ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo
Spurningar ¨ª sk¨®lasamf¨¦laginu


N¨¢mskei? ¨ª Giljask¨®la
Brynhildur Sigur?ard¨®ttir
16. ¨¢g¨²st 2004
Hvernig er best a? kynna sig?
             Til a? kynnast manneskju sem ?¨² hefur
               aldrei hitt ¨¢?ur, a? hverju er
               mikilv?gast a? spyrja?
             ?   hva? ertu h¨¢?
             ?   vi? hva? starfar ?¨²?
             ?   hva?a tr¨²arbr?g? a?hyllist ?¨²?
             ?   hver er upp¨¢haldsliturinn ?inn?
             ?   ¨¢ hva?a t¨®nlist hlustar ?¨²?
             ?   hugsar ?¨² vel um neglurnar?
             ?   um hva? ertu a? hugsa n¨²na?
             ?   anna?.........
Spurningar                                           2
?r¨®unarstarf Giljask¨®la:
             ?   Starfsf¨®lk sk¨®lans l¨ªtur ¨¢ ?a? sem hlutverk
                 sitt a? hj¨¢lpa nemendum a? n¨¢ ¨¢rangri ¨ª
                 samskiptum, n¨¢mi og starfi.
             ?   Til a? n¨¢ ?essu marki ver?a 6 dyg?ir
                 haf?ar a? lei?arlj¨®si:

             dyg?ir sem h?f?a til     dyg?ir sem h?f?a til
               n¨¢ms:                    samskipta:
             ? metna?ur               ? vir?ing

             ? v¨ª?s?ni                ? l¨ªfsgle?i

             ? ¨¢byrg?                 ? k?rleikur


Spurningar                                                   3
?r¨®unarstarf Giljask¨®la ¨C vi? fyrstu s?n:

             J¨¢kv?tt:              Fyrirvarar:
             ? ,,Gerum okkar       ? Dyg?irnar valdar
               besta¡±                fyrir nemendur ?
             ? N¨¢m sem l¨ªfi?         h?tta ¨¢ m?tun er
               sj¨¢lft                st??ugt fyrir hendi
             ? Stefnt a? menntun   ? Er sk¨®linn sem

               nemenda ¨C ekki        samf¨¦lag tilb¨²inn
               bara fr??slu          fyrir spyrjandi
                                     nemendur?


Spurningar                                                 4
Dagskr¨¢in 16. ¨¢g¨²st 2004
             9.00- 12.00
                ?   Inngangur
                ?   Fyrirlestur: Hva? er spurning?
                ?   ?fing: G¨®? e?a sl?m spurning?
                ?   Fyrirlestur: Hva?a marki viljum vi? n¨¢ me? spurningum ¨ª
                    kennslu?
                ?   Fyrirlestur: Spurningar kennara
                ?   Samr??a: n?tum samr??uspurningar ¨ª samr??u um
                    ¨¢byrg? g¨®?a mannsins
             12.00-12.30      Matur
             12.30-16.00
                ?   Fyrirlestur: Spurningar nemenda
                ?   ?fing: Alvitra veran
                ?   ?fing: J¨¢- og nei- spurningaleikurinn
                ?   Fyrirlestur: Er sk¨®linn tilb¨²inn fyrir spyrjandi nemendur og
                    kennara?
                ?   ?fing: Spurningin svarar

Spurningar                                                                     5
Hva? er spurning?
             Yr?ing sem kallar ¨¢ vi?brag? fr¨¢ hlustandanum.

             Spurningarnar sem kennarar nota mest:
             ?   kalla ¨¢ aga: ,,Af hverju er ekki ??gn h¨¦rna inni?¡±
             ?   kalla ¨¢ ?ekkingu: ,,Af hverju eru sveppir ekki
                 pl?ntur?¡±
             ?   au?velda upprifjun: ,,Getur veri? a? ?etta
                 tengist...?¡±
             ?   kalla ¨¢ ?j¨¢lfun: ,,Getur ?¨² sta?i? ¨¢ einum f?ti?¡±
             ?   vekja ¨¢huga: ,,Viti? ?i? a?...?¡±
             ?   s?na ¨¢huga: ,,Ertu komin(n) svona langt me?
                 ?etta?¡±
             ?   virkja nemendur: ,,?tla fleiri a? vera me?
                 okkur?¡±


