際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
Kijk op de praktijk! 
HSN- Brugge -15 november 2014 
Kom verder. Saxion. 
Maaike Vervoort
Kom verder. Saxion. 
Ingredi谷nten workshop 
 Context en aanleiding 
 Het ontwerp van VILMS 
 Casus: de T van Titia
Kom verder. Saxion. 
Context en aanleiding 
 Lerarenopleiding primair onderwijs (pabo) 
 Opleiden in de School 
Studenten vinden het lastig om vernieuwende (vakdidactische) inzichten uit het pabocurriculum toe te passen in hun 
lespraktijk.
Kom verder. Saxion. 
TThheeoorreettiisscchhee kkeennnniiss 
HHaannddeelleenn
Kom verder. Saxion. 
Ontwerponderzoek in 4 stappen 
Probleemanalyse 
Ontwerp 
Uitvoering 
Evaluatie
Kom verder. Saxion. 
Rich media-cases 
Videobeelden van onderwijssituaties 
verbonden met video, audio, tekst en 
ander achtergrondmateriaal
Kom verder. Saxion. 
Ontwerpcriteria 
 Gebruik exemplarische cases over 
vernieuwende vakdidactiek (Barnett-Clarke, 2001) 
 Stimuleer een dialoog over de casusinhoud 
(Carter, 1999) 
 Verbind cases aan een expliciete opdracht 
(Blijleven, 2005)
Kom verder. Saxion. 
Ontwerp van VILMS 
Video voor Interactieve Lesvoorbereiding door Mentor & Student
Kom verder. Saxion. 
Onderwijseenheid 
Colleges 
pabo 
Vakdidactiek 
Dialoog 
student & 
mentor 
Les 
student 
Video-portfolio 
student 
Presentatie 
video-portfolio 
Rich media-cases
Kom verder. Saxion. 
Doel van VILMS 
Vernieuwende 
vakdidactiek 
toepassen 
in de praktijk 
?
Kom verder. Saxion. 
Praktijkkennis 
 gebaseerd op (reflecties op) praktijkervaring 
 (gedeeltelijk) persoonsgebonden 
 vak- of zelfs onderwerpsgebonden 
 afhankelijk van de context 
 hoofdzakelijk tacit (niet ge谷xpliciteerd) 
(Meijer, Verloop & Beijaard, 1999)
Kom verder. Saxion. 
Praktijkkennis 
Leren van leerlingen 
Leerlijn 
Doelen Instructie 
Vakinhoud 
Materiaal 
Pedagogiek en didactiek in het algemeen
Kom verder. Saxion. 
Kijken met kennis
Kom verder. Saxion. 
Kijken met kennis
Kom verder. Saxion. 
Kijken met kennis
Kom verder. Saxion. 
Kijken met kennis
Kom verder. Saxion. 
Clasrom interactions 
Learn to notice 
Selective 
attention 
Knowledge 
based 
reasoning 
(Bron: Van Es & Sherin, 2008)
Kom verder. Saxion. 
Onderzoeksvragen 
Methode 
 Welke rol speelt de praktijkkennis van de 
mentor bij de bespreking van de inhoud 
van de rich media-cases en bij de 
totstandkoming van een lesontwerp? 
 Wat zijn de opbrengsten van de dialoog 
voor het leren van de student?
Kom verder. Saxion. 
Onderzoeksopzet 
 Meervoudige gevalsstudie (Yin, 2003) 
 5 mentor-student-koppels 
 Data: video-opnames dialoog, 
interviews, videoportfolios 
Methode 
Koppel Mentor Student Groep 
Opleiding Ervaring 
POa 
Ervaring 
mentora 
Opleiding Ervaring 
stageb 
1 
2 
3 
 
 
 
