ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

2. üni̇te

•Download as PPTX, PDF•
•
Müge Erkan
Müge Erkan
1 of 41
Downloaded 314 times
徱ö İbrahim H. Diken ÜNİTE 2 ÖZEL EĞİTİMDE DEĞERLENDİRME Yrd. Doç. Dr. Oğuz Gürsel Hazırlayan: Gizem Yıldız
Neden Değerlendirme değerlendirme öğrencinin neyi yaparız? yapıp, neyi yapamadığını ortaya koyar.
 Öğrencilerin akademik, davranışsal ya da fiziksel özelliklerini belirlemek ve bu özelliklere uygun yasal ve eğitsel kararlar alabilmek amacıyla veri toplama sürecidir.  Öğrencilere ne öğreteceğimizi, nasıl öğreteceğimizi, öğretime nereden başlayacağımızı bulmak ve öğrencimizi tanımak için özel eğitimin değişik aşamalarında çeşitli ölçme ve değerlendirmeler yaparız.
FARKINA VARMA/TARAMA Gönderme Başvuru/ öncesi süreç Gönderme TANILAMA ÖZEL EĞİTİME UYGUNLUK PROGRAMI PLANLAMA/ BEP GELİŞTİRME GELİŞİMİ İZLEME PROGRAMI DEĞERLENDİRME
 Tarama değerlendirme sürecinin ilk aşamasıdır.  Okulda öğrenme ve davranış sorunu olan öğrencilerin uzman kişilere gönderilmesi ile ilgili kararları almak için yapılan veri toplama çalışmalarıdır.  Tarama yaparken okulöncesi ve ilköğretim dönemindeki çocuklara farklı yaklaşımlar uygulanır.
 Okul öncesi çocuklar; 6 yaşın altındaki çocukları değerlendirme, yetersizliği olan çocukları arama bulma etkinliğidir.  İlköğretim öğrencileri; ilk kez bir okula katılan ya da yeni okula tranfer olmuş çocuklar tarama gerekir.  Tarama sürecinde formal ve informal teknikler kullanılabilir.  Uzman yapımı testler, öğretmen yapımı testler, gözlemler, kontrol listeleri, görüşmelere yer verilebilir.
Başvuru/Gönderme aşaması tanılama sürecinin ilk adımıdır. Merkeze tanılamaya gönderilen öğrenci için şu işlemler yapılır:  Başvuru Nedeni; öğrencinin yetersizliğinin bilişsel, duyuşsal ve devimsel olup olmadığı ve ne tür öğrenme ve davranış sorunları olduğu açıklanır.  Bireyselleştirilmiş Değerlendirme Planı Hazırlama; öğrencinin öncelikle sorunları belirlenir ve bu sorunları çözmek için kimlerin, ne zaman, nerede ve ne tür araçlarla ölçüm yapılacağına karar verilir.  Uygulama Puanlama ve Yorumlama; öğrenci sorununa uygun formal ve informal teknikler uygulanır, puanlanır ve yorumlanır.  Sonuçların Rapor Edilmesi; değerlendirme sonuçları birleştirilir, tartışılır ve öğrencinin yeterli ve yetersiz özellikleri belirlenir.
Öğrencinin özel eğitime uygunluğuna bakarken yönetmelikte belirtilen uygunluk ölçütünün karşılanıp karşılanmadığına bakılır. Öğrencinin özel eğitime uygunluğuna bakıldığında 3 sonuç çıkabilir: 1. Hiçbir özel eğitim desteği almadan aynı sınıfta eğitimine devam etmesine 2. Kaynaştırma öğrencisi olarak kendi sınıfında eğitim alması ve öğrenci için BEP hazırlanması 3. Özel eğitim okulunda/sınıfında (ayrı eğitim ortamında) BEP doğrultusunda eğitimini sürdürmesi
 Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’ne (2006) göre “Bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP), özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin gelişim özellikleri, eğitim performansları ve ihtiyaçları doğrultusunda hedeflenen amaçlara yönelik hazırlanan ve bu bireylere verilecek destek eğitim hizmetlerini de içeren özel eğitim programıdır.”  BEP, BEP geliştirme birimi tarafından hazırlanır.
 Öncelikle öğrencinin var olan performans düzeyi belirlenir.  Öğrencinin var olan performans düzeyinin bileşenleri; a. Öğrencinin program alanlarına göre yapabildikleri ve yapamadıkları b. Öğrenciyi akran grubuna göre karşılaştıran bilgiler c. Öğrencinin programa katılım düzeyi
 Öncelikle öğrencinin var olan performans düzeyine göre kısa dönemli amaçlar (K.D.A) ve uzun dönemli amaçlar (U.D.A) belirlenir.
 Amaçlar belirlendikten sonra öğretim süreci, yapılacak etkinlikler, değerlendirme şekli belirlenir.  Programı planlamada değerlendirme soruları “Öğrencinin bireyselleştirilmiş eğitim programı neyi içermelidir?” sorusuna odaklaşmalıdır.  Öğrenci için hangi desteklere ihtiyaç var?  Hangi uzmanlar ekibe katılacak?  Ekip üyeleri programda hangi uyarlamalara yer vermelidir?  Öğretim nerede başlamalıdır? Gibi sorulara program planlanırken cevap verilmelidir.
