მათემატიკის გაკვეთილის გეგმა II კლასი
- 1. მათემატიკის გაკვეთილის / აქტივობის დაგეგმვის სქემა თემა: ჯუფთებად დაწყობა ყველა შესაძლებლობის ამოწურვით სკოლა: სსიპ ქალაქ მცხეთის N1 საჯარო თარიღი: 16.10.2014 საგანი: მათემატიკა კლასი: მეორე მასწავლებელი: გულნარა თაბაგარი დრო: 45 წუთი გაკვეთილის / აქტივობის ძირითადი მიზანი: თვალსაჩინოდ მოცემული გროვის დალაგება ჯუფთებად; დალაგებული ჯუფთების შესაბამისი ციფრული გამოსახულების ჩაწერა;ამ დალაგების გადაწყობა სხვა ჯუფთებად; რაოდენობის დათვლა სხვადასხვა ჯუფთებად ( ნაშთიან-უნაშთო) და შედეგების ჩამოწერა ერთ სვეტში. სწავლის შედეგები: დამოკიდებულება: (მნიშვნელოვანი იდეა, პრინციპი, კანონზომიერება,ღირებულება, პრომლემადა სხვ.) მოსწავლეებს განუვითარდებათ მოტივაცია თავად იპოვონ და თვალსაჩინოდ დაინახონ რიცხვების შედგენილობა; დაინტერესდებიან თვალსაჩინო მანიპულატივების გამოყენებით გროვების შესაბამისი გამოსახულების ჩაწერით და წაკითხვით; დააფასებენ საკუთარ და თანატოლების მიგნებებს და აღმოჩენებს. ცოდნა:(ფაქტები, სიტყვები, ტერმინები, დასამახსოვრებელი ინფორმაცია და სხვ.) გროვები, ნაშთიანი ჯუფთები, ამოცანა, -ით მეტი, - ით ნაკლები, შესაძლებლობა, დალაგებულ რაოდენობათა შესაბამისი ჩანაწერის გაკეთება. 20-ის ფარგალში ზეპირი ანრარიში; უდიდესი და უმცირესი ერთნიშნა რიცხვები; მსგავსება-განსხვავება რომაულსა და არაბულ რიცხვებს შორის, მათი ჩაწერა და წაკითხვა; ტერმინების - წინ, შემდეგი, შესაძლო, შორის, ორნიშნა, -ით მეტი, -ით ნაკლები , ნაშთი , კანონზომიერება - მნიშვნელობის განმტკიცება. უნარები :(სააზროვნო უნარები,საგნობრივი უნარები, შეფასებისუნარები, გამოთვლის სტრატეგიები და სხვა) შესრულებული დავალების ანალიზი; გროვის დათვლა ნაშთიან ჯუფთებად და თითოეული დალაგებული რაოდენობის ქვეშ შესაბამისი ჩანაწერის (გამოსახულების) დაწერა; ამოცანის შინაარსის გააზრება; ზეპირი ანგარიში; თანამშრომლობა,, წყვილებში’’ არითმეტიკული მოქმედებების შესრულება არითმეტიკული მოქმედებების სიტყვიერი აღწერა (მაგალითად: „-ით მეტი“, „-ით ნაკლები“); მარტივი კანონზომიერებების ამოცნობა. ეროვნული სასწავლო გეგმის სტანდარტი: მათ. II.1. მოსწავლეს შეუძლია ერთმანეთს შეუსაბამოს რიცხვები, რიცხვითი სახელები, რაოდენობები და რიგი. შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე: *კითხულობს “ერთნიშნა” და “ორნიშნა” რიცხვებს, ასახელებს მათ წინა და მომდევნო რიცხვებს; ნებისმიერი რიცხვიდან ითვლის ბიჯით წინ/უკან და გამოსახავს რიცხვებს სხვადასხვა მოდელის გამოყენებით (მაგალითად, ჩაწერს მათ პოზიციური სისტემის გამოყენებით ან გამოსახავს რიცხვს საგანთა შესაბამისი რაოდენობის გროვით);