Spurningar                                                            6
Fr??sla og menntun
             Fr??sla:               Menntun:
             ? markmi? sett af      ? markmi? sett af
               fr??aranum, sk?r       nemanum, oft
             ? fr??arinn              ¨®sk?r
               skipuleggur og       ? fr??arinn er til
               framrei?ir ?v¨ª         sta?ar, en veit oft
               hann hefur reynslu     ekki hva? mun
               og yfirs?n             skila s¨¦r
             ? neminn tekur vi?,    ? neminn er virkur,
               oft ¨®lj¨®st hva?        forvitinn, meltir
               situr eftir            ?a? sem hann
                                      upplifir
Spurningar                                                  7
K?ru veislugestir!
Tilgangur ?essarar veislu er a? ?i? kynnist ¨ªtalskri
   matarger? og finni? ¨¢hrif hennar ¨¢ eigin l¨ªkama.
   ?a? er mj?g mikilv?gt fyrir ykkur a? upplifa ?etta
   ?v¨ª ?sland og ?tal¨ªa eiga ?miss konar samskipti
   sem mikilv?gt er a? ?r¨®a ¨¢fram ¨¢ komandi ¨¢rum.
   Til a? eiga kost ¨¢ ?v¨ª ver?um vi? a? hafa inns?n ¨ª
   ¨ªtalska menningu og si?i. Um lei? og ?i? nj¨®ti?
   matarins ?¨¢ bi? ¨¦g ykkur um a? kynna ykkur
   bla?i? ¨¢ diskinum ykkar ?ar sem gefnar eru
   ¨¢bendingar um hva? teljast hentug umr??uefni ¨ª
   ¨ªt?lskum veislum. ?i? skuli? s¨ª?an ?fa ykkur ¨ª
   r??a ¨¢ ?essum n¨®tum vi? s?tisf¨¦laga ykkar. ? lok
   m¨¢lt¨ª?ar mun ¨¦g leggja fyrir ykkur d¨¢l¨ªti?
   krossapr¨®f til a? kanna hversu margt ?i? n¨¢?u?
   a? tileinka ykkur og ¨¢ lei?inni ¨²t ¨ª kv?ld mun ¨¦g
   taka bl¨®?prufur hj¨¢ ykkur til a? kanna hvort
   m¨¢lt¨ª?in hefur ekki skila? s¨¦r ¨²t ¨ª l¨ªkamann ¨¢
   r¨¦ttan h¨¢tt.
Spurningar til menntunar



             ?   Hvernig spyrja kennararnir?
             ?   Hvernig spyrja nemendurnir?
             ?   Hvernig hl¨²ir sk¨®linn a? spurningum
                 nemenda og kennara.



Spurningar                                         9
Spurningar kennara
             ?   fyrirskipanir:
                 ?   af hverju ertu ekki byrju? a? vinna?
             ?   afla uppl?singa fr¨¢ nemendum, t.d. til a?
                 vi?halda g¨®?um tengslum vi? ?¨¢:
                 ?   hvernig gekk ?¨¦r a? vinna heimavinnuna?
             ?   afla uppl?singa um ?ekkingu nemenda (2.
                 stigs spurningar):
                 ?   hvernig fallbeygist ,,k?r¡±
             ?   samr??uspurningar
                 ?   spurningar sem birta raunverulega forvitni og
                     halda samr??u og/e?a ranns¨®kn gangandi