 Öğretim programı uygulanması sırasında da değerlendirme yapılır.  Bu adımın amacı; 1. Öğrencideki ilerlemeyi belirlemek 2. İlerleme yoksa öğrencinin öğretiminde değişiklik yapılıp yapılmayacağını belirlemek  Öğrencideki ilerlemeleri ölçmek için değerlendirme yapılır ve öğrencinin başarısı belgelenir.
ÖĞ鷡İ PROGRAM DEĞERLENDİRMESİ DEĞERLENDİRMESİ
• BEP ya da BAHP (Bireyselleştirilmiş Aile Hizmet planı)’nın amacına ulaşıp ÖĞ鷡İ ulaşmadığına, öğrencinin öğretim sonunda var olan performansına, programa devam edip DEĞERLENDİRMESİ etmeyeceklerine, programın başarısı hakkında bu gibi sorulara cevap vermek için değerlendirme yapılır. • Programın etkili olup olmadığına bakıp, etkili olmayan programları düzeltmek, etkili olan programı devam ettirmek için programı PROGRAM incelemek gerekir. DEĞERLENDİRMESİ • Programda uyarlama yapılacak mı, programda neler gerçekleşti bunlara bakmak için program değerlendirilir.
İlke 1. Değerlendirme için temel beceriler seçilmelidir. • Öğretilecek beceri 1. başka bir beceri için önkoşul olan • 2. Öğrencinin kendine güvenini artıran • 3. Çok ortamda gerçekleşen • 4. Öğrenci için işlevsel 5. gözlenerek öğrenilen beceriler olmalıdır. İlke 2. Veriler sistematik biçimde toplanmalıdır. Geçerli ve güvenilir bir ölçme yapabilmek için bir planlama olması gerekir. Değerlendirme ne zaman, nasıl yapılacak düzenle kayıt edilmelidir. İlke 3. Öğrencinin performans verileri sıklıkla toplanmalıdır. Değerlendirmeler öntest-sontest uygulamaları ile gerçekleşir. Ancak bunlar Başarıyı belirlemede yeterli değildir. Öğretim süresince düzenli aralıklarla planlı olarak veri toplanmalı, geri dönüt verilmeli ve program ona göre uyarlanmalıdır.
FORMAL İNFORMAL DEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME Programa dayalı Standartlaştırılmış Hata analizi değerlendirme testler Ölçüt bağımlı Görüşmeler testler Grup başarı testleri Portfolyo değerlendirmesi Anketler Bireysel başarı testleri Beceri analizi Kontrol Listesi Psikolojik testler Derecelendirme Doğrudan gözlem ölçekleri
 Standartlaştırılmış başarı testleri normu esas alan testlerdir.  Normu esas alan testler bir öğrencinin performansı aynı yaşta ya da aynı sınıf düzeyinde diğer öğrencilerin performans ortalaması ile karşılaştırır. Grup Başarı Bireysel Başarı Testleri Testleri
 Aynı anda büyük bir gruba uygulanabilen testlerdir.  Genel eğitim öğretmenleri tarafından sınıfa ya da programa girmesi gereken öğrencileri belirlemek istediğinde kullanılır.  Daha çok tarama amaçlı kullanılır.
 Bir uygulayıcı tarafından bir defada yalnızca bir kişiye uygulanabilen testlerdir.  Özel eğitim öğretmeni ya da psikolog tarafından uygulanır.  Eğitsel kararlar vermek için kullanılır.  Grup testlerinden daha yararlıdır.
 Özel gereksinimli öğrencilerin değerlendirilmesinde, özellikle öğrencinin zihinsel ya da öğrenme yetersizliği ile ilgili olup olmadığını tanımlamak için kullanılır.  Genel amacı öğretim durumlarında öğrencinin öğrenmesini etkileyen temel yeteneklerini ölçebilmektir.
 Sınıf ya da okul programlarındaki amaçlara dayalı olarak öğrenci performansının değerlendirildiği değerlendirme türüdür.  Değerlendirme süresince programda yer alan bilgiler ve becerilerle, öğrencide var olan bilgi ve beceriler karşılaştırılır.  Programa dayalı değerlendirmede; a. Öğrencinin beceri düzeyi başvuru öncesinde belirlenebilir. b. Beceri analizindeki yerine göre öğretim kararları alınabilir. c. Hangi becerilerde yeterli olduğu, gelecekte hangi becerilere yer verileceğine karar verilebilir. d. Sınıf öğretimi ile öğrencinin BEP’i arasındaki gelişmeyi izlemek mümkün olabilir. e. Programın etkililiği sürekli olarak değerlendirilebilir.
