.
- 26. Nadire (Merak) Kabinesi: 16. y端zy脹lda Avrupada, sanat koleksiyonlar koleksiyonculuk olgusunun sadece bir b旦l端m端n端 olutururken koleksiyonlar, doaya ve teknik y旦ntemlere duyulan merakla giderek 巽eitlenmitir: Bitki t端rleri, mineraller ve hayvanlar 端zerinde t脹p ve eczac脹l脹k konular脹nda 旦zel 巽al脹ma eilimini ortaya koyan; laboratuvar, dershane ve k端t端phane ilevlerini ayn脹 anda g旦ren; doa tarihi ve sanat koleksiyonlar脹ndan oluan pek 巽ok kabine oluturulmutur.
- 27. M端zenin atas脹 olan nadire kabineleri, 14. ve 15. y端zy脹llarda Fransada ortaya 巽脹kar ve 旦nce 束estudes損, sonra cabinet de curiosite(merak kabinleri) ad脹n脹 al脹r. 聴talyada 束studioli損, Almanyada 束wunderkammern損 veya 束kunstkammern損 terimleriyle an脹l脹r. Kabine koleksiyonlar脹n脹 oluturan nesnelerin bir s脹n脹r脹 yoktur. Yeter ki nadir, acayip ya da garip olsunlar... Resim ve heykellerden, devekuu yumurtalar脹na, yap脹脹k ikizlerden deniz kabuklar脹na; boynuzlar, kurutulmu bitkiler ve kavanozlanm脹 s端r端ngenlerden sikke ve dokumalara; saatler, k端reler, teleskoplar, garipler ve canavarlara; tek bas脹m kitaplar, haritalar ve emalara kadar t端rl端 nadireler yerlerini al脹r kabinenin raflar脹nda
- 28. Kabineler, kurucular脹n脹n d端ledikleri 端topyalar脹 canland脹r脹rlar. 聴lk anda karmakar脹脹k, darmada脹n脹k duran koleksiyonlar, onlar i巽in kozmosun bir t端r k端巽端k modeli, birer mikro kozmostur. Ayd脹nlanma 旦ncesine ait bu koleksiyonlar脹n bar脹nd脹rd脹klar脹 nesneler daha sonra d旦rt bir yana da脹lm脹 ve bug端n端n m端zeleri olumutur Ali Artun
- 29. Nadire kabinelerinden insan bah巽elerine (Human Zoo) Avrupada ve Amerikada 1800 1950 aras脹nda Latin Amerika ve Afrika yerlilerinin sergilendii 束聴nsan Bah巽eleri損 a巽脹lm脹, 35.000in 端zerinde kad脹n, erkek ve 巽ocuk yerli bu bah巽elerde bir sergi nesnesi gibi 束egzotik canavar ya da ucube vurgular脹yla tehir edilmitir.
- 30. 1907, Paris Koloni Sergisi
- 31. A human zoo in Belgium in 1897. Photograph: R. Stalin
- 33. M.. 530: Ennigaldi Nana taraf脹ndan ilk m端ze a巽脹ld脹 (Irak, Ur ehri) 1543: Pisa niversitesinde ilk botanik bah巽esi a巽脹ld脹 (聴talya). 1576: 聴lk merak/ nadire kabinesi a巽脹ld脹 (Alman 聴mparatoru II. Rudolf - Kunstkammer) 1660: 聴ngiliz Kulesindeki silah deposu ilk kes halka a巽脹k bir m端ze haline getirildi, 聴ngiltere. 1671: 聴lk kent m端zesi a巽脹ld脹 (Amerbach Kabinett, Almanya) 1683: 聴lk doa tarihi m端zesi a巽脹ld脹 (Ashmolean M端zesi, 聴ngiltere) BAZI 聴LKLER Toplumsal bir mek但n olarak 端niversite kapsam脹na giren 旦zel bir koleksiyon ilk kez halk脹n g旦r端端ne ve kullan脹m脹na a巽脹lm脹t脹r.