Spurningar                                                           10
Samr??uspurningar:
             ?   kalla ekki ¨¢ eitt ¨¢kve?i? svar
             ?   eiga s¨¦r sta? ¨ª umhverfi...
                 ? ... ?ar sem vir?ing er borin fyrir
                   ¨®vissunni
                 ? ... ?ar sem ?a? telst j¨¢kv?tt a? spyrja
                   sem flestra spurninga og liti? er ¨¢ ??r
                   sem mikilv?gar ¨¢ eigin forsendum
                 ? ... sem hvetur ?¨¢tttakendur til a? f¨¢st
                   vi? spurningar og sv?r ¨²t fr¨¢
                   margbreytilegum vi?horfum og lei?um
Spurningar                                                   11
Mikilv?gi ¨®vissunnar
Hver er tilgangur veraldarinnar? Vi? vitum ekkert hver tilgangur
  tilverunnar er. ?egar vi? sko?um allt ?a? sem sagt hefur
  veri? um ver?ldina komumst vi? a? ?v¨ª a? vi? vitum ekki hver
  tilgangur tilverunnar er. En ?egar vi? segjum a? vi? vitum
  ekki hver tilgangurinn er, ?¨¢ h?fum vi? einmitt fundi? opnu
  lei?ina ¨C leyfum a?eins ?etta, a? skapa? s¨¦ r?mi fyrir ¨®l¨ªkar
  lei?ir ¨ª framvindunni, a? vi? ver?um ekki upptekin af
  sta?reyndunum, ?ekkingunni, hinum algj?ra sannleika, en
  h?ldum alltaf ¨¢fram a? vera ¨®viss [...]
  ?a? er ekki v¨ªsindalegt a? ¨¢kve?a endanlega svari?. Ef vi?
  viljum n¨¢ framf?rum ?¨¢ ver?um vi? a? halda dyrunum a? ?v¨ª
  ¨®?ekkta opnum. Mannkyni? er bara r¨¦tt a? byrja a? ?r¨®ast,
  mannshugurinn og skynsemin eiga eftir a? ?roskast langt inn
  ¨ª framt¨ª?ina. ?a? er ¨¢ okkar ¨¢byrg? a? ¨¢kve?a ekki n¨²na um
  hva? ?etta sn?st allt saman og senda alla inn ¨¢ s?mu
  brautina me? ?v¨ª a? segja: ,,?etta er lausn alls!¡± Ef vi? gerum
  ?etta ?¨¢ hlekkjum vi? okkur vi? n¨²verandi ¨ªmyndunarafl sem
  er takm?rkunum h¨¢?. Vi? munum einungis geta gert ?a? sem
  vi? teljum m?gulegt og mikilv?gt ¨ª dag. Aftur ¨¢ m¨®ti, ef vi?
  sk?pum r?mi fyrir efa og samr??u [...] ?¨¢ munum vi? ekki
  lenda ¨ª ?essum vanda.
                                                  (Richard Feynman)
Fylkingar samr??uspurninga:
             ?   Spurningar sem ?j¨®na ?eim tilgangi a? halda
                 samr??unni gangandi (procedural questions)
                 ?   af hverju segir ?¨² ...?
                 ?   ert ?¨² samm¨¢la sko?un ...?
                 ?   getur ?¨² enduror?a? ?a? sem ... var a? reyna a?
                     segja?

             ?   Spurningar sem hr¨¢efni ¨ª samr??una sj¨¢lfa, ?.e.
                 spurningar um samr??uefni? sj¨¢lft (substantive
                 questions)
                 ?   hva? er metna?ur?
                 ?   er ?a? metna?ur a? vilja vera bestur ¨ª bekknum?
                 ?   er ?a? metna?ur a? vilja gera sitt besta?

Spurningar                                                             13
Verkf?ri hugsunarinnar
             Verkf?rin:                Notkun:
             ?   Er spurningin sk?r?   ?   G¨¢tlisti kennara
             ?   Notum vi? r?k?        ?   T?ki ¨ª h?ndum
             ?   Notum vi? d?mi?           nemenda:
             ?   Notum vi?
                                           ?   me?an ¨¢ samr??u
                                               stendur
                 gagnd?mi?
                                           ?   til a? meta samr??u
             ?   Sko?um vi?                    ¨ª lokin
                 aflei?ingar?
             ?   Segjum vi? satt?
             ?   Lei?r¨¦ttum vi?
                 okkur?



Spurningar                                                       14
Leikur ¨ª m¨®tun: spurningin svarar
             3 spila saman, 2 spyrja en s¨¢ ?ri?ji er d¨®mari. H?gt a?
                spila 3 umfer?ir ?annig a? allir f¨¢i a? vera d¨®mari
             Spyrjendurnir draga um hvor eigi a? byrja, geta svo
                skipst ¨¢
             Regla 1: allt sem er sagt ver?ur a? vera spurning
             Regla 2: ?a? er banna? a? svara og leggja s¨ª?an fram
                spurningu ¨ª s?mu setningu, t.d. ,,J¨¢, en hva? ef...?¡±
             Regla 3: spurning m¨¢ ekki vera innant¨®m e?a skipta
                um umr??uefni, h¨²n ver?ur a? vi?halda framvindu ¨ª
                samtalinu. Banna?ar spurningar v?ru t.d. ,,ertu
                brj¨¢la?ur?¡± e?a ,,lei?ist ?¨¦r ekki ?etta samtal?¡±
             Leikma?ur tapar (og ?ar me? l?kur umfer?inni) ef
                hann:
                ?   strandar og getur alls ekki lagt fram n?ja spurningu
                ?   br?tur einhverja af reglunum ?remur



Spurningar                                                                 15
2004 giljaskoli spurningar-i-skolasamfelaginu
Er d?miger?ur nemandi ekki forvitinn?




