2. Hvernig er best a? kynna sig?
Til a? kynnast manneskju sem ?¨² hefur
aldrei hitt ¨¢?ur, a? hverju er
mikilv?gast a? spyrja?
? hva? ertu h¨¢?
? vi? hva? starfar ?¨²?
? hva?a tr¨²arbr?g? a?hyllist ?¨²?
? hver er upp¨¢haldsliturinn ?inn?
? ¨¢ hva?a t¨®nlist hlustar ?¨²?
? hugsar ?¨² vel um neglurnar?
? um hva? ertu a? hugsa n¨²na?
? anna?.........
Spurningar 2
3. ?r¨®unarstarf Giljask¨®la:
? Starfsf¨®lk sk¨®lans l¨ªtur ¨¢ ?a? sem hlutverk
sitt a? hj¨¢lpa nemendum a? n¨¢ ¨¢rangri ¨ª
samskiptum, n¨¢mi og starfi.
? Til a? n¨¢ ?essu marki ver?a 6 dyg?ir
haf?ar a? lei?arlj¨®si:
dyg?ir sem h?f?a til dyg?ir sem h?f?a til
n¨¢ms: samskipta:
? metna?ur ? vir?ing
? v¨ª?s?ni ? l¨ªfsgle?i
? ¨¢byrg? ? k?rleikur
Spurningar 3
4. ?r¨®unarstarf Giljask¨®la ¨C vi? fyrstu s?n:
J¨¢kv?tt: Fyrirvarar:
? ,,Gerum okkar ? Dyg?irnar valdar
besta¡± fyrir nemendur ?
? N¨¢m sem l¨ªfi? h?tta ¨¢ m?tun er
sj¨¢lft st??ugt fyrir hendi
? Stefnt a? menntun ? Er sk¨®linn sem
nemenda ¨C ekki samf¨¦lag tilb¨²inn
bara fr??slu fyrir spyrjandi
nemendur?
Spurningar 4
6. Hva? er spurning?
Yr?ing sem kallar ¨¢ vi?brag? fr¨¢ hlustandanum.
Spurningarnar sem kennarar nota mest:
? kalla ¨¢ aga: ,,Af hverju er ekki ??gn h¨¦rna inni?¡±
? kalla ¨¢ ?ekkingu: ,,Af hverju eru sveppir ekki
pl?ntur?¡±
? au?velda upprifjun: ,,Getur veri? a? ?etta
tengist...?¡±
? kalla ¨¢ ?j¨¢lfun: ,,Getur ?¨² sta?i? ¨¢ einum f?ti?¡±
? vekja ¨¢huga: ,,Viti? ?i? a?...?¡±
? s?na ¨¢huga: ,,Ertu komin(n) svona langt me?
?etta?¡±
? virkja nemendur: ,,?tla fleiri a? vera me?
okkur?¡±
Spurningar 6
7. Fr??sla og menntun
Fr??sla: Menntun:
? markmi? sett af ? markmi? sett af
fr??aranum, sk?r nemanum, oft
? fr??arinn ¨®sk?r
skipuleggur og ? fr??arinn er til
framrei?ir ?v¨ª sta?ar, en veit oft
hann hefur reynslu ekki hva? mun
og yfirs?n skila s¨¦r
? neminn tekur vi?, ? neminn er virkur,
oft ¨®lj¨®st hva? forvitinn, meltir
situr eftir ?a? sem hann
upplifir
Spurningar 7
8. K?ru veislugestir!
Tilgangur ?essarar veislu er a? ?i? kynnist ¨ªtalskri
matarger? og finni? ¨¢hrif hennar ¨¢ eigin l¨ªkama.
?a? er mj?g mikilv?gt fyrir ykkur a? upplifa ?etta
?v¨ª ?sland og ?tal¨ªa eiga ?miss konar samskipti
sem mikilv?gt er a? ?r¨®a ¨¢fram ¨¢ komandi ¨¢rum.
Til a? eiga kost ¨¢ ?v¨ª ver?um vi? a? hafa inns?n ¨ª
¨ªtalska menningu og si?i. Um lei? og ?i? nj¨®ti?
matarins ?¨¢ bi? ¨¦g ykkur um a? kynna ykkur
bla?i? ¨¢ diskinum ykkar ?ar sem gefnar eru
¨¢bendingar um hva? teljast hentug umr??uefni ¨ª
¨ªt?lskum veislum. ?i? skuli? s¨ª?an ?fa ykkur ¨ª
r??a ¨¢ ?essum n¨®tum vi? s?tisf¨¦laga ykkar. ? lok
m¨¢lt¨ª?ar mun ¨¦g leggja fyrir ykkur d¨¢l¨ªti?
krossapr¨®f til a? kanna hversu margt ?i? n¨¢?u?
a? tileinka ykkur og ¨¢ lei?inni ¨²t ¨ª kv?ld mun ¨¦g
taka bl¨®?prufur hj¨¢ ykkur til a? kanna hvort
m¨¢lt¨ª?in hefur ekki skila? s¨¦r ¨²t ¨ª l¨ªkamann ¨¢
r¨¦ttan h¨¢tt.