 Bireyin kendi içindeki farklılıklara yönelir.  Öğrenciyi başka öğrencilerle kıyaslamaz, kendi içinde değerlendirir.  Öğrencinin belirli bir alanda yeterliliğini ve yetersizliğini açıklar.  Test maddeleri ve değerlendirme ölçütü gözlenebilir ve ölçülebilir olduğu için bu testlerin güvenirliği ve geçerliği yüksektir.  Öğrencinin öğretim öncesi, öğretim anı ve sonrasında performansını ortaya koyar.
ÖĞ鷡İ ÜRÜN  Öğrenci ürün dosyası (portfolyo); DOSYASI öğrencilerin sınıfta, okulda ve evde yaptığı ürünleri içeren bir gelişim dosyasıdır.  Portfolyolar, -belli bir zamanda toplanmış davranış örneklerini -çeşitli ortam ve koşullarda geliştirilmiş ürünleri -doğal ortamda sıkça yapılan görevlere ilişkin ürünleri -öğretmenin değerlendirme bilgilerini -öğrencinin ürün tercihlerini içerir.
Mendil Ütüleme Becerisi  Beceri Analizi; Öğretmenin karmaşık bir becerinin öğretimini kolaylaştırmak amacıyla 1. Ütü masasını açar. becerinin alt adımlara ayrıştırmasıdır. 2. Ütüyü fişe takar. 3. Gerekli ısıyı ayarlar.  Öğretilecek beceri veya kavramın hangi sırayla 4. Mendili masanın öğretileceğine yardımcı olur. üzerine serer. 5. Ütüyü eline dik bir şekilde alır.  Öğrencinin hangi basamakta olduğuyla ilgili 6. Masaya paralel tutarak fikir verir. mendilin her yerine sürer.  Öğretimi kolaylaştırır, hızlandırır ve objektif bir 7. Ütüyü dik olarak değerlendirme sağlar. masanın kenarına koyar. 8. Ütüyü fişten çeker.
 Gözlemsel Değerlendirme; belirli bir ortamda ve zamanda öğrencinin hareketlerini ve davranışlarını doğrudan izlemeyi, dinlemeyi ve kaydetmeyi içerir.  Gözlemden önce öğretmen neyi, nerede, ne zaman, neden gözleyeceğini açıklamalı ve planlamalıdır.  İlk yapılacak iş gözlenecek davranışın açık ve anlaşılır bir şekilde tanımlanmasıdır.  Bir davranışın sıklığı ya da oluşma süresi gözlenebilir. Örneğin öğretmen boncuk dizen bir çocuğu doğrudan gözlemleyip kayıt edebilir.
 Hata analizi; okuma, yazma ve matematik alanlarında verilen görevlerde yaptıkları hataları ve güçlük alanlarını belirlemek için çalışma örneklerini inceleme tekniğidir.  Örneğin, öğrencilerin matematik işlemlerinde yaptıkları hataları doğru ve yanlış diye iki gruba ayırmak onların performansını belirlemede yeterli değildir.  Hatanın örüntüsü bulunarak, neden hata yapıldığını bulmak gerekir.
 Genellikle yüz yüze yapılan sözel iletişimdir.  Anne, baba, öğretmen ya da öğrenci ile yapılabilir.  Ailenin eğitime katılımını sağlar ancak sübjektif değerlendirme olasılığı yüksektir.
 Anne-baba, öğrenci ya da başka bir uzmandan bilgi sağlamak için öğretmenlere hizmet eden soru grubudur.  Yüz yüze görüşmelerde doldurulabilir, ya da yazılı olarak mail yoluyla doldurulabilir. 5 4 3 Seri 1 2 Seri 2 1 Seri 3 Seri 3 0 Seri 2 Kategori 1 Seri 1 Kategori 2 Kategori 3 Kategori 4
 Öğrencilerin gelişimini ve yeterlik düzeyini değerlendirmek amacıyla kullanılır.  Değerlendirme için gereksinim duyulan bilgiye göre bir ya da daha fazla gözlemi içerebilir.  Öğretmenler ya da ekip kontrol listesi hazırlarken çocuğun gelişim ve beceri alanını araştırır, listede yer alacak maddeleri açık ve belirgin olarak tanımlar daha sonra da kayıt formunu desenler.
 Amacı, öğretimi planlamak amacıyla çocuklar hakkında gerekli bilgiyi hızlıca tanımlamaktır.  Öğretmenler kendi sınıflarına uygun ölçeği kendileri geliştirebilirler.  Öğretmene öğrencinin belirli bir özelliği hakkında detaylı bilgi verir. 0 1 2 3 4 5 Kesinlikle Katılmıyorum Karasızım Kısmen Katılıyorum Kesinlikle Katılmıyorum Katılıyorum Katılıyorum
 573 Sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 16. maddesi, İlköğretim Kurumları Yönetmeliği’nin 12. maddesi ve Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nin 24. maddesi kaynaştırma öğrencilerinin başarılarının nasıl değerlendirileceğini şöyle belirtilmiştir;  “Kaynaştırma yoluyla eğitim ve öğretimlerini sürdüren öğrenciler devam ettikleri okulun sınıf geçme ve sınav yönetmeliğine göre değerlendirilirler. Ancak bireysel ve gelişim özellikleri dikkate alınarak, sınavlarda gerekli önlemler alınır ve düzenlemeler yapılır.”  İlköğretim Kurumları Yönetmeliği’nde (madde 33) öğrencilerin başarıları dört ayrı not ile (5,4,3,2), başarısızlıkları tek bir not ile (1) değerlendirilir.  Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde de başarılar dört ayrı not ile değerlendirilir, başarısızlıkları ise not ile değerlendirilmez.