- 34. 1734: 聴lk toplum m端zesi a巽脹ld脹 (Capitoline M端zesi, 聴talya) 1752: 聴lk hayvanat bah巽esi a巽脹ld脹 (Tiergarten Sch旦nbrunn, Avusturya). 1899: 聴lk 巽ocuk m端zesi a巽脹ld脹 (Brooklyn ocuk M端zesi, ABD) 1906: 聴lk interaktif Bilim M端zesi kuruldu, Deutsches Museum, Almanya) 1906: 聴lk m端zeler birlii kuruldu (Amerikan M端zeler Birlii) 1995: 聴lk online m端ze sergisi a巽脹ld脹 (Oxford Bilim Tarihi M端zesi, 聴ngiltere) BAZI 聴LKLER
- 35. 1734: 聴lk toplum m端zesi a巽脹ld脹 (Capitoline M端zesi, 聴talya)
- 36. 1734: 聴lk toplum m端zesi a巽脹ld脹 (Capitoline M端zesi, 聴talya)
- 37. 17. ve 18. y端zy脹llarda aristokrasi, dinsel kurulular, 端niversiteler tarihsel ve arkeolojik malzemeleri, nadir nesneleri ve sanat eserlerini toplamaya balad脹lar. Ancak bu koleksiyonlardan sadece ayr脹cal脹kl脹 kiiler yararlan脹yordu. 1683 Y脹l脹nda Kurulan Oxford Ashmolean M端zesidir. 18. y端zy脹lda h端manist ak脹m脹n 端r端n端 olarak m端zecilik kavram脹 daha da geniledi. Halka a巽脹k m端zeler oluturuldu. 1753 y脹l脹nda British Museum kuruldu. 1793 y脹l脹nda ise Louvre Museum kuruldu.
- 38. FRANSIZ DEVR聴M聴YLE B聴RL聴KTE MZE 18. y端zy脹lda, koleksiyonlar脹n d端zenlenmesinde sanat, tarih, doa bilimleri ve teknik bilimler eklinde yap脹lan gruplama ya da sanat koleksiyonlar脹n脹 ekollere, d旦nemlere g旦re sergileme, uzun bir s端re m端zelerde d端zenleme ve sergileme konusunda temel 旦l巽端tler olarak benimsenmitir. m端ze art脹k, objelerin ve sanat eserlerinin topland脹脹 tarafs脹z bir yer tan脹m脹 kazanm脹t脹r. Bu art脹k dinin, monarinin ya da feodal g端c端n deil, tamamen ortak bir zenginliin sembol端 olarak, ge巽miin ve bug端n端n deerlerini bir araya getiren, sergileyen ve 端zerinde 巽al脹an laik bir burjuva k端lt端r端n端n tasdikidir
- 39. 1753(9)- BRITISH MZES聴 7 milyon nesneyi himayesinde bulunduran British M端zesinin halka a巽脹l脹 tarih 15 Ocak 1759 olarak kay脹tlara ge巽mitir. M端zenin oluturulmas脹nda en etkili olay 聴ngiliz halk脹ndan soylular tabakas脹nda aristokrat nat端ralist, koleksiyoncu ve doktor Sir Hans Sloane脹n (1660- 1753) 旦l端m端 olmutur. Yaad脹脹 s端re i巽erisinde sahip olduu yakla脹k olarak 69,352 par巽al脹k bir sanat koleksiyonu devlete miras olarak kalm脹t脹r. Sir Robert Bruce Cotton脹n (1571- 1631) ba脹lad脹脹 el yazmalar脹 eklenmitir. Kral II. Georgeun k端t端phanesini 1757 y脹l脹nda hediye etmesiyle koleksiyon b端y端m端 ve m端zeye ek bina yap脹lm脹t脹r.
- 43. Giri Kat
- 44. Giri Kat
- 45. 1. Kat
- 46. 1. Kat
- 50. 3 dk. 53 sn.