- 2. მათ. II.2. მოსწავლეს შეუძლია ერთმანეთთან დააკავშიროს თვლა, რიცხვები, რიცხვით სახელებს შორის დამოკიდებულებები და შეკრება-გამოკლების მოქმედებები. შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე: ახდენს შეკრება-გამოკლების დემონსტრირებას მოდელის გამოყენებით, დაადგენს მოქმედების შედეგს (მაგალითად,"რამდენით გაიზარდა, შემცირდა?"); ზეპირად ანგარიშისას იყენებს ბიჯით თვლას, ან სხვა ხერხს (მაგალითად თანრიგების დაჯგუფება, მთლიანი ათეულით "გადახტომა"); ახდენს მოქმედებათა ურთიერთშებრუნებულობის დემონსტრირებას; განმარტავს რიცხვების სახელდებას ქართულ ენაში; ზეპირად ასრულებს ათეულის გავლით შეკრება-გამოკლებას და ახდენს გამოყენებული ხერხის დემონსტრირებას (მაგალითად, რიცხვით კიბეზე ან საგანთა გროვაზე). მათ. II.5. მოსწავლეს შეუძლია რიცხვებისა და მათზე მოქმედებების გამოყენება გამოთვლებზე ამოცანების ამოხსნისას. შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე: ამოცანის პირობის მიხედვით განსაზღვრავს, თუ რა არის მოცემული და რა არის საძებნი; ირჩევს შესაბამის მოქმედებას, მისი შესრულების ხერხს ან მოდელს მარტივი ამოცანის ამოსახსნელად (მაგალითად, შეკრება, გამოკლება, გაორმაგება,ან განახევრება;ერთეულის ბიჯით წინ ან უკუთვლა; საგანთა გროვა ან რიცხვითი კიბე); საჭირო წინარე ცოდნა და უნარ-ჩვევები: შეუძლია დიდი გროვების დათვლა მცირე ნაშთიან გროვებად; ამოცანის შინაარსის გაგება-გააზრება,ჯამისა და სხვაობის შედარება რიცხვთან; მათემატიკური ტერმინების „-ით მეტობა“, „-ით ნაკლებობის“ მცნებების გაგება-გააზრება; ოცის ფარგალში რიცხვების და მოქმედებათა ნიშნების ჩაწერა და წაკითხვა. წინარე ცოდნის შეფასება (რა იცით მოსწავლეთაცოდნისა და უნარების შესახებ?რა წყაროებსეყრდნობით?) იციან გროვებზე მოქმედებები (რაოდენობა,გროვა, ნაშთი, ცალი) მოსწავლეთა დაჯგუფების ფორმები: მთელი კლასი ინდივიდუალური ჯგუფური მუშაობა (წყვილები) სასწავლო მასალა: სათვლელი ნივთებიგროვებისთვის, ფერადი ცარცი, სადემონსტრაციო მაგნიტური დაფა. გაკვეთილის ეტაპები