9. Spurningar til menntunar
? Hvernig spyrja kennararnir?
? Hvernig spyrja nemendurnir?
? Hvernig hl¨²ir sk¨®linn a? spurningum
nemenda og kennara.
Spurningar 9
10. Spurningar kennara
? fyrirskipanir:
? af hverju ertu ekki byrju? a? vinna?
? afla uppl?singa fr¨¢ nemendum, t.d. til a?
vi?halda g¨®?um tengslum vi? ?¨¢:
? hvernig gekk ?¨¦r a? vinna heimavinnuna?
? afla uppl?singa um ?ekkingu nemenda (2.
stigs spurningar):
? hvernig fallbeygist ,,k?r¡±
? samr??uspurningar
? spurningar sem birta raunverulega forvitni og
halda samr??u og/e?a ranns¨®kn gangandi
Spurningar 10
11. Samr??uspurningar:
? kalla ekki ¨¢ eitt ¨¢kve?i? svar
? eiga s¨¦r sta? ¨ª umhverfi...
? ... ?ar sem vir?ing er borin fyrir
¨®vissunni
? ... ?ar sem ?a? telst j¨¢kv?tt a? spyrja
sem flestra spurninga og liti? er ¨¢ ??r
sem mikilv?gar ¨¢ eigin forsendum
? ... sem hvetur ?¨¢tttakendur til a? f¨¢st
vi? spurningar og sv?r ¨²t fr¨¢
margbreytilegum vi?horfum og lei?um
Spurningar 11
12. Mikilv?gi ¨®vissunnar
Hver er tilgangur veraldarinnar? Vi? vitum ekkert hver tilgangur
tilverunnar er. ?egar vi? sko?um allt ?a? sem sagt hefur
veri? um ver?ldina komumst vi? a? ?v¨ª a? vi? vitum ekki hver
tilgangur tilverunnar er. En ?egar vi? segjum a? vi? vitum
ekki hver tilgangurinn er, ?¨¢ h?fum vi? einmitt fundi? opnu
lei?ina ¨C leyfum a?eins ?etta, a? skapa? s¨¦ r?mi fyrir ¨®l¨ªkar
lei?ir ¨ª framvindunni, a? vi? ver?um ekki upptekin af
sta?reyndunum, ?ekkingunni, hinum algj?ra sannleika, en
h?ldum alltaf ¨¢fram a? vera ¨®viss [...]
?a? er ekki v¨ªsindalegt a? ¨¢kve?a endanlega svari?. Ef vi?
viljum n¨¢ framf?rum ?¨¢ ver?um vi? a? halda dyrunum a? ?v¨ª
¨®?ekkta opnum. Mannkyni? er bara r¨¦tt a? byrja a? ?r¨®ast,
mannshugurinn og skynsemin eiga eftir a? ?roskast langt inn
¨ª framt¨ª?ina. ?a? er ¨¢ okkar ¨¢byrg? a? ¨¢kve?a ekki n¨²na um
hva? ?etta sn?st allt saman og senda alla inn ¨¢ s?mu
brautina me? ?v¨ª a? segja: ,,?etta er lausn alls!¡± Ef vi? gerum
?etta ?¨¢ hlekkjum vi? okkur vi? n¨²verandi ¨ªmyndunarafl sem
er takm?rkunum h¨¢?. Vi? munum einungis geta gert ?a? sem
vi? teljum m?gulegt og mikilv?gt ¨ª dag. Aftur ¨¢ m¨®ti, ef vi?
sk?pum r?mi fyrir efa og samr??u [...] ?¨¢ munum vi? ekki
lenda ¨ª ?essum vanda.
(Richard Feynman)
13. Fylkingar samr??uspurninga:
? Spurningar sem ?j¨®na ?eim tilgangi a? halda
samr??unni gangandi (procedural questions)
? af hverju segir ?¨² ...?
? ert ?¨² samm¨¢la sko?un ...?
? getur ?¨² enduror?a? ?a? sem ... var a? reyna a?
segja?
? Spurningar sem hr¨¢efni ¨ª samr??una sj¨¢lfa, ?.e.
spurningar um samr??uefni? sj¨¢lft (substantive
questions)
? hva? er metna?ur?
? er ?a? metna?ur a? vilja vera bestur ¨ª bekknum?
? er ?a? metna?ur a? vilja gera sitt besta?
