ความรู้เบื้องต้นกี่ยวกับกฎหมาย2003
- 2. ที่มาของกฎหมาย สิ่งที่ทำให้เกิดเป็นข้อความของกฎหมายขึ้น เช่น ศีลธรรมและค่านิยมของคนในสังคมส่วนใหญ่ คำสอนทางศาสนา หรืออาจอาศัยกฎหมายอื่นที่วางแนวไว้ สาเหตุที่ทำให้เกิดกฎหมาย เช่น เมาไม่ขับ เปิดไฟใส่หมวก สาเหตุที่ทำให้เกิดกฎหมายผูกพันพลเมือง คือ พลเมืองต้องยอมรับอำนาจของผู้ออกกฎหมาย มิฉะนั้นจะทำให้เกิดความวุ่นวาย สิ่งที่ศาลจะนำมาใช้ตัดสินคดีถือเป็นกฎหมาย มี 2 อย่าง - กฎหมายลายลักษณ์อักษร เช่น ไทย ญี่ปุ่น ฝรั่งเศส อิตาลี - กฎหมายที่ไม่เป็นลายลักษณ์อักษร เช่น อเมริกา อังกฤษ
- 9. กฎหมายกับความยุติธรรม ความยุติธรรม คือ ศีลธรรมหรือความนึกคิดของมนุษย์ กฎหมายตั้งขึ้นเพื่อให้บรรลุความยุติธรรม กฎหมายเป็นปัจจัยสำหรับรักษาความยุติธรรม เกี่ยวข้องกันดังนี้ - ความยุติธรรมมีส่วนทำให้คนยอมรับกฎหมาย - ความยุติธรรมใช้ในการจัดสรรผลประโยชน์ในสังคม - ความยุติธรรมในการนำกฎหมายมาใช้ ต้องปราศจากอคติ
- 11. กฎหมายที่จัดทำโดยองค์กรพิเศษ สภาร่างรัฐธรรมนูญ รัฐธรรมนูญ รัฐธรรมนูญจากกำหนดว่า - อำนาจอธิปไตยมาจากปวงชนชาวไทย - พระมหากษัตริย์ทรงใช้อำนาจทางใดบ้าง - แนวทางการใช้อำนาจนิติบัญญัติทางรัฐสภา - การใช้อำนาจบริหารทางครม . - การใช้อำนาจตุลาการทางศาล - หลักประกันเกี่ยวกับสิทธิและสรีภาพ ของชนชาวไทย กฎหมายหรือกฎจะขัดต่อรัฐธรรมนูญไม่ได้
- 12. กฎหมายที่จัดทำโดยสมาชิกองค์กรนิติบัญญัติ พระราชบัญญัติ เป็นกฎหมายที่พระมหากษัตริย์ทรงลงพระปรมาภิไธยในร่างพระราชบัญญัติ ตามคำแนะนำ และยินยอมของรัฐสภา ( สส . และสว . ) พรบ . มีฐานะสูงกว่ากฎหมายอื่น ยกเว้นรัฐธรรมนูญ เช่น พรบ . การศึกษาแห่งชาติ พ . ศ . 2542 , พรบ . รถยนต์ พรบ . ประกอบรัฐธรรมนูญ เช่น ว่าด้วยพรรคการเมือง , ว่าด้วยกกต ., ว่าด้วยการเลือกตั้ง สส . สว . เป็นต้น
- 15. กฎหมายที่จัดทำโดยองค์กรบริหาร : พระราชกำหนด พระราชกำหนด เพื่อประโยชน์ที่จะรักษาความปลอดภัยของประเทศ กระทำได้เมื่อ ครม . เห็นว่าฉุกเฉิน เป็นกฎหมายที่มีผลแค่ชั่วคราว คณะรัฐมนตรี รัฐมนตรี รัฐสภา พระราชบัญญัติ ยกเลิก อนุมัติ ไม่อนุมัติ พระมหากษัตริย์ตรา
- 16. กฎหมายที่จัดทำโดยองค์กรบริหาร : อื่นๆ พระราชกฤษฎีกา มีฐานะต่ำกว่าพระราชกำหนด ไม่ต้องนำไปเสนอให้รัฐสภาพิจารณาอนุมัติเหมือนพระราชกำหนด กฎกระทรวง รัฐมนตรีผู้รักษาการตามกฎหมายแม่บทที่ให้อำนาจออกกฎกระทรวง กฎหมายที่จัดทำขึ้นโดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จัดทำขึ้นโดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ได้แก่ กทม . เมืองพัทยา เทศบาล องค์การบริหารส่วนจังหวัด และองค์การบริหารส่วนตำบล มีผลใช้เฉพาะท้องที่นั้นๆ คณะรัฐมนตรี รัฐมนตรี พระมหากษัตริย์ตรา
- 17. กฎหมายที่จัดตามลักษณะความสัมพันธ์ระหว่างคู่กรณี เช่น สามี vs ภรรยา , พ่อแม่ vs ลูก , นายจ้าง vs ลูกจ้าง กฎหมายเอกชน ระหว่างพลเมืองกับพลเมืองด้วยกัน หรือรัฐกับพลเมือง เช่น กฎหมายแพ่ง กฎหมายมหาชน เกี่ยวกับการจัดโครงสร้าง การดำเนินงานด้วยการปกครองของรัฐ คุ้มครองผลประโยชน์ของรัฐกับพลเมือง เช่น รัฐธรรมนูญ งบประมาณและภาษีอากร กฎหมายอาญา กฎหมายระหว่างประเทศ ระหว่างรัฐในฐานะเท่าเทียม เช่น ควบคุมการติดต่อทางทูต หรือกงสุลระหว่างรัฐ ข้อพิพาทระหว่างรัฐ โดยระหว่างรัฐต้องตกลงและยอมรับกัน
- 19. กฎหมายที่จัดตามบทบาทของกฎหมาย มี 2 ประเภท ดังนี้ กฎหมายสารบัญญัติ เป็นส่วนเนื้อแท้ของกฎหมาย ใช้บังคับความประพฤติของพลเมืองทั้งแพ่งและอาญา ว่าทำอย่างไรเป็นความผิด และรับโทษอย่างไร กฎหมายวิธีสบัญญัติ ใช้ประกอบกันกับกฎหมายสารบัญญัติ กล่าวถึงกระบวนวิธีการที่จะบังคับให้เป็นไปตามกฎหมายสารบัญญัติ