- 3. I - წინასწარ წინარე ცოდნის გააქტიურება : ზეპირი ვარჯიში 20-ის ფარგლებში; საშინაო დავალების შემოწმება: 1. გადაიწერეთ ეს ხუთი ცალი ციფრი: 1 1 0 2 0 . წაშალეთ მათგან ოთხი ცალი ციფრი ისე, რომ დაგრჩეთ: I. უდიდესი შესაძლო რიცხვი; II. უმცირესი შესაძლო რიცხვი. შემდეგ გააკეთეთ იგივე, ოღონდ წაშალეთ სამი ცალი ციფრი. მასწ. - ამ ამოცანაში რატომაა დაწერილი რომაულად პირველი და მეორე? (იმიტომ, რომ აქაა ორი დავალება). რომელია ორივე დავალების საერთო დასაწყისი? (გადაიწერეთ ეს ხუთი ცალი ციფრი: 1 1 0 2 0 . წაშალეთ მათგან ოთხი ცალი ციფრი ისე, რომ დაგრჩეთ:). ბავშვები ასახელებენ პასუხებს და ამოწმებენ ერთობლივად. შეცდომების შემთხვევაში ასწორებენ თვითონვე. 1. I. 2; II. 0. I. 20; II.10. 2. რამდენი ხიჭო იქნება სოკოზე, თუკი: (მოცემულია ნახატი, რომელზეც 15 ხოჭოა). I. 9 გაფრინდება და 8 დაფრინდება? II. 8 გაფრინდება და 9 დაფრინდება? III. 11 გაფრინდება და 7 დაფრინდება? (ბავშვები ჩაწერენ საჭირო გამოთვლებს , თან ამოწმებენ რვეულებში). I. 15-9+8=14; II. 15-8+9=16; III. 15-11+7=11. 3. !!!!/!! ა) 2.20+5; ბ) 4.20+8; გ) 3.20+18; დ) 4.20+1; ე) 3.10+9; ვ) 4.20+5; ზ) 2.10+11. ბავშვები განმარტავენ რას ნიშნავს ჩანაწერი - !!!!/!! - სადაც ეს ნიშანია, იქ კანონზომიერების დარღვევის ან გამორჩეულის II - განმავლობაში დაფაზე დავწერ 11. მოსწავლეებს დავავლებ მაგნიტურ დაფაზე დააწყონ ამდენივე წრე. პარალელურად მოსწავლეებს დავურიგებ 11 ცალიან სათვლელ მანიპულატივებს და იმუშავებენ წყვილებში. -დააწყვე ეს რაოდენობა ოთხეულებად. (ჩაიწერება: 2.4+3). რამდენი ოთხეულია? (ორი). ნაშთი რისი ტოლია? (სამისა). იგივე რაოდენობას სხვა მოსწავლე დააწყობს ხუთეულებად. ძველი ჩანაწერის ქვეშ გაჩნდება ახალი ჩანაწერი: 2.5+1. ერთიდაიგივე რიცხვი 11 დაიშლება სხვადასხვანაირად და ჩაიწერება, მათ შორის ერთეულებადაც და თერთმეტეულად და ნულის ჯამადაც. -არ უნდა გამოგვრჩეს არცერთი შესაძლებლობა. 11 11.1 11.1+0 5.2+1 3.3+2 2.4+3 2.5+1 1.6+5 1.7+4 1.8+3 1.9+2 1.10+1 1.11 1.11+0 დავსვამ შეკითხვას: ვინმეს რომ ასე დაეწერა: 2.3+5 . იქნებოდა თუ არა მართლი? მოსწავლე დააწყობს აღნიშნული ჩანაწერის მიხედვით სამეულებს. - არა, იმიტომ, რომ ამ ნაშთიდან კიდევ ერთი სამეული დაიწყობა და დააწყობს: 3.3+2. ნაშთი არ შეიძლება იყოს 3 ან 3-ზე მეტი, მაშინ მისგან კიდევ ერთი სამეული დაიწყობა და ესე იგი, ნაშთი არ ყოფილა! ნაშთ ხომ ისაა მეტი სამეული აღარ დაიწყოს. რაც დაფაზე დაიწერება, მოსწავლეები იწერენ III - შემდგომ დაფაზე დავწერ გამოსახულებას: 5.3 მოსწავლეები უნდა გამოვიდნენ თითო-თითოდ და დადგნენ იმ თანმიმდევრობით, რომ მივიღოთ 5ცალი სამეული. შემდეგ სხვა ჩანაწერს დავწერ და მოსწავლეები დადგებიან შესაბამისი ჩანაწერის მიხედვით. და ასე შემდეგ, დადგებიან სხვადასხვანაირად მოცემული ჩანაწერების მიხედვით. მიეცემათ საშინაო დავალება,რომელსაც დაწვრილებით განვიხილავთ შემდეგ გაკვეთილზე. საშინაო დავალება: 1. რამდენი ფუტკარი იქნება ყვავილებზე, თუკი: (მოცემულია ნახატი, რომელზეც იქნება 11 ფუტკარი) I. 10 გაფრინდება და 9 დაფრინდება? II. 7 დაფრინდება და 8 გაფრინდება? III.