                            Eru ??r
                            forvitnar?
Af hverju spyrja nemendur ekki?
Lei?ir til a? draga fram spurningar
             nemenda 1.
             Sagan um alvitru veruna:
             ? veran veit allt og nemendur f¨¢ t?kif?ri til a?
               leggja fyrir hana 1 spurningu (?au ver?a a? hugsa
               sig um og velja hana vandlega)
             ? allar spurningar eru skrifa?ar ¨¢ lista
             ? h?gt a? nota spurningalistann til a? byrja
               umr??u um spurningar ¨C hvernig er best a? f¨¢st
               vi? spurningarnar?
                 ?   leita ¨ª or?ab¨®k e?a spyrja s¨¦rfr??ing
                 ?   spyrja einhvern ¨ª bekknum
                 ?   taka spurninguna til samr??u
                 ?   ekki h?gt a? svara
             ?   h?gt a? rannsaka valdar spurningar, me?
                 samr??u og/e?a heimilda?flun


Spurningar                                                    19
Lei?ir til a? draga fram spurningar
             nemenda 2.

             J¨¢- og nei- spurningaleikurinn:
             ? Einn hugsar um ¨¢kve?i? fyrirb?ri,
               hinir eiga a? finna hva? ?a? er
             ? Spurningarnar ver?a a? vera ?annig
               a? ,,hugsarinn¡± geti svara? me?
               ,,j¨¢¡± e?a ,,nei¡±
             ? S¨¢ sem finnur r¨¦tta fyrirb?ri? f?r
               a? vera n?sti ,,hugsari¡±

Spurningar                                         20
Lei?ir til a? draga fram spurningar
             nemenda 3.
             Nemendur semji spurningar sem nota?ar eru
               til a? tileinka s¨¦r n¨¢msefni ¨ª lesgreinum:
             ? ?eir ?urfa a? gera greinarmun ¨¢ a?alatri?um og
               aukaatri?um
             ? ?eir komast ¨ª betri tengsl vi? textann sem unni?
               er me?
             ? ?eir f¨¢ t?kif?ri til a? koma a? ?eim spurningum
               sem ?eir hafa mestan ¨¢huga ¨¢
             ? ?eir geta skipst ¨¢ a? vinna spurningarnar og
               unni? sv?r upp ¨²r spurningalistum f¨¦laga sinna
             ? kennarar geta n?tt spurningar nemenda vi?
               pr¨®fager?.


Spurningar                                                        21
Spurningar og n¨¢msmat
             ?   Halda spurningalistum til haga og
                 ?¨¢ er h?gt a? setja t?lugildi ¨¢ hva?
                 nemendur spyrja miki?
             ?   L¨ªta ¨¢ ?a? sem verkefni a? spyrja,
                 og muna a? meta sl¨ªk verkefni til
                 einkunnar alveg eins og verkefni ?ar
                 sem nemendur svara



Spurningar                                          22
Er sk¨®linn spyrjandi samf¨¦lag?
             ?   Hvar er gefinn t¨ªmi til samr??u?
             ?   Eru ger?ar m¨¢lami?lanir ?egar samr??an tekur
                 svo mikinn t¨ªma a? lj¨®st er a? ekki gefst l¨ªka t¨ªmi
                 til a? fara ¨ªtarlega ¨ª ?ll efnisatri?i sem n¨¢mskr¨¢
                 kve?ur ¨¢ um?
             ?   Hvernig kemst samr??a ¨²r einst?kum
                 kennslustundum ¨²t ¨ª sk¨®lasamf¨¦lagi??
             ?   Er til samr??uvettvangur fyrir sk¨®lasamf¨¦lagi?
                 sem heild?
             ?   Hvernig eru s¨¦rfr??ingar innan sk¨®lans n?ttir til
                 a? n?ra samr??u ¨²ti ¨ª bekkjunum?
             ?   Hva?a vald hafa nemendur til a? hafa ¨¢hrif me?
                 spurningum s¨ªnum
             ?   Er hugarfar starfsf¨®lks ?annig a? spurningum s¨¦
                 vel teki?, meira a? segja ?egar ??r fela ¨ª s¨¦r
                 gagnr?ni og ¨¢skorun?
Spurningar                                                             23
Kjarni m¨¢lsins:
             Mamma, er alveg ?ruggt a? ¨¦g er
              manneskja?