- 51. 1793 LOUVRE MZES聴 350.000den fazla nesneyi b端nyesinde bulunduran m端zenin binas脹 ilkin kale olarak yap脹lm脹t脹r. 1190 y脹l脹nda Kral Philippe Auguste taraf脹ndan yapt脹r脹lan bu kale 14. yy balar脹nda Kral V. Charles taraf脹ndan malikaneye d旦n端t端r端lm端 ve 16. yyda da Kral I. Fran巽ois taraf脹ndan Kraliyet Saray脹 olarak kullan脹lm脹t脹r. 1692 y脹l脹nda Kral XIV. Charles burada iki sanat akademisi kurmutur. 1793 y脹l脹na gelindiinde Kraliyet Ailesinin resmi konut olarak Versailles Saray脹na ta脹nmas脹yla Louvre bir m端ze olarak toplamda 537 adet eserle halk脹n ziyaretine a巽脹lm脹t脹r.
- 52. LOUVRE HAKKINDA M端zede sergilenen her eseri B聴R dakika kadar inceleyecek olursan脹z t端m eserleri g旦rmeniz 35 bin dakika, yani 73 g端n s端recektir. Yani her g端n aral脹ks脹z 8 saat boyunca eserlere bak脹yor olman脹z laz脹m.
- 56. Resim Koleksiyonu (Michelangelo, Raphael, Leonardo De Vinci, Rosso, Primaticcio) Heykel Koleksiyonu (Michelangelo, Raphael, Carracci, Rodin vb.) Dekoratif Sanatlar Koleksiyonu (Gotik, R旦nesans ve Orta aa ait 旦rnekler) Bask脹 Resim ve izim Koleksiyonu Antik 珂脹壊脹姻 Koleksiyonu Yunan, Etr端sk ve Roma Koleksiyonu Antik Yak脹n Dou Koleksiyonu 聴slam Eserleri Koleksiyonu Pavillon De LHorloge (Louvreun tarih巽esine ilikin belge ve fotoraflar) Cam Piramit Bah巽eler (The Tuileries ve Carousel bah巽eleri) Koleksiyonlar
- 57. II. DNYA SAVAINDA LOUVRE 1938den itibaren, sava tehdidi Fransan脹n kamu sanat koleksiyonlar脹n脹n b端y端k 旦l巽ekli tahliyesini balatt脹. Sanat eserleri i巽in se巽ilen depolama alanlar脹, Frans脹z k脹rsal脹n脹n kalbinde stratejik hedeflerden uzak, ato, sakin yerler ve bombalama tehlikesinden uzak k脹rsallarda konuland脹. Eserler yakla脹k iki y端z kasada sakland脹; Heykeller, dekoratif objeler ve 3.690 tablo bu yolculua 巽脹kt脹. Yolculuk, 37 ara巽tan oluan uzun bir konvoyla yola koyuldu. Paris kentini k端lt端rel yaant脹 haline getirmek isteyen Alman makamlar脹, 1940 Eyl端l'端nde m端zenin yeniden a巽脹lmas脹n脹 emretti. Bu k脹smi a巽脹l脹m sadece semboliktir; galerilerin bir巽ou ve izleme odalar脹 tamamen bo ve terk edilmitir. K脹sa bir ara
- 59. Milo Ven端s端 g旦巽e haz脹rlan脹yor Rembrandt脹n 巽er巽evesi bo kald脹
- 60. Almanlar igal alt脹ndaki Fransada Louvreda ele eserler kataloglan脹yor.
- 61. Marshal Gerd von Rundstedt Louvreda.
- 62. 6 dk. 10 sn.
- 63. 19. YZYILDA KURUMSALLAAN MZELER Avrupada ulus devletlerin douuyla m端ze, yeni uluslar脹n siyasi itibar脹yla 旦zdeleerek k端lt端r端n, ekonomik g端c端n bir simgesi olarak yeni bir kimlik kazand脹. Ulusal m端zelerle birlikte, koleksiyonlar milliyet巽iliin ve ulus devletlerinin d脹a vurum arac脹 h但line gelirken, m端zeler de birer arat脹rma kurumuna d旦n端erek arat脹rma eilimleriyle bu 巽abalar脹 geleneksel olarak destekleyen en eski kurum olan 端niversiteler ile denk bir h但l ald脹lar. 19. Y端zy脹lda m端zeler alt脹n 巽alar脹n脹 yaarken bir yandan da bilimsel 巽al脹malara adanm脹 kutsal bir mekan ilan edildiler ve halktan uzaklat脹lar. Bu durum 20. y端zy脹la kadar devam etmi ancak 20. y端zy脹l脹n m端zecilik anlay脹脹n脹 tamamen deitirmitir.