ჯერ 3 გაფრინდება და მერე 4 გაფრინდება? IV. ჯერ 3 დაფრინდება და მერე 4 დაფრინდება? ჩაწერეთ საჭირო გამოთვლები! 2. სიტყვებს ნუ გადაწერთ! ციფრულად ჩაწერეთ და შემდეგ დაალაგეთ კლების მიხედვით: ოცი, თვრამეტი, ოცდაცხრა, თხუთმეტი, ოცდაოთხი. 3. !!!!/!! ა) 2.10+5; ბ) 6.10+8; გ) 7.10+18; დ) 6.10+1;
- 4. მოძებნის ამოცანაა და ასეთ ამოცანას ყოველთვის ერთი პასუხი აქვს. აღმოაჩენენ, რომ ის ერთი გამორჩეულია ზ), რადგანაც ცუდათაა დათვლილი ათეულებად - ნაშთი არ შეიძლება იყოს 11. 11-ში ერთი ათეულია , ამიტომ ის რაოდენობა როგორ უნდა დაგვეთვალა ათეულებად? ( 3. 10+1). სხვა ყველა კარგადაა დათვლილი? შევამოწმოთ! (სხვა ყველა კარგადაა). 4. !!!!/!! ზუთხი არის თევზი, კვადრატი - ოთხკუთხედია, დედაენა - წიგნია, მასწ.-ი - ადამიანია, ფიჭვი - ხეა, 5 - ციფრია. ხოლო ბორბალი არ არის მანქანა, ამიტომ ესაა მცდარად შევსებული. შეიძლებოდა ყოფილიყო შევსებული, მაგალითად, ასე: ბორბალი - ნივთი; ანდა: ჟიგული - მანქანა. 5. !!!!/!! ყოველი, თითოეული, ყველა, გარდა, წრე, რადგან, იმიტომ, ან, იმდენივე, არცერთი, რომელიმე, ერთერთი, ზოგი, თუკი. ( წრე - მხოლოდ ეს ერთი რამ დაიხატება, სხვა ყველაფერი ისეთია, რაც ვერ დაიხატება). 6. რამდენი ვაგონია მატარებლის მე-3 და მე-8 ვაგონ ებს შორის? მე-3 და მე-11 ვაგონებს შორის? მე-11 და მე-19 ვაგონებს შორის? მე-11 და მე-20 ვაგონებს შორის? რვეულებში. ყურადღება მიექცევა წერასაც. ე) 3.10+9; ვ) 4.10+5; ზ) 5.10+5. 4. გაარკვიეთ, შემდეგი წინადადებებიდან რომლებია მცდარი და რატომ: I. გახსნილ ტეხილს ბოლოები არა აქვს; II. გახსნილ ტეხილს წვეროები არა აქვს; III. პირველი შესაკრები ზოგჯერ ნაკლებია, ვიდრე მეორე. ადამიანი მასწავლებელი მანქანა ბორბალი ხე ფიჭვი თევზი ზუთხი ციფრი 5 ოთხკუთხედი კვადრატი წიგნი დედაენა
- 5. ბავშვები მოიშველიებენ პატარა ნახატს და უპასუხებენ შეკითხვებზე. განმარტავენ, რომ როცა ამოცანა გვეკითხება მათ შორისო, თვითონ ისინი არ ითვლება. შეფასება: თითოეული დალაგებული რაოდენობის ქვეშ რამდენად სწორად აკეთებს ჩანაწერს; როგორ იგებს და რამდენად სწორად იაზრებს ამოცანის შინაარსს; თითოეული რამდენად სწორად იყენებს მიღებულცოდნას. დამატებითი რესურსი: