13.3 ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΕ
- 1. 13.3 ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΕ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΕ Οι βασικές πολιτικές της ΕΕ καθορίζονται: α) Από τις Ιδρυτικές Συνθήκες των Παρισίων-Ρώμης-Μάαστριχτ και όσες τις τροποποίησαν β) Από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που χαράσσει τις γενικές κατευθύνσεις γ) Από τα όργανα της ΕΕ (Επιτροπή-Συμβούλιο-Κοινοβούλιο), που, με βάση της γενικές κατευθύνσεις, διαμορφώνουν κανονισμούς και οδηγίες. Τα κράτη μέλη οφείλουν να εναρμονίσουν τς πολιτικές τους με αυτές της ΕΕ. ΙΔΡΥΤΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ (πρωτογενές δίκαιο ΕΕ) - Παρισίων 1951: Συνθήκη ΕΚΑΧ. Κοινές πολιτικές στον άνθρακα και χάλυβα. - Ρώμης 1957: Συνθήκη ΕΟΚ, Συνθήκη για τη λειτουργία της ΕΕ (ΣΛΕΕ). Κοινές πολιτικές στην οικονομία και την ατομική ενέργεια. - Μάαστριχτ 1952: Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ). Καθορισμός ονομασίας και βασικών πυλώνων ΕΕ - Άμστερναμ 1997: Τροποποίηση ΣΕΕ, Κατοχύρωση συμφωνίας Σέγκεν, επιπλέον εξουσίες στο Ευρωκοινοβούλιο - Νίκαιας 2001: Τροποποίηση ΣΕΕ, επιπλέον εξουσίες στο Ευρωκοινοβούλιο - Λισαβόνας 2007: Τροποποίηση Ιδρυτικών Συνθηκών (ΣΕΕ και ΣΛΕΕ), Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων επιπλέον εξουσίες στο Ευρωκοινοβούλιο) ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΟΔΗΓΙΕΣ (παράγωγο δίκαιο ΕΕ) Οδηγία: - Δεν έχει άμεση ισχύ στο εθνικό δίκαιο των κρατών-μελών - Τα κράτη-μέλη οφείλουν να τη μεταγράψουν στο εσωτερικό τους δίκαιο εντός τακτής προθεσμίας - Ο τρόπος μεταγραφής (νόμος, Προεδρικό Διάταγμα, Βασιλικό Διάταγμα κλπ.) διέπεται από το εσωτερικό δίκαιο των κρατών-μελών. Οφείλουν όμως κατά τη μεταγραφή να μην αλλοιώνουν το νόημά της οδηγίας και να διατηρήσουν την ουσία της ρύθμισης. Κανονισμός: - Έχει άμεση ισχύ στο εθνικό δίκαιο των κρατών-μελών - Δεν χρειάζεται μεταγραφή προκειμένου να ισχύει - Μπορεί να απαιτείται εναρμόνιση του εσωτερικού δικαίου της χώρας, για να μη συγκρούεται με τον Κανονισμό. 1. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ (ΟΝΕ) Αποφασίστηκε: με τη συνθήκη του Μάαστριχτ (1992) Προβλέπει: την είσοδο κοινού νομίσματος στα κράτη (ευρώ) Υπογράφηκε: από 19 από τις 28 χώρες της ΕΕ (όλες εκτός από Αγγλία, Δανία, Σουηδία, Ουγγαρία, Πολωνία, Τσεχία, Βουλγαρία, Ρουμανία) Τρόπος λειτουργίας: η ΟΝΕ προϋποθέτει στενή οικονομική συνεργασία των κρατών-μελών. Έτσι: - Κάθε χρόνο τα όργανα της ΕΕ διαμορφώνουν γενικούς οικονομικούς προσανατολισμούς, που στέλνουν στα κράτη-μέλη - Εάν τα κράτη δεν τους τηρήσουν, τους επιβάλλονται συστάσεις και πρόστιμα - Εάν κάποιο κράτος έχει οικονομικές δυσκολίες, η ΕΕ μπορεί να δώσει οικονομική ενίσχυση 2. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Διαμορφώθηκε: με την ψήφιση του Χάρτη Θεμελιωδών Κοινωνικών Δικαιωμάτων (συνθήκη Νίκαιας 2001) Βασικοί στόχοι: α) ισότιμες δυνατότητες όλων των ατόμων της ευρωπαϊκής κοινωνίας, β) προετοιμασία για τον κόσμο της εργασίας, που μεταβάλλεται λόγω της παγκοσμιοποίησης και της τεχνολογικής αλλαγής Βασικές δράσεις: α) επιμόρφωση, β) κατάρτιση νέων και ανέργων, γ) μέτρα για απασχόληση γυναικών και ΑΜΕΑ, δ) μέτρα για περίθαλψη παιδιών και ηλικιωμένων, ε) θέσεις εργασίας στον κοινωνικό τομέα βάσει του εθελοντισμού (απόκτηση εργασιακής εμπειρίας με εθελοντική εργασίας) 3. ΚΟΙΝΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ (ΚΕΠΠΑ) Αφορά: α) Τη συνεργασία των κρατών-μελών για τον καθορισμό κοινής αμυντικής πολιτικής και τη μελλοντική ίδρυση ευρωπαϊκού στρατού και β) Τη συνεργασία των αρχών κάθε χώρας με ευρωπαϊκά όργανα (Europol και Eurojust), με σκοπό την πάταξη του οργανωμένου εγκλήματος