SORU VE YÖNERGE UYARLAMASI SÜRE VE YANIT VERME ZAMAN UYARLAMASI UYARLAMASI ORTAM SINAV BAŞKA UYARLAMASI UYARLAMALARI UYARLAMALAR
 Sınav uyarlaması; yetersizliği olan öğrencilerin başarılarını daha iyi belirleyebilmek için sınav materyallerinde ve işlemlerinde yapılan kabul edilebilir değişikliklerdir.  Ortam uyarlaması; değerlendirmenin gerçekleştiği ortam ve koşullarda yapılan değişikliklerdir.  Sınav süresince sık sık ara vermek, teyp, braille alfabesi kullanmak, kullanılan materyaller, sınıf dışında bir ortamda sınav olmak gibi.
 Süre ve zaman uyarlaması; yetersizliği olan öğrencilerin sınav süresinde ve zamanında yapılan değişikliklerdir.  Ek süre vermek, ayrı sınav oturumu düzenlemek, sık ara vermek, kısa süreli oturumlar yapmak gibi.
 Sınav soru ve yönergelerinde uyarlamalar; öğrencinin soruya ulaşmasını, anlamasını kolaylaştıran yöntemler kullanmaktır.  Sınav formatında değişiklik yapmak, braille alfabesi ile soru hazırlamak, büyük punto kullanmak, az sayıda soru oluşturmak, anahtar sözcüklere yer vermek  Standart işlemlerde değişiklik yapmak, sınav görevlisinin soruları yüksek okuması, yardımcı araçlara yer verebilir, materyal, cihaz kullanımını sağlamak, ses yükseltici, büyüteç, bilgisayar, kaset gibi.
 Sınav sorularına yanıt verme uyarlamaları; öğrencinin değerlendirme sorularını nasıl yanıtladığı ile ilgili değişikliklerdir.  Yanıt formatına göre, sözel tepki alma, işaret dili kullanma, yazılı tepki alma, braille alfabesi kullanma, işaretleme yapma, çizgili kağıt ya da kareli kağıt kullanma, göz hareketlerini kullanma vb.  Yardımcı cihazlar kullanma, işitme cihazı, ses kayıt cihazı, sözlük, hesap makinesi, bilgisayar programları vb.
 Sınav endişesinin önüne geçmek üzere öğrencileri sınava bedenen ve zihnen hazırlamak, moral vermek gerekir.  Sınav alma becerilerinin öğretimi, sınav formatlarının öğrencilere tanıtımı, yapılabilir.  Öğrencinin bulunduğu sınıf düzeyinde değerlendirmeye tabi tutulması, başarısız olmasına yol açabilir.  Bu nedenle sınıf düzeyinden çok performans düzeyi esas alınarak sınav içeriğinde değişikliklere yer verilmelidir.
 Alternatif değerlendirme; yetersizliği olan öğrenciler için değerlendirme sisteminin bireyselleştirilmesini olanaklı kılan işlemler ya da stratejilerdir.  Alternatif değerlendirmede, öğrenci performansı, değerlendirme sisteminde başka puanlarla rapor edilmelidir. Alınan ölçüt diğer öğrenci standartlarından farklıdır.
Danışma grubunun oluşturulması Amaçlar ve katılımcı özelliklerini tanımlamak Öğrenme alanlarını belirlemek Öğrenci katılım ilkelerini geliştirmek Performans düzeyinin nasıl ölçüleceğini kararlaştırmak Alternatif değerlendirme sonuçların nasıl birleştirileceğini açıklamak Alternatif ve geleneksel değerlendirme sonuçlarının nasıl birleştirileceğini belirlemek
• Çeşitli ortamlarda öğrenci davranışlarını kayıt etmek GÖZLEM • Kontrol listeleri, yüz yüze görüşmeler, anketler, derecelendirme GÖRÜŞME ölçekleri • Öğrencilerin geçmişte ve şu anda var olan okul ve iş GÖZDEN raporlarını, sağlık özgeçmişini, standart test sonuçlarını GEÇİRME incelemek • İnformal değerlendirme teknikleri (portfolyo incelemesi, oyuna TEST dayalı değerlendirmeler vb.)