- 64. 19.Y端zy脹l M端zelerinin Eksik Y旦n端 束Toplum i巽in, toplumla birlikte anlay脹脹n脹n eksiklii損 19. y端zy脹l m端zeleri genellikle Bat脹n脹n alg脹 ve deer yarg脹lar脹n脹 yans脹tan y旦ntemleriyle otoriter iletiimi benimsemi, kap脹lar脹n脹 a巽makla topluma a巽脹ld脹klar脹n脹 varsaym脹lard脹r.
- 66. KISA B聴R TARTIMA ARASI M端zelerin ortaya 巽脹k脹 ve kurumsallama s端re巽lerini g旦z 旦n端nde bulundurursak m端zeyi nas脹l tan脹mlar脹z?
- 67. MZE NED聴R? TANIM VE KAVRAMLAR 1946 y脹l脹nda yap脹lan ICOM tan脹m脹 u ekildedir; "M端ze kelimesi, sanatsal, teknik, bilimsel, tarihi veya arkeolojik materyal bulunduran, i巽erisine hayvanat ve botanik bah巽elerinin dahil olduu, k端t端phanelerin ise i巽erisinde sergi salonu bulunan k端t端phaneler istisna olmak 端zere d脹脹nda kald脹脹 halka a巽脹k t端m koleksiyonlar脹 i巽inde bar脹nd脹r脹r.
- 68. 1951 y脹l脹nda yap脹lan tan脹m u ekildedir: M端ze kelimesi burada genel 巽脹kar i巽in y旦netilen, koruma, 巽al脹ma, ama巽lar脹yla ve 旦zellikle, sanatsal, tarih樽, bilimsel ve teknolojik koleksiyonlar脹, botanik ve hayvanat bah巽elerini ve akvaryum gibi k端lt端rel deer unsurlar脹n脹n ve nesne gruplar脹n脹n 旦retimleri ve haz almalar脹 i巽in halka sergilendii s端rekli bir kurulu" olarak m端zeleri tan脹mlamaktad脹r. ICOMa g旦re m端ze
- 69. 1961 y脹l脹na gelindiinde ise tan脹m u ekildedir: "M端ze, k端lt端rel ve bilimsel 旦nem ta脹yan eser koleksiyonlar脹n脹, eitim, 巽al脹ma ve insanl脹脹n estetik hazz脹 i巽in toplayan, koruyan, arat脹ran, ileten ve sergileyen, halka a巽脹k, toplumun ve toplumun geliiminin hizmetinde olan k但r amac脹 g端tmeyen kal脹c脹 bir kurulutur." eklinde deimitir. ICOMa g旦re m端ze
- 70. 1974 y脹l脹nda Danimarka'n脹n Kopenhag ehrinde yap脹lan genel kurulda, tan脹m tekrar deitirilmitir: "M端ze, insanolunun ve 巽evresinin kesin kan脹tlar脹n脹, eitim, 巽al脹ma ve insanl脹脹n estetik hazz脹 i巽in toplayan, koruyan, arat脹ran, ileten ve sergileyen, halka a巽脹k, toplumun ve toplumun geliiminin hizmetinde olan k但r amac脹 g端tmeyen kal脹c脹 bir kurulutur." ekline d旦n端m端 ve bu tan脹m g端n端m端ze kadar deimeden kalm脹t脹r. ICOMa g旦re m端ze
- 71. M端ze; insan ve yaad脹脹 巽evrenin somut ve somut olmayan miras脹n脹 inceleme, eitim ve zevk alma amac脹yla toplayan, koruyan, arat脹ran, ileten ve sergileyen, toplumun ve geliiminin hizmetinde, halka a巽脹k, k但r d端端ncesinden ba脹ms脹z, s端reklilii olan bir kurumdur (ICOM, 2012). ICOMa g旦re m端ze (2012) 束toplumun ve geliiminin hizmetinde損