Spurningar 13
15. Leikur ¨ª m¨®tun: spurningin svarar
3 spila saman, 2 spyrja en s¨¢ ?ri?ji er d¨®mari. H?gt a?
spila 3 umfer?ir ?annig a? allir f¨¢i a? vera d¨®mari
Spyrjendurnir draga um hvor eigi a? byrja, geta svo
skipst ¨¢
Regla 1: allt sem er sagt ver?ur a? vera spurning
Regla 2: ?a? er banna? a? svara og leggja s¨ª?an fram
spurningu ¨ª s?mu setningu, t.d. ,,J¨¢, en hva? ef...?¡±
Regla 3: spurning m¨¢ ekki vera innant¨®m e?a skipta
um umr??uefni, h¨²n ver?ur a? vi?halda framvindu ¨ª
samtalinu. Banna?ar spurningar v?ru t.d. ,,ertu
brj¨¢la?ur?¡± e?a ,,lei?ist ?¨¦r ekki ?etta samtal?¡±
Leikma?ur tapar (og ?ar me? l?kur umfer?inni) ef
hann:
? strandar og getur alls ekki lagt fram n?ja spurningu
? br?tur einhverja af reglunum ?remur
Spurningar 15
19. Lei?ir til a? draga fram spurningar
nemenda 1.
Sagan um alvitru veruna:
? veran veit allt og nemendur f¨¢ t?kif?ri til a?
leggja fyrir hana 1 spurningu (?au ver?a a? hugsa
sig um og velja hana vandlega)
? allar spurningar eru skrifa?ar ¨¢ lista
? h?gt a? nota spurningalistann til a? byrja
umr??u um spurningar ¨C hvernig er best a? f¨¢st
vi? spurningarnar?
? leita ¨ª or?ab¨®k e?a spyrja s¨¦rfr??ing
? spyrja einhvern ¨ª bekknum
? taka spurninguna til samr??u
? ekki h?gt a? svara
? h?gt a? rannsaka valdar spurningar, me?
samr??u og/e?a heimilda?flun
Spurningar 19
20. Lei?ir til a? draga fram spurningar
nemenda 2.
J¨¢- og nei- spurningaleikurinn:
? Einn hugsar um ¨¢kve?i? fyrirb?ri,
hinir eiga a? finna hva? ?a? er
? Spurningarnar ver?a a? vera ?annig
a? ,,hugsarinn¡± geti svara? me?
,,j¨¢¡± e?a ,,nei¡±
? S¨¢ sem finnur r¨¦tta fyrirb?ri? f?r
a? vera n?sti ,,hugsari¡±
Spurningar 20
21. Lei?ir til a? draga fram spurningar
nemenda 3.
Nemendur semji spurningar sem nota?ar eru
til a? tileinka s¨¦r n¨¢msefni ¨ª lesgreinum:
? ?eir ?urfa a? gera greinarmun ¨¢ a?alatri?um og
aukaatri?um
? ?eir komast ¨ª betri tengsl vi? textann sem unni?
er me?
? ?eir f¨¢ t?kif?ri til a? koma a? ?eim spurningum
sem ?eir hafa mestan ¨¢huga ¨¢
? ?eir geta skipst ¨¢ a? vinna spurningarnar og
unni? sv?r upp ¨²r spurningalistum f¨¦laga sinna
? kennarar geta n?tt spurningar nemenda vi?
pr¨®fager?.
Spurningar 21
22. Spurningar og n¨¢msmat
? Halda spurningalistum til haga og
?¨¢ er h?gt a? setja t?lugildi ¨¢ hva?
nemendur spyrja miki?
? L¨ªta ¨¢ ?a? sem verkefni a? spyrja,
og muna a? meta sl¨ªk verkefni til
einkunnar alveg eins og verkefni ?ar
sem nemendur svara
Spurningar 22
23. Er sk¨®linn spyrjandi samf¨¦lag?
? Hvar er gefinn t¨ªmi til samr??u?
? Eru ger?ar m¨¢lami?lanir ?egar samr??an tekur
svo mikinn t¨ªma a? lj¨®st er a? ekki gefst l¨ªka t¨ªmi
til a? fara ¨ªtarlega ¨ª ?ll efnisatri?i sem n¨¢mskr¨¢
kve?ur ¨¢ um?
? Hvernig kemst samr??a ¨²r einst?kum
kennslustundum ¨²t ¨ª sk¨®lasamf¨¦lagi??
? Er til samr??uvettvangur fyrir sk¨®lasamf¨¦lagi?
sem heild?
? Hvernig eru s¨¦rfr??ingar innan sk¨®lans n?ttir til
a? n?ra samr??u ¨²ti ¨ª bekkjunum?
? Hva?a vald hafa nemendur til a? hafa ¨¢hrif me?
spurningum s¨ªnum
? Er hugarfar starfsf¨®lks ?annig a? spurningum s¨¦
vel teki?, meira a? segja ?egar ??r fela ¨ª s¨¦r
gagnr?ni og ¨¢skorun?
Spurningar 23
24. Kjarni m¨¢lsins:
Mamma, er alveg ?ruggt a? ¨¦g er
manneskja?
J¨¢, j¨¢, au?vita?.
Hvernig veit ¨¦g ?a??
Vegna ?ess a? ?¨² kannt a? spyrja.
Spurningar 24