More Related Content

2. üni̇te

  • 1. 徱ö İbrahim H. Diken ÜNİTE 2 ÖZEL EĞİTİMDE DEĞERLENDİRME Yrd. Doç. Dr. Oğuz Gürsel Hazırlayan: Gizem Yıldız
  • 2. Neden Değerlendirme değerlendirme öğrencinin neyi yaparız? yapıp, neyi yapamadığını ortaya koyar.
  • 3.  Öğrencilerin akademik, davranışsal ya da fiziksel özelliklerini belirlemek ve bu özelliklere uygun yasal ve eğitsel kararlar alabilmek amacıyla veri toplama sürecidir.  Öğrencilere ne öğreteceğimizi, nasıl öğreteceğimizi, öğretime nereden başlayacağımızı bulmak ve öğrencimizi tanımak için özel eğitimin değişik aşamalarında çeşitli ölçme ve değerlendirmeler yaparız.
  • 4. FARKINA VARMA/TARAMA Gönderme Başvuru/ öncesi süreç Gönderme TANILAMA ÖZEL EĞİTİME UYGUNLUK PROGRAMI PLANLAMA/ BEP GELİŞTİRME GELİŞİMİ İZLEME PROGRAMI DEĞERLENDİRME
  • 5.  Tarama değerlendirme sürecinin ilk aşamasıdır.  Okulda öğrenme ve davranış sorunu olan öğrencilerin uzman kişilere gönderilmesi ile ilgili kararları almak için yapılan veri toplama çalışmalarıdır.  Tarama yaparken okulöncesi ve ilköğretim dönemindeki çocuklara farklı yaklaşımlar uygulanır.
  • 6.  Okul öncesi çocuklar; 6 yaşın altındaki çocukları değerlendirme, yetersizliği olan çocukları arama bulma etkinliğidir.  İlköğretim öğrencileri; ilk kez bir okula katılan ya da yeni okula tranfer olmuş çocuklar tarama gerekir.  Tarama sürecinde formal ve informal teknikler kullanılabilir.  Uzman yapımı testler, öğretmen yapımı testler, gözlemler, kontrol listeleri, görüşmelere yer verilebilir.
  • 7. Başvuru/Gönderme aşaması tanılama sürecinin ilk adımıdır. Merkeze tanılamaya gönderilen öğrenci için şu işlemler yapılır:  Başvuru Nedeni; öğrencinin yetersizliğinin bilişsel, duyuşsal ve devimsel olup olmadığı ve ne tür öğrenme ve davranış sorunları olduğu açıklanır.  Bireyselleştirilmiş Değerlendirme Planı Hazırlama; öğrencinin öncelikle sorunları belirlenir ve bu sorunları çözmek için kimlerin, ne zaman, nerede ve ne tür araçlarla ölçüm yapılacağına karar verilir.  Uygulama Puanlama ve Yorumlama; öğrenci sorununa uygun formal ve informal teknikler uygulanır, puanlanır ve yorumlanır.  Sonuçların Rapor Edilmesi; değerlendirme sonuçları birleştirilir, tartışılır ve öğrencinin yeterli ve yetersiz özellikleri belirlenir.
  • 8. Öğrencinin özel eğitime uygunluğuna bakarken yönetmelikte belirtilen uygunluk ölçütünün karşılanıp karşılanmadığına bakılır. Öğrencinin özel eğitime uygunluğuna bakıldığında 3 sonuç çıkabilir: 1. Hiçbir özel eğitim desteği almadan aynı sınıfta eğitimine devam etmesine 2. Kaynaştırma öğrencisi olarak kendi sınıfında eğitim alması ve öğrenci için BEP hazırlanması 3. Özel eğitim okulunda/sınıfında (ayrı eğitim ortamında) BEP doğrultusunda eğitimini sürdürmesi
  • 9.  Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’ne (2006) göre “Bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP), özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin gelişim özellikleri, eğitim performansları ve ihtiyaçları doğrultusunda hedeflenen amaçlara yönelik hazırlanan ve bu bireylere verilecek destek eğitim hizmetlerini de içeren özel eğitim programıdır.”  BEP, BEP geliştirme birimi tarafından hazırlanır.
  • 10.  Öncelikle öğrencinin var olan performans düzeyi belirlenir.  Öğrencinin var olan performans düzeyinin bileşenleri; a. Öğrencinin program alanlarına göre yapabildikleri ve yapamadıkları b. Öğrenciyi akran grubuna göre karşılaştıran bilgiler c. Öğrencinin programa katılım düzeyi
  • 11.  Öncelikle öğrencinin var olan performans düzeyine göre kısa dönemli amaçlar (K.D.A) ve uzun dönemli amaçlar (U.D.A) belirlenir.
  • 12.  Amaçlar belirlendikten sonra öğretim süreci, yapılacak etkinlikler, değerlendirme şekli belirlenir.  Programı planlamada değerlendirme soruları “Öğrencinin bireyselleştirilmiş eğitim programı neyi içermelidir?” sorusuna odaklaşmalıdır.  Öğrenci için hangi desteklere ihtiyaç var?  Hangi uzmanlar ekibe katılacak?  Ekip üyeleri programda hangi uyarlamalara yer vermelidir?  Öğretim nerede başlamalıdır? Gibi sorulara program planlanırken cevap verilmelidir.