Pabo 
Pabo 
Klos 
4 
5 
29 
3 
4 
11 
 
 
 
vwo 
havo 
vwo 
8 
10 
10 
1-2 
2 
4  Pabo 2 1  mbo 15 0-1-2 
5  Klos 20 10  vwo 12 2
Kom verder. Saxion. 
Koppel 3: De T van Titia 
 Heb je al een lesidee?
Kom verder. Saxion.
Kom verder. Saxion. 
Koppel 3: De T van Titia 
 Bespreken van de cases
Kom verder. Saxion. 
Analyse praktijkkennis 
Dimensie Categorie谷n praktijkkennis Code 
De inhoud 
van de 
uitingen 
van de 
mentor 
in de 
dialoog 
Vakinhoud PK-V 
Algemene didactiek en pedagogiek PK-A 
Leerprocessen van leerlingen PK-Ls 
Doelen PK-D 
Instructie PK-I 
Leerlijn PK-La 
Materiaal PK-M
Kom verder. Saxion. 
Koppel 3: De T van Titia 
 Bespreken van het lesontwerp
Kom verder. Saxion. 
Koppel 3: De T van Titia 
 Bijdrage mentor aan lesontwerp 
 Advies voor lesdoel (1) 
 Advies/voorstel voor instructie (5) 
 Voorstel voor materiaal (1) 
Gebeurtenis 8 
Mentor doet voorstel 
voor instructie: letter 
visueel maken, want 
het is belangrijk dat 
leerlingen de letter 
horen en zien. Mentor 
maakt voorstel 
specifieker: woorden 
opschrijven. 
Lesontwerp: 2 + 5
Kom verder. Saxion. 
Koppel 3: De T van Titia 
Tabel 11: Overzicht van aspecten doel, didactische aanpak en materiaal voor lesidee en lesontwerp koppel 3 
Aspect Lesidee Lesontwerp 
Lesdoel 
i. Herkennen van de letter T, zowel horen als zien. 
ii. Bedenken van woorden met beginletter T. 
Didactische 
aanpak & 
leerling 
activiteit 
1. LK bespreekt een beginletter 
2. LLN bedenken woorden die met die 
letter beginnen. 
1. LK benoemt voorwerpen bij thema met beginletter T (zoals 
toverhoed, toverstaf). LLN luisteren (horen ze de /t/?) 
2. LK schrijft woorden op en vraagt: wat valt jullie op? 
3. LK wijst de letter T aan en spreekt deze uit (/t/) 
4. LK geeft opdracht: verzin woorden die met de /t/ beginnen. 
LLN bedenken woorden met beginletter T. 
5. LK schrijft woorden met beginletter T op. 
6. LLN kunnen letter T tekenen of overtrekken op een werkblad. 
Materiaal a. Voorwerpen met beginletter T 
b. Werkblad met letter T 
Noot: LK = leerkracht; LLN = leerlingen
Kom verder. Saxion. 
Videoportfolio student 
 Toelichting vanuit theorie: 
Ik zorg voor een 
pakkende inleiding, zodat 
ik de nieuwsgierigheid 
van de leerlingen prikkel 
en hun aandacht heb. 
Ik laat de letter zien en 
horen, zodat ze de 
foneem-grafeem-koppeling 
kunnen maken 
(tussendoel 6.1)
Kom verder. Saxion. 
Videoportfolio student 
 Toelichting vanuit 
praktijkkennis mentor: 
Het niveau van de 
leerlingen verschilt sterk. 
Sommigen kunnen al 
woorden lezen en 
schrijven, terwijl anderen 
alleen de eerste letter van 
hun naam kunnen 
herkennen. Daarom past 
het aanbieden van een 
enkele letter goed in deze 
groep.
Kom verder. Saxion. 
Bijdrage praktijkkennis mentor aan dialoog 
 Interpreteren gebeurtenissen 
in casus 
 Relateren casus aan de 
eigen groep 
 Formuleren adviezen voor 
lesontwerp
Kom verder. Saxion. 
Bijdrage dialoog aan leren student 
 Beredeneerd didactisch 
handelen: 
 uitvoeren idee谷n uit de 
cases 
 verantwoorden van 
handelen vanuit 
praktijkkennis mentor 
 Leeropbrengsten voor 
lesontwerp en 
beeldvorming vakdidactiek
Kom verder. Saxion. 
Theoretisch model
Kom verder. Saxion. 
Opbrengst 1 
Opbrengst 2
Kom verder. Saxion. 
Aanbevelingen 
 Geef praktijkkennis van mentoren een 
prominente plaats in het opleidingscurriculum 
 Stem de rollen van mentoren en 
opleidingsdocenten beter op elkaar af, met 
name wat betreft hun specifieke 
kennisbijdrage aan het leren van studenten.
Kom verder. Saxion. 
Kijk op de praktijk 
Rich media-cases in de 
lerarenopleiding 
Contactgegevens 
 Meer weten? 
m.vervoort@saxion.nl 
 Proefschrift 
 Artikel Pedagogische Studi谷n 
 Artikel Tijdschrift voor 
Lerarenopleiders