- 72. M端zeler, soyut ve somut insanl脹k miras脹n脹 ve 巽evresini , k但r amac脹 g端tmeden, eitim, 巽al脹ma ve elenme amac脹 i巽in edinen, koruyan, arat脹ran, ileten ve sergileyen, kal脹c脹, topluma ve toplumun geliimine hizmet eden, halka a巽脹k kurumlard脹r. Bu nitelendirme bi巽imi, 巽ada m端ze olgusunun amac脹na, kapsam脹na ve sahip olmas脹 gereken y旦ntem zenginliine ilikin yap脹lan 巽al脹malar sonucunda tarihi s端re巽te oluan bilgi ve deneyim birikiminin yans脹mas脹 olarak a巽脹a 巽脹kmaktad脹r. Dolay脹s脹yla bu tan脹mlar脹n 旦z端nde yatan mesajlar脹n okunmas脹 ve yorumlanmas脹nda 旦ncelikle bu tan脹mlamay脹 douran ve anlaml脹 hale getiren, m端ze kavram脹n脹n alg脹lan脹脹na y旦nelik deiimin fark脹na var脹lmas脹 旦nemlidir.
- 73. M端ze kendisinin bir anlat脹, bir se巽ki olduunun fark脹nda olmal脹; bilmeli ki tek amac脹 izleyiciyi rahats脹z etmek olmay脹p; kendi olamad脹klar脹yla, ister istemez d脹lad脹klar脹yla kendi kendini de rahats脹z etmelidir. M端zenin amac脹, kendi istikrar脹n脹 bozmak olmal脹d脹r. G旦r端lmeye ve muhafaza edilmeye deer olduunu d端端nd端端m eyler, bunlar demeyi g旦ze almal脹 ve de se巽me 旦l巽端tlerini g旦zler 旦n端ne sermelidir ki izleyici hem 巽er巽eveyi hem de 巽er巽eve i巽ine al脹nan脹 g旦rebilsin Bir m端zeyi neyin oluturduuna y旦nelik geleneksel anlay脹, fonksiyona y旦nelik terimlerle ifade edilirdi. Bu y端zden m端zelerin ama巽lar脹, tarihsel olarak m端zelerin odak noktas脹 olan maddi delil in 旦z端ne paralel olan somut ve elle tutulur nitelikte alg脹lan脹rd脹 Deien m端ze tan脹m脹nda postmodernizm etkisi
- 74. M端zenin toplumsal rol端 ve m端ze-ziyaret巽i ilikisi sorgulan脹yor 1980lerden itibaren ziyaret巽i temelli ve hizmete y旦nelik bir yakla脹m g端ndeme geldi.
- 75. 1970 2000 2000 - 2010 YILLARI ARASI Toplumun hizmetinde, halka a巽脹k, insana ve yaad脹脹 巽evreye tan脹kl脹k eden materyal 端zerinde arat脹rmalar yapan, toplayan, koruyan, bilgiyi paylaan, inceleyen ve eitim amac脹 olarak sergileyen kar d端端ncesinden ba脹ms脹z, s端reklilii olan bir kurulu. Okul d脹脹 旦renmenin ve elenmenin ger巽ekletii d端nyay脹 kavrama (teknolojisi)dir, Toplumlar脹 temsil eden, bir araya getiren; baar脹lar脹n k端lt端rel kay脹tlar脹n脹 sunan bir kurum. 2000 - 2018 ada m端ze/ yeni m端ze yakla脹m脹
- 76. Kaynaklar Marstine, J. (2005). New Museum Theory and Practice: An Introduction. 1st Edition. UK: Blackwell Publishing. Walhimer, M. (2015). Museums 101. USA: Rowman & Littlefield. Vergo, P. (1989). The New Museology. UK: Reaktion Books.