  • 13.  Öğretim programı uygulanması sırasında da değerlendirme yapılır.  Bu adımın amacı; 1. Öğrencideki ilerlemeyi belirlemek 2. İlerleme yoksa öğrencinin öğretiminde değişiklik yapılıp yapılmayacağını belirlemek  Öğrencideki ilerlemeleri ölçmek için değerlendirme yapılır ve öğrencinin başarısı belgelenir.
  • 14. ÖĞ鷡İ PROGRAM DEĞERLENDİRMESİ DEĞERLENDİRMESİ
  • 15. • BEP ya da BAHP (Bireyselleştirilmiş Aile Hizmet planı)’nın amacına ulaşıp ÖĞ鷡İ ulaşmadığına, öğrencinin öğretim sonunda var olan performansına, programa devam edip DEĞERLENDİRMESİ etmeyeceklerine, programın başarısı hakkında bu gibi sorulara cevap vermek için değerlendirme yapılır. • Programın etkili olup olmadığına bakıp, etkili olmayan programları düzeltmek, etkili olan programı devam ettirmek için programı PROGRAM incelemek gerekir. DEĞERLENDİRMESİ • Programda uyarlama yapılacak mı, programda neler gerçekleşti bunlara bakmak için program değerlendirilir.
  • 16. İlke 1. Değerlendirme için temel beceriler seçilmelidir. • Öğretilecek beceri 1. başka bir beceri için önkoşul olan • 2. Öğrencinin kendine güvenini artıran • 3. Çok ortamda gerçekleşen • 4. Öğrenci için işlevsel 5. gözlenerek öğrenilen beceriler olmalıdır. İlke 2. Veriler sistematik biçimde toplanmalıdır. Geçerli ve güvenilir bir ölçme yapabilmek için bir planlama olması gerekir. Değerlendirme ne zaman, nasıl yapılacak düzenle kayıt edilmelidir. İlke 3. Öğrencinin performans verileri sıklıkla toplanmalıdır. Değerlendirmeler öntest-sontest uygulamaları ile gerçekleşir. Ancak bunlar Başarıyı belirlemede yeterli değildir. Öğretim süresince düzenli aralıklarla planlı olarak veri toplanmalı, geri dönüt verilmeli ve program ona göre uyarlanmalıdır.
  • 17. FORMAL İNFORMAL DEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME Programa dayalı Standartlaştırılmış Hata analizi değerlendirme testler Ölçüt bağımlı Görüşmeler testler Grup başarı testleri Portfolyo değerlendirmesi Anketler Bireysel başarı testleri Beceri analizi Kontrol Listesi Psikolojik testler Derecelendirme Doğrudan gözlem ölçekleri
  • 18.  Standartlaştırılmış başarı testleri normu esas alan testlerdir.  Normu esas alan testler bir öğrencinin performansı aynı yaşta ya da aynı sınıf düzeyinde diğer öğrencilerin performans ortalaması ile karşılaştırır. Grup Başarı Bireysel Başarı Testleri Testleri
  • 19.  Aynı anda büyük bir gruba uygulanabilen testlerdir.  Genel eğitim öğretmenleri tarafından sınıfa ya da programa girmesi gereken öğrencileri belirlemek istediğinde kullanılır.  Daha çok tarama amaçlı kullanılır.
  • 20.  Bir uygulayıcı tarafından bir defada yalnızca bir kişiye uygulanabilen testlerdir.  Özel eğitim öğretmeni ya da psikolog tarafından uygulanır.  Eğitsel kararlar vermek için kullanılır.  Grup testlerinden daha yararlıdır.
  • 21.  Özel gereksinimli öğrencilerin değerlendirilmesinde, özellikle öğrencinin zihinsel ya da öğrenme yetersizliği ile ilgili olup olmadığını tanımlamak için kullanılır.  Genel amacı öğretim durumlarında öğrencinin öğrenmesini etkileyen temel yeteneklerini ölçebilmektir.
  • 22.  Sınıf ya da okul programlarındaki amaçlara dayalı olarak öğrenci performansının değerlendirildiği değerlendirme türüdür.  Değerlendirme süresince programda yer alan bilgiler ve becerilerle, öğrencide var olan bilgi ve beceriler karşılaştırılır.  Programa dayalı değerlendirmede; a. Öğrencinin beceri düzeyi başvuru öncesinde belirlenebilir. b. Beceri analizindeki yerine göre öğretim kararları alınabilir. c. Hangi becerilerde yeterli olduğu, gelecekte hangi becerilere yer verileceğine karar verilebilir. d. Sınıf öğretimi ile öğrencinin BEP’i arasındaki gelişmeyi izlemek mümkün olabilir. e. Programın etkililiği sürekli olarak değerlendirilebilir.