More Related Content

141115 hsn presentatie_maaike_vervoort

  • 1. Kijk op de praktijk! HSN- Brugge -15 november 2014 Kom verder. Saxion. Maaike Vervoort
  • 2. Kom verder. Saxion. Ingredi谷nten workshop Context en aanleiding Het ontwerp van VILMS Casus: de T van Titia
  • 3. Kom verder. Saxion. Context en aanleiding Lerarenopleiding primair onderwijs (pabo) Opleiden in de School Studenten vinden het lastig om vernieuwende (vakdidactische) inzichten uit het pabocurriculum toe te passen in hun lespraktijk.
  • 4. Kom verder. Saxion. TThheeoorreettiisscchhee kkeennnniiss HHaannddeelleenn
  • 5. Kom verder. Saxion. Ontwerponderzoek in 4 stappen Probleemanalyse Ontwerp Uitvoering Evaluatie
  • 6. Kom verder. Saxion. Rich media-cases Videobeelden van onderwijssituaties verbonden met video, audio, tekst en ander achtergrondmateriaal
  • 7. Kom verder. Saxion. Ontwerpcriteria Gebruik exemplarische cases over vernieuwende vakdidactiek (Barnett-Clarke, 2001) Stimuleer een dialoog over de casusinhoud (Carter, 1999) Verbind cases aan een expliciete opdracht (Blijleven, 2005)
  • 8. Kom verder. Saxion. Ontwerp van VILMS Video voor Interactieve Lesvoorbereiding door Mentor & Student
  • 9. Kom verder. Saxion. Onderwijseenheid Colleges pabo Vakdidactiek Dialoog student & mentor Les student Video-portfolio student Presentatie video-portfolio Rich media-cases
  • 10. Kom verder. Saxion. Doel van VILMS Vernieuwende vakdidactiek toepassen in de praktijk ?
  • 11. Kom verder. Saxion. Praktijkkennis gebaseerd op (reflecties op) praktijkervaring (gedeeltelijk) persoonsgebonden vak- of zelfs onderwerpsgebonden afhankelijk van de context hoofdzakelijk tacit (niet ge谷xpliciteerd) (Meijer, Verloop & Beijaard, 1999)
  • 12. Kom verder. Saxion. Praktijkkennis Leren van leerlingen Leerlijn Doelen Instructie Vakinhoud Materiaal Pedagogiek en didactiek in het algemeen
  • 13. Kom verder. Saxion. Kijken met kennis
  • 14. Kom verder. Saxion. Kijken met kennis
  • 15. Kom verder. Saxion. Kijken met kennis
  • 16. Kom verder. Saxion. Kijken met kennis
  • 17. Kom verder. Saxion. Clasrom interactions Learn to notice Selective attention Knowledge based reasoning (Bron: Van Es & Sherin, 2008)
  • 18. Kom verder. Saxion. Onderzoeksvragen Methode Welke rol speelt de praktijkkennis van de mentor bij de bespreking van de inhoud van de rich media-cases en bij de totstandkoming van een lesontwerp? Wat zijn de opbrengsten van de dialoog voor het leren van de student?
  • 19. Kom verder. Saxion. Onderzoeksopzet Meervoudige gevalsstudie (Yin, 2003) 5 mentor-student-koppels Data: video-opnames dialoog, interviews, videoportfolios Methode Koppel Mentor Student Groep Opleiding Ervaring POa Ervaring mentora Opleiding Ervaring stageb 1 2 3 Pabo Pabo Klos 4 5 29 3 4 11 vwo havo vwo 8 10 10 1-2 2 4 Pabo 2 1 mbo 15 0-1-2 5 Klos 20 10 vwo 12 2
  • 20. Kom verder. Saxion. Koppel 3: De T van Titia Heb je al een lesidee?
  • 22. Kom verder. Saxion. Koppel 3: De T van Titia Bespreken van de cases
  • 23. Kom verder. Saxion. Analyse praktijkkennis Dimensie Categorie谷n praktijkkennis Code De inhoud van de uitingen van de mentor in de dialoog Vakinhoud PK-V Algemene didactiek en pedagogiek PK-A Leerprocessen van leerlingen PK-Ls Doelen PK-D Instructie PK-I Leerlijn PK-La Materiaal PK-M