             J¨¢, j¨¢, au?vita?.

             Hvernig veit ¨¦g ?a??

             Vegna ?ess a? ?¨² kannt a? spyrja.

Spurningar                                       24
2004 giljaskoli spurningar-i-skolasamfelaginu

More Related Content

2004 giljaskoli spurningar-i-skolasamfelaginu

  • 1. Spurningar ¨ª sk¨®lasamf¨¦laginu N¨¢mskei? ¨ª Giljask¨®la Brynhildur Sigur?ard¨®ttir 16. ¨¢g¨²st 2004
  • 2. Hvernig er best a? kynna sig? Til a? kynnast manneskju sem ?¨² hefur aldrei hitt ¨¢?ur, a? hverju er mikilv?gast a? spyrja? ? hva? ertu h¨¢? ? vi? hva? starfar ?¨²? ? hva?a tr¨²arbr?g? a?hyllist ?¨²? ? hver er upp¨¢haldsliturinn ?inn? ? ¨¢ hva?a t¨®nlist hlustar ?¨²? ? hugsar ?¨² vel um neglurnar? ? um hva? ertu a? hugsa n¨²na? ? anna?......... Spurningar 2
  • 3. ?r¨®unarstarf Giljask¨®la: ? Starfsf¨®lk sk¨®lans l¨ªtur ¨¢ ?a? sem hlutverk sitt a? hj¨¢lpa nemendum a? n¨¢ ¨¢rangri ¨ª samskiptum, n¨¢mi og starfi. ? Til a? n¨¢ ?essu marki ver?a 6 dyg?ir haf?ar a? lei?arlj¨®si: dyg?ir sem h?f?a til dyg?ir sem h?f?a til n¨¢ms: samskipta: ? metna?ur ? vir?ing ? v¨ª?s?ni ? l¨ªfsgle?i ? ¨¢byrg? ? k?rleikur Spurningar 3
  • 4. ?r¨®unarstarf Giljask¨®la ¨C vi? fyrstu s?n: J¨¢kv?tt: Fyrirvarar: ? ,,Gerum okkar ? Dyg?irnar valdar besta¡± fyrir nemendur ? ? N¨¢m sem l¨ªfi? h?tta ¨¢ m?tun er sj¨¢lft st??ugt fyrir hendi ? Stefnt a? menntun ? Er sk¨®linn sem nemenda ¨C ekki samf¨¦lag tilb¨²inn bara fr??slu fyrir spyrjandi nemendur? Spurningar 4
  • 5. Dagskr¨¢in 16. ¨¢g¨²st 2004 9.00- 12.00 ? Inngangur ? Fyrirlestur: Hva? er spurning? ? ?fing: G¨®? e?a sl?m spurning? ? Fyrirlestur: Hva?a marki viljum vi? n¨¢ me? spurningum ¨ª kennslu? ? Fyrirlestur: Spurningar kennara ? Samr??a: n?tum samr??uspurningar ¨ª samr??u um ¨¢byrg? g¨®?a mannsins 12.00-12.30 Matur 12.30-16.00 ? Fyrirlestur: Spurningar nemenda ? ?fing: Alvitra veran ? ?fing: J¨¢- og nei- spurningaleikurinn ? Fyrirlestur: Er sk¨®linn tilb¨²inn fyrir spyrjandi nemendur og kennara? ? ?fing: Spurningin svarar Spurningar 5
  • 6. Hva? er spurning? Yr?ing sem kallar ¨¢ vi?brag? fr¨¢ hlustandanum. Spurningarnar sem kennarar nota mest: ? kalla ¨¢ aga: ,,Af hverju er ekki ??gn h¨¦rna inni?¡± ? kalla ¨¢ ?ekkingu: ,,Af hverju eru sveppir ekki pl?ntur?¡± ? au?velda upprifjun: ,,Getur veri? a? ?etta tengist...?¡± ? kalla ¨¢ ?j¨¢lfun: ,,Getur ?¨² sta?i? ¨¢ einum f?ti?¡± ? vekja ¨¢huga: ,,Viti? ?i? a?...?¡± ? s?na ¨¢huga: ,,Ertu komin(n) svona langt me? ?etta?¡± ? virkja nemendur: ,,?tla fleiri a? vera me? okkur?¡± Spurningar 6