  • 23.  Bireyin kendi içindeki farklılıklara yönelir.  Öğrenciyi başka öğrencilerle kıyaslamaz, kendi içinde değerlendirir.  Öğrencinin belirli bir alanda yeterliliğini ve yetersizliğini açıklar.  Test maddeleri ve değerlendirme ölçütü gözlenebilir ve ölçülebilir olduğu için bu testlerin güvenirliği ve geçerliği yüksektir.  Öğrencinin öğretim öncesi, öğretim anı ve sonrasında performansını ortaya koyar.
  • 24. ÖĞ鷡İ ÜRÜN  Öğrenci ürün dosyası (portfolyo); DOSYASI öğrencilerin sınıfta, okulda ve evde yaptığı ürünleri içeren bir gelişim dosyasıdır.  Portfolyolar, -belli bir zamanda toplanmış davranış örneklerini -çeşitli ortam ve koşullarda geliştirilmiş ürünleri -doğal ortamda sıkça yapılan görevlere ilişkin ürünleri -öğretmenin değerlendirme bilgilerini -öğrencinin ürün tercihlerini içerir.
  • 25. Mendil Ütüleme Becerisi  Beceri Analizi; Öğretmenin karmaşık bir becerinin öğretimini kolaylaştırmak amacıyla 1. Ütü masasını açar. becerinin alt adımlara ayrıştırmasıdır. 2. Ütüyü fişe takar. 3. Gerekli ısıyı ayarlar.  Öğretilecek beceri veya kavramın hangi sırayla 4. Mendili masanın öğretileceğine yardımcı olur. üzerine serer. 5. Ütüyü eline dik bir şekilde alır.  Öğrencinin hangi basamakta olduğuyla ilgili 6. Masaya paralel tutarak fikir verir. mendilin her yerine sürer.  Öğretimi kolaylaştırır, hızlandırır ve objektif bir 7. Ütüyü dik olarak değerlendirme sağlar. masanın kenarına koyar. 8. Ütüyü fişten çeker.
  • 26.  Gözlemsel Değerlendirme; belirli bir ortamda ve zamanda öğrencinin hareketlerini ve davranışlarını doğrudan izlemeyi, dinlemeyi ve kaydetmeyi içerir.  Gözlemden önce öğretmen neyi, nerede, ne zaman, neden gözleyeceğini açıklamalı ve planlamalıdır.  İlk yapılacak iş gözlenecek davranışın açık ve anlaşılır bir şekilde tanımlanmasıdır.  Bir davranışın sıklığı ya da oluşma süresi gözlenebilir. Örneğin öğretmen boncuk dizen bir çocuğu doğrudan gözlemleyip kayıt edebilir.
  • 27.  Hata analizi; okuma, yazma ve matematik alanlarında verilen görevlerde yaptıkları hataları ve güçlük alanlarını belirlemek için çalışma örneklerini inceleme tekniğidir.  Örneğin, öğrencilerin matematik işlemlerinde yaptıkları hataları doğru ve yanlış diye iki gruba ayırmak onların performansını belirlemede yeterli değildir.  Hatanın örüntüsü bulunarak, neden hata yapıldığını bulmak gerekir.
  • 28.  Genellikle yüz yüze yapılan sözel iletişimdir.  Anne, baba, öğretmen ya da öğrenci ile yapılabilir.  Ailenin eğitime katılımını sağlar ancak sübjektif değerlendirme olasılığı yüksektir.
  • 29.  Anne-baba, öğrenci ya da başka bir uzmandan bilgi sağlamak için öğretmenlere hizmet eden soru grubudur.  Yüz yüze görüşmelerde doldurulabilir, ya da yazılı olarak mail yoluyla doldurulabilir. 5 4 3 Seri 1 2 Seri 2 1 Seri 3 Seri 3 0 Seri 2 Kategori 1 Seri 1 Kategori 2 Kategori 3 Kategori 4
  • 30.  Öğrencilerin gelişimini ve yeterlik düzeyini değerlendirmek amacıyla kullanılır.  Değerlendirme için gereksinim duyulan bilgiye göre bir ya da daha fazla gözlemi içerebilir.  Öğretmenler ya da ekip kontrol listesi hazırlarken çocuğun gelişim ve beceri alanını araştırır, listede yer alacak maddeleri açık ve belirgin olarak tanımlar daha sonra da kayıt formunu desenler.
  • 31.  Amacı, öğretimi planlamak amacıyla çocuklar hakkında gerekli bilgiyi hızlıca tanımlamaktır.  Öğretmenler kendi sınıflarına uygun ölçeği kendileri geliştirebilirler.  Öğretmene öğrencinin belirli bir özelliği hakkında detaylı bilgi verir. 0 1 2 3 4 5 Kesinlikle Katılmıyorum Karasızım Kısmen Katılıyorum Kesinlikle Katılmıyorum Katılıyorum Katılıyorum
  • 32.  573 Sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 16. maddesi, İlköğretim Kurumları Yönetmeliği’nin 12. maddesi ve Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nin 24. maddesi kaynaştırma öğrencilerinin başarılarının nasıl değerlendirileceğini şöyle belirtilmiştir;  “Kaynaştırma yoluyla eğitim ve öğretimlerini sürdüren öğrenciler devam ettikleri okulun sınıf geçme ve sınav yönetmeliğine göre değerlendirilirler. Ancak bireysel ve gelişim özellikleri dikkate alınarak, sınavlarda gerekli önlemler alınır ve düzenlemeler yapılır.”  İlköğretim Kurumları Yönetmeliği’nde (madde 33) öğrencilerin başarıları dört ayrı not ile (5,4,3,2), başarısızlıkları tek bir not ile (1) değerlendirilir.  Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde de başarılar dört ayrı not ile değerlendirilir, başarısızlıkları ise not ile değerlendirilmez.