  • 24. Kom verder. Saxion. Koppel 3: De T van Titia Bespreken van het lesontwerp
  • 25. Kom verder. Saxion. Koppel 3: De T van Titia Bijdrage mentor aan lesontwerp Advies voor lesdoel (1) Advies/voorstel voor instructie (5) Voorstel voor materiaal (1) Gebeurtenis 8 Mentor doet voorstel voor instructie: letter visueel maken, want het is belangrijk dat leerlingen de letter horen en zien. Mentor maakt voorstel specifieker: woorden opschrijven. Lesontwerp: 2 + 5
  • 26. Kom verder. Saxion. Koppel 3: De T van Titia Tabel 11: Overzicht van aspecten doel, didactische aanpak en materiaal voor lesidee en lesontwerp koppel 3 Aspect Lesidee Lesontwerp Lesdoel i. Herkennen van de letter T, zowel horen als zien. ii. Bedenken van woorden met beginletter T. Didactische aanpak & leerling activiteit 1. LK bespreekt een beginletter 2. LLN bedenken woorden die met die letter beginnen. 1. LK benoemt voorwerpen bij thema met beginletter T (zoals toverhoed, toverstaf). LLN luisteren (horen ze de /t/?) 2. LK schrijft woorden op en vraagt: wat valt jullie op? 3. LK wijst de letter T aan en spreekt deze uit (/t/) 4. LK geeft opdracht: verzin woorden die met de /t/ beginnen. LLN bedenken woorden met beginletter T. 5. LK schrijft woorden met beginletter T op. 6. LLN kunnen letter T tekenen of overtrekken op een werkblad. Materiaal a. Voorwerpen met beginletter T b. Werkblad met letter T Noot: LK = leerkracht; LLN = leerlingen
  • 27. Kom verder. Saxion. Videoportfolio student Toelichting vanuit theorie: Ik zorg voor een pakkende inleiding, zodat ik de nieuwsgierigheid van de leerlingen prikkel en hun aandacht heb. Ik laat de letter zien en horen, zodat ze de foneem-grafeem-koppeling kunnen maken (tussendoel 6.1)
  • 28. Kom verder. Saxion. Videoportfolio student Toelichting vanuit praktijkkennis mentor: Het niveau van de leerlingen verschilt sterk. Sommigen kunnen al woorden lezen en schrijven, terwijl anderen alleen de eerste letter van hun naam kunnen herkennen. Daarom past het aanbieden van een enkele letter goed in deze groep.
  • 29. Kom verder. Saxion. Bijdrage praktijkkennis mentor aan dialoog Interpreteren gebeurtenissen in casus Relateren casus aan de eigen groep Formuleren adviezen voor lesontwerp
  • 30. Kom verder. Saxion. Bijdrage dialoog aan leren student Beredeneerd didactisch handelen: uitvoeren idee谷n uit de cases verantwoorden van handelen vanuit praktijkkennis mentor Leeropbrengsten voor lesontwerp en beeldvorming vakdidactiek
  • 31. Kom verder. Saxion. Theoretisch model
  • 32. Kom verder. Saxion. Opbrengst 1 Opbrengst 2
  • 33. Kom verder. Saxion. Aanbevelingen Geef praktijkkennis van mentoren een prominente plaats in het opleidingscurriculum Stem de rollen van mentoren en opleidingsdocenten beter op elkaar af, met name wat betreft hun specifieke kennisbijdrage aan het leren van studenten.
  • 34. Kom verder. Saxion. Kijk op de praktijk Rich media-cases in de lerarenopleiding Contactgegevens Meer weten? m.vervoort@saxion.nl Proefschrift Artikel Pedagogische Studi谷n Artikel Tijdschrift voor Lerarenopleiders