  • 7. Fr??sla og menntun Fr??sla: Menntun: ? markmi? sett af ? markmi? sett af fr??aranum, sk?r nemanum, oft ? fr??arinn ¨®sk?r skipuleggur og ? fr??arinn er til framrei?ir ?v¨ª sta?ar, en veit oft hann hefur reynslu ekki hva? mun og yfirs?n skila s¨¦r ? neminn tekur vi?, ? neminn er virkur, oft ¨®lj¨®st hva? forvitinn, meltir situr eftir ?a? sem hann upplifir Spurningar 7
  • 8. K?ru veislugestir! Tilgangur ?essarar veislu er a? ?i? kynnist ¨ªtalskri matarger? og finni? ¨¢hrif hennar ¨¢ eigin l¨ªkama. ?a? er mj?g mikilv?gt fyrir ykkur a? upplifa ?etta ?v¨ª ?sland og ?tal¨ªa eiga ?miss konar samskipti sem mikilv?gt er a? ?r¨®a ¨¢fram ¨¢ komandi ¨¢rum. Til a? eiga kost ¨¢ ?v¨ª ver?um vi? a? hafa inns?n ¨ª ¨ªtalska menningu og si?i. Um lei? og ?i? nj¨®ti? matarins ?¨¢ bi? ¨¦g ykkur um a? kynna ykkur bla?i? ¨¢ diskinum ykkar ?ar sem gefnar eru ¨¢bendingar um hva? teljast hentug umr??uefni ¨ª ¨ªt?lskum veislum. ?i? skuli? s¨ª?an ?fa ykkur ¨ª r??a ¨¢ ?essum n¨®tum vi? s?tisf¨¦laga ykkar. ? lok m¨¢lt¨ª?ar mun ¨¦g leggja fyrir ykkur d¨¢l¨ªti? krossapr¨®f til a? kanna hversu margt ?i? n¨¢?u? a? tileinka ykkur og ¨¢ lei?inni ¨²t ¨ª kv?ld mun ¨¦g taka bl¨®?prufur hj¨¢ ykkur til a? kanna hvort m¨¢lt¨ª?in hefur ekki skila? s¨¦r ¨²t ¨ª l¨ªkamann ¨¢ r¨¦ttan h¨¢tt.
  • 9. Spurningar til menntunar ? Hvernig spyrja kennararnir? ? Hvernig spyrja nemendurnir? ? Hvernig hl¨²ir sk¨®linn a? spurningum nemenda og kennara. Spurningar 9
  • 10. Spurningar kennara ? fyrirskipanir: ? af hverju ertu ekki byrju? a? vinna? ? afla uppl?singa fr¨¢ nemendum, t.d. til a? vi?halda g¨®?um tengslum vi? ?¨¢: ? hvernig gekk ?¨¦r a? vinna heimavinnuna? ? afla uppl?singa um ?ekkingu nemenda (2. stigs spurningar): ? hvernig fallbeygist ,,k?r¡± ? samr??uspurningar ? spurningar sem birta raunverulega forvitni og halda samr??u og/e?a ranns¨®kn gangandi Spurningar 10
  • 11. Samr??uspurningar: ? kalla ekki ¨¢ eitt ¨¢kve?i? svar ? eiga s¨¦r sta? ¨ª umhverfi... ? ... ?ar sem vir?ing er borin fyrir ¨®vissunni ? ... ?ar sem ?a? telst j¨¢kv?tt a? spyrja sem flestra spurninga og liti? er ¨¢ ??r sem mikilv?gar ¨¢ eigin forsendum ? ... sem hvetur ?¨¢tttakendur til a? f¨¢st vi? spurningar og sv?r ¨²t fr¨¢ margbreytilegum vi?horfum og lei?um Spurningar 11
  • 12. Mikilv?gi ¨®vissunnar Hver er tilgangur veraldarinnar? Vi? vitum ekkert hver tilgangur tilverunnar er. ?egar vi? sko?um allt ?a? sem sagt hefur veri? um ver?ldina komumst vi? a? ?v¨ª a? vi? vitum ekki hver tilgangur tilverunnar er. En ?egar vi? segjum a? vi? vitum ekki hver tilgangurinn er, ?¨¢ h?fum vi? einmitt fundi? opnu lei?ina ¨C leyfum a?eins ?etta, a? skapa? s¨¦ r?mi fyrir ¨®l¨ªkar lei?ir ¨ª framvindunni, a? vi? ver?um ekki upptekin af sta?reyndunum, ?ekkingunni, hinum algj?ra sannleika, en h?ldum alltaf ¨¢fram a? vera ¨®viss [...] ?a? er ekki v¨ªsindalegt a? ¨¢kve?a endanlega svari?. Ef vi? viljum n¨¢ framf?rum ?¨¢ ver?um vi? a? halda dyrunum a? ?v¨ª ¨®?ekkta opnum. Mannkyni? er bara r¨¦tt a? byrja a? ?r¨®ast, mannshugurinn og skynsemin eiga eftir a? ?roskast langt inn ¨ª framt¨ª?ina. ?a? er ¨¢ okkar ¨¢byrg? a? ¨¢kve?a ekki n¨²na um hva? ?etta sn?st allt saman og senda alla inn ¨¢ s?mu brautina me? ?v¨ª a? segja: ,,?etta er lausn alls!¡± Ef vi? gerum ?etta ?¨¢ hlekkjum vi? okkur vi? n¨²verandi ¨ªmyndunarafl sem er takm?rkunum h¨¢?. Vi? munum einungis geta gert ?a? sem vi? teljum m?gulegt og mikilv?gt ¨ª dag. Aftur ¨¢ m¨®ti, ef vi? sk?pum r?mi fyrir efa og samr??u [...] ?¨¢ munum vi? ekki lenda ¨ª ?essum vanda. (Richard Feynman)
  • 13. Fylkingar samr??uspurninga: ? Spurningar sem ?j¨®na ?eim tilgangi a? halda samr??unni gangandi (procedural questions) ? af hverju segir ?¨² ...? ? ert ?¨² samm¨¢la sko?un ...? ? getur ?¨² enduror?a? ?a? sem ... var a? reyna a? segja? ? Spurningar sem hr¨¢efni ¨ª samr??una sj¨¢lfa, ?.e. spurningar um samr??uefni? sj¨¢lft (substantive questions) ? hva? er metna?ur? ? er ?a? metna?ur a? vilja vera bestur ¨ª bekknum? ? er ?a? metna?ur a? vilja gera sitt besta? Spurningar 13
  • 14. Verkf?ri hugsunarinnar Verkf?rin: Notkun: ? Er spurningin sk?r? ? G¨¢tlisti kennara ? Notum vi? r?k? ? T?ki ¨ª h?ndum ? Notum vi? d?mi? nemenda: ? Notum vi? ? me?an ¨¢ samr??u stendur gagnd?mi? ? til a? meta samr??u ? Sko?um vi? ¨ª lokin aflei?ingar? ? Segjum vi? satt? ? Lei?r¨¦ttum vi? okkur? Spurningar 14
  • 15. Leikur ¨ª m¨®tun: spurningin svarar 3 spila saman, 2 spyrja en s¨¢ ?ri?ji er d¨®mari. H?gt a? spila 3 umfer?ir ?annig a? allir f¨¢i a? vera d¨®mari Spyrjendurnir draga um hvor eigi a? byrja, geta svo skipst ¨¢ Regla 1: allt sem er sagt ver?ur a? vera spurning Regla 2: ?a? er banna? a? svara og leggja s¨ª?an fram spurningu ¨ª s?mu setningu, t.d. ,,J¨¢, en hva? ef...?¡± Regla 3: spurning m¨¢ ekki vera innant¨®m e?a skipta um umr??uefni, h¨²n ver?ur a? vi?halda framvindu ¨ª samtalinu. Banna?ar spurningar v?ru t.d. ,,ertu brj¨¢la?ur?¡± e?a ,,lei?ist ?¨¦r ekki ?etta samtal?¡± Leikma?ur tapar (og ?ar me? l?kur umfer?inni) ef hann: ? strandar og getur alls ekki lagt fram n?ja spurningu ? br?tur einhverja af reglunum ?remur Spurningar 15
  • 17. Er d?miger?ur nemandi ekki forvitinn? Eru ??r forvitnar?
  • 18. Af hverju spyrja nemendur ekki?