  • 33. SORU VE YÖNERGE UYARLAMASI SÜRE VE YANIT VERME ZAMAN UYARLAMASI UYARLAMASI ORTAM SINAV BAŞKA UYARLAMASI UYARLAMALARI UYARLAMALAR
  • 34.  Sınav uyarlaması; yetersizliği olan öğrencilerin başarılarını daha iyi belirleyebilmek için sınav materyallerinde ve işlemlerinde yapılan kabul edilebilir değişikliklerdir.  Ortam uyarlaması; değerlendirmenin gerçekleştiği ortam ve koşullarda yapılan değişikliklerdir.  Sınav süresince sık sık ara vermek, teyp, braille alfabesi kullanmak, kullanılan materyaller, sınıf dışında bir ortamda sınav olmak gibi.
  • 35.  Süre ve zaman uyarlaması; yetersizliği olan öğrencilerin sınav süresinde ve zamanında yapılan değişikliklerdir.  Ek süre vermek, ayrı sınav oturumu düzenlemek, sık ara vermek, kısa süreli oturumlar yapmak gibi.
  • 36.  Sınav soru ve yönergelerinde uyarlamalar; öğrencinin soruya ulaşmasını, anlamasını kolaylaştıran yöntemler kullanmaktır.  Sınav formatında değişiklik yapmak, braille alfabesi ile soru hazırlamak, büyük punto kullanmak, az sayıda soru oluşturmak, anahtar sözcüklere yer vermek  Standart işlemlerde değişiklik yapmak, sınav görevlisinin soruları yüksek okuması, yardımcı araçlara yer verebilir, materyal, cihaz kullanımını sağlamak, ses yükseltici, büyüteç, bilgisayar, kaset gibi.
  • 37.  Sınav sorularına yanıt verme uyarlamaları; öğrencinin değerlendirme sorularını nasıl yanıtladığı ile ilgili değişikliklerdir.  Yanıt formatına göre, sözel tepki alma, işaret dili kullanma, yazılı tepki alma, braille alfabesi kullanma, işaretleme yapma, çizgili kağıt ya da kareli kağıt kullanma, göz hareketlerini kullanma vb.  Yardımcı cihazlar kullanma, işitme cihazı, ses kayıt cihazı, sözlük, hesap makinesi, bilgisayar programları vb.
  • 38.  Sınav endişesinin önüne geçmek üzere öğrencileri sınava bedenen ve zihnen hazırlamak, moral vermek gerekir.  Sınav alma becerilerinin öğretimi, sınav formatlarının öğrencilere tanıtımı, yapılabilir.  Öğrencinin bulunduğu sınıf düzeyinde değerlendirmeye tabi tutulması, başarısız olmasına yol açabilir.  Bu nedenle sınıf düzeyinden çok performans düzeyi esas alınarak sınav içeriğinde değişikliklere yer verilmelidir.
  • 39.  Alternatif değerlendirme; yetersizliği olan öğrenciler için değerlendirme sisteminin bireyselleştirilmesini olanaklı kılan işlemler ya da stratejilerdir.  Alternatif değerlendirmede, öğrenci performansı, değerlendirme sisteminde başka puanlarla rapor edilmelidir. Alınan ölçüt diğer öğrenci standartlarından farklıdır.
  • 40. Danışma grubunun oluşturulması Amaçlar ve katılımcı özelliklerini tanımlamak Öğrenme alanlarını belirlemek Öğrenci katılım ilkelerini geliştirmek Performans düzeyinin nasıl ölçüleceğini kararlaştırmak Alternatif değerlendirme sonuçların nasıl birleştirileceğini açıklamak Alternatif ve geleneksel değerlendirme sonuçlarının nasıl birleştirileceğini belirlemek
  • 41. • Çeşitli ortamlarda öğrenci davranışlarını kayıt etmek GÖZLEM • Kontrol listeleri, yüz yüze görüşmeler, anketler, derecelendirme GÖRÜŞME ölçekleri • Öğrencilerin geçmişte ve şu anda var olan okul ve iş GÖZDEN raporlarını, sağlık özgeçmişini, standart test sonuçlarını GEÇİRME incelemek • İnformal değerlendirme teknikleri (portfolyo incelemesi, oyuna TEST dayalı değerlendirmeler vb.)