179 alhambra eta matematika lauaxeta
0 likes436 views
alhambra eta matematika (lauaxeta) Zernola olinpiadako probaren zati bat.
179 alhambra eta matematika lauaxeta
- 1. Alhambra eta matematika Alhambra 1238. urtean eraiki zen Granadan. Granadako errege musulmanen egoitza izan zen urte askotan. 1492. urtean Alhambra berritu zuten estilo mosaikoa emanez. Etimologikoki Alhambra izena arabiarretatik dator eta gorrizka esan nahi du, inguratzen duten harresiak kolore horretakoa direlako. Musulmandarrek debekatuta daukate gizaki eta animalien irudiak egiten eta horrexegatik euren palazioetan apaingarri moduan kaligrafia bereziz egindako euren testu sakratuak,landareak irudiak eta joku geometrikoak agertzen dira. Denbora hartako arabiarrak oso matematikari onak ziren eta Alhambra eraikinean nabaritzen da, bertan proportzio bereziak eta mosaiko ugari agertzen direlako. Mosaikoak egiteko erak asko dira eta amaigabekoak dirudite baina 1947.ean Fedoorek 17 direla demostratu zuen. Alhambra eraiki zutenek nolabait bazekiten hori, bertan existi daitezkeen forma guztiak daudelako. Hainbeste ate, lehio eta karrejutan zabaleren eta altueren arteko erlazioa urrezko zenbakia da, hau da estetikoki proportzio politena. Alhambran dauden mosaikoen artean ezagunenak zeintzuk diren eta nola eraikitzen diren azalduko dugu jarraian. Mosaiko bat harriz, beiraz edo edozein materialez eginiko pieza berdina errepikatuz azalera bat osorik estaltzen denean sortzen da. Mosaikoen jatorriaren arabera bi mota aurkeztuko ditugu: A) Oinarria poligono erregular bat da. Bertan aldaketak egiten dira eta gero irtendakoa errepikatzen da. Horrela azalera osoa betetzen da B) Oinarri desberdinak erabiliz eta batzuk besten gainean ipiniz irteten diren irudiak errepikatzen azalera osoa betetzen da A motako famatuenak dira: Nazari-hezurra. Oinarria karratu bat da
- 2. Abioia. Oinarria karratu bat da Paper-txoria. Oinarria triangelu aldekide bat da Lore-hostoa. Oinarria erronbo bat da
- 3. B motan asko daude. Hemen bakarrik adibide batzuk ipiniko ditugu