  • 19. Lei?ir til a? draga fram spurningar nemenda 1. Sagan um alvitru veruna: ? veran veit allt og nemendur f¨¢ t?kif?ri til a? leggja fyrir hana 1 spurningu (?au ver?a a? hugsa sig um og velja hana vandlega) ? allar spurningar eru skrifa?ar ¨¢ lista ? h?gt a? nota spurningalistann til a? byrja umr??u um spurningar ¨C hvernig er best a? f¨¢st vi? spurningarnar? ? leita ¨ª or?ab¨®k e?a spyrja s¨¦rfr??ing ? spyrja einhvern ¨ª bekknum ? taka spurninguna til samr??u ? ekki h?gt a? svara ? h?gt a? rannsaka valdar spurningar, me? samr??u og/e?a heimilda?flun Spurningar 19
  • 20. Lei?ir til a? draga fram spurningar nemenda 2. J¨¢- og nei- spurningaleikurinn: ? Einn hugsar um ¨¢kve?i? fyrirb?ri, hinir eiga a? finna hva? ?a? er ? Spurningarnar ver?a a? vera ?annig a? ,,hugsarinn¡± geti svara? me? ,,j¨¢¡± e?a ,,nei¡± ? S¨¢ sem finnur r¨¦tta fyrirb?ri? f?r a? vera n?sti ,,hugsari¡± Spurningar 20
  • 21. Lei?ir til a? draga fram spurningar nemenda 3. Nemendur semji spurningar sem nota?ar eru til a? tileinka s¨¦r n¨¢msefni ¨ª lesgreinum: ? ?eir ?urfa a? gera greinarmun ¨¢ a?alatri?um og aukaatri?um ? ?eir komast ¨ª betri tengsl vi? textann sem unni? er me? ? ?eir f¨¢ t?kif?ri til a? koma a? ?eim spurningum sem ?eir hafa mestan ¨¢huga ¨¢ ? ?eir geta skipst ¨¢ a? vinna spurningarnar og unni? sv?r upp ¨²r spurningalistum f¨¦laga sinna ? kennarar geta n?tt spurningar nemenda vi? pr¨®fager?. Spurningar 21
  • 22. Spurningar og n¨¢msmat ? Halda spurningalistum til haga og ?¨¢ er h?gt a? setja t?lugildi ¨¢ hva? nemendur spyrja miki? ? L¨ªta ¨¢ ?a? sem verkefni a? spyrja, og muna a? meta sl¨ªk verkefni til einkunnar alveg eins og verkefni ?ar sem nemendur svara Spurningar 22
  • 23. Er sk¨®linn spyrjandi samf¨¦lag? ? Hvar er gefinn t¨ªmi til samr??u? ? Eru ger?ar m¨¢lami?lanir ?egar samr??an tekur svo mikinn t¨ªma a? lj¨®st er a? ekki gefst l¨ªka t¨ªmi til a? fara ¨ªtarlega ¨ª ?ll efnisatri?i sem n¨¢mskr¨¢ kve?ur ¨¢ um? ? Hvernig kemst samr??a ¨²r einst?kum kennslustundum ¨²t ¨ª sk¨®lasamf¨¦lagi?? ? Er til samr??uvettvangur fyrir sk¨®lasamf¨¦lagi? sem heild? ? Hvernig eru s¨¦rfr??ingar innan sk¨®lans n?ttir til a? n?ra samr??u ¨²ti ¨ª bekkjunum? ? Hva?a vald hafa nemendur til a? hafa ¨¢hrif me? spurningum s¨ªnum ? Er hugarfar starfsf¨®lks ?annig a? spurningum s¨¦ vel teki?, meira a? segja ?egar ??r fela ¨ª s¨¦r gagnr?ni og ¨¢skorun? Spurningar 23
  • 24. Kjarni m¨¢lsins: Mamma, er alveg ?ruggt a? ¨¦g er manneskja? J¨¢, j¨¢, au?vita?. Hvernig veit ¨¦g ?a?? Vegna ?ess a? ?¨² kannt a? spyrja. Spurningar 24